Γράφει ο Κωστής Πλάντζος
Μπορεί ο κατώτατος μισθός στον ιδιωτικό τομέα να μην αυξήθηκε τελικά στα 751 ευρώ όπως υποσχόταν η κυβέρνηση, μία παλαιά διάταξη νόμου όμως που έμεινε όρθια επί 15 χρόνια σε πείσμα των Μνημονίων, έρχεται να δώσει ανάσα ζωής σε εκατοντάδες χιλιάδες βιοπαλαιστές που είδαν τους μισθούς και τις ζωές τους να καταγκρεμίζονται μέσα σε ελάχιστα χρόνια.
Νέοι που εισέρχονται για πρώτη φορά στην αγορά εργασίας ή οικογενειάρχες που κάποτε αμείβονταν με 1.000 ή 1.200 ευρώ και πάνω, αλλά τώρα έχουν πέσει στα μισά επειδή διαλύθηκαν οι κλαδικές συμβάσεις και δέχτηκαν μείωση μισθού για να κρατήσουν τις δουλειές τους, έχουν μία μοναδική ευκαιρία να δουν μία καθόλου αμελητέα αύξηση στο μισθό τους. Και μάλιστα, χωρίς ταλαιπωρία, χωρίς να μπλέξουν με εργατολόγους και δικηγόρους, χωρίς να έρθουν και σε προστριβές με τους εργοδότες τους, χωρίς καν να σχηματίζουν ουρές για να παρουν το «δώρο» που δικαιούνται και τους το δίνει το ΙΚΑ!
Ενας στους 10 δικαιούται έξτρα μισθό
Η «σανίδα σωτηρίας» για όλους αυτούς είναι ένας νόμος υπέρ της προστασίας των χαμηλόμισθων που ψηφίστηκε το 2000, αλλά έμεινε στα αζήτητα επειδή τότε αφορούσε ελάχιστους -και για αυτό ελάχιστοι έκαναν χρήση του. Πλέον όμως, λόγω της διάλυσης της αγοράς και των εργασιακών σχέσεων, απευθύνεται σε όλο και περισσότερους και, δυνητικά, στο 10% του εργατικού δυναμικού της χώρας!
Με τη διάταξη αυτή, ένας μισθωτός που παίρνει τον κατώτατο μισθό των 586 ευρώ μεικτά (περίπου 495 ευρώ καθαρά), δικαιούται να παίρνει κάθε μήνα 39,09 ευρώ περισσότερα «στο χέρι», από όσα ήξερε και υπολόγιζε ως τώρα. Αρκεί και μόνον να ζητήσει από τον εργοδότη του, να δηλώσει αυτός στο ΙΚΑ ότι ο υπάλληλος δικαιούται την ειδική Επιδότηση Εργατικής Εισφοράς. Από τη στιγμή εκείνη και κάθε μήνα, ο εργοδότης θα δίνει τα 39,09 ευρώ στον εργαζόμενο και όχι στο ΙΚΑ.
Έτσι δεν θα γίνεται η κράτηση της ασφαλιστικής εισφοράς κάθε μήνα και ο μισθωτός θα παίρνει περισσότερα χρήματα καθαρά στην τσέπη, χωρίς «γκρίνιες» πως επιβαρύνει την επιχείρηση όπου εργάζεται κλπ κλπ.
Τελευταίο αποκούμπι
Ο νόμος 2837 ψηφίστηκε την 1η Αυγούστου 2000 και καλύπτει τους εργαζόμενους του ιδιωτικού τομέα που λαμβάνουν τον κατώτατο μισθό. Προβλέπει ότι το ΙΚΑ επιδοτεί την ασφαλιστική εισφορά του εργαζόμενου (έως τα 39,09 ευρώ το μήνα) και δεν αφαιρείται από τον μισθό, τα δώρα κλπ. Αφορά εκατοντάδες χιλιάδες βιοπαλαιστές που εργάζονται και καταφέρνουν να παίρνουν ακόμα ένα μεροκάματο, παρέχοντας εξαρτημένη εργασία με πλήρη απασχόληση που ασφαλίζεται στο ΙΚΑ.
Η διάταξη έρχεται από την εποχή της δραχμής, αλλά είχε ατονήσει και λησμονηθεί, δεδομένου ότι δεν εφαρμόζεται σε όσους αμείβονται με κλαδική σύμβαση, ούτε σε όσους παίρνουν περισσότερα από τον κατώτατο μισθό της Εθνικής Συλλογικής Σύμβασης.
Από τότε όμως που καταργήθηκαν οι κλαδικές συμβάσεις εργασίας και οι μισθοί επέστρεψαν στην εποχή της δραχμής, αυξήθηκαν ραγδαία οι εργαζόμενοι που αμείβονται με τον νόμιμα θεσμοθετημένο κατώτατο μισθό-ΕΓΣΣΕ και έχουν δικαίωμα να κάνουν χρήση του μέτρου, έστω και αν δεν το γνώριζαν για να το ασκήσουν.
Δεν καταργήθηκε
Με τα σημερινά δεδομένα, το ποσό της επιδότησης της εργατικής εισφοράς από το ΙΚΑ ανέρχεται σε 39,09 ευρώ, καθώς υπολογίζεται με βάση την εισφορά του εργαζομένου σε 6,67% επί του κατώτατου μισθού των 586 ευρώ. Για έναν εργαζόμενο στον ιδιωτικό τομέα αυτό μεταφράζεται σε 548 ευρώ (39,09 Χ 14 μισθοί το χρόνο), δηλαδή ουσιαστικά κερδίζει έναν 15ο μισθό!
Το μέτρο αυτό δεν καταργήθηκε, ενώ μάλιστα το 2012 το ποσό της επιδότησης μειώθηκε (και επιβίωσε), με εγκύκλιο που εξέδωσε το ΙΚΑ όταν μειώθηκαν μαζικά οι μισθοί και μαζί και ο κατώτατος (Έγγραφο ΙΚΑ Α41/1/2012).
Αν μάλιστα ο κατώτατος μισθός επέστρεφε στα 751 ευρώ, όπως είχε υποσχεθεί η κυβέρνηση, τότε το όφελος θα έφτανε στα 50 ευρώ το μήνα (751 Χ 6,67%) ή στα 700 το χρόνο!
Δικαιούχοι και εξαρέσεις
Το μέτρο αφορά και όσους παίρνουν περισσότερα από τα 586 ευρώ, εφόσον τα επιπλέον ποσά προκύπτουν από τριετίες προϋπηρεσίας ή έξτρα αμοιβές και επιδόματα (πτυχίου, τέκνων, υπερωρίες, νυχτερινά κλπ). Έτσι αυξάνεται δραστικά και ο αριθμός των δικαιούχων. Ωστόσο το ποσό της έμμεσης αύξησης κάθε μήνα παραμένει σταθερό στα 39,09 ευρώ και αυξάνει το μηνιαίο μισθό, έστω και αν κάποιος με επιδόματα, προϋπηρεσία (μέχρι τρεις τριετίες) και υπερωρίες φτάνει να παίρνει πχ 800 ευρώ.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Εργασίας («ΕΡΓΑΝΗ»), το 2014 ήδη περίπου 137.000 εργαζόμενοι με πλήρη απασχόληση αμείβονταν με 500 έως 600 ευρώ και άλλοι τόσοι από 600-700 ευρώ μεικτά. Σε ένα μόλις χρόνο (σε σχέση με το 2013) αυξήθηκαν κατά περίπου 60.000, με βάση τα επίσημα στοιχεία. Θεωρείται βέβαιο όμως ότι αυξήθηκαν ακόμα περισσότερο μέσα στο πολύ δύσκολο έτος 2015, όπου χιλιάδες επιχερήσεις έφτασαν στο χείλος του γκρεμού και οι μισθωτοί δέχονται μειώσεις 20%-30%.
Από τους περίπου 270.000, υπολογίζεται πως τουλάχιστον 150.000- 200.000 είναι πλέον δικαιούχοι της επιδότησης, χωρίς μάλιστα να το έχουν καταλάβει.
Πρακτικά αυτό σημαίνει πάντως απώλειες εσόδων από το ΙΚΑ της τάξεως των 800 εκατομμυρίων ευρώ το χρόνο, τη στιγμή μάλιστα που σήμερα το κόστος είναι μηδενικό γιατί σχεδόν κανείς από τους δικαιούχους δεν κάνει χρήση του μέτρου.
Ποιοι δικαιούνται, όμως, την επιδότηση;
1. Μισθωτούς με καθεστώς πλήρους απασχόλησης που ασφαλίζοντα στο Ικα για τον κλάδο σύνταξης και αμείβονται με τον βασικό μισθό που προβλέπει η ΕΓΣΣΕ (τα 586 ευρώ σήμερα).
2. Ημερομίσθιους, ανεξάρτητα από τις ημέρες εργασίας που πραγματοποιούν ανά μήνα, εφόσον αμείβονται με το βασικό ημερομίσθιο, που προβλέπει η ΕΓΣΣΕ (στη σύγχρονη εποχή ο Ν. 4093/2012)
Ο συντελεστής 6,67%, με βάση τον οποίο υπολογίζεται η επιδότηση της εργατικής εισφοράς παραμένει σταθερός ανεξάρτητα του κλάδου ασφάλισης (ΙΚΑ-ΜΙΚΤΑ, ΙΚΑ ΜΙΚΤΑ-ΤΕΑΜ, ΙΚΑ ΒΑΡΕΑ, ΙΚΑ ΒΑΡΕΑ -ΤΕΑΜ, κλπ.) των εργαζομένων.
Από την μη παρακράτηση από τον εργοδότη της εργατικής εισφοράς και την απόδοσή της κατευθείαν στον εργαζόμενο, ο δικαιούχος δεν χάνει τίποτα ούτε σε ασφάλιση, ούτε σε σύνταξη! Το κόστος το αναλαμβάνει το ΙΚΑ και ο κρατικός προϋπολογισμός εξ ολοκλήρου.
Του μέτρου της επιδότησης εξαιρούνται μόνον:
– Όσοι συνεχίζουν να αμείβονται με κλαδικές συμβάσεις, στο βαθμό που ισχύουν και εφόσον οι εργοδότες είτε δεσμεύονται είτε τις ακολουθούν,
– Οι εργαζόμενοι, συνταξιούχοι από ίδιο δικαίωμα οποιουδήποτε φορέα κύριας ασφάλισης, ανεξαρτήτως του ποσού συντάξεως τους,
– Οι οικοδόμοι
– Όσοι ασφαλίζονται στο ΙΚΑ με κυμαινόμενες αποδοχές και κατατάσσονται σε ασφαλιστικές κλάσεις τεκμαρτών ημερομισθίων, όπως φορτοεκφορτωτές, οι εφημεριδοπώλες, οι πωλητές λαϊκών λαχείων, λαϊκών αγορών ή όσων ο τρόπος αμοιβής θεσπίζεται από ειδικές διατάξεις (π.χ. φασόν, συμβάσεις έργου, κλπ.).
