Κι ενώ εμείς εδώ, στην Ελλάδα, ασχολούμαστε με τον… κορονοϊό, γύρω μας τρέχουν πολύ σοβαρές εξελίξεις, οι οποίες άμεσα μας αφορούν, αλλά εδώ περνάνε εντελώς “απαρατήρητες”…
Του Θανάση Κ.
Με επίκεντρο, κυρίως, την Τουρκία.
Η οποία δοκιμάστηκε κι εκείνη από την πανδημία, συνεχίζει να διακηρύσσει τις προθέσεις της να “συντρίψει” την Ελλάδα και να “σαρώσει” την ελληνική κυριαρχία, κλιμακώνει κατά καιρούς τις προκλήσεις της στα νησιά και στις θαλάσσιες περιοχές μας, επαναλαμβάνει τις γεωτρήσεις στην ΑΟΖ της Κύπρου, αλλά τώρα αντιμετωπίζει και μια σειρά πολύ σοβαρές προκλήσεις, στο εσωτερικό και στο εξωτερικό της…
* Στο εσωτερικό, η τουρκική λίρα έσπασε το φράγμα των 7 δολαρίων! Και συνεχίζει να ανεβαίνει (η ισοτιμία της). Δηλαδή… κατρακυλά η αξία της!
Παρά τις αγωνιώδεις προσπάθειες της κεντρικής Τράπεζας να “στηρίξει” το νόμισμά της: Έχει ήδη εξαντλήσει τα αποθέματά της σε ξένο συνάλλαγμα. αγοράζοντας συνεχώς ξένα νομίσματα – από επενδυτές που εγκαταλείπουν τη χώρα…
Για να συνεχίσει, θα χρειαστεί να δανειστεί συνάλλαγμα από τις εμπορικές της τράπεζες το οποίο θα χρειαστεί να αποπληρώσει αργότερα σε υποτιμημένες τουρκικές λίρες. Δηλαδή θα φορτώσει το κράτος με πανάκριβο νέο δανεισμό. Με τον οποίο, και πάλι, ελάχιστα θα κερδίσει! Για την ακρίβεια δεν θα κερδίσει τίποτε, παρά λίγους μόνο μήνες.
Γιατί ακόμα κι αν αντλήσει όλα τα αποθέματα ξένου συναλλάγματος των τουρκικών εμπορικών τραπεζών, θα αντέξει ως τα τέλη Ιουλίου. Το πολύ (και μάλλον απίθανο πια) ως τα τέλη Σεπτεμβρίου…
Στη συνέχεια…
Δεν υπάρχει “συνέχεια”. Λύση θα ήταν να καλούσε το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, πράγμα όμως, που αποκλείει το καθεστώς Ερντογάν, γιατί φοβάται ότι αυτό θα οδηγούσε στην πλήρη κατάρρευσή του.
Άλλη λύση θα ήταν να δέχονταν ξένες τράπεζες να δανείσουν την Τουρκία με συναλλαγματικά αποθέματα, πράγμα όμως, που έχουν ήδη αποκλείσει οι ίδιες οι ξένες τράπεζες…
Και το Κατάρ, δεν μπορεί πια να σώσει την Τουρκία με μεγάλης κλίμακας “ενέσεις ρευστότητας”. Γιατί και τα έσοδα του Κατάρ από την παγκόσμια ραγδαία πτώση των ενεργειακών τιμών και από την επερχόμενη διεθνή ύφεση δεν πάνε καθόλου καλά. Άρα…
* Σε αυτές τις συνθήκες εσωτερικής οικονομικής κατάρρευσης, η Τουρκία έχει φτάσει και σε αδιέξοδα υπέρ-επέκτασης στο εξωτερικό.
Μετά τον εξαναγκασμό της σε υποχώρηση από στο μέτωπο της Συρίας (Ιντλίμπ) – όπου λέγεται ότι το καθεστώς Άσαντ ετοιμάζει νέα προέλαση για να απωθήσει πλήρως τους ισλαμιστές που υποστηρίζει η Άγκυρα από τα εδάφη του – τώρα το επίκεντρο έχει μετατοπιστεί στη Λιβύη.
Εκεί το καθεστώς Ερντογάν… πανηγυρίζει! Τι ακριβώς πανηγυρίζει;
Ότι μετά από μεγάλη στήριξη που προσέφερε στο καθεστώς Σάρατζ, της Τρίπολης, σε πολεμικό υλικό, εφόδια, ανθρώπους (στρατολογημένους μισθοφόρους) και συμβούλους, κατάφερε να… “αποτρέψει” την πλήρη κατάρρευση του Σάρατζ!
Όντως το κατάφερε αυτό! Αλλά μόνον αυτό…
Η προέλαση του στρατηγού Χαφτάρ για την κατάληψη της πρωτεύουσας Τρίπολης ανακόπηκε, οι αντεπιθέσεις των ισλαμιστών μισθοφόρων του Σάρατζ κι αυτές ανακόπηκαν με την σειρά τους, ο Χαφτάρ κατόρθωσε ωστόσο να πάρει κάποιες περιοχές δυτικά της Λιβύης από τον Σάρατζ, ο Σάρατζ με τη σειρά του κατόρθωσε κι αυτός να πάρει πίσω δύο κωμοπόλεις που είχαν καταλάβει οι δυνάμεις του Χαφτάρ προς τα ανατολικά της Τρίπολης, όμως η κατάσταση επί του εδάφους δεν άλλαξε συνολικά!
2,5% του εδάφους έλεγχε ο Σάρατζ στη Λιβύη πριν τα τελευταία γεγονότα – τόσο ελέγχει και σήμερα…
Και ο Χαφτάρ εξακολουθεί να βρίσκεται σε “απόσταση αναπνοής”, νότια της Τρίπολης. Και να απειλεί άμεσα τον Σάρατζ…
Η μεγάλη “προβολή ισχύος” της Τουρκίας υπέρ του Σάρατζ στη Λιβύη απέτρεψε (για την ώρα) το “μοιραίο”, δηλαδή την κατάληψη της Τρίπολης από τον Χαφτάρ. Αλλά, όπως αποδεικνύεται σήμερα, δεν “ανέτρεψε τη δυναμική των πολεμικών συγκρούσεων” επί του εδάφους…
Μάλλον το αντίθετο συνέβη: Πέρα από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, τη Σαουδική Αραβία και την Αίγυπτο, που ήταν στο πλευρό του Χαφτάρ έτσι κι αλλιώς, τώρα πιο καθαρά και πιο αποφασιστικά πέρασαν στο πλευρό του Χαφτάρ και το…Ισραήλ και οι ΗΠΑ! Αμερικανοί σύμβουλοι λέγεται ότι βρίσκονται ήδη στη Βεγγάζη (όπως Τούρκοι σύμβουλοι βρίσκονται, απέναντί τους, στην Τρίπολη).
Αλλά τον Χαφτάρ στηρίζουν καθαρά, εδώ και καιρό και οι Ρώσοι. (Όπως και οι Γάλλοι).
Έτσι αυτή τη στιγμή, Αμερικανοί και Ρώσοι βρίσκονται να στηρίζουν από κοινού, ανοικτά πλέον, την ίδια πλευρά στη Μέση Ανατολή! Κι απέναντί τους έχουν καθεστώς που στηρίζει με νύχια και με δόντια η Τουρκία.
Ο Ερντογάν νόμισε ότι θα ξεμπέρδευε με τον Χαφτάρ στη Λιβύη, όπως έκανε και με τους Κούρδους στη Βόρεια Συρία. Όμως την πάτησε…
Γιατί ο Χαφτάρ όχι μόνο δεν κάμφθηκε στρατιωτικά, αλλά ήδη προχωρά σε ανακήρυξη της ανεξαρτησίας της Ανατολικής Λιβύης (δηλαδή ολόκληρης της Λιβύης, πέρα από το θύλακα της Τρίπολης στα δυτικά)
Και το έκανε έχοντας διαβεβαιώσεις για αναγνώρισή του από “σημαντικούς παράγοντες” της διεθνούς κοινότητας. Όλοι καταλαβαίνουν ποιοί θα είναι αυτοί οι “σημαντικοί” παράγοντες…
Οι πρώτοι που θα τον αναγνωρίσουν θα είναι βέβαια… ολόκληρος ο Αραβικός κόσμος (πλην Κατάρ). Αλλά τώρα όλοι καταλαβαίνουν, ότι δεν θα σταματήσει το πράγμα εκεί…
* Κι αυτό έχει μιαν άλλη διάσταση που μας ενδιαφέρει άμεσα:
Με το που παίρνει διεθνή αναγνώριση το καθεστώς Χαφτάρ, αμέσως ακυρώνεται το λεγόμενο “Σύμφωνο Τουρκίας Λιβύης”, που είχε συνάψει ο Σάρατζ με τον Ερντογάν. Διότι όλες οι θαλάσσιες περιοχές της Λιβύης – ιδιαίτερα προς ανατολάς – θα ανήκουν πλέον στη δικαιοδοσία του καθεστώτος της Βεγγάζης, δηλαδή θα ελέγχονται πλήρως από το καθεστώς Χαφτάρ. Η Τουρκία θα αποκοπεί πλήρως από το “θύλακα Σάρατζ” στην Τρίπολη, στα δυτικά.
Αυτή η εξέλιξη ΔΕΝ ακυρώνει, όπως διευκρίνισε ο ίδιος ο Χαφτάρ, την πρόθεσή του να εκδιώξει τελικά τον Σάρατζ από την Τρίπολη και να επαν-ενώσει τη χώρα του. Απλώς βγάζει από πάνω του την “πίεση” να επιτύχει πλήρη στρατιωτική νίκη άμεσα. Ελέγχει ήδη αρκετά πάνω από 95% του εδάφους της χώρας και εφ’ όσον επιτύχει κάποια σημαντική “διεθνή αναγνώριση” (πράγμα που θεωρείται βέβαιο) τους επόμενους μήνες, μπορεί εύκολα να πιέσει τον αντίπαλό του στην Τρίπολη “δια της ασφυξίας”, παρά με αιματηρή προέλαση (που θα στοιχίσει ακριβά και σε ζωές αμάχων).
Ο Χαφτάρ ποντάρει και στην “αναπόφευκτη” εγκατάλειψη του Σάρατζ από τους Τούρκους, στους επόμενους μήνες, λόγω οικονομικής κατάρρευσης της ίδιας της Τουρκίας! Κι όπως φαίνεται, αυτό είναι πολύ πιθανό πλέον: ήδη υπάρχουν οι πρώτες μαρτυρίες, ότι οι μισθοφόροι που έστειλε ο Ερντογάν στην Τουρκία “έχουν καιρό να πληρωθούν”. Κι άρχισαν να γκρινιάζουν…
Ήδη η Τουρκία, λοιπόν, βρίσκεται μπροστά στο φάσμα μιας εσωτερικής – και πλήρους – οικονομικής κατάρρευσης και μιας μεγάλης γεωπολιτικής αποτυχίας στο εξωτερικό.
Το καθένα από τα δύο, από μόνο του, θα μπορούσε να είναι “μοιραίο” για το καθεστώς Ερντογάν. Και τα δύο μαζί;
ΥΓ.1 Αυτές οι διαφαινόμενες εξελίξεις δεν καθιστούν τον Ερντογάν “λιγότερο επικίνδυνο” για την Ελλάδα. Αντιθέτως, τον κάνουν πολύ περισσότερο επικίνδυνο! Αν όλα τα άλλα του πάνε στραβά, μπορεί να αποτολμήσει μιαν “εύκολη νίκη” σε βάρος της Ελλάδας, για να σωθεί την τελευταία στιγμή. Να το έχουμε στο νου μας…
Και να θυμόμαστε ότι απέναντί μας δεν έχουμε ένα “παντοδύναμο γίγαντα” όπως μας τον παρουσιάζει η Τουρκική προπαγάνδα. Αλλά ένα “θρασίμι”, στα όρια της εσωτερικής κατάρρευσης και της διεθνούς απομόνωσης…
ΥΓ.2 Το μόνο σοβαρό ερώτημα είναι: τι θα κάνει η Ρωσία; Και μήπως προσπαθήσει να διασώσει τον “περίεργο φίλο” της, την τελευταία στιγμή. Διότι η Ρωσία, όντως χρησιμοποίησε τον Ερντογάν για να αποδυναμώσει (ακόμα περισσότερο) το ΝΑΤΟ και για να διεισδύσει (ακόμα περισσότερο) στη Μέση Ανατολή. Όμως σήμερα η Ρωσία έχει ταχθεί με τους εχθρούς του Εντογάν και στη Συρία (Άσαντ) και στη Λιβύη (Χαφτάρ). Κι αν εγκαταλείψει τον Ερντογάν, έχει περισσότερα να κερδίσει (από όλες τις υπόλοιπες χώρες, που έχουν συσπειρωθεί εναντίον του).
Χώρια που ίσως αποδειχθεί, ότι έτσι κι αλλιώς, το καθεστώς Ερντογάν στην Τουρκία ΔΕΝ σώζεται πια…
