Μερικές σκέψεις για την εισβολή της Τουρκίας στη Βόρειο Συρία και τις γεωπολιτικές της προεκτάσεις…
Του Θανάση Κ.
Παρατήρηση πρώτη: Τίποτε απ’ ό,τι συμβαίνει γύρω μας δεν μοιάζει να ακολουθεί τους συμβατικούς κανόνες της λογικής…
* Παρατήρηση δεύτερη: Η Τουρκία πάει και μπλέκει με τους Κούρδους στο Βόρεια Συρία…
–Αν δεν προχωρήσει πολύ, θα είναι εκτεθειμένη σε αντεπιθέσεις συνεχείς. Αληθινός «καθιστός στόχος» για τους πιο έμπειρους αντάρτες του κόσμου, σήμερα – τους Κούρδους!
–Αν προχωρήσει πολύ, για να εξουδετερώσει τους Κούρδους, κινδυνεύει να προκαλέσει πολύ απρόβλεπτες αντιδράσεις:
-και από τους ίδιους τους Κούρδους (που έχουν αρκετό στρατηγικό βάθος για να ανασυνταχθούν και να αντεπιτεθούν)
-και από τους Σύρους (που μπορούν να χτυπήσουν από αλλού, δυτικότερα, μόνοι τους ή σε συνδυασμό με τους Κούρδους)
-και από τους Αμερικανούς που προειδοποίησαν τον Ερντογάν να μην ξεπεράσει «τα όρια»
-και από τους Ρώσους (που δεν πρόκειται να αφήσουν μόνο του το Συριακό καθεστώς Άσαντ, να αντιμετωπίσει μια τουρκική εισβολή σε βάθος, μέσα στο Συριακό έδαφος).
Χώρια που αεροπορική στήριξη δεν θα έχουν οι τουρκικές δυνάμεις εισβολής, αφού τους το «απαγόρευσαν» οι Αμερικανοί (μετά που τους έδωσαν την άδεια να μπουν…!)
Αν κάποιος ήθελε να παγιδέψει στρατηγικά την Τουρκία, δεν θα το είχε «στήσει» καλύτερα απ’ ό,τι πήγαν και έκαναν μόνοι τους!
* Παρατήρηση τρίτη: τελικά ο Ερντογάν με την εισβολή που εξήγγειλε συσπειρώνει εναντίον του όλους τους γείτονές του – ακόμα κι εκείνους που ήταν μεταξύ τους θανάσιμοι εχθροί – ενώ δεν εξασφαλίζει ανταλλάγματα από καμία μεγάλη δύναμη!
—Ούτε από τις ΗΠΑ, που του στέλνουν αμφίσημα «μηνύματα» (για να το πω επιεικώς)
—Ούτε από τη Ρωσία, για την οποία η Συρία γενικότερα και το καθεστώς Άσαντ ειδικότερα, είναι ο σημαντικότερος και σταθερότερος σύμμαχος στην περιοχή.
Την Τουρκία οι Ρώσοι την «παίζουν» για να διαλύσουν το ΝΑΤΟ! Αλλά δεν τη θεωρούν αξιόπιστη…
Αντίθετα η Συρία γι’ αυτούς είναι μεγάλο γεωπολιτικό «ατού».
Και το καθεστώς Άσαντ αναντικατάστατο «έρεισμα» του Πούτιν στην περιοχή…
Όταν τα έσπασε το καθεστώς Ερντογάν με τη Δύση (μετά το «πραξικόπημα» τον Ιούλιο του 2016) έσπευσε να τα βρει με τη Ρωσία και το Ιράν. Τώρα κινδυνεύει να έλθει σε αντιπαράθεση: ευθέως με το Ιράν και εμμέσως με τη Ρωσία…
* Παρατήρηση τέταρτη: η τουρκική εισβολή στη Βόρειο Συρία στρέφεται κατά των Κούρδων! Της μόνης τοπικής δύναμης, που νίκησε κατά κράτος το Χαλιφάτο του ΙΣΙΣ επί του εδάφους!
Κανείς άλλος δεν μπόρεσε, όχι να νικήσει το ΙΣΙΣ, ούτε καν να «κρατήσει» τη σαρωτική του εξάπλωση. Ούτε ο στρατός του Άσαντ στα δυτικά, ούτε οι φιλοϊρανικές δυνάμεις στα ανατολικά, ούτε οι σουνιτικές αραβικές πολιτοφυλακές στα νότια. Μόνο όταν μπήκαν οι Κούρδοι της Συρίας στον Πόλεμο, το Ίσις άρχισε να χάνει εδάφη…
Οι Κούρδοι μετά απ’ αυτό ΔΕΝ είναι «αναλώσιμοι», για κανένα από τους μεγάλους (και μικρότερους) «παίχτες» της περιοχής.
(Ο κίνδυνος επανεμφάνισης του ΙΣΙΣ υπάρχει πάντα…)
* Παρατήρηση πέμπτη: γενικά αυτή η τουρκική εισβολή στη Βόρεια Συρία, ανατολικά του Ευφράτη, ΑΝΤΙΘΕΤΑ απ’ ό,τι είχε συμβεί δυτικότερα στον θύλακα του Μαντζίμπ, αλλά και πολύ ανατολικότερα, στο Βόρειο Ιράκ – αντίθετα λοιπόν με τις παλαιότερες εισβολές της Τουρκίας πέρα από τα νότια σύνορά της – αυτή ειδικά που ξεκίνησε τώρα, κινδυνεύει να μετεξελιχθεί σε «νέο Βιετνάμ», ή «νέο Αφγανιστάν», για την Τουρκία.
Κινδυνεύει δηλαδή να πάθει η Τουρκία, ό,τι έπαθαν οι ΗΠΑ στο Βιετνάμ τη δεκαετία το ’60 ή ότι έπαθαν οι Σοβιετικοί στο Αφγανιστάν τη δεκαετία του ’80:
Μπήκαν, αλλά δεν μπορούσαν να βγουν…
(Όπως μου είχε πει κάποτε ένας Τούρκος αξιωματούχος στη Νέα Υόρκη, οι Κούρδοι επί 20 αιώνες κάνουν μόνο δύο πράγματα: Πολέμους και παιδιά! Και ένας από τους μεγαλύτερους στρατηλάτες του μουσουλμανικού κόσμου ήταν – όχι τυχαία – Κουρδικής καταγωγής: ο περίφημος Σαλαντίν που πήρε πίσω την Ιερουσαλήμ από τους Σταυροφόρους του 1187!)
–Παρατήρηση έκτη: η τωρινή εισβολή του Ερντογάν στη Βόρειο Συρία με αποκλειστικό στόχο τους Κούρδους και με πιθανότερο αποτέλεσμα να συσπειρώσει τους πάντες γύρω από τους Κούρδους, κινδυνεύει να ξαναβάλει στη διεθνή ατζέντα το «Κουρδικό ζήτημα».
Που είναι το μεγάλο «φάντασμα» το οποίο πλανιέται πάνω από τη Μέση Ανατολή εδώ και 100 χρόνια!
Οι Κούρδοι είναι η τρίτη μεγαλύτερη εθνότητα της Μέσης Ανατολής, αλλά δεν κατάφεραν να αποκτήσουν δικό τους κράτος!
Αν και αριθμητικά υπολογίζεται πως ξεπερνούν τα 30 εκατομμύρια σήμερα, ο πληθυσμός τους είναι διαιρεμένος σε τέσσερα κράτη:
–Γύρω στα τέσσερα εκατομμύρια είναι στο Βόρειο Ιράκ, πολύ κοντά πλέον στην ανακήρυξης ξεχωριστού κράτους.
–Γύρω στο 3 εκατομμύριο βρίσκονται στη Συρία, αλλά ελέγχουν σήμερα πάνω από 40% των ανατολικών εδαφών της, που τα απέσπασαν από το ΙΣΙΣ. Αυτούς χτυπάει σήμερα ο Ερντογάν.
–Γύρω στα 10 εκατομμύρια ζουν στο δυτικό Ιράν.
–Ενώ στην Τουρκία ζουν: από 15 εκατομμύρια (αριθμός που έδωσε ο ίδιος ο Πρωθυπουργός της Τουρκίας Ντεμιρέλ το 1991 και που με βάση τους δημογραφικούς ρυθμούς τώρα, θα έχει ξεπεράσει τα 20 εκατομμύρια), μέχρι τα 27 εκατομμύρια, όπως υπολογίζουν άλλες, πιο πρόσφατες εκτιμήσεις (μαζί και με τους εγκατεστημένους στις πόλεις της δυτικής Τουρκίας).
Μιλάμε λοιπόν, για ένα λαό που ξεπερνά τα 30 εκατομμύρια, η μεγάλη πλειονότητα των οποίων κατοικεί σε συμπαγείς εδαφικά περιοχές, αλλά είναι διαιρεμένοι σε τέσσερα γειτονικά κράτη.
Αξιοσημείωτο: Για τα 30 εκατομμύρια Κούρδων που έχουν διαμελιστεί από τέσσερα μουσουλμανικά κράτη δεν δημιουργήθηκε ποτέ μείζον γεωπολιτικό πρόβλημα (από την εποχή της Συμφωνίας των Σεβρών, όταν τους είχε δοθεί ανεξαρτησία – προσωρινά όπως αποδείχθηκε)
Για τα 8 εκατομμύρια των Παλαιστινίων (3 στο Ισραήλ, 1 στο Λίβανο και τέσσερα στην Ιορδανία) έχουμε μόνιμη γεωπολιτική αναστάτωση…
* Παρατήρηση έβδομη: Οι Κούρδοι κατάφεραν να γίνουν «παίχτες» στην περιοχή τώρα – για πρώτη φορά, εδώ και ένα αιώνα – επειδή κατανίκησαν το ΙΣΙΣ στη Συρία!
Εκεί που ο Ασαντ δεν μπόρεσε, οι αραβικοί στρατοί δεν τόλμησαν και οι δυτικοί δεν διανοήθηκαν, καν να επέμβουν. Και οι ίδιοι οι Ισραηλινοί, για μεγάλο διάστημα τα είχαν χαμένα…
Σήμερα ο Ερντογάν επιτίθεται στους Κούρδους της Συρίας, ενώ έχει ήδη στην ενδοχώρα του πάνω από 20 εκατομμύρια Κουρδικούς πληθυσμούς που έχουν κι αυτοί στο νου τους την απόσχιση από την Τουρκία!
Αν καθηλωθεί και αναγκαστεί να μείνει για καιρό στη Συρία, τότε κινδυνεύει να παγιδευτεί στο πιο θανάσιμο δόκανο της (τουρκικής) Ιστορίας:
Σε πραγματικό «ναρκοπέδιο»! Την ώρα που πίσω του, θα ριζοσπιστικοποιείται εναντίον του η ίδια η ενδοχώρα του…
Αυτοί που του έδωσαν «πράσινο φως» να μπει, μάλλον το κακό του ήθελαν. Να τον παγιδέψουν θανάσιμα…
* Παρατήρηση ένατη: Πάμε τώρα στους Αμερικανούς και τους Ρώσους: Από πρώτη άποψη και η στάση τους δεν έχει (γραμμική) λογική. Από τη μια στήριξαν και οι δύο κατά καιρούς τους Κούρδους να χτυπήσουν το ΙΣΙΣ. Από την άλλη μοιάζουν σήμερα να τους εγκαταλείπουν. Να τους προδίδουν…
Όμως, Αμερικανοί και Ρώσοι ετοιμάζουν τους δικούς τους επί τόπου, για να αντισταθούν στην τουρκική εισβολή και να επωφεληθούν απ’ αυτήν σε βάρος του Ερντογάν.
–Οι Ρώσοι στηρίζοντας τον Άσαντ να κερδίσει την – προσωρινή έστω – «υποταγή» των Κούρδων, προκειμένου να τους βοηθήσει…
–Και οι Αμερικανοί βάζοντας όρια στην τουρκική εισβολή, απαγορεύοντας την υπέρ-πτηση τουρκικών αεροσκαφών, ενώ και τα δύο κόμματα στο Κογκρέσο ετοιμάζουν σκληρές κυρώσεις κατά της Τουρκίας…
Αν το δει κανείς καθαρότερα, δεν μοιάζουν να «στηρίζουν» τον Ερντογάν. Μάλλον να τον παγιδεύουν μοιάζουν.
(Κι αυτό το σημειώνει σήμερα μερίδα του τουρκικού Τύπου)
* Παρατήρηση δέκατη: Το περιβόητο tweet του Προέδρου Τράμπ, προχθές («αν με την ανυπέρβλητη σοφία μου θεωρήσω ότι παραβιάσε η Τουρκία τα όρια, θα την… «απαυτώσω», όπως το έχω κάνει και στο παρελθόν κλπ. κλπ.) ΔΕΝ θα διδάσκεται στις διπλωματικές ακαδημίες στο μέλλον! Σίγουρα…
Ούτε στα διεθνή συνέδρια των ψυχαναλυτών που μελετούν τα σύνδρομα μεγαλομανούς ναρκισσισμού με «διπολισμό» αυτοσαρκασμού)
(Και μη προσπαθούν οι δικοί μας να βρουν τι σχέση έχουν όλα αυτά με το… Διεθνές Δίκαιο. Δεν θα βρουν!)
Προφανώς, κάτι άλλο τρέχει. Όχι ορατό δια γυμνού οφθαλμού.
Ας υποθέσουμε πως ο Τράμπ ήθελε να τιμωρήσει παραδειγματικά την Τουρκία, κράτος μέλος του ΝΑΤΟ που αγοράζει όπλα από την Ρωσία και συνεργάστηκε στενά με το Ιράν. Θα είχε απέναντί του όλο το πολιτικό και διπλωματικό κατεστημένο των ΗΠΑ (που ήταν εναντίον του Τράμπ εξ αρχής και εφ’ όλης της ύλης), αλλά και που θεωρούσαν την Τουρκία «αναντικατάστατο» asset της Δύσης για την περιοχή.
Αν αυτό ήθελε (λέμε αν) και το προσπαθούσε δια της «ευθείας οδού», θα του πήγαιναν όλοι κόντρα every step of the way.
Και στο τέλος θα του έλεγαν ότι κατάφερε… να χάσει ένα «μοναδικής γεωπολιτικής σημασίας παραδοσιακό σύμμαχο των ΗΠΑ»!
Τώρα όμως, με τους «μη συμβατικούς» χειρισμούς του Τράμπ, όλοι οι εσωτερικοί του αντίπαλοι έχουν συσπειρωθεί να του ζητάνε, αυτό που, αν το έκανε μόνος του, θα χάλαγαν τον κόσμο:
Να τιμωρήσει παραδειγματικά την Τουρκία…!
Βάζει, λοιπόν, τους εσωτερικούς αντιπάλους του, να του ζητούν αυτό που ενδεχομένως θέλει να κάνει, αλλά δεν το ρίσκαρε να προχωρήσει, με όλους απέναντί του.
Τώρα, αν στραφεί τελικά εναντίον της Τουρκίας (ή υπέρ των Κούρδων, ή και τα δύο), θα τους έχει όλους μαζί του…
«Σατανικό», έτσι;
Και μετά την «τιμωρία» της Τουρκίας, μπορεί ο Τράμπ να προχωρήσει και σε «επανίδρυση» του ΝΑΤΟ, γιατί όπως είναι σήμερα… «ούτε μιλάει, ούτε λαλάει» ούτε μπορεί να κάνει τίποτε (το ΝΑΤΟ)!
Είναι πολύ γραφειοκρατικό και πολύ αναποτελεσματικό…
Άρα, με αφορμή την «τιμωρία» της Τουρκίας, μπορεί σε δεύτερο χρόνο να αναδιοργανώσει ριζικά και το ΝΑΤΟ.
Ακόμα πιο «σατανικό», έτσι;
Κι ο Πούτιν, από την πλευρά του, μπορεί να σταθεροποιήσει πλήρως το σύμμαχό του Άσαντ στην περιοχή, εξασφαλίζοντας την «υποταγή» των Κούρδων, και τον έλεγχο ολόκληρης της Συρίας (σήμερα ελέγχει περίπου τη μισή) με τις «πλάτες» των Τούρκων (που θα του φέρουν στο πιάτο τους Κούρδους), αλλά και των ίδιων των Κούρδων (που ενισχυμένοι και από τον Άσαντ) θα αντισταθούν αποφασιστικά στους Τούρκους.
Και με «αντάλλαγμα» (που θα το «πουλήσει» μετά ο Πούτιν στο Ισραήλ), να τα βρει σε δεύτερο χρόνο ο Άσαντ και με το Ισραήλ!
Το οποίο πρόσφατα προσάρτησε το Γκολάν χωρίς να υπάρξει καμία σοβαρή αντίδραση (δεν ξέρω, αν το προσέξατε…)
Υπάρχει λοιπόν η περίπτωση, ο Ερντογάν να έπεσε σε μια παγίδα!
Από την οποία πολλοί άλλοι θα επωφεληθούν και ο ίδιος μόνο θα χάσει. Ίσως και πολλά…
ΥΓ. Για τη δική μας θέση, καλά έκανε ο Κυριάκος και πήγε στην Αίγυπτο. Γενικά το τρίγωνο Ελλάδα-Κύπρος-Αίγυπτος και ο άξονας Ελλάδα-Κύπρος-Ισραήλ είναι τα μόνα ουσιαστικά γεωπολιτικά «όπλα» που έχουμε.
(Κάποια στιγμή θα σας γράψω παρασκήνιο, όταν ξεκίνησαν και τα δύο αυτά, τι «αντιδράσεις» υπήρξαν μέσα στην Ελλάδα. Να μη γίνουν…)
Επίσης, καλά έκανε η κυβέρνηση και αναβάθμισε τη στρατηγική συνεργασία με τις ΗΠΑ!
Όμως, αν δεν κάνουμε ΑΛΛΑ πράγματα εμείς, ΜΕΣΑ στη χώρα, μη περιμένετε πολλά.
Δεν είμαστε «παίκτης» αυτή τη στιγμή!
«Κενό στο χάρτη» μοιάζουμε (στις παγκόσμιες γεωπολιτικές ισορροπίες).
Μπορούμε σχετικά σύντομα να ξαναγίνουμε «παίκτης»…
Αλλά τώρα δεν είμαστε…
(Αυτά όμως, για άλλη φορά)
