Πιστεύουν κάποιοι, ότι ο κορονοϊός είναι…”σοσιαλιστής ! Δηλαδή η εμφάνισή του ώθησε σε πολιτικές κρατικού παρεμβατισμού! Και “ηττήθηκε”, λέει, η φιλελεύθερη πολιτική, η οποία στηρίζεται στην ιδιωτική πρωτοβουλία και στις ανοικτές αγορές.
Του Θανάση Κ.
Αυτό από πρώτη άποψη μοιάζει σωστό!
Αλλά μόνον από πρώτη άποψη…
Ας δούμε, γιατί:
* Πρώτον, όλες οι έκτακτες καταστάσεις της πρόσφατης Ιστορίας οδηγούν σε αυξημένες κρατικές παρεμβάσεις. Οι θεομηνίες σίγουρα. Και οι Πόλεμοι – το άλλο μεγάλο παράδειγμα – ασφαλώς συγκεντρώνουν όλες τις λειτουργίες στο κράτος και στην ευόδωση της αμυντικής προσπάθειας…
Όταν κινδυνεύουμε όλοι, τότε πρώτον, συνειδητοποιούμε ότι δεν μπορούμε μόνοι μας να σωθούμε και δεύτερον, στρεφόμαστε όλοι προς το κράτος που μπορεί – ή ελπίζουμε ότι μπορεί – να κάνει ό,τι δεν μπορεί να πετύχει καθένας ατομικά.
Σε τέτοιες έκτακτες περιστάσεις το “συλλογικό” υπερισχύει του “ατομικού” και η κοινή σωτηρία υπερισχύει, ως κίνητρο, όλων των άλλων – ατομικών και διαφορετικών – φιλοδοξιών.
Οπότε κάθε τέτοια κρίση – δραματική υπόμνηση των κοινών κινδύνων που αντιμετωπίζουμε και της κοινής μοίρας που μας περιμένει, αν δεν τα καταφέρουμε – λειτουργεί ως εφήμερη στροφή στα “σοσιαλιστικά” προτάγματα. Δηλαδή στα προτάγματα της συλλογικότητας.
* Δεύτερον, αλλά αυτό είναι μόνον “εφήμερο”, δηλαδή προσωρινό. Πάντα…
Στη συνέχεια – αργά ή γρήγορα – έρχεται η ανοικοδόμηση των ερειπίων. Και τότε απαιτείται η ταχύρρυθμη ανάπτυξη και η ατομική πρωτοβουλία. Που δεν σημαίνει “εξαφάνιση” του κράτους. Σημαίνει, όμως, ότι το κράτος πρέπει να κινητροδοτήσει ξανά τους ανθρώπους και τις παραγωγικές τους δυνάμεις, ώστε να βγάλουν όλη τη δημιουργικότητά τους.
Κι αυτό δεν γίνεται μέσα από “άνωθεν διαταγές”.
Αλλά μέσα από “ελεύθερες αγορές”. Και ιδιωτική πρωτοβουλία…
Επ’ αυτού έχει αποφανθεί η σύγχρονη Ιστορία: Ο “Πόλεμος” απαιτεί συσπείρωση της κοινωνίας. Ενώ η Ευημερία προϋποθέτει ανάπτυξη των αγορών!
Και τα δύο όμως, προϋποθέτουν κράτος που λειτουργεί!
Γιατί χωρίς κράτος που επιβάλει τη νομιμότητα, ούτε κοινωνική συσπείρωση υπάρχει στην Ανάγκη, ούτε Ανάπτυξη προκύπτει στη φάση ανοικοδόμησης…
Εμείς ως τώρα είχαμε κρατισμό – δηλαδή μεγάλη εξάρτηση από το κράτος και τη διοίκηση – αλλά πολύ χαμηλή επιβολή της νομιμότητας…
Τώρα – και αυτό είναι όντως κατάκτηση – τείνουμε να αποκτήσουμε κράτος. Δηλαδή μια διοίκηση, τις αποφάσεις της οποίας όλοι σεβόμαστε (ακόμα κι όταν μας ενοχλούν) εφ’ όσον στηρίζονται σε μια νομιμοποιητική βάση αποδεκτή απ’ όλους: το “κοινό καλό”!
Αυτό το τελευταίο είχε λείψει για χρόνια! Δεν υπήρχε η αίσθηση του “κοινού καλού”: Είχε ατονήσει η αίσθηση του “δημοσίου” συμφέροντος”. Θεωρούνταν παλαιομοδίτικη η έννοια του “εθνικού συμφέροντος” – που αποτελεί το δημόσιο συμφέρον έναντι του υπόλοιπου – “έξω” – κόσμου…
Καθένας έβαζε το προσωπικό, το επαγγελματικό, το συνδικαλιστικό ή το κλαδικό συμφέρον του πάνω απ’ όλα…
Τώρα μπροστά στην επιδημία, το δημόσιο συμφέρον αναδεικνύεται πάλι σε νομιμοποιητική βάση της λειτουργίας μας ως κοινωνίας.
Και μπροστά στην ασύμμετρη απειλή της λαθρο-εισβολής, το εθνικό συμφέρον αναδεικνύεται σε υπέρτατο κριτήριο.
Δεν ανακαλύψαμε λοιπόν ξανά το “κράτος”! Ανακαλύψαμε την ανάγκη μιας ισχυρής νομιμοποιητικής βάσης για να αποδεχθούμε το κράτος: το δημόσιο συμφέρον και το εθνικό συμφέρον.
* Τρίτον, μέχρι πριν λίγες βδομάδες τόσο οι Αριστερά όσο και οι Φιλελέφτ αμφισβητούσαν και την ανάγκη των κλειστών και ελεγχόμενων συνόρων και την υποχρέωση της Πολιτείας να επιβάλει τις νόμιμες αποφάσεις της ακόμα και με κατασταλτικά μέτρα…
Και οι μεν και οι δε ουσιαστικά πριμοδοτούσαν το απόλυτο μπάχαλο. Οι Αριστεροί γιατί είναι καχύποπτοι απέναντι στο “αστικό κράτος” και τους κατασταλτικούς του μηχανισμούς! Και οι Φιλελέφτ γιατί δυσφορούν με κάθε μορφή “κράτους και καταστολής”.
Οι πρώτοι δεν έχουν πρόβλημα, αν η καταστολή ασκείται από αριστερές – και συνήθως παράνομες – μειοψηφίες. Και οι δεύτεροι πιστεύουν ότι τα “συνειδητά άτομα” είναι ο καλύτερος τρόπος για “αυτορυθμιζόμενες” κοινωνίες…
Μόνο που το κενό νομιμότητας δεν το αξιοποιούν τα “συνειδητά” άτομα, αλλά το εκμεταλλεύονται δεόντως τα ασυνείδητα άτομα…
Παιδαριώδεις ουτοπίες…
Το τελευταίο διάστημα πριν την κρίση και οι μεν και οι δε ήθελαν “ανοικτά σύνορα”! Και πίστευαν, αμφότεροι, στο αδιαφοροποίητο “δικαίωμα” των πάντων να ζητούν άσυλο, όπου θέλουν, όποτε θέλουν, ως “υπέρβαση” ενός διεθνοποιημένου “ανθρωπισμού”. Ακόμα κι όταν όσοι το διεκδικούσαν ήταν εμφανέστατα εργαλειοποιημένα στίφη στα χέρια ξένων τυράννων.
Ακόμα κι όταν οι ίδιοι ήταν φορείς μιας εντελώς εχθρικής για τον ουμανισμό κουλτούρας…
Σήμερα όλα αυτά έχουν σαρωθεί: Βλέπουμε αριστερούς να κραυγάζουν: “απαγορεύστε την κυκλοφορία στους πάντες”! “Κλείστε τα όλα”! (Κι όχι μόνο τα σύνορα). Βλέπουμε φιλελέφτ να φωνάζουν: Βάλτε το κράτος (και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα) να τους πληρώνει όλους, να… κάθονται! Φτάνει να σταματήσει η επιδημία…
Οι Αριστεροί με την υστεροβουλία ότι έτσι θα περάσουν ξαφνικά πλήρη “επιστροφή” στον κρατισμό! Και οι φιλελέφτ, που μια ζωή έδιναν έμφαση στον ατομικό τους συμφέρον, είναι πρόθυμοι να πληρώσουν οποιοδήποτε τίμημα για να σωθούν οι ίδιοι από τον “όλεθρο” που μας έρχεται. Ακόμα και να προσκυνήσουν το “κράτος” που ως χθες καθύβριζαν. Οι εγκλωβισμένοι στον “ατομισμό” τους, είναι πιο εύκολο να παγιδευτούν στον πανικό τους, όταν νοιώθουν ότι απειλούνται άμεσα…
Οι πρώτοι είναι πιο κουτοπόνηροι και πιο υστερόβουλοι.
Οι δεύτεροι πιο αφελείς και μικρόψυχοι. Όλοι μαζί, εξ ίσου ανόητοι…
* Τέταρτον, το σύγχρονο κράτος πρέπει να υπάρχει και να στηρίζεται σε ισχυρή νομιμοποιητική βάση – και σε “καλές” εποχές και σε “κακές”…
Με διαφορετικές λειτουργίες και διαφορετικές προτεραιότητες σε περιόδους κρίσης. Ασφαλώς…
Αλλά δεν “ανακαλύπτουμε” το κράτος μόνον όταν επειγόντως το χρειαζόμαστε…
Δεν ανακαλύπτουμε την ανάγκη για μάχιμες και αποτελεσματικές Ένοπλες Δυνάμεις, όταν ο εχθρός ετοιμάζεται να περάσει τα σύνορα. Τις χρειαζόμαστε από πριν, για να αποθαρρύνουμε κάθε επίδοξο εισβολέα.
Δεν σεβόμαστε το νόμο, μόνον όταν καλπάζει η επιδημία και πολλαπλασιάζονται καθημερινά κρούσματα και θύματα. Χρειαζόμαστε από πριν να έχουμε πολίτες που σέβονται τις αποφάσεις της διοίκησης, ώστε να μη χρειαστούν πολλές απαγορεύσεις και να μην υπάρξουν πολλά θύματα.
Χρειαζόμαστε κράτος που το εμπιστεύονται οι πολίτες σε κάθε περίσταση! Δηλαδή κράτος το οποίο στηρίζεται σε ισχυρή νομιμοποιητική βάση δημόσιου -εθνικού συμφέροντος, που όλοι αποδέχονται…
Εμείς δεν είχαμε κράτος! Τώρα τείνουμε να αποκτήσουμε…
Είχαμε, όμως, κρατισμό: Δηλαδή ένα οργανωμένο σύστημα άνωθεν επιβολής συντεχνιακών συμφερόντων. Που είχαν αλώσει το κράτος! Που είχαν στρεβλώσει τη διοίκηση. Που δεν αποδέχονταν τίποτε, πέρα από το στενά συμφέροντά τους – σε πείσμα κάθε έννοιας δημόσιου συμφέροντος…
Εξ ου και δεν δέχονταν καμία μεταρρύθμιση, από εκείνες που έχουν επιβληθεί και ήδη λειτουργούν και αποδεικνύονται σωτήριες σε πολλές άλλες χώρες…
* Πέμπτον, το Σύστημα Δημόσιας Υγείας – το ΕΣΥ – είναι κλασικό παράδειγμα: Είχαμε πολύ περισσότερα δημόσια νοσοκομεία αναλογικά με τον πληθυσμό μας σε σύγκριση με τις υπόλοιπες Ευρωπαϊκές χώρες…
Αλλά δεν είχαμε επαρκείς θέσεις στις ΜΕΘ (Μονάδες Εντατικής Θεραπείας).
Καμία χώρα δεν έχει “επαρκείς” θέσεις ΜΕΘ στον κόσμο, αν ενσκήψει πανδημία. Αλλά οι άλλες χώρες μπορούν να μετατρέψουν σε πολύ σύντομο χρόνο πολλαπλές κανονικές ή χειρουργικές κλίνες σε ΜΕΘ σε περίπτωση πανδημίας. Ενώ για μας, στο μπάχαλο των νοσοκομείων μας, αυτό είναι σχεδόν αδύνατο. Και τώρα το καλύπτουμε εκ των ενόντων με επιτάξεις ιδιωτικών κλινικών…
Είχαμε πάμπολλα δημόσια νοσοκομεία με ανοικτή πρόσβαση σε όλους νύχτα-μέρα, πράγμα που σημαίνει ότι σε περίπτωση ξαφνικής πανδημίας μπορεί να μετατραπούνε σε αληθινές βόμβες ενδο-νοσοκομειακών λοιμώξεων.
Στις χώρες όπου ο ιός ελέγχθηκε αποτελεσματικά τα νοσοκομεία απομονώθηκαν πλήρως, αποκλείστηκε η πρόσβαση σε όποιον δεν το είχε απόλυτη ανάγκη και απολυμάνθηκαν σε χρόνο ρεκόρ (Ταϊβάν, Νότιος Κορέα). Χώρια που δημιουργήθηκαν και νέες νοσηλευτικές μονάδες αποκλειστικά για τους νοσούντες από τη νέα ίωση (Κίνα), για να μην ανακατεύονται με τους υπόλοιπους ασθενείς.
Εδώ σε μάς, μετά από 5 χρόνια “σοσιαλιστικό πειραματισμού” με κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, το νοσηλευτικό προσωπικό εξακολουθούσε να έχει τεράστια κενά. Ενώ οι απασχολούμενοι στο δημόσιο είχαν αυξηθεί κατακόρυφα – και σε αριθμό και σε δαπάνη. Είχαμε πολλούς “κηπουρούς” και πολλούς “γραφιάδες”. Αλλά νοσηλευτές δεν είχαμε! Τώρα πασχίζουμε να προσλάβουμε…
* Έκτον, η Ενωμένη Ευρώπη έδειξε ξανά ότι δεν έχει συλλογικά ανακλαστικά να ανταποκριθεί σε μεγάλες κρίσεις. Παρ’ όλα αυτά άντεξε σε όλες τις προηγούμενες κρίσεις της τελευταίας δεκαετίας: Μετά τη δημοσιονομική κρίση όπου έδειξε τεράστιες ανεπάρκειες, την μεταναστευτική κρίση, όπου επίσης έδειξε τραγικές αδυναμίες και την τωρινή κρίση της πανδημίας, όπου δείχνει ξανά ότι… “καθένας μόνος του”.
Αλλά για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κρίσης, πρέπει να ανακλαστικά της να αποδειχθούν στην πράξη και να “περάσει” τις εξετάσεις.
Τις προηγούμενες φορές, έκανε κάποιες “βελτιώσεις” και άντεξε. Αυτή τη φορά, ίσως δεν αντέξει.
Τις προηγούμενες φορές έδειξε να μαθαίνει – κάπως – από τα λάθη της. Έστω και με βασανιστική καθυστέρηση…
Αυτή τη φορά πρέπει να αντιδράσει ακαριαία και πλήρως.
Δεν αρκεί να κινηθεί… προς τη “σωστή κατεύθυνση”.
Πρέπει να κάνει: “Whatever it takes, all the way”!
Η Πρόεδρος της ΕΚΤ ήδη διέλυσε κάθε ψευδαίσθηση:
Με δύο μήνες σε καραντίνα οι ευρωπαϊκές οικονομίες πάνε σε βαθιά ύφεση. Όλες! Κι εμείς…
Πολύ περισσότερο, αν η καραντίνα επιμηκυνθεί σε κάποιες χώρες.
Ή αν υπάρξει δεύτερο κύμα από το φθινόπωρο…
Ο κορονοϊός δεν είναι “σοσιαλιστής”, δεν είναι “φιλελέφτ”, δεν είναι “ευρωπαϊστής” ούτε “αντι-ευρωπαϊστής”.
Είναι το “καμπανάκι” που μας θύμισε ότι δεν μπορούμε να ανοητεύουμε ατιμώρητα για καιρό…
Μετά το τέλος της πανδημίας τίποτε δεν θα είναι όπως πριν και τίποτε δεν θα είναι εύκολο. Για κανένα…
Θα χρειαστεί να ανά-στοχαστούμε τα πάντα!
Αν δεν το κάνουμε, δεν θα μας αφανίσει ο κορονοϊός.
Αλλά η βλακεία μας! Και η αβελτηρία μια παγκόσμιας ελίτ διαχειριστών που δεν μπορούν να είναι ηγέτες – ούτε στα εύκολα ούτε στα δύσκολα…
ΥΓ. Εμείς δεν τα πήγαμε άσχημα, εδώ που τα λέμε!
Φτάνει να μην πασχίσουμε μετά να ανοικοδομήσουμε τον… κρατισμό!
Γιατί τότε δεν θα έχουμε δικαιολογία. Ούτε σωτηρία…
