Χθες ανακοινώθηκε ότι το «Ποτάμι» του Σταύρου Θοδωράκη κατέβασε οριστικά ρολά και αυτοδιαλύθηκε.
Tου Θανάση Κ.
Επέστρεψε, μάλιστα, και το υπόλοιπο της κοινοβουλευτικής αποζημίωσης που έλαβε από το κράτος, ως κόμμα που μετείχε στην προηγούμενη Βουλή και στις ευρωεκλογές…
Το τελευταίο είναι αξιέπαινο, όντως.
Και πιστώνεται στον ίδιο του Σταύρο Θοδωράκη…
Κατά τα άλλα, με συμπαθάτε, αλλά δεν θα… μελαγχολήσω κι όλα!
Πολλοί πιστέψανε στο «Ποτάμι», όταν δημιουργήθηκε.
Κάποιοι ελπίσανε ότι θα φέρει «κάτι καινούργιο».
Αρκετοί το ψήφισαν στην αρχή…
Οι προσδοκίες τους διαψεύστηκαν.
Κατά τη γνώμη μου, ήταν από την αρχή καταδικασμένο να αποτύχει!
Και πολύ κράτησε…
Καιρός, λοιπόν, να πούμε μερικά πράγματα – και να τα πούμε έξω από τα δόντια…
* Πρώτον, το «Ποτάμι» ως πολιτικό εγχείρημα, προέκυψε το 2014, για να πλαγιοκοπήσει την συγκυβέρνηση Σαμαρά-Βενιζέλου – ίσα-ίσα τη στιγμή που αυτή είχε αρχίσει να βγάζει τη χώρα από την κρίση…
Προέκυψε με «εξωθεσμική ενθάρρυνση» – ίσως και «στήριξη» – για να αποδυναμώσει τη ΝΔ του Σαμαρά και να διαλύσει πλήρως ό,τι είχε απομείνει από το ΠΑΣΟΚ («Ελιά») του Βαγγέλη Βενιζέλου…
Υποτίθεται ότι εξέφραζε το χώρο του «μεταρρυθμιστικού κέντρου»!
Την ώρα που τις μεταρρυθμίσεις τις έκανε η κυβέρνηση Σαμαρά-Βενιζέλου, με απέναντί της το ΣΥΡΙΖΑ που ήθελε να τις ακυρώσει όλες, το «Ποτάμι» απεδείχθη … «ρυάκι» που θέλησε να χωθεί «σφήνα» ανάμεσά τους.
Δεν βοήθησε τις «μεταρρυθμίσεις». Συνέβαλε στη μετέπειτα νίκη του ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος ξήλωσε όλες τις μεταρρυθμίσεις και μας πήγε 5 χρόνια πίσω!
Τις παραμονές των εκλογών του 2015 (του Ιανουαρίου και του Σεπτεμβρίου) σε διάφορα «στέκια» της ελίτ κυριαρχούσε η γραμμή: στη νότιο Ελλάδα ψηφίστε «Ποτάμι» – στη Βόρειο Ελλάδα ψηφίστε Λεβέντη (Ένωση Κεντρώων)…
Θοδωράκης και Λεβέντης κατάφεραν να αποδυναμώσουν τους αντιπάλους του ΣΥΡΙΖΑ και συνέβαλαν τότε στη νίκη του.
Επί τεσσεράμισι χρόνια έγιναν και «πολιτικοί αρχηγοί» στη Βουλή…
Ύστερα ο ΣΥΡΙΖΑ λεηλάτησε τα κομματίδιά τους, όπως λεηλάτησε και τους ΑΝΕΛ. Τώρα που έκαναν την «δουλειά» τους και δεν έχουν τίποτε άλλο να προσφέρουν, βρίσκονται και οι δύο στα «αζήτητα»…
* Δεύτερον, ιδιαίτερα το «Ποτάμι», δεν είχε σαφή θέση για τίποτε:
–Ήταν «φιλελεύθερο», αλλά δεν ήταν και… πολύ φιλελεύθερο!
–Ήταν «μεταρρυθμιστικό», αλλά κανείς δεν θυμάται μια συγκεκριμένη μεταρρύθμιση που στήριξε…
–Ήταν εναντίον του κρατισμού, αλλά δεν έδωσε καμία μάχη για το σπάσιμο του κρατισμού.
–Εναντιωνόταν στις αυθαιρεσίες του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά εμφανιζόταν ως το κόμμα του «ναι μεν αλλά».
Και κρατούσε «ίσες αποστάσεις»!
Μετέτρεψε τον «ισαποστακισμό» σε… σχολή!
–Έκανε ενίοτε έντονες φραστικές επιθέσεις στο ΣΥΡΙΖΑ, αλλά συμφωνούσε ως επί το πλείστον, με την ουσία της πολιτικής του!
Προσπαθούσε να εμφανιστεί ως ο φορέας του «καινούργιου» και ταυτίστηκε με όλες τις πρακτικές του παλιού: τη διαδικασιολογία, τα μεσοβέζικα λόγια, τις φραστικές εξάρσεις χωρίς ουσία, και την αμετακίνητη εμμονή στο… παλαιότερο του παλαιού και το πιο φθαρμένο από τα φθαρμένα υλικά του παρελθόντος:
Τη λεγόμενη «προοδευτικότητα»!
Την πιο εμβληματική έννοια του παλαιού καθεστώτος: την ανάγκη να φαινόμαστε και να δηλώνουμε «προοδευτικοί»!
–Μόνο που ο κρατισμός ήταν η πεμπτουσία της «προοδευτικότητας»…
Κι αυτή την εκπροσωπούσε, πλέον, ο ΣΥΡΙΖΑ!
–Η ανομία ήταν η πεμπτουσία της «προοδευτικότητας»…
Και την εκπροσωπούσε κατ’ αποκλειστικότητα ο ΣΥΡΙΖΑ!
–Ο δικαιωματισμός ήταν πλέον η πεμπτουσία της «προοδευτικότητας»…
Και το δικαιωματισμό τον εκπροσωπούσε ο ΣΥΡΙΖΑ!
–Η αποεθνικοποίηση της Ελληνικής κοινωνίας, της εξωτερικής Πολιτικής και της Δημόσιας Παιδείας, καθώς και το άνοιγμα των συνόρων, ήταν η πεμπτουσία της «προοδευτικότητας»…
Και όλα τα εκπροσωπούσε πια επάξια ο ΣΥΡΙΖΑ!
Αυτό ακριβώς που είχε χρεοκοπήσει την Ελλάδα το 2010 ήταν η «προοδευτική»-κρατικιστική-λαϊκιστική εκδοχή της Μεταπολίτευσης, όπως εμπεδώθηκε μετά το 1981.
Αυτό προσπάθησε να αλλάξει η κυβέρνηση Σαμαρά-Βενιζέλου το 2012-15.
Αυτό προσπαθούσε να διασώσει η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ το 2015-19…
Το «Ποτάμι» βρέθηκε… στη μέση του πουθενά:
Να επαγγέλλεται το «καινούργιο» και να διακηρύσσει την ακλόνητη πίστη του στο πιο φθαρμένο από το «παλιό»!
Κι ούτε κατάλαβε την αντίφασή του. Μέχρι το τέλος του…
* Τρίτον, αρκετοί «διανοούμενοι» συνέρρευσαν στις γραμμές του αρχικά. Οι περισσότεροι… δευτερο-τρίτης διαλογής, από εκείνους που διέπρεψαν στην ελληνική πνευματική έρημο των τελευταίων δεκαετιών…
–Ξέρετε, από εκείνους που υπερασπίζονταν ενθέρμως το «άσυλο», μέχρι που κατάλαβαν ότι προστατεύει μόνο την ανομία και τις μαφίες μέσα στα Πανεπιστήμια – όχι την «ελεύθερη διακίνηση των ιδεών»…
–Από εκείνους που υποστήριζαν ότι η Τουρκία θα «ηρεμήσει» και θα «δαμαστεί», μέσα από τη «διαδικασία ένταξης» στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Μέχρι που κατάλαβαν ότι η Τουρκία ΔΕΝ πρόκειται να γίνει μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης! Και στο μεταξύ, είναι η Τουρκία που «δαμάζει» την Ευρώπη – όχι η Ευρώπη που «δαμάζει» την Τουρκική επιθετικότητα…
–Από εκείνους που διακήρυσσαν μονίμως ένα… «νέο πατριωτισμό», ο οποίος όμως, ήταν όλο και λιγότερο «πατριωτικός»! Μέχρι που έφτανε να υποστηρίζει ότι στη Σμύρνη έγινε το 1822… «συνωστισμός» στην προκυμαία – κι όχι σφαγή και εθνοκάθαρση Ελληνικών πληθυσμών!
–Από εκείνους που πίστευαν στα «ανοικτά σύνορα», μέχρι που άνοιξε τα σύνορα ο ΣΥΡΙΖΑ και σάρωσε την Ελλάδα το τσουνάμι των λαθρομεταναστών! Κι έκλεισαν οι υπόλοιποι Ευρωπαίοι τα σύνορά τους προς την Ελλάδα…
–Από εκείνους που διακήρυσσαν τις ανθρωπιστικές αξίες «αλληλεγγύης προς τους πρόσφυγες», μέχρι που απεφάνθη το Συμβούλιο του Επικρατείας ότι επρόκειτο για παράνομους μετανάστες – όχι για «πρόσφυγες»! Και ότι οι «αλληλέγγυοι» ήταν η «βιτρίνα» των λαθροδικινητών δουλεμπόρων – όχι ευγενείς άνθρωποι κινούμενοι από «ανώτερα ιδεώδη»…
–Από εκείνους που ήθελαν να χτυπηθεί η «διαπλοκή» στον Τύπο. Αν και οι περισσότεροι ήταν μόνιμοι «θαμώνες» στις σελίδες και στα τηλεοπτικά προγράμματα των διαπλεκομένων ΜΜΕ. Κι όταν προσπάθησε ο ΣΥΡΙΖΑ να χτυπήσει τη «διαπλοκή», συνειδητοποίησαν ότι πήγε να επιβάλει κάτι πολύ χειρότερο: τον άμεσό κομματικό έλεγχο πάνω στα ΜΜΕ!
–Από εκείνους που δεν ήθελαν να ακούσουν τη λέξη «ανταγωνιστικότητα» (τους φαινόταν αφόρητα… «νεοφιλελεύθερη»). Μέχρι που συνειδητοποίησαν ότι η κρίση της Ελλάδας ήταν πρωτίστως κρίση ανταγωνιστικότητας! Κι ότι η χώρα χρεοκόπησε, γιατί η ανταγωνιστικότητά της είχε υποχωρήσει χαμηλότερα από πολλές τριτοκοσμικές χώρες, κανείς δεν ήθελε να επενδύσει εδώ και τελικά δεν παραγόταν τίποτε!
Τέτοιοι ήταν, λοιπόν, στη μεγάλη πλειονότητά τους οι «διανοούμενοί» των τελευταίων δεκαετιών: Ρηχοί, επιφανειακοί, «ξερόλες» – αλλά πολύ, μα πολύ «επιτήδειοι». Και αρκετά «δικτυωμένοι»…
Αυτοί έσπευσαν προς το «Ποτάμι» το 2014…
Όπως ακριβώς μια άλλη φουρνιά διανοούμενων της μεταπολίτευσης είχαν σπεύσει στο ΠΑΣΟΚ το 1981. Οπαδοί τότε του λεγόμενου «Τρίτου Δρόμου στο Σοσιαλισμό», των θεωριών των Samir Amin, Emmanouel, Baran and Sweezy. Που σήμερα δεν τους θυμάται κανείς. Όπως κανείς δεν θέλει να θυμάται – ούτε καν μνημονεύει – τον Σοσιαλισμό ή πολύ περισσότερο τον «Τρίτο Δρόμο»…
Υπάρχουν, βέβαια, και αληθινά αξιόλογοι διανοούμενοι στην Ελλάδα…
Άλλοι έφυγαν στο εξωτερικό.
Άλλοι παρέμειναν και νιώθουν απελπιστικά μόνοι.
Δεν τολμούν να μιλήσουν δημόσια, κι όταν το κάνουν διατυπώνουν «ελλειπτικό λόγο», σχεδόν ενοχικά, για «τον φόβο των Ιουδαίων»…
Γιατί στη χώρα μας υπάρχει η Ιερά Εξέταση της «Πολιτικής Ορθότητας»…
Ε λοιπόν, αυτό είναι το πιο τραγικό: Το «Ποτάμι» έφερε στην Ελλάδα την «Πολιτική Ορθότητα», ως… επιτομή «προοδευτικότητας»! Ίσα-ίσα τη στιγμή, που διεθνώς η «Πολιτική Ορθότητα» καταγγέλλεται από όλο και περισσότερο από όλο και περισσότερους ως η σύγχρονη διανοητική τυραννία.
Σαν το new talk από το εφιαλτικό – και προφητικό – έργο του Orwell, το «1984»…
Και για να δείτε πόσο εκτός εποχής βρέθηκε το
«Ποτάμι» χωρίς να το πολύ-καταλάβει:
Ο πιο σύγχρονος εκπρόσωπος του λεγόμενου «μεταρρυθμιστικού κέντρου» στην Ευρώπη, είναι σήμερα ο Πρόεδρος Μακρόν στη Γαλλία…
Ο οποίος κάνει και λέει πράγματα – και για το λαθρομεταναστευτικό και για τη διεύρυνση της Ευρώπης και για τα Σκόπια – που όταν τα λέει κάποιος στην Ελλάδα, τον αποκαλούν οι «πολιτικώς ορθοί» (και οι πρώην «ποταμίσιοι’)… ακροδεξιό φασίστα!
Οι κοινωνίες μετακινούνται σε θέσεις πιο δεξιές: Απαιτούν περισσότερο εθνικό αυτοπροσδιορισμό (δηλαδή λένε όχι στην ισοπεδωτική «παγκοσμιοποίηση») και περισσότερες φιλελεύθερες μεταρρυθμίσεις (δηλαδή, λένε όχι στον κρατισμό κρατισμό).
Αυτά όλα ο Σταύρος Θοδωράκης και οι φίλοι του, ούτε τα είδαν εκ των προτέρων, ούτε τα κατάλαβαν, έστω και εκ των υστέρων.
Πόνταραν σε λάθος άλογο, την λάθος στιγμή, για λάθος λόγο και προς λάθος κατεύθυνση.
Και εξαφανίστηκαν!
Ε λοιπόν, όχι, δεν θα μελαγχολήσουμε…
