Ως επίσκεψη με διπλό ενδιαφέρον τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό γίνεται αντιληπτή η προχθεσινή επίσκεψη του κ. Βλαντιμίρ Πούτιν στην Αθήνα.
Ο πρόεδρος της Ρωσικής Ομοσπονδίας εμφανίστηκε με μια διπλή ιδιότητα, αυτή του ενδιαφερομένου για οικονομική και πολιτική συνεργασία με μια χώρα η οποία έχει για τη Μόσχα κάποια σημασία και εκείνη του ηγέτη διεθνούς βεληνεκούς, ο οποίος χρησιμοποίησε το βήμα των Αθηνών προκειμένου να στείλει μηνύματα για τις απόψεις της Ρωσίας σε σημαντικά ζητήματα προς όλες τις κατευθύνσεις.
Από τη δική του πλευρά, ο πρωθυπουργός Αλ. Τσίπρας έσπευσε να εκμεταλλευθεί την παρουσία του κ. Πούτιν στην Αθήνα και χαρακτήρησε τη συνεργασία με τη Μόσχα «στρατηγική επιλογή» για την Ελλάδα. Ο πρωθυπουργός κινήθηκε στο δόγμα που εξαρχής έχει χαράξει η κυβέρνηση (και είναι ορατό και στις σχετικές δημόσιες ομιλίες και του επικεφαλής της ελληνικής διπλωματίας Ν. Κοτζιά) και περιγράφει το άνοιγμα σε τρίτες (εκτός δυτικού συστήματος) χώρες ως «συστατικό στοιχείο οποιασδήποτε ενεργητικής εξωτερικής πολιτικής». Σε αυτό το πλαίσιο ο κ. Τσίπρας τάχθηκε και υπέρ της «ένταξης» της Ρωσίας στην ευρωπαϊκή στρατηγική ασφαλείας.
Η διαμεσολάβηση
Ο ίδιος ο πρωθυπουργός έδειξε πρόθυμος να διαδραματίσει ρόλο διαμεσολάβησης έναντι της Μόσχας και των Βρυξελλών, προκειμένου να υπερκεραστούν οι μεγάλες διαφορές που υπάρχουν ανάμεσα στη Ρωσία και τις ευρωατλαντικές δομές. Ο κ. Πούτιν ευχαρίστησε ευγενικά τον κ. Τσίπρα, ωστόσο υπογράμμισε πως αντιλαμβάνεται ότι η Ελλάδα, η οποία διανύει και μια περίοδο λιτότητας, δεν μπορεί να πραγματώσει «άθλους του Ηρακλέους» στους διαδρόμους της ευρωπαϊκής γραφειοκρατίας. Ισως το πλέον σημαντικό σκέλος στις επαφές που είχαν οι δύο άνδρες να ήταν το αναμενόμενο, και εν πολλοίς προαναγγελθέν, ρωσικό ενδιαφέρον για την ιδιωτικοποίηση της ΤΡΑΙΝΟΣΕ και της ROSCO, αλλά και του Οργανισμού Λιμένος Θεσσαλονίκης. Η Θεσσαλονίκη φαίνεται ότι έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τη Μόσχα, καθώς ο κ. Πούτιν προανήγγειλε ότι η Ρωσία θα εκπροσωπηθεί στη Διεθνή Εκθεση Θεσσαλονίκης τον Σεπτέμβριο από μεγάλη αντιπροσωπεία ρωσικών επιχειρήσεων. Ο κ. Πούτιν τόνισε, επίσης, το ενδιαφέρον της χώρας να προμηθεύσει την ελληνική αγορά με ελικόπτερα, φορτηγά και ενεργειακό εξοπλισμό. Κομβικής σημασίας για την Ελλάδα ήταν και η συζήτηση για τον ρωσικό τουρισμό ο οποίος, όπως είπαν και οι δύο ηγέτες, αυξήθηκε μόνο τον Μάρτιο κατά 523%.
Ολα αυτά, βεβαίως, συζητήθηκαν κατά τις διευρυμένες συζητήσεις των αντιπροσωπειών υπουργών και αξιωματούχων από τις δύο χώρες. Για το Μέγαρο Μαξίμου, η επίσκεψη του κ. Πούτιν, καθώς και το ταξίδι του κ. Τσίπρα στο Πεκίνο (2-6 Ιουλίου), αποτελεί ουσιαστική αποτύπωση του επιτυχούς ανοίγματος της κυβέρνησης προς τρίτες χώρες, οι οποίες είναι δυνατόν να συμβάλουν πρακτικά στην αφήγηση της επαναφοράς της οικονομίας στην ανάπτυξη.
Πολύ ευρύτερο, έξω από την Ελλάδα, ενδιαφέρον είχαν οι δηλώσεις του κ. Πούτιν (τον οποίο συνόδευσε μόνο για λίγες ώρες στην Αθήνα ο υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας Σεργκέι Λαβρόφ) με κύριο αποδέκτη το ΝΑΤΟ. Ο κ. Πούτιν κατ’ αρχάς απέφυγε κάθε συζήτηση για το καθεστώς της Κριμαίας, λέγοντας ότι αυτό το ζήτημα «έκλεισε για πάντα». Επίσης, ζήτησε την εφαρμογή των συμφωνιών του Μινσκ για την αύξηση της αυτονομίας των ανατολικών περιοχών της Ουκρανίας (Ντόνμπας).
Η ασπίδα
Ωστόσο, το βασικό μήνυμά του αφορούσε την αντιπυραυλική ασπίδα που αναπτύσσει το ΝΑΤΟ στην Ανατολική Ευρώπη. Αναφέρθηκε ιδιαίτερα στη Ρουμανία (το ΝΑΤΟ έχει αναπτύξει το αντιπυραυλικό σύστημα Aegis που είναι μεν αμυντικού χαρακτήρα, διαθέτει δε εμβέλεια πάνω από 1.000 χιλιόμετρα), αλλά και στην πιθανότητα ανάπτυξης παρόμοιων συστημάτων και στην Πολωνία. Ο κ. Πούτιν περιέγραψε αυτές τις εγκαταστάσεις ως «απειλές» για τη Ρωσία και προανήγγειλε «ενέργειες που θα διαφυλάσσουν την ασφάλεια» της χώρας του.
Προκειμένου, μάλιστα, να προϊδεάσει για την αντίδραση της Ρωσίας, αναφέρθηκε στις επιδόσεις των ρωσικών βαλλιστικών συστημάτων από εδάφους, αέρος και θαλάσσης στον πόλεμο της Συρίας. Επίσης, δεν αρνήθηκε ότι η Ρωσία είναι ανοιχτή σε πιθανή επαναπροσέγγιση με την Τουρκία, αλλά τόνισε πως η Αγκυρα δεν έχει ακόμη κάνει τα βήματα που απαιτούνται, ξεκινώντας με τη συζήτηση για επανορθώσεις, που αφορούν, κατ’ αρχάς, την κατάρριψη του ρωσικού Σουχόι από τουρκικά αεροπλάνα στην τουρκοσυριακή μεθόριο.
Η επίσκεψη στο Αγιον Ορος για τα 1.000 χρόνια
Με προσκύνημα στο Αγιον Ορος, όπου από κοινού με τον Πατριάρχη Μόσχας Κύριλλο θα συμμετείχαν στις εορταστικές εκδηλώσεις της Ιεράς Μονής Παντελεήμονος για τη συμπλήρωση 1.000 χρόνων παρουσίας Ρώσων μοναχών στο Αγιον Ορος, επρόκειτο να ολοκληρώσει τη διήμερη επίσκεψή του στην Ελλάδα ο Βλαντιμίρ Πούτιν. Αν και για λόγους ασφαλείας δεν είχε γνωστοποιηθεί το ακριβές πρόγραμμα της παρουσίας του στον Αθω, οι πληροφορίες ανέφεραν ότι αναμενόταν στη μοναστική πολιτεία αργά χθες το μεσημέρι και στις Καρυές θα τον υποδέχονταν με τις πρέπουσες τιμές αρχηγού κράτους τα μέλη της Ιεράς Κοινότητας, ενώ στην τελετή θα παραβρισκόταν και ο Ελληνας ομόλογός του Προκόπης Παυλόπουλος. Μαζί με τον Πατριάρχη Μόσχας και πασών των Ρωσιών κ. Κύριλλο, που βρισκόταν από την Παρασκευή στο Αγιον Ορος, θα μετέβαιναν κατόπιν στην Ιερά Μονή Παντελεήμονος, στην οποία εγκαταβιούν ρωσικής και ουκρανικής καταγωγής μοναχοί. Τόσο στις Καρυές η Ιερά Κοινότητα όσο και οι μοναχοί στη μονή Παντελεήμονος προγραμμάτιζαν υποδοχή με κωδωνοκρουσίες και δοξολογίες στον πρόεδρο της Ρωσίας.
