Μετά τις Πρέσπες ΔΕΝ κλείνει το «Μακεδονικό», όπως πιστεύουν ή εύχονται κάποιοι. Ίσα-ίσα τώρα αρχίζουν τα μεγάλα προβλήματα. Και για τα Σκόπια και για την σταθερότητα στα Βαλκάνια.
Ουσιαστικά άνοιξε ο δρόμος, για τους Αλβανούς των Σκοπίων, να ενωθούν de facto με την γειτονική Αλβανία προς δυσμάς.
Του Θανάση Κ.
Αλλά και για όσους σλαβόφωνους των Σκοπίων νιώθουν Βούλγαροι, να ενωθούν de facto με τη γειτονική Βουλγαρία, προς ανατολάς.
Οι Αλβανοί των Σκοπίων ήδη κέρδισαν αρκετά αυτονομιστικά δικαιώματα, για να ψηφίσουν την Συμφωνία των Πρεσπών, και ετοιμάζονται για «βελούδινο διαζύγιο». Δεν είναι θέμα απόφασης πλέον. Τα πράγματα είναι πιθανότατο να κινηθούν, λίγο ως πολύ «αυτόματα»…
Τα σύνορα μεταξύ Αλβανίας και Κοσσόβου πρόκειται να ανοίξουν σε λίγες εβδομάδες, έτσι κι αλλιώς. Κι όπως έχει προεξαγγελθεί, οι Κοσσοβάροι θα συμμετάσχουν στις επόμενες εκλογές της Αλβανίας. Αυτό σημαίνει de facto «ένωση» Κοσσόβου-Αλβανίας.
Οι Αλβανοί των Σκοπίων, ακριβώς δίπλα, δεν έχουν κανένα λόγο να μείνουν «μειονότητα» μέσα στα Σκόπια, όταν μπορούν να ενωθούν κι αυτοί de facto με τους συμπατριώτες τους: είτε προς βορράν, στο Κόσσοβο, είτε προς ανατολάς στην Αλβανία, είτε – τελικά – και προς τις δύο πλευρές.
Η «μεγάλη Αλβανία» είναι πιο κοντά από κάθε άλλη φορά. Κι είναι αδύνατο πια να εμποδιστεί. Γιατί μπορεί να γίνει ειρηνικά, χωρίς να χυθεί αίμα.
Η «μεγάλη Αλβανία» θα είναι βέβαια πολύ μικρή για να απειλήσει την Ελλάδα. Αλλά θα είναι ικανή να διαλύσει τα Σκόπια…
Γιατί αν οι Αλβανοί των Σκοπίων κινηθούν δυτικά (προς την Αλβανία), τότε και οι περισσότεροι σλαβόφωνοι, θα έχουν κάθε λόγο να κινηθούν κι αυτοί ανατολικά (προς τη Βουλγαρία), επίσης ειρηνικά. Και να βρεθούν αυτόματα σε χώρα-μέλος της ΕΕ.
Υπάρχει ήδη ικανή «μαγιά» ανάμεσά τους (πάνω από το ένα τρίτο έχουν ήδη βουλγαρικό διαβατήριο!). Και πολύ σύντομα θα ακολουθήσουν και πολλοί ακόμα…
Από το να σκοτώνονται με τους Αλβανούς των Σκοπίων είναι προτιμότερο να συνδεθούν άμεσα με τους «αδελφούς» τους στη Βουλγαρία, ακριβώς δίπλα τους.
Ο λόγος που δεν βρίσκονταν «Μακεδόνες» στις απογραφές του περασμένου αιώνα, είτε τις έκαναν οι Οθωμανοί (το 1905) είτε τις έκαναν οι Σέρβοι-Γιουγκοσλάβοι (το 1921) είναι γιατί οι σλαβόφωνοι αυτής της περιοχής μίλαγαν βουλγαρικό ιδίωμα και ένιωθαν τότε Βούλγαροι οι ίδιοι…
Η «μεγάλη Βουλγαρία» – για την ακρίβεια η «μεγαλύτερη Βουλγαρία» – είναι κι αυτή πιο κοντά παρά ποτέ. Και μπορεί πια να γίνει, επίσης ειρηνικά.
Τόσο η «μεγάλη Αλβανία», όσο και η «μεγαλύτερη Βουλγαρία» θα τροφοδοτούν από δω και μπρός η μία την άλλη – και οι δύο διαλύοντας τα Σκόπια ως ενιαίο κράτος. Δεν μπορεί καμία από τις δύο να απειλήσει την Ελλάδα, χώρια που είναι και ανταγωνιστικές μεταξύ τους. Αλλά μπορούν να κάλλιστα – και αναπόφευκτα – να διαλύσουν τα Σκόπια. Οριστικά…
Το μακεδονικό ιδεολόγημα είναι μια άνωθεν κατασκευασμένη «εθνογένεση», που πρώτον συγκρούεται με τις αληθινές εθνικές και γλωσσικές ταυτότητες των λαών της περιοχής, και δεύτερον θα έχει την τύχη άλλων τέτοιων προσπαθειών να επιβληθεί «εθνογένεση» από τα πάνω…
Μέχρι τώρα απέτυχαν όλες οι τεχνητές και άνωθεν «εθνογενέσεις»: και στην ενιαία Γιουγκοσλαβία, και στην Τσεχοσλοβακία και σε ολόκληρη της Αφρικανική ήπειρο και στην Άπω Ανατολή.
Αλλού κράτησαν περισσότερο, αλλού λιγότερο. Αλλού διαλύθηκαν με αιματηρό εμφύλιο, αλλού ειρηνικά. Παντού διαλύθηκαν, ωστόσο…
Το «μακεδονικό ιδεολόγημα», δηλαδή τη θεωρία ενός «ενιαίου Μακεδονικού λαού» που είναι δήθεν «κατακερματισμένος» μετά το 1913 μεταξύ Ελλάδος (51%) Βουλγαρίας (8%) και Σκοπίων (39%) το σκαρφίστηκε ο Τίτο, για να ενοποιήσει τους ετερογενείς πληθυσμούς των Σκοπίων και να ασκεί πίεση και προς τη Βουλγαρία στα ανατολικά του και προς την Ελλάδα στα νότια…
Κι έτσι να ενισχύσει τη θέση του ως «ανεξάρτητος» ανάμεσα στο ΝΑΤΟ και το Σύμφωνο της Βαρσοβίας. Και να «ισορροπεί» ανάμεσα σε Αμερικανούς και Σοβιετικούς σε όλη τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, ως ηγέτης του Κινήματος των «Αδεσμεύτων» διεθνώς.
Όταν κατέρρευσε η Σοβιετική Ένωση, τέλειωσε ο Ψυχρός Πόλεμος και ξεπεράστηκε ο διαχωρισμός της Ευρώπης σε δύο συνασπισμούς, η πάλαι ποτέ «κραταιά» Γιουγκοσλαβία διαλύθηκε στις εθνικές της συνιστώσες! Όπως και η ίδια η ΕΣΣΔ, εξ άλλου. Όπως και η Τσεχοσλοβακία…
Παντού αλλού, ωστόσο, αναδείχθηκαν οι πραγματικές εθνικές συνιστώσες, στα νέα κράτη που προέκυψαν…
Όμως, στα Σκόπια είχαμε ένα τεχνητό ιδεολόγημα δευψο-μακεδονικής εθνικής ταυτότητας, να καταπιέζει τις πραγματικές εθνικές ταυτότητες στο εσωτερικό του (Αλβανών και Βουλγάρων) και να υποκινεί σε αλυτρωτικές εξεγέρσεις, ανύπαρκτες μειονότητες εκτός συνόρων του…
Κι έτσι τα Σκόπια λειτουργούσαν – ακριβώς λόγω του «μακεδονισμού» τους – εντελώς αποσταθεροποιητικά σε ολόκληρη την περιοχή, ενώ ήταν και εσωτερικά αποσταθεροποιημένα…
Το 2001 είχαμε εξέγερση των Αλβανών στα Σκόπια που λίγο έλειψε να κλιμακωθεί σε εμφύλιο Πόλεμο. Οι Αλβανοί των Σκοπίων κέρδισαν κάποια πρώτα μειονοτικά δικαιώματα, πράγμα που αποδυνάμωσε το «μακεδονισμό» μέσα στα Σκόπια.
Ο πρώην πρωθυπουργός των Σκοπίων (και αρχηγός του κόμματος VMRO) Γκεοργκιέφσκι, στράφηκε τότε προς τη Βουλγαρία ανοικτά.
Ενώ ο νέος αρχηγός του VMRO που προέκυψε μετά το 2002, o Γκρουέφσκι άρχισε να δημιουργεί μιαν αληθινή… «Μακεδονική Disneyland» με αγάλματα αρχαίων Μακεδόνων, για να ενισχύσει μιαν «εθνική ταυτότητα» που έφθινε πλέον.
Η Ελλάδα κρατούσε «παγωμένο» το θέμα αναγνώρισης του μακεδονικού ιδεολογήματος διεθνώς. Κι όσο το θέμα παρέμενε «παγωμένο» η σταθερότητα της περιοχής δεν κινδύνευε. Ούτε η εσωτερική σταθερότητα των Σκοπίων…
Η μόνη ομαλή λύση ήταν να δεχθούν τα Σκόπια ότι ήταν «πολυεθνοτικό κράτος», να μετατραπούν σε μιαν ομοσπονδία από καντόνια και να υιοθετούσαν ένα «ουδέτερο» όνομα που δεν θα καπέλωνε καμία εθνική πληθυσμιακή ομάδα και δεν θα προκαλούσε τριβές με καμία γειτονική χώρα (π.χ. Κεντρική Ομοσπονδία των Βαλκανίων).
Όπως ουδέτερα ονόματα υιοθετούν όλα τα πολυεθνοτικά κράτη που καταφέρνουν να σταθεροποιηθούν εσωτερικά. Για παράδειγμα, το «συνεταιριστικό» κράτος που συστεγάζει Φλαμανδούς και Βαλλόνους, ονομάστηκε Βέλγιο, δεν ονομάστηκε «Φλάνδρα» (με ολίγους Βαλλόνους) ούτε «Βαλλονία» (με αρκετούς Φλαμανδούς).
Στα πολυεθνοτικά κράτη, ποτέ δεν καπελώνεται το «όλον» από το «μέρος»…
Η Συμφωνία των Πρεσπών είναι αποσταθεροποιητική για τα Σκόπια, ακριβώς γιατί το «μέρος» οι (υποτιθέμενοι «Μακεδόνες») προσπαθούν να καπελώσουν το «όλον», που περιλαμβάνει και Αλβανούς οι οποίοι, όμως, δεν νιώθουν εθνοτικά «μακεδόνες»! Προσπαθεί να καπελώσει και «μακεδόνες» που όμως νιώθουν Βούλγαροι….
Ακόμα χειρότερα, η Συμφωνία των Πρεσπών αποσταθεροποιεί τα Σκόπια γιατί μια ψευδεπίγραφη πλειονότητα «Μακεδόνων» (που αποτελείται και από …Βουλγάρους) καπελώνει πραγματικές μειονότητες που δεν νιώθουν «Μακεδόνες» και που προτιμούν να συνδεθούν με τους γειτονικούς λαούς με τους οποίους νιώθουν απόλυτη ταύτιση (στην Αλβανία και τη Βουλγαρία αντίστοιχα).
Τέλος η Συμφωνία των Πρεσπών προκάλεσε τις αντιδράσεις όλων!
— Οι ίδιοι οι Σλαβόφωνοι των Σκοπίων είναι αντίθετοι, γιατί η Συμφωνία δίνει πολλά δικαιώματα στους Αλβανούς τους κρατιδίου τους. Και τους επιβλήθηκε με οριακές πλειοψηφίες «αγορασμένων» ή εκβιαζόμενων βουλευτών. Κι αυτά όλα καταλαβαίνουν ότι τους διαλύουν. Γι’ αυτό και προσανατολίζονται πια στη Βουλγαρία (Δείτε τι έγραψε το αμερικανικό περιοδικό TIME ήδη από προχθές)
–Οι Αλβανοί των Σκοπίων ψήφισαν τη Συμφωνία των Πρεσπών, αλλά δεν τη θεωρούν ως κάτι «τελειωτικό». Δεν τους δίνει αυτά που πιστεύουν ότι «δικαιούνται» – πλήρη ισοτιμία και πλήρη αυτονομία. Κι είναι αποφασισμένοι να τα διεκδικήσουν μόνοι τους. Βλέπουν τη Συμφωνία των Πρεσπών ως «ενδιάμεσο» βήμα προς την απόσχισή τους….
–Οι Αλβανοί της Αλβανίας ετοιμάζονται για την μεγάλη ευκαιρία, να ενωθούν με τους συμπατριώτες τους στο Τέτοβο των Σκοπίων, όπως ήδη κάνουν με τους συμπατριώτες τους στο Κόσσοβο…
— Οι Βούλγαροι της Βουλγαρίας δυσφορούν με τη Συμφωνία των Πρεσπών, γιατί αναγνωρίζεται επισήμως ως ξεχωριστή γλώσσα ένα βουλγαρικό ιδίωμα. Και ετοιμάζονται κι αυτοί να «αγκαλιάσουν» τα αδέλφια τους στα Σκόπια…
–Ενώ οι Έλληνες βλέπουν να αναγνωρίζει η χώρα τους ένα γειτονικό αλυτρωτισμό που στρέφεται εναντίον τους, που ακυρώνει την ίδια την εθνική τους ταυτότητα, που τους επιβάλλεται με επίπλαστες ευκαιριακές πλειοψηφίες στη Βουλή και που αποσταθεροποιεί δυνητικά ολόκληρη την Βόρειο Ελλάδα.
Είχαμε ως τώρα σταθερότητα στην περιοχή και συνεργασία ανάμεσα στα Σκόπια και όλες τις γειτονικές χώρες. Παρά το γεγονός ότι ήταν «παγωμένο» το πρόβλημα της αναγνώρισής τους. Ή μάλλον επειδή ακριβώς ήταν «παγωμένο» το πρόβλημα της αναγνώρισής τους από την Ελλάδα…
Τώρα, με τη Συμφωνία των Πρεσπών, έχουμε, εσωτερική αποσταθεροποίηση στα Σκόπια και στην Ελλάδα, και δυνητικά ανεξέλεγκτες αντιδράσεις από Αλβανία και Βουλγαρία.
Ως τώρα, παρά τη μη αναγνώριση των Σκοπίων από την Ελλάδα, είχαμε «διείσδυση» του ΝΑΤΟ στην περιοχή – όχι «διείσδυση της Ρωσίας»…
Πράγματι, τα τελευταία 27 χρόνια, με ανοικτό το πρόβλημα της ονομασίας από την Ελλάδα, μπήκαν στο ΝΑΤΟ και η Αλβανία και η Βουλγαρία.
Τώρα η Ρωσία διαμαρτύρεται φυσικά, αλλά στην πραγματικότητα τρίβει τα χέρια της. Γιατί γενικεύεται η αστάθεια σε μια περιοχή που ελέγχει το ΝΑΤΟ – δεν «ενισχύεται» το ΝΑΤΟ.
Όπως ακριβώς, οι μεγάλες δυτικές χώρες – και οι διπλωματίες τους – στήριξαν την λεγόμενη «Αραβική άνοιξη» – αλλά στο τέλος ενισχύθηκε η Ρωσία! Στη Συρία και όχι μόνο…
Είναι δεύτερη φορά την τελευταία δεκαετία, που η Δύση κάνει σοβαρό λάθος στην ευρύτερη περιοχή.
Τελικά υπόσχονται «σταθεροποίηση» και προκαλούν εκρήξεις!
Όσον αφορά το εσωτερικό της Ελλάδας, η ψήφιση των Πρεσπών δημιουργεί μιαν νέα κατάσταση μέσα στην Ελληνική κοινωνία. Γιατί ως τώρα το θέμα ήταν «παγωμένο» – δεν το είχαν «ξεχάσει» οι Έλληνες, όπως απέδειξαν τα τελευταία ογκώδη συλλαλητήρια, αλλά τα «εθνικά» δεν ήταν προτεραιότητά της Ελληνικής κοινωνίας…
Τώρα με την ψήφιση των Πρεσπών, δημιουργήθηκε ένας ευρύτατος κοινωνικός πυρήνας που «κατάλαβε».
Κι αυτό συμπίπτει με την εθνική αφύπνιση σε άλλες Ευρωπαϊκές χώρες, όπου συνθλίβονται τα κατεστημένα κόμματα – της Κεντροαριστεράς κυρίως (Σοσιαλδημοκράτες), αλλά και τα Κεντροδεξιά πλέον (Χριστιανοδημοκράτες).
Στην Ελλάδα, πέρα από το πρόβλημα της λαθρομετανάστευσης – που διαφοροποίησε όλες τις ευρωπαϊκές κοινωνίες, και το οποίο το έχουμε ιδιαίτερα οξυμένο και εδώ – προστέθηκε πλέον και η αίσθηση «ήττας» με την ψήφισε της Συμφωνίας των Πρεσπών.
Το 1974 η εθνική καταστροφή στην Κύπρο άλλαξε θεμελιωδώς τις πολιτικές ισορροπίες μέσα στην Ελλάδα. Με τρόπους που έγιναν κατανοητοί αμέσως, αλλά και μετά από χρόνια.
Σήμερα, η ψήφιση της Συμφωνίας των Πρεσπών, που πρακτικά είναι πολύ μικρότερου βεληνεκούς «ήττα» σε σχέση με την Κύπρο του 1974, συμβολικά είναι πολύ βαθύ τραύμα στην εθνική συνείδηση. Και μπορεί επίσης να προκαλέσει μεγάλες μετατοπίσεις – και άμεσες και μεσοπρόθεσμες.
Χώρια που συμπίπτει με μιαν μακροχρόνια οικονομική κρίση στην Ελλάδα και με αντίστοιχες μετατοπίσεις εθνικής αφύπνισης και στην Ευρώπη.
Όσοι πιστεύουν ότι η υπόθεση των Πρεσπών «έκλεισε», πολύ σύντομα θα βρεθούν προ μεγάλων εκπλήξεων.
Οι επιπτώσεις των Πρεσπών τώρα μόλις αρχίζουν. Και εκτός Ελλάδας, αλλά και εντός…