Τι είναι εξωτερική πολιτική; Το ερώτημα μοιάζει κάπως παράδοξο, αλλά είναι ιδιαίτερα επίκαιρο… Γιατί η Ελλάδα αντιμετωπίζει αυτή τη στιγμή μείζονες απειλές και ανακαλύπτει έκπληκτη πως ουσιαστικά… δεν έχει εξωτερική πολιτική!
Του Θανάση Κ.
Υπήρξαν δύο μεγάλες στρεβλώσεις τις οποίες σήμερα πληρώνουμε:
* Πρώτον, η «αριστερή στρέβλωση» – παράγωγο των αριστερών ιδεολογικών εμμονών: βαθιά «αντιπάθεια» προς τον παγκόσμιο καπιταλισμό και εχθρότητα προς κάθε έννοια συμμετοχής της Ελλάδας σε Συμμαχίες (ΝΑΤΟ) και Ενώσεις (ΕΕ) με άλλα δυτικά κράτη.
Πολιτικό της πρόταγμα μία μόνο λέξη: «Έξω»!
«Έξω από το ιμπεριαλιστικό ΝΑΤΟ»,
«έξω από τον ΕΟΚ των μονοπωλίων»,
«έξω οι βάσεις», «έξω οι Αμερικάνοι»…
κι ο τελευταίος να κλείσει την πόρτα!
Η Αριστερά ήταν μονίμως εκτός θέματος: Δεν ασχολούνταν με ποιόν θα πάμε έναντι ποίου και πώς θα θωρακίσουμε τα εθνικά συμφέροντα.
Δεν πίστευε στα «εθνικά συμφέροντα»!
Την ενδιέφερε μόνο η… «Παγκόσμια Επανάσταση»,
ύστερα τα «Κινήματα Αλληλεγγύης προς τον Τρίτο Κόσμο»,
ύστερα το «Ειρηνιστικό Κίνημα» (που αποδείχθηκε πως ήταν «μακρύ χέρι» της τότε ΕΣΣΔ), ο «Παγκόσμιος Αφοπλισμός»,
και τώρα πια τα Οικολογικά κινήματα και η… «Κλιματική Αλλαγή»!
Ενδιαφερόταν μόνο για τα συνθήματα του ακτιβισμού της, κι όχι για τα εθνικά συμφέροντα που έπρεπε η χώρα να προασπιστεί…
Την ενδιέφερε μανιωδώς να «σώσει» τον κόσμο ολόκληρο!
Το πώς θα σωθεί η Ελλάδα, όταν πραγματικά κινδυνεύει, ούτε που την ένοιαζε…
–Υποστήριζε μετά μανίας, να βγούμε από το ΝΑΤΟ! Κι ύστερα, όταν κατέρρευσε ο υπαρκτός Σοσιαλισμός, οι πρώην χώρες-μέλη του, έσπευσαν να μπουν στο ΝΑΤΟ!
–Υποστήριζε μετ’ επιτάσεως, να μη μπούμε στην ΕΟΚ, κι ύστερα οι «αδελφές» σοσιαλιστικές χώρες, όταν κατέρρευσαν τα σοσιαλιστικά καθεστώτα, έσπευδαν να μπουν στην Ενωμένη Ευρώπη, οπότε και το βιοτικό επίπεδο των λαών τους εκτοξεύθηκε μέσα σε ελάχιστα χρόνια.
Ό,τι στήριζε η Αριστερά, αποδείχθηκε κίβδηλο και έγινε συντρίμμια!
Ό,τι απέρριπτε η Αριστερά, ιστορικά δικαιώθηκε και προσέλκυσε όλους τους λαούς που είχαν υποφέρει υπό τα σοσιαλιστικά καθεστώτα…
Η ίδια η Αριστερά αποδείχθηκε «νεκροταφείο θρυμματισμένων οραμάτων» και μια απέραντη «χωματερή σάπιων καθεστώτων»…
* Είχαμε όμως κι άλλη στρέβλωση στην εξωτερική πολιτική. Από την δεξιά – ή κεντροδεξιά – αυτή τη φορά:
Που συχνά έκανε το αντίθετο ακριβώς σφάλμα: υποστηρίζοντας την ένταξη της Ελλάδας σε διεθνείς ενώσεις και στη δυτική συμμαχία – δηλαδή στους ευρωατλαντικούς θεσμούς – πράγμα που αποδείχθηκε ιστορικά σωστό – έφτασαν στο σημείο να πιστεύουν ότι η εξωτερική πολιτική είναι υπόθεση… «επιλογής ομπρέλας»:
Δηλαδή αρκεί να επιλέξουμε τη σωστή θέση μας μέσα στη δυτική συμμαχία, για να κατοχυρώσουμε τα εθνικά μας συμφέροντα!
Δεν χρειάζεται να κάνουμε τίποτε άλλο,
αρκεί να είμαστε κάτω από τη σωστή «ομπρέλα»,
να έχουμε τους σωστούς συμμάχους (αυτούς που θα επικρατήσουν διεθνώς) και να επικαλούμαστε το Διεθνές Δίκαιο, για να έχουμε «ασφάλεια»…
Η παθητική διπλωματία της… θερμοκοιτίδας!
Η άποψη αυτή είναι «επαρκής» για όποιον δεν κινδυνεύει.
Όταν η ασφάλειά σου είναι «δεδομένη», δεν χρειάζεται να κάνεις τίποτε για να τη… διασφαλίσεις ακόμα περισσότερο!
Το Λουξεμβούργο, το Βέλγιο και η Ολλανδία για παράδειγμα, είναι απόλυτα «καλυμμένες», όσο βρίσκονται σταθερά μέσα στους ευρω-ατλαντικούς θεσμούς.
Δεν χρειάζονται να κάνουν οι ίδιες κάτι παραπάνω…
Τις ενδιαφέρει μόνο να βρίσκονται κάτω από μιαν ασφαλή και σταθερή «ομπρέλα». Μέσα σε στη θαλπωρή τη «θερμοκοιτίδας»!
Όλες οι άλλες χώρες όμως, δεν είχαν τέτοια πολυτέλεια…
Ιδιαίτερα μικρότερες χώρες που ζούν στα απώτατα όρια μεγάλων συνασπισμών και στο «μεταίχμιο» μεγάλων περιφερειακών ανταγωνισμών, δεν μπορούσαν να εκλαμβάνουν τίποτε ως «δεδομένο».
Δεν υπάρχει «θερμοκοιτίδα» γι’ αυτές…
Έπρεπε να αναζητούν ρόλους στην περιοχή τους και συμμάχους για να ποντάρουν πάνω τους, ώστε να ενισχύσουν τη τοπική τους θέση και να πολλαπλασιάσουν την ισχύ τους.
–Το Ισραήλ είναι μια τέτοια χώρα (πολύ μικρότερη από την Ελλάδα) και τα κατάφερε.
–Η Τουρκία είναι μια τέτοια χώρα (πολύ μεγαλύτερη από την Ελλάδα) κι επίσης τα κατάφερε (μέχρι στιγμής τουλάχιστον…)
–Η Σιγκαπούρη είναι μια τέτοια χώρα (αληθινά «λιλιπούτεια», όσο η… Κέρκυρα περίπου!) και τα κατάφερε…
–Η Σουηδία είναι μια τέτοια χώρα (λίγο μικρότερη από την Ελλάδα πληθυσμιακά, αλλά μεγαλύτερη εδαφικά) και τα κατάφερε…
–Η Φιλανδία είναι μια τέτοια χώρα (πολύ μικρότερη από την Ελλάδα πληθυσμιακά) και τα κατάφερε…
–Η Ιρλανδία είναι τέτοια χώρα (πολύ μικρότερη από την Ελλάδα – και πληθυσμιακά και εδαφικά) και τα κατάφερε…
Και η Ελλάδα είναι μια τέτοια χώρα! Αλλά ΔΕΝ τα κατάφερε…
Η διαφορά της Ελλάδας με τις άλλες «ομοειδείς», είναι ότι όλες οι υπόλοιπες είτε ανήκαν σε διεθνείς «ομπρέλες», είτε όχι, έκαναν τρία πράγματα:
–Πρώτον, είχαν σαφώς ορισμένο το εθνικό συμφέρον τους και πλήρως συμφωνημένες τις εθνικές προτεραιότητές τους!
–Δεύτερον, έκαναν οι ίδιες τα πάντα για το διαφυλάξουν, να το υπερασπιστούν και να το προβάλλουν όπου χρειάστηκε και όπου μπορούσαν…
–Τρίτον, συνήψαν τις κατάλληλες διμερείς «συμμαχίες», για να πολλαπλασιάσουν την οικονομική, στρατιωτική και γεωπολιτική ισχύ τους.
Και για να καταστήσουν κι άλλους – μεγάλους «παίχτες» – μέτοχους στο δικό τους γεωπολιτικό ρόλο…
Και τι «σύμπτωση»; Όλες τους πέτυχαν πολύ μεγαλύτερες αναπτυξιακές επιδόσεις από ό,τι η Ελλάδα, γιατί κι αυτό ακόμα – η ανταγωνιστικότητα και η ανάπτυξη – ήταν υψίστη εθνική προτεραιότητα επιβίωσης!
(Δεν ασχολούνται με την… επεκτασιμότητα των «συλλογικών συμβάσεων» και τα δικαίωμα νομικής αλλαγής φύλου των 15χρονων (!), αλλά πώς θα φέρουν παραγωγικές επενδύσεις, πώς θα κερδίσουν διεθνείς αγορές, πως θα εξουδετερώσουν αποφασιστικά εθνικές απειλές…)
Οι μόνες περιπτώσεις που και η Ελλάδα τόλμησε να ασκήσει κάτι διαφορετικό από την πολιτική της επανάπαυσης μέσα σε «θερμοκοιτίδα» ήταν οι εξής τρείς:
—Η κρίση του Σισμίκ το 1987. Τότε η κυβέρνησή αντέδρασε σε κλιμακούμενη πρόκληση της Τουρκίας και κέρδισε κάποιο διεθνή σεβασμό. Τον οποίο πιστώνεται ο Ανδρέας Παπανδρέου…
Δυστυχώς, όμως, δεν μπόρεσε να τον κεφαλαιοποιήσει, γιατί στο μεταξύ την ίδια εποχή ο Ανδρέας έπαιζε λάθος γεωπολιτικό χαρτί: Με την αντί-αμερικανική «ρητορεία» του είχε «αποξενώσει» και τους Αμερικανούς και πολλούς Ευρωπαίους φιλο-ατλαντικούς.
Κι έτσι κέρδισε στιγμιαία το σεβασμό τους, αλλά δεν κέρδισε ποτέ την εμπιστοσύνη τους, ώστε να αξιοποιήσει το σεβασμό αυτό, υπέρ του εθνικού συμφέροντος…
–Η στρατηγική ένταξης της Κύπρου στην ΕΕ. Αυτό όντως αποδείχθηκε game changer για την περιοχή. Βέβαια η Συμφωνία εκείνη προέβλεπε στο τέλος και λύση του Κυπριακού μέσα από το ολέθριο Σχέδιο Ανάν!
Ευτυχώς, αυτό το τελευταίο ματαιώθηκε. Και μια Κύπρος, πλήρες μέλος της Ευρώπης πλέον (και χωρίς να έχει υποταχθεί γεωπολιτικά στην Τουρκία, αφού είχε μόλις απορρίψει το Σχέδιο Ανάν), μπόρεσε να κάνει πολύ προσεκτική πολιτική διεθνών συμμαχιών, να διακηρύξει την ΑΟΖ της και να την οριοθετήσει με όλα τα όμορα κράτη (πλην Τουρκίας). Κι έτσι τώρα, τις εξορυκτικές εργασίας στα «οικόπεδά» της, τις προστατεύουν από τις απειλές του τουρκικού ναυτικού οι ξένοι στόλοι.
Η Κύπρος με προσεκτική πολιτική εθνικών προτεραιοτήτων και διεθνών συμμαχιών πέτυχε αυτό που η πολύ μεγαλύτερη «μητέρα Ελλάδας» δεν τόλμησε…
Γιατί η Κύπρος δεν πήρε τίποτε ως «δεδομένο», δεν άραξε κάτω από κάποια ομπρέλα ούτε λούφαξε σε κάποια «θερμοκοιτίδα». Ενώ η Ελλάδα αυτό ακριβώς έκανε επί χρόνια….
–Τρίτη περίπτωση που η Ελλάδα ξέφυγε πραγματικά από το βάλτωμα και άσκησε ενεργό εξωτερική πολιτική ήταν αυτό που ανέφερα και χθες:
Οι δύο στρατηγικές συγκλίσεις:
—Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ
–και Ελλάδας-Κύπρου –Αιγύπτου (υπό το καθεστώς Σίσι)
Και οι δύο προωθήθηκαν και επισφραγίστηκαν επί Σαμαρά!
Και οι δύο άντεξαν τα επόμενα χρόνια, αν και δεν πήγαν παραπέρα…
Και οι δύο αποτελούν μεγάλες στρατηγικές τομές, τις οποίες τότε δεν τις έβλεπαν με καλό μάτι ούτε οι Αμερικανοί (επί Ομπάμα) ούτε οι Βρυξέλλες.
Αλλά τώρα οι Αμερικανοί τις έχουν πλήρως υιοθετήσει (ενθουσιωδώς μάλιστα επί Τράμπ), ενώ και οι συνήθως ράθυμοι Ευρωπαίοι ακολουθούν …βραδυπορούντες.
Μόνο που για να έχουν νόημα όλα αυτά πρέπει:
* Πρώτον, η Ελλάδα να υιοθετήσει σταθερά πια την ενεργό εξωτερική πολιτική και να μη παίρνει τίποτε ως «δεδομένο». Χωρίς Ελλάδα, το «τετράγωνο» Ελλάδα-Κύπρος-Ισραήλ-Αίγυπτο δεν μπορεί να σταθεί. Η Ελλάδα είναι η «φυσική σύνδεση» όλων αυτών με την Ευρώπη!
* Η Ελλάδα έχει στήσει το στρατηγικό πλαίσιο, τώρα πρέπει να διεκδικήσει δύο πράγματα: τοπικούς συμμάχους και τοπικούς ρόλους.
Άρα πρέπει να τη σέβονται και να την εμπιστεύονται οι δυνητικοί της σύμμαχοι πρώτα-πρώτα…
–Μια χώρα που διακηρύσσει μονομερή αφοπλισμό έναντι της Τουρκίας (όπως έκανε ο ΣΥΡΙΖΑ κατά καιρούς) δεν τη σέβεται κανείς!
–Μια χώρα που διακηρύσσει ότι η θάλασσα δεν έχει σύνορα (όπως έκανε ο ίδιος ο Τσίπρας), μια χώρα που ανοίγει η ίδια τα σύνορά της, σαρώνεται από κύματα λαθρομεταναστών, της κλείνουν μετά τα σύνορα οι ίδιοι οι εταίροι της κι ύστερα την υποχρεώνουν να στοιβάζει χιλιάδες γυναικόπαιδα σε hot spots-κολλαστήρια, δεν τη σέβεται κανείς! Γιατί όλοι οι άλλοι φυλάνε τα σύνορά τους σαν τα μάτια τους!
–Μια χώρα όπου κυβερνητικά στελέχη διακηρύσσουν δημόσια πως πρέπει να διαπραγματευτεί τα δικά της κυριαρχικά δικαιώματα (μην είμαστε.. «μοναχοφάηδες» έλεγαν προ ημερών στη Βουλή στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ), δεν τη σέβεται κανείς.
–Μια χώρα που δεν μπορεί να ελέγξει τα Εξάρχεια και που οι πόλεις της έχουν γεμίσει με «άβατα» κουκουλοφόρων, δεν πρόκειται να την πάρει σοβαρά κανείς. Όταν δεν μπορούμε να αντιμετωπίσουμε το Ρουβίκωνα στο Προαύλιο του Κοινοβουλίου μας τι τα θέλουμε τα… «υπερσύγχρονα υποβρύχια» και τους σχεδιασμούς επιχειρήσεων στην Ανατολική Μεσόγειο;
Υπάρχουν πολλά που πρέπει να κάνει η επόμενη κυβέρνηση πριν είναι πολύ αργά. (Αν υποθέσουμε, πως δεν είναι ΗΔΗ πολύ αργά)…
Και στο εσωτερικό και στο εξωτερικό, και στο ηθικό του πληθυσμού, και στην εικόνα των ξένων για τη χώρα, και στο εσωτερικό νομικό καθεστώς, και στα εξοπλιστικά και στα διπλωματικά και στα επιχειρησιακά.
Πολλά! Και μπορεί να τα κάνει…
Το πρώτο απ’ όπου πρέπει να αρχίσει:
Να αποκαταστήσει με κάθε τρόπο ΑΜΕΣΑ την αξιοπιστία της χώρας!
Ώστε να αρχίσουν να την παίρνουν στα σοβαρά…
Να φύγει από την παθητική διπλωματία, να ξεπεράσει την ιδεολογική θερμοκοιτίδα της «ομπρέλας» και να υιοθετήσει ενεργό εξωτερική πολιτική
Να πάψουν οι αξιωματούχοι της να βγάζουν λογύδρια -κλισέ περί… Διεθνούς Δικαίου και να δείξει ότι η ίδια παίρνει στα σοβαρά το εθνικό της συμφέρον.
Για να την υπολογίζουν κι όλοι οι άλλοι – που το εθνικό τους συμφέρον κοιτάνε πριν απ’ όλα και πάνω απ’ όλα.
Για να βρούμε πραγματικούς συμμάχους, πρέπει και οι δυνητικοί μας σύμμαχοι να πειστούν ότι… «ενηλικιωθήκαμε».
Γιατί μέχρι στιγμής βλέπουν ως… Βαρουφάκηδες!
Ανώριμους, φλύαρους, ξερόλες,
γκρινιάρηδες, ασυνάρτητους και απολύτως αφερέγγυους
να χειριστούμε οποιαδήποτε σοβαρή υπόθεση…
