Εγκύκλιος ΕΦΚΑ : Οδηγός για συντάξεις θανάτου από φυσικές καταστροφές – Οδηγίες για τη χορήγηση σύνταξης, λόγω θανάτου από φυσικές καταστροφές, δίνει εγκύκλιος του ΕΦΚΑ, διευκρινίζοντας ότι η εν λόγω συνταξιοδοτική παροχή χορηγείται, αντί της σύνταξης των διατάξεων του άρθρου 12 του Ν. 4387/2016 και ισούται με ποσό ίσο προς τη σύνταξη που θα δικαιούτο ασφαλισμένος ή που χορηγείτο σε συνταξιούχο.
Σύμφωνα με την εγκύκλιο, οι διατάξεις που θεσπίστηκαν για τη συνταξιοδοτική προστασία των προσώπων τα οποία έλκουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα από ασφαλισμένο ή συνταξιούχο του ΕΦΚΑ που απεβίωσε, λόγω φυσικής καταστροφής, ισχύουν για θανάτους που επέρχονται μετά την έναρξη ισχύος του Ν. 4387/2016, δηλαδή από τις 13 Μαΐου 2016 και μετά.
Η εν λόγω συνταξιοδοτική παροχή χορηγείται, αντί της σύνταξης των διατάξεων του άρθρου 12 του Ν. 4387/2016 και ισούται με ποσό ίσο προς τη σύνταξη που θα δικαιούτο ασφαλισμένος ή που χορηγείτο σε συνταξιούχο, κατά παρέκκλιση των εν λόγω διατάξεων. Εξακολουθούν, όμως, να ισχύουν τα οριζόμενα στο άρθρο αυτό περί κατώτατου ποσού σύνταξης. Επίσης, όταν στη σύνταξη συμμετέχουν περισσότερα του ενός πρόσωπα, το ποσό που δικαιούνται επιμερίζεται κατά ποσοστό 50% για τον εν ζωή σύζυγο και κατά ποσοστό 50% στα τέκνα κατ’ ισομοιρία.
Εν τω μεταξύ, προκειμένου να χορηγηθούν αμέσως στους δικαιούχους οι συντάξεις αυτές -τόσο στην περίπτωση που έχει εκδοθεί απόφαση χορήγησης σύνταξης, λόγω θανάτου, με τις διατάξεις του άρθρου 12 του Ν. 4387/2016, όπως ισχύουν, όσο και στην περίπτωση που δεν έχει εκδοθεί- οι υπηρεσίες απονομής συντάξεων θα πρέπει να ακολουθήσουν αντιστοίχως ειδική διαδικασία, για την οποία θα λάβουν τεχνικές οδηγίες από την ομάδα έργου συντάξεων του ΕΦΚΑ, κατόπιν τηλεφωνικής επικοινωνίας (help desk).
Σε κάθε περίπτωση, οι υπηρεσίες συντάξεων θα πρέπει να παραλαμβάνουν τις σχετικές αιτήσεις για την απονομή σύνταξης, λόγω θανάτου από φυσική καταστροφή και, εάν είναι εφικτό, να επιληφθούν οίκοθεν αυτών των υποθέσεων, προκειμένου να τροποποιηθεί η απόφαση συνταξιοδότησης που έχει εκδοθεί με τις διατάξεις του άρθρου 12 του Ν. 4387/2016.
Αναδρομικά
Το πρώτο τρίμηνο του 2020 αναμένεται να κριθεί αν θα δοθούν αναδρομικά για τις διεκδικήσεις των παλαιότερων ετών και για ποιο συγκεκριμένο διάστημα στους παλιούς συνταξιούχους. Πρόκειται για τα ποσά των διεκδικούμενων αναδρομικών που αφορούν το διάστημα πριν από την εφαρμογή του νόμου Κατρούγκαλου, και ειδικότερα το κρίσιμο δεκάμηνο από τον Ιούνιο του 2015 έως τον Μάιο του 2016, όταν τέθηκε σε ισχύ ο νόμος. Εκτιμήσεις κυβερνητικών στελεχών καθώς και νομικών τοποθετούν μέσα στο πρώτο τρίμηνο του νέου έτους τις νέες αποφάσεις του ΣτΕ για τις υποθέσεις αυτές, με βάση τις οποίες θα λάβει η κυβέρνηση τις αποφάσεις της.
Την ίδια ώρα οδηγίες και διευκρινίσεις σχετικά με τα αναδρομικά των συνταξιούχων δίνει το Ενιαίο Δίκτυο Συνταξιούχων (ΕΝΔΙΣΥ), σε μια προσπάθεια να υπάρξει μια έγκυρη ενημέρωση μετά τη σύγχυση και την παραπληροφόρηση που έχουν δημιουργηθεί με αφορμή τις πρόσφατες αποφάσεις του ΣτΕ. Παράλληλα ο υφυπουργός Εργασίας Νότης Μηταράκης υποστηρίζει ότι οι πρόσφατες αποφάσεις του ΣτΕ δεν δημιουργούν θέμα αναδρομικότητας παρά τις αντίθετες απόψεις έγκριτων νομικών και συνταξιουχικών οργανώσεων.
Η νέα σημαντική απόφαση που αναμένεται στις αρχές του 2020 αφορά την αίτηση αναίρεσης που έχει καταθέσει ο ΕΦΚΑ κατά πρόσφατης απόφασης του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών. Η εφετειακή απόφαση, που θα γίνει τώρα η αφορμή να κριθούν και οι επιμέρους λεπτομέρειες στην υπόθεση των αναδρομικών, είχε επικυρώσει προηγούμενη κρίση του Πρωτοδικείου, καταλογίζοντας σε συνταξιούχο δικαστή αναδρομικά για την περίοδο από 1ης Ιουλίου 2015 έως 30 Ιουνίου 2017. Πρόκειται για την πρώτη υπόθεση διεκδίκησης αναδρομικών μετά τον Ιούνιο του 2015 και κατάφερε ήδη να φτάσει στο Εφετείο, εξασφαλίζοντας μάλιστα και την απόφαση σε δεύτερο βαθμό. Η πολύκροτη εφετειακή απόφαση εκδόθηκε στις 20 Φεβρουαρίου 2019. Ακολούθως ο ΕΦΚΑ προσέφυγε στο ΣτΕ ζητώντας την αναίρεσή της ακριβώς επειδή ενοποιεί τον χρόνο πριν και μετά την ψήφιση του νόμου Κατρούγκαλου (Μάιος 2016).
Νέος τρόπος υπολογισμού
Οπως τονίζει το ΕΝΔΙΣΥ, οι αποφάσεις που δημοσιεύθηκαν από το ΣΤΕ στις 4 Οκτωβρίου 2019 (σε ό,τι αφορούν τους συνταξιούχους) δεν ασχολούνται με τις περικοπές του 2012 για τους νόμους 4051/12 και 4093/12, αλλά καθαρά με τους επανυπολογισμούς των κύριων και επικουρικών συντάξεων, καθώς και με τον νέο τρόπο υπολογισμού των συντάξεων κ.λπ.
Τo ΕΝΔΙΣΥ καλεί την κυβέρνηση να δώσει άμεσα πολιτική λύση για την επιστροφή των αναδρομικών και επισημαίνει ότι μορφή χιονοστιβάδας παίρνουν οι αποφάσεις από το Ελεγκτικό Συνέδριο και τα διοικητικά δικαστήρια της χώρας, οι οποίες δικαιώνουν όσους συνταξιούχους προσφεύγουν και ζητούν την αναδρομική καταβολή των περικοπών που έγιναν με τους μνημονιακούς νόμους 4051 και 4093/2012, καθώς και την Ειδική Εισφορά Αλληλεγγύης.
Οι εν λόγω μνημονιακές περικοπές στις κύριες και επικουρικές συντάξεις, καθώς και η περικοπή των δώρων Χριστουγέννων και Πάσχα και του επιδόματος αδείας, έχουν κριθεί αντισυνταγματικές, όπως είναι γνωστό, με τις αμετάκλητες αποφάσεις της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας (υπ’ αριθ. 2287-2290/2015), με τις αποφάσεις της Ολομέλειας του Ανώτατου Ειδικού Δικαστηρίου (υπ’ αριθ. 1-4/2018) και με τις υπ’ αριθ. 127/2016 και 1227/2018 αποφάσεις της Ολομέλειας του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Νέες πρόσφατες αποφάσεις δικαιώνουν συνταξιούχους και διατάσσουν την άμεση επιστροφή των παρανόμως παρακρατηθεισών περικοπών, καθώς και την εφεξής και κατ’ έτος καταβολή τους. Να επισημανθεί ότι οι συνταξιούχοι συνολικά απώλεσαν 87 δισ. ευρώ από τα Μνημόνια! Κανένα δεκάμηνο δεν θα αντικαταστήσει τις συγκεκριμένες περικοπές για τις οποίες μιλάει η κυβέρνηση, καθώς και η προηγούμενη.
Οδηγός
Το ΕΝΔΙΣΥ, επειδή πολλά λέγονται δημιουργώντας σύγχυση στους συνταξιούχους, ξεκαθαρίζει ότι:
Οσοι συνταξιούχοι έχουν καταθέσει ήδη αγωγές διεκδικούν αναδρομικά ανάλογα με την ημερομηνία κατάθεσης του δικογράφου τους. Τα αναδρομικά – από τις περικοπές του 2012 (νόμοι 4051 και 4093) – είναι διεκδικήσιμα έως 31/12/2018, σύμφωνα με τις αποφάσεις του ΣτΕ του 2015, οι οποίες έκριναν τις περικοπές των συγκεκριμένων νόμων αντισυνταγματικές. Για τα δώρα και τα επιδόματα αδείας καθώς και για την Εισφορά Αλληλεγγύης, οι διεκδικήσεις είναι έως και σήμερα.
Μάλιστα το ΕΝΔΙΣΥ τονίζει ότι υπάρχουν ακόμα οι παρακάτω τρεις λόγοι που επιτάσσουν την καταβολή των αναδρομικών:
1. Οι συνταξιούχοι δικαστές εισέπραξαν τα αντίστοιχα αναδρομικά ποσά για τους συγκεκριμένους νόμους με απόφαση του Ειδικού Δικαστηρίου (Μισθοδικείο) το 2018.
2. Εχει εκτελεστεί ήδη από τον ΕΦΚΑ πρωτόδικη απόφαση των διοικητικών δικαστηρίων που αφορούσε διεκδικήσεις αναδρομικών (των συγκεκριμένων νόμων) και η οποία αναφέρεται σε συνταξιούχους της ΔΕΗ.
3. Με νομοθετική ρύθμιση επεστράφησαν αναδρομικά σε ενστόλους, καθηγητές Πανεπιστημίου και γιατρούς του ΕΣΥ.
«Η άποψή μου είναι πως με τις πρόσφατες αποφάσεις της Ολομέλειας του ΣτΕ δεν κρίθηκε το θέμα της διεκδίκησης αναδρομικών για τις μνημονιακές περικοπές που είχαν κριθεί αντισυνταγματικές. Επομένως οι απαιτήσεις των συνταξιούχων για τη χρονική περίοδο από τον Ιούλιο του 2015 έως τον Δεκέμβριο του 2018 είναι υπαρκτές και βάσιμες» δηλώνει ο εργατολόγος Δημήτρης Μπούρλος, τ. εκδότης του περιοδικού «Νομοθεσία ΙΚΑ».
Από την πλευρά του ο δικηγόρος Λουκάς Αποστολίδης παρατηρεί: «Βάσιμα ισχυριζόμαστε ότι οι αποφάσεις του 2015 παράγουν νομολογιακό δεδικασμένο από τη δημοσίευση της απόφασης και μέχρι τον επανυπολογισμό των συντάξεων που πραγματοποιήθηκε από 1/1/2019 και έπειτα. Θεωρούμε ότι οι αποφάσεις της Ολομέλειας του ΣτΕ του 2015 και η κριθείσα με αυτές αντισυνταγματικότητα των περικοπών των νόμων 4051/2012, 4093/2012 καθώς και η κατάργηση των δώρων και επιδόματος αδείας δεν δύναται να ακυρωθούν από τις έννομες συνέπειες που παρήχθησαν από τις πρόσφατες αποφάσεις της Ολομέλειας. Το 2015 με τις αποφάσεις 2287-2288/2015 κρίθηκε η αντισυνταγματικότητα των σχετικών διατάξεων των νόμων 4051 και 4093 του 2012 ως προς τις περικοπές των συντάξεων και την κατάργηση των δώρων και των επιδομάτων αδείας, με τα αποτελέσματα της αντισυνταγματικότητας να επέρχονται από τη δημοσίευση των αποφάσεων (Ιούνιος του 2015 και εφεξής) και σίγουρα μέχρι την 31/12/2018, χρονικό διάστημα κατά το οποίο συνεχίζονταν οι κρατήσεις των κριθεισών αντισυνταγματικών διατάξεων».
ΕΦΚΑ: ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ
