Πριν λίγες ημέρες, το Vimeo ανακήρυξε ως “ταινία μικρού μήκους της εβδομάδας” και STAFF PICK, την εξαιρετική δεκάλεπτη “My Stuffed Granny” της Έφης Παππά. Χάρηκα πολύ: είδα την ταινία στο σινεμά και την καταχειροκρότησα, και μάλιστα τρεις φορές.
Την πρώτη, στην Σύρο, στο Φεστιβάλ Animasyros. Την δεύτερη στο ίδιο μέρος τη βραδιά της τελετής (ξαναπροβλήθηκε γιατί βραβεύτηκε). Και την τρίτη πρόσφατα στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης. Χάρη σε αυτήν τη διάκριση και προβολή μέσω του Vimeo, μέσα σε ελάχιστες μέρες, δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι είδαν ήδη αυτό το πανέξυπνο, τρυφερό, συγκινητικό και ταυτόχρονα ελπιδοφόρο φιλμ.
Αν δεν το έχετε ήδη δει, να η ευκαιρία
Μιλήσαμε και με την δημιουργό του φιλμ αλλά και με τη συγγραφέα της ιστορίας. Έφη Παππά
Η Έφη Παππά είναι σκηνοθέτρια ταινιών animation. Γεννήθηκε στην Ηγουμενίτσα όπου πήρε τα πρώτα μαθήματα θεάτρου, ζωγραφικής, χορού και πιάνου. Το 2010 ολοκληρώνει τις σπουδές της στο ΤΕΙ Αθήνας (Σχολή Γραφιστικής), πραγματοποιώντας την πρώτη της ταινία “1,2 Μillion Children” (1,2 εκατομμύριο παιδιά). Η ταινία, με θεμα την παιδική σωματεμπορία βραβεύτηκε αποσπώντας πεντε παγκόσμια βραβεία. Παράλληλα συνιδρύει το δημιουργικό γραφείο “geometry” στην Αθήνα και απασχολείται με τις κοινωνικές επιστήμες, Σημειολογία και Φιλοσοφία. Το 2012, με υποτροφία του ιδρύματος Ωνάση, εκπονεί το μεταπτυχιακό τμήμα Σκηνοθεσίας Animation (MA Directing Animation) στη National Film and Television School στο Λονδίνο (Ην. Βασίλειο), όπου αποφοίτησε με την 10λεπτη ταινία stop-motion με κούκλες “My Stuffed Granny”. Αυτή την περίοδο η Έφη Παππά εργάζεται ως ελεύθερη επαγγελματίας στο Λονδινο και Ελλάδα, σκηνοθετώντας μουσικά βίντεο και διαφημιστικά, ενώ παράλληλα υλοποιεί το επόμενο καλλιτεχνικό της project… Τι σας ενέπνευσε στην ιστορία ώστε να την κάνετε ταινία; Τα γεγονότα και οι καθημερινές εξελίξεις ήταν αρκετα για να με εμπνεύσουν να στήσω την ταινια μου στο συγκεκριμένο περιβάλλον. Γνωρίζατε από πριν τη συγγραφέα; Πώς την προσεγγίσατε;
Είχα διαβάσει το σατιρικό κείμενο της Νίνας πολυ καιρό πριν και το είχα στήσει στο μυαλό μου ακριβώς πως θα το ήθελα να το δω στην ταινια. Βέβαια, πήρε καποιο διάστημα να βρω την ίδια τη Νινα, καθοτι την ιστορια της πολλοί μοιράστηκαν μέσω του Διαδικτύου αλλα κανένας δεν ανέφερε το όνομα της συγγραφεος. Μεχρι που έφτασα σε σημείο να έχω λίστα με ολα πάνω απο είκοσι blogs με ημερομηνίες και να προσπαθώ να εξιχνιάσω τα πρωταρχικά shares. Ήταν μόνο λίγες ώρες πριν την τελική απόφαση που έπρεπε να παραδώσω τα πνευματικά δικαιώματα που βρήκα την Νινα η οποία απάντησε αμεσότατα και με χαρά μας παραχώρησε την άδεια. Περιττό να σας πω οτι ηταν τοσο μικρό το χρονικό διάστημα που εγινε όλη αυτή η διαδικασία που η Παραγωγή δεν πίστευε οτι ειναι τα αυθεντικά μεχρι που επικοινώνησε με την ίδια η Νινα. Ελληνικη αλληλεγγύη! Μιλήστε μου λίγο για την τεχνική που χρησιμοποιήσατε. Η τεχνική ειναι Stop Motion – έχουμε δει ταινίες της ίδιας τεχνικής απο τον Tim Burton, LAIKA studios και φυσικά πολλαπλώς χρησιμοποιήθηκε στα Star Wars. Στην τεχνική αυτή τα σκηνικά, οι κούκλες και οτι εμφανίζεται στην οθόνη ειναι χειροποίητες κατασκευές που αργότερα στο animation (παραγωγή) τραβάμε καρέ καρέ. Πόσο καιρό σας πήρε συνολικά η δημιουργία του φιλμ; Η δημιουργία πήρε εναν χρόνο – απολύτως non stop με ελάχιστο ύπνο και φυσικά χωρις Σάββατοκυριακα και με πολλαπλά νυχτερινά γυρίσματα λόγω απαιτητικού χρονοδιαγράμματος. Πάντα με πολυ αγαπη και πολλούς καφέδες. Πώς νιώθετε που η ταινία χάρη στο Vimeo φτάνει πλέον σε ακόμα περισσότερους ανθρώπους σε όλο τον κόσμο;
Τι θα θέλατε να «πάρουν» απ’ αυτήν; Ειναι η στιγμή που ο κάθε σκηνοθέτης αισθάνεται μαλλον σαν γονιός που το παιδί παει πρωτη μέρα στο σχολείο. Η ταινια αρχίζει να αποκτά δική της ζωή και πλέον επιτελεί το σκοπό της δημιουργίας της. Αισιοδοξώ οτι ο κόσμος θα βυθιστεί στον κόσμο της μικρής Σοφίας και γιατι οχι, να μεταδώσει την αισιοδοξία της. Πείτε μου, ποιο είναι το φανταστικό κορίτσι που κάνει την αφήγηση; Η φωνή της είναι ένα απ’ τα πολλά υπέροχα στοιχεία της ταινίας. Ευχαριστώ πολυ – η φωνή ειναι η δική μου. Είχα την τύχη να κανω μαθήματα ηθοποιιας στο παρελθόν. Ποια είναι τα επόμενα σχέδιά σας; Πειραματιζομαι αρκετα και θέλω να εξελίξω την υπέροχη αυτή τεχνική σε μεγαλύτερη κλίμακα και να την εφαρμόσνω στις επόμενες ιδέες μου – συντόμως ευελπιστώ και σε ταινια μεγάλου μήκους.
Νίνα Κουλετάκη
Η Νίνα Κουλετάκη γεννήθηκε στην Αθήνα το 1960, όπου μεγάλωσε και σπούδασε. Μιλάει πέντε γλώσσες. Για μια δεκαετία εργάστηκε ως εκπαιδευτικός στην παραπαιδεία, διδάσκοντας αγγλικά και γαλλικά. Από το 1987 έως τον Μάρτιο του 2011 εργάστηκε στο λιμάνι του Πειραιά. Τον Αύγουστο του 2006 δημιούργησε το “Έγκλημα και τιμωρία”, μοναδικό μέχρι σήμερα true crime blog στην ελληνική γλώσσα. Ιδρυτικό μέλος της Ε.Λ.Σ.Α.Λ. (Ελληνική Λέσχη Συγγραφέων Αστυνομικής Λογοτεχνίας). Μετά την συνταξιοδότησή της επέλεξε να ζει στην Αρχαία Επίδαυρο, την οποία γνώρισε και αγάπησε τα τελευταία χρόνια. Έχει δύο κόρες. Ταξιδεύει, διαβάζει και γράφει πολύ. Πώς εμπνευστήκατε την ιστορία; Yπήρξα μάρτυρας αυτής της σκηνής: (Απόσπασμα απ’ το μπλογκ της) Ο ψηλός, λεπτός, ακόμα αρκετά νέος άνδρας μπήκε στο εμπορικάκι της γειτονιάς, κρατώντας την μικρή του κόρη απ’ το χέρι. «Να πάρουμε καλαθάκι, μπαμπά; Να το κρατάω εγώ;» είπε η μικρή.
«Σήμερα δεν θα το χρειαστούμε, αγάπη μου. Μόνο γάλα θέλει η μαμά», απάντησε εκείνος, χρωματίζοντας την φωνή του με μιαν επίφαση χαράς. Πήρε δυο μπουκάλια γάλα και κατευθύνθηκε στο ταμείο. Έβγαλε λίγα κέρματα απ’ την τσέπη του παντελονιού του, τα μέτρησε, ζήτησε κι ένα πακέτο τσιγάρα. Η κόρη του πλησίασε κι άφησε ένα σακουλάκι με καρυδόψιχα δίπλα στο γάλα και στα τσιγάρα. «Καρυδάκι, μπαμπά. Θα μου το πάρεις, που μ’ αρέσει;» Ο άντρας ξανακοίταξε τα λεφτά στη χούφτα του κι είπε στον ταμία πως δεν θα πάρει τα τσιγάρα, τελικά. «Έτσι κι αλλιώς, αργά ή γρήγορα, θα το κόψουμε» είπε βραχνά. «Κράτα το γάλα και την καρυδόψιχα» συμπλήρωσε, κι έδωσε στην μικρή του το σακουλάκι. «Όσο περνάει απ’ το χέρι μας δεν θα κόψουμε τίποτα, αδερφέ», είπε ο ταμίας κι έριξε τα τσιγάρα μέσα στην σακούλα που είχε ήδη βάλει το γάλα. Δυο άντρες κοιτάχτηκαν, βουρκωμένοι, κατάματα την ώρα που μια πιτσιρίκα έριχνε λίγη καρυδόψιχα στην χουφτίτσα της κι από εκεί στο στόμα της, χαμογελώντας ευτυχισμένη.
Στο τέλος της, δεν ήταν μόνο οι δυο άντρες βουρκωμένοι, αλλά κι εγώ. Σκέφτηκα, λοιπόν, ένα μικρό παιδί να παρατηρεί την κρίση, χωρίς να την κατανοεί απαραίτητα, και να την ερμηνεύει με τον δικό του τρόπο και την αισιόδοξη ματιά. Έτσι γράφτηκε η «Γιαγιά». Πότε περίπου την γράψατε; Ποια ήταν η πορεία της μέχρι να γίνει ταινία; Η «Γιαγιά» γράφτηκε πριν από τέσσερα ακριβώς χρόνια, τον Φεβρουάριο του 2012 και δημοσιεύτηκε στο προσωπικό μου ιστολόγιο Από την πρώτη στιγμή άρχισε να αναδημοσιεύεται παντού, σε sites και forum (ξεσηκώνοντας μάλιστα ομηρικούς καυγάδες για το αν ο συγγραφέας ήταν παιδί ή ενήλικας, που με διασκέδασαν πολύ) αλλά και να κυκλοφορεί με e-mail, σαν ανέκδοτο. Είχε ξανασυμβεί αυτό, στο παρελθόν, και με άλλα κείμενά μου, οπότε ήμουν συνηθισμένη στην αναδημοσίευση κειμένων μου, χωρίς αναφορά στην πηγή. Αυτό, όμως, δυσκόλεψε την Έφη, η οποία αναζητούσε την συγγραφέα της «Γιαγιάς» από site σε site καθώς, για να μπορέσει να φτιάξει την ταινία, έπρεπε να έχει την συγκατάθεσή μου και να υπογραφεί το σχετικό συμβόλαιο. Βλέπεις, οι Άγγλοι είναι λίγο σχολαστικότεροι ημών, αναφορικά με τα δικαιώματα. Τελικά με εντόπισε μετά από έναν χρόνο, υπογράψαμε τον Μάρτιο του 2013 και ξεκίνησε η νέα περιπέτεια της Γιαγιάς!
Πώς σας φάνηκε η μεταφορά της στο σινεμά; Με ενθουσίασε! Η Έφη και η ομάδα της έκαναν εξαιρετική δουλειά, οπτικοποίησαν θαυμάσια την ιστορία. Ήξερα από την αρχή πως η ιστορία θα διασκευαστεί, τα πρόσωπα θα ήταν λιγότερα για τεχνικούς λόγους και οι αναφορές θα έπρεπε να είναι κατανοητές σε ένα διεθνές κοινό.
Το αποτέλεσμα με άφησε απόλυτα ικανοποιημένη και περήφανη! Πώς αισθάνεστε με τις διακρίσεις του Vimeo; Εντάξει, είναι ωραίο να μπορεί να φτάνει η δουλειά σου σε όσο το δυνατόν περισσότερους ανθρώπους. Το ίδιο δεν θέλουμε και με τα βιβλία που γράφουμε; Να φτάσουν σε όσο το δυνατόν περισσότερα χέρια; Ε, με την ταινία στο Vimeo αυτό γίνεται πολύ πιο εύκολα, πολύ πιο γρήγορα και δωρεάν! Τα animation ταινιάκια έχουν ένα φανατικό κοινό, που τα παρακολουθεί και τα ακολουθεί πιστά. Ξέρω, λοιπόν, πως περίμεναν εναγωνίως την ελεύθερη προβολή της ταινίας, καθώς όσο λάμβανε μέρος στα διάφορα φεστιβάλ (στα οποία και σάρωνε τα βραβεία, χε χε χε) δεν επιτρεπόταν η προβολή της εκτός αυτών. Αυτό που θα ήθελα να μείνει στον θεατή είναι η παιδική, αισιόδοξη ματιά της Σοφίας, που βλέπει φως ακόμη και στο πιο ζοφερό σκοτάδι.
Εχει η ιστορία καθόλου αυτοβιογραφικές πινελιές; Θα έλεγα όχι, εφόσον δεν είμαι παιδί, οι γιαγιάδες μου είναι χρόνια που έχουν φύγει και οι δύο και δεν συντηρώ κανέναν με την σύνταξή μου. Όμως πιστεύω πως οτιδήποτε γράφει ο οποιοσδήποτε από εμάς, είναι αυτοβιογραφικό. Όχι με την έννοια ότι το έχει ζήσει και απλά το ανακαλεί στην μνήμη του, αλλά με την έννοια του ότι έχει την ικανότητα να κατασκευάζει μνήμες. Ο συγγραφέας κάνει δικά του τα βιώματα των άλλων, γράφει γι αυτά και, επομένως, αυτοβιογραφείται. Άρα, με αυτή την έννοια, η «Γιαγιά» είναι αυτοβιογραφική. Γράφετε κάτι καινούργιο τώρα; Υπάρχει ένας οργασμός δουλειάς, είναι η αλήθεια, κι αυτό είναι καλό γιατί έκοψα το τσιγάρο πρόσφατα, οπότε κρατώ τα δάχτυλά μου απασχολημένα στο πληκτρολόγιο του υπολογιστή για πολλές ώρες κάθε μέρα.
Μέχρι το Πάσχα θα έχουν κυκλοφορήσει δύο συλλογικοί τόμοι στους οποίους συμμετέχω, ο ένας με άρθρα πάνω στο έργο του Γιάννη Μαρή κι ο άλλος με αστυνομικά διηγήματα. Παράλληλα, φέτος συμπληρώνονται δέκα χρόνια ύπαρξης του εγκληματολογικού μου μπλογκ και ετοιμάζω ένα βιβλίο με πραγματικές ιστορίες εγκλημάτων αίματος, που έχουν διαπραχθεί από γυναίκες τους τρεις τελευταίους αιώνες, σε διάφορες χώρες του κόσμου. Ελπίζω να βρεθεί εκδότης να ενδιαφερθεί για το πόνημα, αλλά και να μην βρεθεί δεν με χαλάει, γιατί θα έχω ωραίες, καινούριες ιστορίες για το μπλογκ, χαχαχα. Αν σ’ αυτά προσθέσεις και το μυθιστόρημα που δουλεύω, κάποια άρθρα σε περιοδικά και το μπλογκ με τα εγκλήματα που έχει ένα άρθρο κάθε εβδομάδα, δεν μένει πολύς χρόνος για να σκέφτομαι τα στριφτά που δεν στρίβω πια! Θα θέλατε να ξανασυνεργαστείτε με την Έφη για κάποια ταινία; Θα ήταν μεγάλη μου χαρά, αλήθεια! Είναι ένα γοητευτικό, χαρισματικό, ευφάνταστο πλάσμα με εξαιρετική ανατροφή. Εκτιμά και σέβεται κι αυτό είναι υπέροχο να το βλέπεις στα νέα παιδιά, στους νέους δημιουργούς. Έχει ήδη στα χέρια της την «Περσεφόνη», ας δει τι θα την κάνει! Να βιαστεί, μονάχα, γιατί μου την ζητάνε κι απ’ το θέατρο.
