Του Μάνου Χατζηγιάννη
Το κακό με τους συνήθως εύπιστους λαούς είναι πως βολεύονται να αναζητούν λύσεις κοιτώντας δεξιά ή αριστερά, ενώ θα έπρεπε να κοιτούν μονάχα μπροστά….
Την…ταλάντευση της Ευρώπης προς μια συντηρητική δεξιά, έως και ακροδεξιά, καταγράφει σε μια πολύ ενδιαφέρουσα έρευνα η αμερικανική εφημερίδα New York Times σε κείμενο που υπογράφουν οι Gregor Aish, Adam Pearce and Bryant Rousseau.
Σύμφωνα λοιπόν με την έρευνα εν μέσω μεταναστευτικής κρίσης, υποτονικής οικονομικής ανάπτυξης και αυξανόμενης απογοήτευσης προς την Ευρωπαϊκή Ένωση, δεξιά κόμματα σε έναν αυξανόμενο αριθμό των ευρωπαϊκών χωρών έχουν εκλογικά κέρδη.
Τα κόμματα της δεξιάς που περιλαμβάνονται στην έρευνα προέρχονται από ένα ευρύ φάσμα πολιτικών χώρων, από τη λαϊκιστική και εθνικιστική δεξιά μέχρι και την νεοφασιστική ακροδεξιά.
Οι φετινές προεδρικές εκλογές στην Αυστρία και στη Βουλγαρία αλλά και οι γαλλικές περιφερειακές εκλογές του 2015 αποτελούν, σύμφωνα με την έρευνα, ενδεικτικό σημάδι.
Η στροφή στον συντηρητισμό-πολλάκις ακραίο-ως επακόλουθο των τριών προαναφερομένων αιτιών, δεν είναι βέβαια άγνωστη εντός και εκτός των τειχών. Άλλωστε ουδείς μπορεί να λησμονήσει πως θέματα όπως το μεταναστευτικό εκτόξευσαν πολιτικούς όπως ο Νικολά Σαρκοζί στην προεδρία κορυφαίων χωρών όπως η Γαλλία, αλλά και συντήρησαν κόμματα στην Ελλάδα όπως το ΛΑΟΣ του Καρατζαφέρη ο οποίος επανεμφανίστηκε εσχάτως στην πολιτική σκηνή αφού …μύρισε ψητο!
Στη συνέχεια σε ένα αμάλγαμα των απόψεων των συντακτών του άρθρου και μιας ευρύτερης ανάλυσης θα επιχειρήσουμε να χαρτογραφήσουμε τη δυναμική της δεξιάς και κυρίως της ακροδεξιάς στην Γηραιά Ήπειρο.
Αυστρία
Ο Norbert Hofer του εθνικιστικού και αντι-μεταναστευτικού Κόμματος της Ελευθερίας είχε αναδειχθεί ως σαφής πρωτοπόρος στον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών στην Αυστρία στα τέλη Απριλίου, κερδίζοντας 35,1 % των ψήφων.
Στις επαναληπτικές εκλογές του Μαΐου, έλαβε 49,7 % των ψήφων, χάνοντας από τον Alexander Van der Bellen, έναν 72 χρονο καθηγητή οικονομικών και πρώην αρχηγό του Πράσινου Κόμματος με διαφορά μικρότερη της μιας ποσοστιαίας μονάδας .
Ωστόσο, το ανώτατο δικαστήριο της Αυστρίας διέταξε επανάληψη των εκλογών μετά από προσφυγή των ακροδεξιών με καταγγελία σχετική με τις επιστολικές ψήφους, παρόλα αυτά ο Hofer δεν κατάφερε να γίνει ο πρώτος εκλεγμένος ακροδεξιός πολιτικός αρχηγός κράτους στην Ευρώπη από το Β ‘Παγκόσμιο Πόλεμο μετά τα αποτελέσματα της Κυριακής.
Ίσως η πρώτη και η μόνη αχτίδα αισιοδοξίας στην βαρυχειμωνιά της ακροδεξιάς στη χώρα..
Ο Hofer στήριξε την εκστρατεία του στην ενίσχυση των συνόρων της χώρας και του στρατού, σε περιορισμένα οφέλη για τους μετανάστες, ευνοώντας τους Αυστριακούς στην αγορά εργασίας.
Το ακροδεξιό κόμμα, το σύνθημα του οποίου είναι “η Αυστρία πρώτη,” κατέχει αυτή τη στιγμή 40 από τις 183 έδρες στο Εθνικό Συμβούλιο.
Πολωνία
Το δεξιό κόμμα “Νόμος και Δικαιοσύνη” πέρυσι κέρδισε την απόλυτη κοινοβουλευτική πλειοψηφία στις πολωνικές βουλευτικές εκλογές
Το κόμμα ιδρύθηκε το 2001 από τον Λεχ Κατσίνσκι και τον δίδυμο αδελφό του, Γιάροσλαβ. Το “Νόμος και Δικαιοσύνη” κέρδισε για πρώτη φορά την εξουσία το 2005. Ο Λεχ έγινε πρόεδρος και ο Γιάροσλαβ πρωθυπουργός.
Το 2010, ο Λεχ Κατσίνσκι και πολλά από τα κορυφαία στελέχη του κόμματος έχασαν τη ζωή τους σε αεροπορικό δυστύχημα κατά την προσγείωση σε αεροδρόμιο κοντά στο Σμόλενσκ της Ρωσίας. Ο Γιάροσλαβ Καζίνσκι, ο οποίος δεν ήταν στο αεροπλάνο, είναι εκείνος που τώρα οδηγεί την προς τα δεξιά μετατόπιση της Πολωνίας ως αρχηγός του κόμματος.
Ουγγαρία
Ο Viktor Orban και το δεξιό κόμμα του Fidesz, σε συνεργασία με την K.D.N.P., ένα Χριστιανοδημοκρατικό Κόμμα, έχουν κερδίσει τις τελευταίες δύο βουλευτικές εκλογές στην Ουγγαρία.
Πολλοί δυτικοί ηγέτες δηλώνουν…ανήσυχοι για την απολυταρχική εξουσία του. Ο νέος πρωθυπουργός το 2010 τόλμησε να διώξει το ΔΝΤ από τη χώρα.
Επίσης στο πολιτικό σκηνικό της χώρας υφίσταται και το Jobbik, ένα ακροδεξιό, αντι-μεταναστευτικό, λαϊκίστικο κόμμα που επίσης πρεσβεύει την τακτική του οικονομικού προστατευτισμού, και κέρδισε το 20% των ψήφων στις βουλευτικές εκλογές το 2014, κάτι που το έκανε τρίτο μεγαλύτερο κόμμα της Ουγγαρίας.
Η πολιτική πλατφόρμα του κόμματος αυτού περιλαμβάνει τη διενέργεια δημοψηφίσματος για την ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ενώ κατηγορεί “το σιωνιστικό Ισραήλ για προσπάθειες να κυριαρχήσει στην Ουγγαρία και τον κόσμο.”
Το Jobbik θέλει να αυξήσει τις δημόσιες δαπάνες για τους Ούγγρους που ζουν στο εξωτερικό και να σχηματίσουν ένα νέο υπουργείο αφιερωμένο στην υποστήριξη τους. Το 2012 σχετικά με το ζήτημα των ομοφυλοφίλων, το κόμμα πρότεινε την ποινικοποίηση της προώθησης της «σεξουαλικής παρεκτροπής» με ποινές φυλάκισης έως οκτώ ετών.
Στα τέλη Απριλίου, ο ηγέτης του κόμματος, Gabor Vona, δήλωσε πως το Jobbik θα απομακρύνει την μισή ηγεσία του. Ορισμένοι αναλυτές είδαν την κίνηση ως μια προσπάθεια να καθαρίσει από τα πιο εξτρεμιστικά στοιχεία του κόμματος πριν από μια προσπάθεια να γίνει το κυβερνών κόμμα της Ουγγαρίας το 2018.
Σουηδία
Το ακροδεξιό κόμμα “Δημοκράτες της Σουηδίας”, το οποίο έχει αποκηρύξει τις ρίζες του στο λευκό-ρατσιστικό κίνημα, κέρδισε περίπου το 13 % των ψήφων στις εκλογές του Σεπτεμβρίου 2014, κάτι που του έδωσε 49 από τις 349 έδρες στο Κοινοβούλιο.
Επειδή κανένα από τα κόμματα δεν ήθελε να σχηματίσει συνασπισμό με τους “Δημοκράτες της Σουηδίας”, με επικεφαλής τον Jimmie Akesson, η χώρα κυβερνάται από μια ασταθή μειοψηφία του συνασπισμού Σοσιαλδημοκρατών και του Κόμματος των Πρασίνων.
Η πολιτική πλατφόρμα των “Δημοκρατών της Σουδίας” απαιτεί σε μεγάλο βαθμό τον περιορισμό της μετανάστευσης, αντιτίθεται στο να επιτραπεί στην Τουρκία να ενταχθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση και επιδιώκει τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος για την ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Ελλάδα
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχουν όσα αναφέρει το άρθρο των New York Times για την Ελλάδα και ειδικά για τη Χρυσή Αυγή.
Σημειώνει πως ιδρύθηκε το 1980, την χαρακτηρίζει νεοφασιστικό κόμμα και επισημαίνει πως κέρδισε την διεθνή προσοχή το 2012 όταν εισήλθε στο Ελληνικό Κοινοβούλιο, για πρώτη φορά, κερδίζοντας 18 έδρες. Τα αποτελέσματα αυτά των εκλογών, τονίζει το άρθρο, ήρθαν εν μέσω της κρίσης χρέους και ως συνέπεια των μέτρων λιτότητας της χώρας.
Το κόμμα, το οποίο στο Συμβούλιο του Επιτρόπου για τα ανθρώπινα δικαιώματα στην Ευρώπη περιγράφεται από το 2013 ως “νεοναζιστικό και βίαιο” , σύμφωνα με τους συγγραφείς του άρθρου, πρεσβεύει ακραίες απόψεις κατά των μεταναστών, ευνοεί μια αμυντική συμφωνία με τη Ρωσία και έχει πει πως το ευρώ “αποδείχθηκε ότι ήταν η καταστροφή μας.”
Ειδική μνεία γίνεται για τα γεγονότα του Σεπτεμβρίου του 2013, όταν-όπως αναφέρεται-οι ελληνικές αρχές συνέλαβαν δεκάδες ανώτερους αξιωματούχους της Χρυσής Αυγής, συμπεριλαμβανομένων των μελών του Κοινοβουλίου και του αρχηγού του κόμματος, Νίκου Μιχαλολιάκου, ο οποίος κατηγορείται για σχηματισμό εγκληματικής οργάνωσης.
Οι συντάκτες του άρθρου κατηγορούν την Χρυσή Αυγή πως τις τελευταίες εβδομάδες μέλη της περιπολούν σε διάφορες περιοχές όπου έχουν εγκατασταθεί μετανάστες, και συμπληρώνει πως η Χρυσή Αυγή προγραμματίζει πολυάριθμες διαμαρτυρίες σε όλη τη χώρα ενάντια σε αυτό που προειδοποιούν ότι αποτελεί την “ισλαμοποίηση της Ελλάδας”
Γαλλία
Το Εθνικό Μέτωπο της Μαρί Λεπέν είναι ένα εθνικιστικό κόμμα που χρησιμοποιεί λαϊκιστική ρητορική για την προώθηση της αντι-μεταναστευτικής και αντιευρωπαϊκής πολιτικής του., σύμφωνα με την έρευνα
Το κόμμα ευνοεί προστατευτικές οικονομικές πολιτικές και διαμηνύει πως θα εξαφανίσει όποια κυβερνητικά οφέλη για τους μετανάστες, συμπεριλαμβανομένης της υγειονομικής περίθαλψης, ενώ επιδιώκει να μειώσει δραστικά τον αριθμό των μεταναστών που επιτρέπονται στη Γαλλία.
Το κόμμα ιδρύθηκε το 1972. Εκ των ιδρυτικών του στελεχών υπήρξαν πρώην συνεργάτες των Ναζί και μέλη του εν καιρώ πολέμου δοσίλογου καθεστώτος Vichy. Το Εθνικό Μέτωπο είναι τώρα υπό την ηγεσία της Marine Le Pen, η οποία πήρε τη σκυτάλη από τον πατέρα της, Jean-Marie Le Pen, το 2011.
Η αλήθεια είναι πως η Λεπέν έχει προσπαθήσει να αμβλύνει τις γωνίες όσον αφορά στην εικόνα του κόμματος. Ο Le Pen είχε χρησιμοποιήσει ανοικτά αντισημιτική και ρατσιστική γλώσσα και αντιμετώπισε επανειλημμένες διώξεις για τις κατηγορίες της άρνησης του Ολοκαυτώματος και την υποκίνηση φυλετικού μίσους.
Η εκλογική του πορεία είναι συγκεχυμένη. Εκεί που όλα δείχνουν πως έχει σαφές προβάδισμα κάποιος ανασταλτικός παράγων ανατρέπει τα προσωρινά δεδομένα.
Πρόσφατο παράδειγμα το γεγονός πως στον πρώτο γύρο της ψηφοφορίας στις περιφερειακές εκλογές το Εθνικό Μέτωπο κέρδισε μία πλειάδα των ψηφοφόρων (27 %), αλλά στο δεύτερο γύρο ηττήθηκε σε όλες τις 13 περιφέρειες.
Η κα Λεπέν αναμένεται να είναι υποψήφια του κόμματός της στις προεδρικές εκλογές του 2017 και σύμφωνα με τις προβλέψεις θα περάσει στο δεύτερο γύρο της ψηφοφορίας.
Γερμανία
Το ακροδεξιό κόμμα “Εναλλακτική για τη Γερμανία” , που ξεκίνησε πριν από τρία χρόνια ως ένα κίνημα διαμαρτυρίας ενάντια στο νόμισμα του ευρώ, κέρδισε μέχρι και 25% των ψήφων στις εκλογές του Μαρτίου, αμφισβητώντας τη συναίνεση με γνώμονα την πολιτική της Γερμανίας.
Το κόμμα δεν κατάφερε να κερδίσει έδρες στο γερμανικό Κοινοβούλιο το 2013 αφού δεν ξεπέρασε το όριο του 5%, αλλά σύμφωνα με τις πιο πρόσφατες δημοσκοπήσεις κινείται στο 10-12% και αναμένεται να είναι το πρώτο κόμμα της δεξιάς πτέρυγας που θα μπει στο Κοινοβούλιο από το τέλος του Β’ ‘Παγκοσμίου πολέμου.
Η υποστήριξη για το κόμμα εκτινάχθηκε μετά τα γεγονότα με τις σεξουαλικές επιθέσεις της περασμένης Πρωτοχρονιάς στην Κολωνία.
Ο Frauke Petry, ηγέτης του ακροδεξιού αυτού κόμματος, έχει δηλώσει πως οι συνοριοφύλακες ίσως χρειαστεί να ενεργοποιήσουν τα όπλα τους εναντίον όσων διέρχονται παράνομα τα σύνορα. Ενώ στην πολιτική του πλατφόρμα υπάγεται και το σύνθημα “Το Ισλάμ δεν ανήκει στη Γερμανία” ζητώντας παράλληλα την απαγόρευση της κατασκευής τζαμιών
Οι διαφορές της ακροδεξιάς
Πάντως τουλάχιστον όσον αφορά στην ακροδεξιά σημασία έχει να γνωρίζουμε πως παρόλο που τα βασικά της επιχειρήματα σε όλες τις χώρες είναι πανομοιότυπα, δηλαδή μεταναστευτικό, οικονομική κρίση κλπ, έγκεινται αρκετά σοβαρές διαφοροποιήσεις μεταξύ των κομμάτων ανά κράτος-μέλος της ευρωπαϊκής οικογένειας και κοινό μέτωπο δεν υπάρχει.
Δεν είναι τυχαίο πως το ακροδεξιό κόμμα στο Βάλγιο τιμώρησε στελέχη του που συναντήθηκαν στην Ελλάδα με βουλευτές της Χρυσής Αυγής!
«Ο Φίλιπ Ντεβίντερ τιμωρείται από το Vlaams Belang για το ταξίδι του στην Ελλάδα», είναι ο τίτλος σύντομου δημοσιεύματος στη βελγική εφημεριδα L’Echo, στο οποίο αναφέρεται ότι ο βουλευτής του φλαμανδικού ακροδεξιού κόμματος Vlaams Belang, ο οποίος είχε ταξιδέψει μαζί άλλα τρία στελέχη του κόμματος στην Ελλάδα και είχε συναντήσεις με βουλευτές της Χρυσής Αυγής, τιμωρήθηκε με απαγόρευση διεθνούς εκπροσώπησης του κόμματος χωρίς προηγούμενη άδεια.
Ο ίδιος δήλωσε ότι σέβεται την πειθαρχική ποινή που του επιβλήθη. Σημειώνεται ότι με την ίδια ποινή τιμωρήθηκαν τα στελέχη που είχαν συμμετάσχει στο εν λόγω ταξίδι, με ένα εξ αυτών, την Άνκε Βαν Ντερμερς, να χάνει επιπλέον την ιδιότητα του μέλους της Γερουσίας.