Του Θανάση Κ.
* Μετά την επανέναρξη των Ελληνοτουρκικών διερευνητικών Συνομιλιών (άνοιξη-καλοκαίρι του 2021) πολλοί προεξοφλούσαν ότι οι σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών μπαίνουν πλέον σε “ήρεμα νερά”.
Διαψεύστηκαν! Μπορεί ο τουρκικός στόλος να μην βγήκε ξανά στην Ανατολική Μεσόγειο, αλλά οι τουρκικές προκλήσεις κλιμακώθηκαν με άμεσο – και πιεστικό – αίτημα αποστρατιωτικοποίησης των ελληνικών νησιών, με απροκάλυπτες απειλές ότι θα επέμβουν να πάρουν τα ελληνικά νησιά που είναι, λέει… “τουρκικά”, και με άνευ προηγουμένου παραβιάσεις του ελληνικού εναερίου χώρου στο Αιγαίο …
Η προσδοκία ότι ο “διάλογος” θα λειτουργούσε κατευναστικά διαψεύστηκε.
* Φέτος την άνοιξη υπήρξε συνάντηση του Έλληνα Πρωθυπουργού με τον Τούρκο Πρόεδρο στην Κωνσταντινούπολη. Αμέσως μετά κάποιοι έσπευσαν – και πάλι – να προεξοφλήσουν ότι οι ελληνοτουρκικές σχέσεις επανήλθαν σε “ήρεμα νερά”.
Διαψεύστηκαν ξανά! Αυτή τη φορά μέσα σε λίγες μέρες.
Ο ίδιος ο Ερντογάν ανακοίνωσε ότι δεν θα συναντηθεί ξανά με τον Μητσοτάκη. Και ο Έλληνας Πρωθυπουργός αναγκάστηκε να παραδεχθεί για πρώτη φορά το σωστό:
Πως διάλογο δεν κάνεις με το παράλογο με το παράνομο και με το αδιέξοδο…
Φράση που επαναλαμβάνει συνεχώς έκτοτε.
Μόνο που αυτό ακριβώς του έλεγε ο Αντώνης Σαμαράς εδώ κι ένα χρόνο.
Αυτό του είπε και ο Κώστας Καραμανλής πριν λίγες βδομάδες. Κι όταν αυτοί τα λέγανε, κάποιοι σύμβουλοι και παρατρεχάμενοι εξέφραζαν την “δυσφορία” τους..
Τελικά μετά την επανατοποθέτηση του Πρωθυπουργού, όσα έλεγαν πριν τα το έκαναν γαργάρα.
Στο μεταξύ, βέβαια, η Τουρκία ανακοίνωσε ότι βγάζει στην Ανατολική Μεσόγειο το γεωτρύπανό της…
* Στην προχθεσινή Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ, στην Μαδρίτη, ο Ερντογάν συνάντησε επιτέλους τον Αμερικανό Πρόεδρο Μπάϊντεν και οι Αμερικανοί διέρρευσαν ότι “παρήγγειλε” στον Ερντογάν, πως δεν θέλει αναταράξεις στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο το καλοκαίρι.
Και πάλι οι δικοί μας… φτωχοπρόδρομοι, έσπευσαν να προεξοφλούν ότι ο Μπάϊντεν “καθάρισε” για μας, κι ότι – επιτέλους – εξασφαλίσαμε έστω κι ένα προσωρινό διάστημα “ύφεσης” στα ελληνοτουρκικά…
Τι ήταν να το πούν;
Αυτή τη φορά ο Ερντογάν τους διέψευσε μέσα σε λίγες ώρες!
Επιστρέφοντας στη χώρα του από τη Μαδρίτη, ανέφερε ότι τον πίεσαν οι υπόλοιποι ηγέτες να δει τον Μητσοτάκη (έστω και τυχαία στα πλαίσια της Συνόδου), αλλά αυτός αρνήθηκε γιατί, λέει, εμείς “αθετούμε” τις υποσχέσεις μας.
Ύστερα κατηγόρησε τον Έλληνα Πρωθυπουργό ότι πήγε στην Ψέριμο!!!
Κι αυτό φάνηκε “ανυπόφορο” στον Τούρκο Πρόεδρο.
Θα πρέπει να ζητάει άδεια από την Τουρκία, ο εκάστοτε Έλληνας Πρωθυπουργός, να επισκεφτεί τμήμα της Ελληνικής επικράτειας!
Κι ύστερα ο Ερντογάν κατηγόρησε την Ελλάδα ότι έκανε 147 παραβιάσεις του “τουρκικού” εναερίου χώρου, εννοώντας τις υπερπτήσεις των ελληνικών αεροσκαφών πάνω από ελληνικά νησιά που ο Τούρκος Πρόεδρος αποφάσισε ότι είναι “τουρκικά”.
(Αυτά όλα συνέβησαν μετά την πολυδιαφημισμένη “παρότρυνση” Μπάϊντεν σε Ερντογάν για “ήρεμο” καλοκαίρι).
* Τελικά ο Ερντογάν εξήγγειλε ότι “δεν θέλει πόλεμο με την Ελλάδα”, για να διευκρινίσει αμέσως μετά πώς θα… αναγκαστεί να τον κάνει, αν η Ελλάδα δεν αλλάξει στάση. Δηλαδή αν δεν παραιτηθούμε οικειοθελώς από όσα εκείνος θεωρεί ότι είναι “δικά του” κι εμείς αδίκως τα “κατέχουμε”…
Και βεβαίως, το “λόμπυ του κατευνασμού” αρχίζει ήδη να συνιστά “ψυχραιμία” και – κυρίως – “αποχή από προκλήσεις”…
Συνιστά, δηλαδή, μέσα στην Ελλάδα και στους ίδιους τους Έλληνες… “αποχή από τις προκλήσεις”!
Απέναντι σε μια Τουρκία που ποτέ δεν προκαλούσε την Ελλάδα πιο ανοικτά, πιο απερίφραστα και πιο ανενδοίαστα, απ’ όσο τώρα…
* Υπάρχουν, βέβαια, και κάποιοι καλόπιστοι άνθρωποι στην Ελλάδα, που δεν ανήκουν στο “λόμπυ του κατευνασμού” οι ίδιοι, αλλά έχουν αποδεχθεί τα ψευτοδιλήμματα που βάζουν οι Τούρκοι σε μάς (και τα υποστηρίζουν εις τα καθ’ ημάς, οι “κατευναστές”).
Λένε, για παράδειγμα!
Τώρα δεν είναι η κατάλληλη στιγμή για μια ελληνοτουρκική σύγκρουση.
Πώς απαντιέται αυτό;
— Πρώτον ποτέ δεν είναι η “κατάλληλη στιγμή”! Τόσο απλά…
Μια χώρα που αμύνεται δεν επιλέγει την “κατάλληλη στιγμή” για μια σύγκρουση – γιατί απλούστατα δεν θέλει καθόλου της σύγκρουση!
Το ερώτημα του πότε είναι η “κατάλληλη στιγμή” (το perfect timing) για να ένα θερμό επεισόδιο – που θα μπορούσε να κλιμακωθεί σε κάτι πιο επικίνδυνο – το έχει πάντα ο επιτιθέμενος! Και μόνον αυτός.
Η Ελλάδα, εν προκειμένω, δεν είναι ο επιτιθέμενος…
Μια χώρα που αμύνεται δεν διαλέγει ΑΝ θα “εμπλακεί”.
Διαλέγει αν θα ΑΜΥΝΘΕΙ – ή αν θα παραδοθεί αμαχητί.
— Όταν η Χιτλερική Γερμανία επιτέθηκε στην Πολωνία, το Σεπτέμβριο του 1939, ούτε η Γαλλία, ούτε η Βρετανία ήταν “έτοιμες” να την αντιμετωπίσουν.
Αλλά δεν του απάντησαν τότε:
– “Περάστε κάποιαν άλλη φορά, γιατί τώρα είμαστε κάπως απροετοίμαστοι να πολεμήσουμε”! Έκαναν το μόνο που μπορούσαν να κάνουν πια.
Κανείς δεν άσκησε εκ των υστέρων κριτική, ούτε στη Γαλλία, ούτε στη Βρετανία γιατί κήρυξαν τον Πόλεμο στην Χιτλερική Γερμανία, το 1939, για την κατάληψη μιας τρίτης χώρας: της Πολωνίας.
Όλη η κριτική που τους ασκήθηκε – και τότε και μετά τον Πόλεμο – ήταν γιατί ένα χρόνο πριν, στο Μόναχο, είχαν την ψευδαίσθηση ότι θα μπορούσαν να “καταπραϋνουν” τον Χίτλερ προσφέροντάς του τον διαμελισμό της Τσεχοσλοβακίας.
Τους επέκριναν για την προηγούμενη κατευναστική τους πολιτική…
— Κι όταν τον Δεκέμβριο του 1941 η Ιαπωνία επιτέθηκε στο Πέρλ Χάρμπορ και διέλυσε τον Αμερικανικό στόλο του Ειρηνικού, ο Πρόεδρος Ρούσβελτ δεν είπε κι αυτός τότε στους Γιαπωνέζους:
– “Ξέρετε τώρα δεν είμαι έτοιμος να σας πολεμήσω, περάστε του χρόνου…”
Κήρυξε αμέσως τον Πόλεμο στην Ιαπωνία.
Το ερώτημα της “καλύτερης στιγμής” το έχει ο επιτιθέμενος. Ο αμυνόμενος έχει πάντα το ερώτημα, αν θα αμυνθεί αποφασιστικά – ή αν θα συνθηκολογήσει αμαχητί.
Και κάτι ακόμα: Τελικά ΔΕΝ υπάρχει “καλύτερη στιγμή” – δεν υπάρχει perfect timing.
Εμείς αυτή τη στιγμή έχουμε πάρει κάποια οπλικά συστήματα (αεροσκάφη κυρίως), έχουμε παραγγείλει κάποια άλλα που δεν τα έχουμε παραλάβει ακόμα (φρεγάτες κλπ), αλλά σε τρία χρόνια θα τα έχουμε πάρει κι αυτά…
Σημαίνει αυτό ότι σε τρία χρόνια θα μπορούμε να αντιμετωπίσουμε την Τουρκία, που τώρα δεν μπορούμε;
Όχι αναγκαστικά. Γιατί και η Τουρκία στο μεταξύ εξοπλίζεται.
Για παράδειγμα αυτή τη στιγμή εμείς έχουμε πέντε σύγχρονα υποβρύχια, η Τουρκία μόλις έχει παραλάβει ένα από τη Γερμανία, που ακόμα δεν το έχει πλήρως επιχειρησιακά εντάξει. Σε τρία χρόνια η Τουρκία θα έχει έξη τέτοια υποβρύχια από τη Γερμανία (αν δεν μπορέσουμε να το μπλοκάρουμε στο μεταξύ) και τότε θα έχει χαθεί για μας, το πλεονέκτημα που έχουμε τώρα!
Κάθε στιγμή δύο στρατοί έχουν ισχυρά και αδύνατα σημεία. Το ερώτημα που τίθεται στον αμυνόμενο κάθε φορά, είναι αν μπορεί με τα “πλεονεκτήματα” που διαθέτει, να εξουδετερώσει, τα “αντίστοιχα” πλεονεκτήματα του αντιπάλου. Εκείνη τη στιγμή…
Εμείς αυτή τη στιγμή μπορούμε να αμυνθούμε αποτελεσματικά και να τους κάνουμε τη “ζημιά”. Κι αυτό καλό είναι να το ξέρουμε εμείς. Και ακόμα καλύτερο να το μάθουν και οι υπόλοιποι – οι Σύμμαχοί μας και κυρίως οι Τούρκοι.
Γιατί μόνο έτσι θα το σκεφτούν καλύτερα και δεν θα το επιχειρήσουν.
Όσο μας ακούν να συζητάμε ότι “καλύτερα να περιμένουμε αργότερα”, τόσο πείθονται, ότι αν κλιμακώσουν τώρα, εμείς θα κάνουμε πίσω.
Οι Τούρκοι δεν περιμένουν να αμυνθούμε (παρά μόνον, ίσως “συμβολικά” – δηλαδή μόνο “για την τιμή των όπλων”).
Βλέπετε ως τώρα πάντα εμείς υποχωρούσαμε – έστω “ανεπαισθήτως”, κάθε φορά, έστω και μόνο “στα σημεία”.
Κι έτσι βρεθήκαμε να μας διεκδικούν σήμερα πράγματα που δεν διανοούνταν οι ίδιοι μέχρι πριν λίγα χρόνια και να προκαλούν σήμερα με τρόπο που δεν τολμούσαν μέχρι πριν.
Επιβεβαιώθηκε πλήρως η δική τους η προσδοκία ότι, όσο κλιμακώνουν εκείνοι εμείς υποχωρούμε.
Μην την επιβεβαιώσουμε άλλη μια φορά…
* Κι ύστερα στην Πολιτική και στον Πόλεμο το τι συνιστά “νίκη” και τι “ήττα” σχετίζεται με τις προσδοκίες που υπήρχαν πριν.
Αν μια χώρα νοιώθει “πανίσχυρη”, παρουσιάζεται “ακατανίκητη” και βρεθεί κάποια μικρότερη χώρα να της προκαλέσει μεγάλες ζημιές έναντι ασήμαντων κερδών, αυτό καταγράφεται όχι ως νίκη, αλλά ως πανωλεθρία του “τσαμπουκά”…
Στην προκειμένη περίπτωση, αν επιχειρώντας μια κλιμάκωση η Τουρκία έναντι της Ελλάδας, υποστεί απώλειες που δεν τις περιμένει, γιατί η Ελλάδα αντιδράσει αυτή τη φορά, όχι “συμβολικά”, όχι “για την τιμή των όπλων και μόνο” κι όχι “σημειακά”, τότε ολόκληρο το “αφήγημα” της Τουρκίας για “επιστροφή στο Οθωμανικό μεγαλείο” θα καταρρεύσει. Και η “προβολή ισχύος” της στο εξωτερικό θα στραπατσαριστεί. Μέσα σε λίγες ώρες.
Αυτό η σημερινή Τουρκία δεν το αντέχει. Ακριβώς γιατί παρουσιάζεται ως περίπου… “παγκόσμια υπερδύναμη”.
Κι ένα τραπατσάρισμα της Τουρκίας, έστω και συμβολικό, θα προκαλέσει αληθινή ανακούφιση σε όλες τις υπόλοιπες χώρες της περιοχής.
Ξέρετε, οι συμμαχίες μιας χώρας έτσι οικοδομούνται στην πράξη.
Όταν αποδεικνύει η ίδια ότι μπορεί και τολμά να υπερασπιστεί τον εαυτό της.
Θέλουν να συμμαχήσουν μαζί σου έναντι κοινού εχθρού, μόνον όταν σε σέβονται. Και σε σέβονται μόνον όταν δείξεις ότι είσαι αξιόπιστος.
Αξιόπιστος δεν σημαίνει μόνο ότι τηρείς τις δεσμεύσεις σου.
Αξιόπιστος σημαίνει κυρίως – και πρωτίστως – όταν σε εμπιστεύονται στο πλάι τους. Γιατί απέδειξες ότι θέλεις και μπορείς.
“Σύμμαχος” σημαίνει αυτός που μάχεται δίπλα σε κάποιον άλλον.
Αυτός που δεν μάχεται, αλλά αναζητά “προστάτες” να κρυφτεί πίσω τους, ΔΕΝ υπολογίζεται ως αξιόπιστος σύμμαχος από κανένα.
Εμείς αυτά εδώ τα έχουμε μπλέξει λιγάκι.
Νομίζουμε ότι κάνουμε συμμαχίες, ενώ μάλλον αναζητούμε “προστάτες”.
Κι όποιος αναζητά προστάτες δεν βρίσκει ούτε συμμάχους ούτε προστάτες.
Όσο αναζητούμε “προστάτες” να πολεμήσουν για λογαριασμό μας κι όχι συμμάχους να πολεμήσουμε στο πλάϊ τους, θα μας θεωρούν defence liability – όχι defense asset.
Δηλαδή “βραχνά” στο σβέρκο τους – κι όχι όπλο στη “φαρέτρα” τους.
Kαι δεν υπάρχει τίποτα χειρότερο από το να νομίζεις ότι ψάχνεις για “συμμάχους”, ενώ στην πραγματικότητα ψάχνεις για “προστάτες”.
Να νομίζεις ότι γίνεσαι πολύτιμος ως “περιουσιακό στοιχείο” για τους εταίρους σου (asset) και εκείνοι να σε βλέπουν ως… “γραμμάτιο που τους επιβαρύνει” (liability)
Αλλά τι κάθομαι και σας λέω τώρα;
Εδώ κάποιοι δικοί μας νομίζουν ότι κερδίζουμε τη “συμπάθεια” των εταίρων μας, όταν διαλαλούμε παντού ότι εμείς θέλουμε διάλογο με τον Ερντογάν κι αυτός, ο μπαγάσας, δεν θέλει να μιλήσει μαζί μας.
Κι ύστερα όταν έρχονται και μας λένε:
— Βρείτε τα, μας κακοφαίνεται.
Ότι παίρνουν “ίσες αποστάσεις”, λέει…
Αφού εμείς οι ίδιοι φερόμαστε ως τα επόμενα θύματα του Ερντογάν, τι περιμένουμε διαφορετικό να κάνουν.
Δεν θέλουν να ταυτιστούν με τον εκ των προτέρων “χαμένο” μιας τοπικής διαμάχης.
Εκτός πια κι αν πίστευαν ότι δεν θα είμαστε οι εκ των προτέρων χαμένοι.
Αλλά αυτό εξαρτάται από μας, να πείσουμε τους συμμάχους μας.
Όχι από την Ερντογάν, να καταδεχθεί να μιλήσει μαζί μας…
ΥΓ. Οι Ουκρανοί “συνομιλούσαν” με τους Ρώσους, όχι παρά το γεγονός ότι βρίσκονταν σε Πόλεμο, αλλά επειδή ακριβώς βρίσκονταν σε πόλεμο και αντιστέκονταν στους Ρώσους επί του πεδίου. Και σε κάποια σημεία τους νικούσαν ακόμα. Όταν ακυρώνεις την επιθετικότητα του εισβολέα εμπράκτως, μπορείς να συνομιλείς μαζί του, μπας και τον πείσεις να φύγει μιαν ώρα αρχύτερα.
Όταν οι Ουκρανοί έπαψαν να νικούν κι άρχισαν να χάνουν, δεν ξέρω αν το προσέξατε, αλλά ΈΠΑΨΑΝ και να συνομιλούν με τους Ρώσους.
Γιατί τώρα πια αντικείμενο των συνομιλιών μπορεί να είναι η συνθηκολόγηση της Ουκρανίας. Κι αυτό οι Ουκρανοί σήμερα δεν θέλουν ούτε να το σκέφτονται.
Όταν εμάς οι Τούρκοι μας προκαλούν συνεχώς και δημιουργούν τετελεσμένα τότε δύο πράγματα μπορούν να συμβούν:
— είτε αντιστεκόμαστε εμπράκτως στα τετελεσμένα – και τότε μπορούμε να συνομιλούμε επισήμως μαζί τους…
— είτε συνομιλούμε μαζί τους χωρίς να αντιστεκόμαστε στα τετελεσμένα επί του πεδίου και τότε βρισκόμαστε ένα βήμα πριν την τελική και οριστική συνθηκολόγηση.
Άντε γιατί εδώ ο κόσμος χάνεται και κάποιοι ένα μόνο νταλκά έχουν.
Αν θα συνομιλούμε επισήμως με τον Ερντογάν.
Αυτό πια, δεν είναι απλώς “ξευτίλα”.
Είναι κατάντια…
