Του Θανάση Κ.
Πριν λίγες μέρες είχα γράψει ότι εμφανίζεται μια προϊούσα πολιτική αποσταθεροποίηση μέσα στην Ευρώπη.
Κάποιοι, έστω και λίγοι, με… μάλωσαν! Ήμουν “υπερβολικός” λέει…
Σήμερα ζητώ συγγνώμη! Όχι βέβαια, γιατί ήμουν “υπερβολικός”.
Αλλά για το ακριβώς αντίθετο: τα πράγματα είναι πολύ χειρότερα και κινούνται πολύ ταχύτερα απ’ όσο έγραφα τότε…
Μιλάμε για κρίση γενικευμένης ακυβερνησίας πλέον.
Με σαφέστερη μετακίνηση προς τα δεξιά. Παντού…
* Η Ιταλία ουσιαστικά δεν έχει κυβέρνηση πλέον. Και βαδίζει σε εκλογές. Το φάσμα των εκλογών στην Ιταλία προκαλεί πανικό στις Βρυξέλλες, εκπρόσωποι των οποίων προσπάθησαν να ματαιώσουν τον οριστική παραίτηση του Ντράγκι από την Πρωθυπουργία, γιατί θεωρείται πλέον βέβαιη η κυριαρχία της Δεξιάς και της Ακροδεξιάς – πλην δεν τα κατάφεραν. Σύμφωνα με τις τωρινές δημοσκοπήσεις, το Κόμμα των Fratelli Italiani, μαζί με το Κόμμα του Σαλβίνι και το Κόμμα του Μπερλουσκόνι αθροίζουν κοντά στο 53%! Και τα τρία είναι από “ακροδεξιά” ως απλώς “πολύ δεξιά”…
* Η Βρετανία, επίσης δεν έχει κυβέρνηση πλέον. Ο Πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον έχει παραιτηθεί και παραμένει ως “υπηρεσιακός” μέχρι να εκλεγεί ο διάδοχός του. Και οι δύο υποψήφιοι βρίσκονται δεξιότερα από τον Τζόνσον, ο οποίος για τις Βρυξέλλες θεωρούνταν… “ακροδεξιός”!
Όπως είπε και η γερμανική Deutsche Welle: ποιός θα το έλεγε; Ότι θα φτάσει κάποια στιγμή να “νοσταλγήσουμε” τον Μπόρις Τζόνσον στη Βρετανία και τον… Μπερλουσκόνι στην Ιταλία!
* Η Γαλλία έχει κυβέρνηση, η οποία, όμως… δεν μπορεί να κυβερνήσει. Το νομοσχέδιο της που προέβλεπε επιστροφή σε μέτρα μερικού “λόκνταουν”, λόγω νέας έξαρσης της πανδημίας, μόλις καταψηφίστηκε: και από τη Δεξιά (Γκωλικοί) και από την Ακροδεξιά (Λε Πέν) και από την… Άκροαριστερά (Μελανσόν)!
Στο μεταξύ, το Κόμμα του “Κεντρώου” Μακρόν έχει μοιράσει τις Κοινοβουλευτικές Επιτροπές στη Γαλλική Εθνοσυνέλευση με το κόμμα της “ακροδεξιάς” Λε Πέν. Η οποία είναι πλέον η δεύτερη δύναμη, ενώ πριν δύο μήνες είχε μόλις 8 βουλευτές…
* Στην Ισπανία, η κυβέρνηση του Σοσιαλιστή Πέδρο Σάντσεθ δεν έχει πέσει – ακόμα. Αλλά η πτώση της δεν αργεί. Και εκεί…
Όπου γίνονται επαναληπτικές εκλογές (και σε όλες τις “κυλιόμενες” δημοσκοπήσεις) η δύναμη της Δεξιάς και της Ακροδεξιάς ανεβαίνει αλματωδώς…
Παρά τη “στροφή” του Σάντσεθ στη “δεξιά ατζέντα” (όπως τον κατηγόρησαν οι Podemos) σε ό,τι αφορά τους παράνομους μετανάστες, που για πολλοστή φορά τους αντιμετώπισε με “ανενδοίαστη αποφασιστικότητα”…
* Στην Ολλανδία υπάρχει κυβέρνηση, αλλά μάλλον όχι για πολύ. Οι αγρότες οι κτηνοτρόφοι και οι αλιείς είναι στους δρόμους. H κυβέρνηση προκάλεσε την κοινωνική έκρηξη με την απόφασή της να μειώσει την κτηνοτροφία της χώρας στο μισό! Στην πιο επιτυχημένη και ανταγωνιστική εξαγωγό οικονομία σε αγροτικά προϊόντα! Για περιβαλλοντικούς λόγους, λέει (αυτή τη φορά δεν τους ενοχλεί το διοξείδιο του άνθρακα, αλλά οι… αζωτούχες ενώσεις, αμμωνία κλπ.!)
Τις εκλογές κάνουν ό,τι μπορούν να τις αποφύγουν, γιατί θεωρείται βέβαιο ότι θα βγουν ενισχυμένα τα αντι-συστημικά κόμματα – δεξιά και όχι μόνο…
* Στη Γερμανία, υπάρχει βέβαια κυβέρνηση συνασπισμού υπό τον Σοσιαλδημοκράτη Καγκελάριο Σόλτς. Κι εδώ έχουν ξεσπάσει “σκάνδαλα” εναντίον του (μάλλον άνευ ιδιαίτερης σημασίας για τα ευρωπαϊκά δεδομένα), αλλά το πρόβλημα είναι ότι η κυβέρνηση υπάρχει μεν, αλλά δεν είναι σίγουρο ότι… κυβερνά!
Πριν λίγες μέρες η κυβέρνηση αποφάσισε να δώσει μεγάλη στρατιωτική βοήθεια στην Ουκρανία. Αλλά λίγο αργότερα ο Φιλελεύθερος υπουργός της το έκοψε! Κι από κάτω δημιουργείται ένας συνασπισμός βιομηχάνων (που είναι πανίσχυροι) και συνδικάτων (που επίσης παραμένουν ισχυρά) κατά της πολιτικής της κυβέρνησης σχεδόν σε όλα: Και στα ενεργειακά, και στην ακρίβεια και στη διαχείριση του επόμενου κύματος της πανδημίας…
* Στο μεταξύ, σημαντική διαφωνία υπάρχει πλέον μέσα στη Γερμανία – και σε μια σειρά άλλες χώρες του “πλούσιου βορά” – σε ό,τι αφορά την πολιτική της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ).
Πολλοί θεωρούν ότι η αύξηση των επιτοκίων κατά 0,25% είναι “ελάχιστη” – ενώ και αύξηση 0,5% επίσης δεν είναι αρκετή. Γι’ αυτό και τελικά κατέληξαν η πρώτη αύξηση να είναι 0,5%. Και θα ακολουθήσει κι άλλη, το φθινόπωρο.
Αλλά η κύρια διαφωνία δεν είναι “τεχνικού χαρακτήρα”. Η επί κεφαλής της ΕΚΤ έχει διακηρύξει ότι όσο κι αν αυξηθούν τα “επιτόκια βάσης” θα παρθούν μέτρα για τη “στήριξη” των ομολόγων από τα πιο αδύναμα κράτη μέλη. Αυτό βέβαια περιλαμβάνει και την Ελλάδα. Αλλά στο μυαλό τους έχουν κυρίως την Ιταλία, της οποίας τα spreads ξεπέρασαν τα ελληνικά. Αλλά και την Ισπανία.
Χώρια που όπως διακήρυξε η κα Λαγκάρντ θα μπουν και προϋποθέσεις (conditionality) δημοσιονομικής σταθερότητας και βιωσιμότητας.
Κάποιοι απαισιόδοξοι ήδη προβλέπουν ότι το ευρώ θα το τινάξει στον αέρα το χρέος της Ιταλίας. Κάποιοι άλλοι, φοβούνται τις “εμμονές των Γερμανών” για νομισματική πειθαρχία. Κάποιοι φοβούνται τώρα πως το ευρώ κινδυνεύει πλέον άμεσα και από τα δύο!
Εν πάση περιπτώσει στα μυαλά πολλών Γερμανών (και όχι μόνο) ή στήριξη ομολόγων θεωρείται ως “νομισματοποίηση” του εθνικού χρέους. Πράγμα που οδηγεί σε “ανατροφοδότηση” του πληθωρισμού – την ώρα που επείγει η τιθάσευση του πληθωρισμού. Και, εν πάση περιπτώσει, “απαγορεύεται” από το καταστατικό της ΕΚΤ. Το θέμα θα πάρει διαστάσεις σύντομα. Πολύ μεγαλύτερες απ’ ό,τι φαντάζονται πολλοί σήμερα.
* Όμως, η μεγάλη διαφωνία μέσα στο Γερμανικό κυβερνητικό συνασπισμό σήμερα αφορά την (επί)-στροφή στην πυρηνική ενέργεια. Δηλαδή την ανατροπή της προηγούμενης πολιτικής – που αποφάσισε η Μέρκελ υπό την πίεση των Πρασίνων τότε, αλλά και των Σοσιαλδημοκρατών εν μέρει – να κλείσουν τα πυρηνικά τους εργοστάσια. Αυτό βέβαια, λειτούργησε τότε (και έκτοτε) υπέρ της μεγαλύτερης πρόσδεσης της Γερμανίας στο φυσικό αέριο. Δηλαδή στο ΡΩΣΙΚΟ φυσικό αέριο.
Είναι γνωστές οι στενές σχέσεις που είχαν πάντα οι Πράσινοι με τη Ρωσία. Αλλά και η “ροπή” της ίδιας της Μέρκελ προς τη Ρωσία…
Εν πάση περιπτώσει, τώρα η εκ νέου στροφή στην Πυρηνική Ενέργεια είναι πολύ πιθανό να θέσει τους Πράσινους εκτός κυβέρνησης. Ενώ η επιμονή των Σοσιαλδημοκρατών σε νέους “ενεργειακούς φόρους”, προσκρούει στην αντίθεση και των Φιλελευθέρων, οι οποίοι επίσης συμμετέχουν στην κυβέρνηση.
Αυτή η κυβέρνηση ίσως δεν πάει πολύ μακριά. ΚΑΙ αυτή, δηλαδή…
* Στη Σουηδία έτσι κι αλλιώς έχουν εκλογές το φθινόπωρο. Με τους ακροδεξιούς εκεί να σημειώνουν άνοδο σε πρωτοφανή ποσοστά (κοντά στο 30%). Αλλά η Σουηδία έχει κι άλλο πρόβλημα: η Κουρδικής καταγωγής ηγέτις που στηρίζει τον κυβερνητικό συνασπισμό υπό τους Σοσιαλδημοκράτες σήμερα, είναι κατηγορηματικά αντίθετη σε οποιαδήποτε παραχώρηση προς τον Ερντογάν. Οπότε και η συμφωνία Ερντογάν για είσοδο της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ βρίσκεται ουσιαστικά στον αέρα…
* Στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού ο Πρόεδρος Μπάϊντεν…”παραπαίει” – κυριολεκτικά. Το πρόβλημα της (διανοητικής) υγείας του είναι εμφανές πλέον. Πέφτει στη μία γκάφα μετά την άλλη. Προχθές, στη ρύμη του λόγου του, είπε δημόσια ότι έχει… καρκίνο! Ο Λευκός Οίκος το διέψευσε αμέσως! Αλλά η εικόνα του δεν είναι πια ούτε για “ειρωνικά” γέλια…
Στο μεταξύ μια σειρά από νομοσχέδια που ψηφίζονται στη Βουλή των Αντιπροσώπων (την οποία ελέγχει ακόμα το Κόμμα των Δημοκρατικών) δεν περνάνε, στη συνέχεια, από τη Γερουσία! Όπου τυπικά υπάρχει “ισοψηφία”, αλλά τελευταία μια ομάδα από 2-3 Δημοκρατικούς καταψηφίζουν τις προτάσεις του Προέδρου τους.
Όλοι προέβλεπαν ότι τον ερχόμενο Νοέμβριο οι Δημοκρατικοί θα χάσουν και τη Βουλή και θα κυριαρχήσουν πλήρως στη Γερουσία. Κάποια στιγμή δημιουργήθηκε η εντύπωση ότι η προβλεπόμενη σαρωτική νίκη των Ρεπουμπλικάνων το Νοέμβριο θα περιοριστεί κάπως, γιατί το θέμα των αμβλώσεων και της οπλοκατοχής θα ενισχύσει τους Δημοκρατικούς.
Αλλά οι προσδοκίες αυτές είναι μάλλον υπερβολικές. Σε δημοσκοπήσεις σοβαρές (Rasmussen Reports κλπ.) βρέθηκε ότι το ποσοστό των ψηφοφόρων που “ενδιαφέρονται” για τις αμβλώσεις δεν ξεπερνά το 8%, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό όσων ενδιαφέρονται για τα ζητήματα των οπλοκατοχής δεν ξεπερνά το 3% σε όλες τις ΗΠΑ. Βλέπετε Αμερική δεν είναι μόνον η Νέα Υόρκη, το Σικάγο και το Σαν Φρανσίσκο…
Σήμερα όσοι εξακολουθούν να στηρίζουν τον Μπάϊντεν είναι 18% ενώ όσοι είναι απερίφραστα εναντίον του φτάνουν το 49%! Τέτοιο ρεκόρ “αρνητικής στάσης” δεν έχει υπάρξει ποτέ στην πρώτη διετία ενός Προέδρου. Το Νοέμβριο μάλλον θα έχουμε πρόβλημα “κυβερνησιμότητας” και στις ΗΠΑ. Βέβαια, κάποιοι πιστεύουν ότι ΗΔΗ έχουμε…
* Το μεγάλο “χαστούκι” όμως, το έφαγε ο Πρόεδρος Μπάϊντεν όχι στη χώρα του, αλλά στο εξωτερικό. Όταν έλαβε μέρος στη μεγάλη σύσκεψη κορυφής των ηγετών της Μέσης Ανατολής στη Σαουδική Αραβία, όπου ο Σαουδάραβας διάδοχος Μοχάμεντ Μπιν Σαλμάν, όχι μόνο αρνήθηκε να αυξήσει την παραγωγή πετρελαίου, αλλά ουσιαστικά τα “έσουρε” στον Αμερικανό Πρόεδρο εφ’ όλης της ύλης.
Του είπε, μεταξύ πολλών άλλων, ότι την ενεργειακή κρίση την έφερε όχι ο Πόλεμος στην Ουκρανία, αλλά η πολιτική των δυτικών κυβερνήσεων να περιορίσουν άμεσα τη χρήση υδρογονανθράκων, χωρίς να έχουν βρει ακόμα βιώσιμη εναλλακτική λύση.
Το χειρότερο: όλοι οι παρευρισκόμενοι ηγέτες φάνηκε να συμφωνούν. Και στον αμερικανικό τύπο καταγράφηκε το ταξίδι ως “μεγάλη αποτυχία” για τις ΗΠΑ.
“Καλύτερα να μην είχε πάει” έγραψαν κάποιες εφημερίδες…
Το πιο αξιοπερίεργο: Επί πενήντα χρόνια και πλέον, όσο τη Μέση Ανατολή την συγκλόνιζε η σύγκρουση Αράβων-Ισραήλ, οι Αμερικανοί ταυτίζονταν με το Ισραήλ, αλλά δεν είχαν χάσει την επιρροή τους ούτε στην Σαουδαραβία, ούτε στην Αίγυπτο. Τώρα που οι Ισραηλινοί μοιάζουν να τα βρίσκουν με τους Άραβες συνολικά, οι ΗΠΑ κατάφεραν να χάσουν την επιρροή τους ακόμα και στους πιο παραδοσιακούς συμμάχους τους από τα “δύσκολα χρόνια”…
Πράγματι, η δυτική πολιτική στα μάτια όσων φιλοδοξεί να πείσει εκτός Δύσης μοιάζει όλο και πιο αντιφατική όλο και πιο αλλοπρόσαλλη…
Όπως παρατήρησε κάποιος: εσείς οι δυτικοί είστε λίγο περίεργοι:
Δεν μπορείτε να ελέγξετε τον πληθωρισμό σας, δεν μπορείτε να ελέγξετε τα σύνορά σας, και προσπαθείτε να ελέγξετε το… παγκόσμιο κλίμα!
Η αλήθεια είναι ότι η Δύση έχει βρεθεί μέσα σε λίγους μήνες σε μια πρωτοφανή περιδίνηση.
— Γεωπολιτικά, είναι για πρώτη φορά απομονωμένη. Το είπε, με δραματικούς τόνους, ο πρώην Πρωθυπουργός της Βρετανίας Τόνυ Μπλαίρ. Που δεν θεωρείται… “πουτινικός”, βέβαια! Ούτε… “ακροδεξιός”!
— Οικονομικά, η Δύση έχει επιβάλει κυρώσεις στη Ρωσία, οι οποίες στράφηκαν πρωτίστως εναντίον των ίδιων των δυτικών οικονομιών.
— Στρατιωτικά, το καθεστώς που υποστηρίζει στην Ουκρανία χάνει συνεχώς έδαφος. Πρόσφατα Αμερικανοί και Γερμανοί στρατιωτικοί εξέφρασαν απόλυτη απαισιοδοξία για τις εξελίξεις εκεί. Προβλέπουν ότι η προέλαση των Ρώσων θα συνεχιστεί – και είναι πλέον μη αναστρέψιμη…
— Πολιτικά αποσταθεροποιούνται συνεχώς οι δυτικές κυβερνήσεις, ενώ οι “συστημικές ηγεσίες” της αποδεικνύονται εντελώς “ανεπαρκείς”.
Κι από την άλλη πλευρά οι νέες ηγεσίες που έρχονται στο προσκήνιο είναι όλο και λιγότερο ελεγχόμενες από τη διεθνή ελίτ που είχε επιβάλει ως τώρα την ατζέντα της.
Χρεοκοπεί πλέον, και η ενεργειακή πολιτική της και η “κλιματική” πολιτική της και η οικονομική πολιτική της και η πολιτική της για τη διαχείριση των παράνομων μεταναστών και η εξωτερική πολιτική της.
Κοινωνική πολιτική δεν μπορεί να υπάρξει για πολύ, υπό τις συνθήκες αυτές.
Οι “συστημικές” ηγεσίες δεν τραβάνε πια. Κι αυτοί που έρχονται μοιάζουν όλο και πιο ανεξέλεγκτοι. Όλοι και πιο “καταραμένοι”…
Η Δύση που υπήρξε κοιτίδα της σύγχρονης δημοκρατίας μοιάζει να φοβάται όλο και περισσότερο τις “επερχόμενες εκλογές” – σχεδόν παντού!
Στη δεκαετία του ’70, μετά την ήττα των ΗΠΑ στο Βιετνάμ (αλλά και το Μάη του ’68 στο Παρίσι) ακολούθησε μια μεγάλη μετατόπιση των δυτικών κοινωνιών αριστερότερα! Όλη η γενιά των ψυχροπολεμικών ηγετών αντικαταστάθηκε από άλλους, πιο “κεντροαριστερούς”.
Σήμερα, πενήντα χρόνια αργότερα, σηματοδοτείται μια αντίστροφη κίνηση των δυτικών κοινωνιών: δεξιότερα! Η κρίση της Ουκρανίας, αντί να την ανακόψει έκανε το αντίθετο: Αποδυνάμωσε τις πολιτικές ελίτ της Δύσης και επέσπευσε τη μετακίνηση των κοινωνιών της δεξιότερα…
Σήμερα η Ευρώπη είναι πιο διχασμένη και πιο πολιτικά αποσταθεροποιημένη από ποτέ!
Όχι οι Ευρωπαίοι ΔΕΝ… “αγάπησαν” ξαφνικά τον Πούτιν. Ούτε οι Αμερικανοί βέβαια.
Αλλά άρχισαν όλοι να καταλαβαίνουν, ότι χρειάζονται ηγέτες καλύτερους από αυτούς που έχουν. Και για να αντιμετωπίσουν τον Πούτιν και για να ξεπεράσουν τα προβλήματα που μόνοι τους δημιουργούν στον εαυτό τους.
Χρειάζονται ηγέτες!
Γιατί… αυτό που έχουν σήμερα δεν είναι “ηγέτες”!
Το κέντρο βάρους των κοινωνιών παντού μετακινείται δεξιότερα…
Ακόμα και παραδοσιακά κεντροαριστερά κόμματα, για να επιβιώσουν – ή τουλάχιστον, για να μη συνθλιβούν – μετακινούνται δεξιότερα (απορρίπτονται τις ατζέντες ανοίγματος των συνόρων και άμεσης κατάργησης των υδρογονανθράκων κλπ…)
Κι όμως κάποιοι στην Ελλάδα εξακολουθούν να αναζητούν το “Κέντρο” …αριστερότερα! Κολακεύοντας – ακόμα – τις αριστερές ιδεοληψίες. Και τις εμμονές της “πολιτικής ορθότητας”. Που παντού χρεοκοπούν και βουλιάζουν.
Εκτός τόπου και χρόνου…
ΥΓ. Ναι, στην Ελλάδα, ευτυχώς, έχουμε πολιτική σταθερότητα – ακόμα. Αλλά αν δεν απομακρυνθούμε από την αποτυχημένη πολιτική των ευρωγραφειοκρατών, κι αν δεν σπεύσουμε να κάνουμε νέες συμμαχίες με όσους αναδεικνύονται σήμερα, μην αποκλείετε να βρεθούμε “προ εκπλήξεων”.
Πολύ δυσάρεστων εκπλήξεων μάλιστα…
