Του Ανδρέα Μ. Καραγιάννη, συγγραφέα
Ας πάρουμε τα πράγματα με τη σειρά. Από την παλαιολιθική εποχή, ο άνθρωπος εφηύρε το εμπόριο ως εναλλακτική λύση ως προς την κατανάλωση περισσότερων αγαθών. Ετσι, ο ένας που παρήγαγε πατάτες αγόραζε ντομάτες από εκείνον που παρήγαγε ντομάτες δίνοντας του πατάτες . Ανταλλακτική οικονομία.
Σταδιακά, αυξήθηκε ο πληθυσμός , πολλαπλασιάστηκαν οι ανάγκες (νομιζόμενες και πραγματικές) για αγαθά. Έτσι επινοήθηκε ο όρος “νόμισμα”, “χρήμα” ως ακρογωνιαίος λίθος πάσης φύσεως αγοραπωλησίας.
Κάθε τι καινούριο που ξεπετιέται, επιφέρει έναν τρόπο ζωής , κάποιες ιδεολογίες που το προσυπογράφουν. Ειδικότερα , εξαιτίας του ότι ο άνθρωπος μέχρι σήμερα μετετράπει σε υπερκαταναλωτικό όν, το χρήμα θεοποιήθηκε και οι ιδεολογίες που το συναποτελούσαν πήραν σάρκα και οστά. Πετυχημένα η μη θα κριθούν. Η προσφιλέστερη και ακουστικά και ανθρωπιστικά ιδεολογία-οικονομικό σύστημα , ο σοσιαλισμός , εμφανισθεί με την πιο ακραιφνή της μορφή στην Σοβιετική Ενωση.
Τι γινόταν εκεί ακριβώς; Ευημερούσε ο κρατισμός. Όλοι οι άνθρωποι ζούσαν σε μια ψευδεπίγραφη ισότητα. Τα πάντα ανήκαν στο κράτος. Το κράτος φαινόταν να εκφράζεται από το λαό αλλά κυρίως κουμάντο έκαναν τα μέλη του κόμματος . Κατανάλωναν ο,τι παρήγαγαν , άνευ εισαγωγών – εξαγωγών . Υπήρχε έντονο προπαγανδιστικό ύφος υπέρ της μορφής ισότητας και ελευθερίας που το καθεστώς εξέφραζε. Ουσιαστικά σου έλεγαν : είσαι ελεύθερος , θα έχεις ένα ΚΟΜΜΑΤΙ ψωμί , μια ΣΤΕΓΗ , και ΠΑΙΔΕΙΑ , ανεξάρτητου οικονομικής υποστάθμης, αλλά αν αμφισβητήσεις ποτέ αυτά τα δικαιώματα σου είσαι εχθρός του Λαού και θα σε εξορίσουμε, εκτελέσουμε . Δηλαδή ισότητα και ανθρωπισμός με το ζόρι . Λαοκρατία, ελευθερία μέσω απολυταρχικής προσέγγισης. Ενώ ως ιδέα είχε δίκαια , ιδεατά κοινωνικο-πολιτικο-ανθρωπιστικά στοιχεία η υλοποίηση της δεν εκαρποφορησε δυνατή άνευ χρήσης των όπλων και εν τέλει κατέρρευσε . Κατέρρευσε και λόγω παθογενειών του ίδιου του συστήματος και λόγω του ότι δεν υπήρχε προοπτική εξέλιξης των ανθρώπων , αλλά και εξαιτίας της σύγκρισης με άλλες καταναλωτικές χώρες που ένα άλλο σύστημα που θα πάμε μετέπειτα άκμαζε. Ο καπιταλισμός. Παρενθετικά αναφέρω ότι στον σοσιαλισμό η θρησκεία δεν υφίστατο, είτε κατά συνείδηση είτε με το ζόρι . Θεός έπρεπε να είναι ο άνθρωπος. Δυστυχώς δεν ήταν.
Ο καπιταλισμός , στην ακραιότερη αγριότερη μορφή του οποίου ζούμε σήμερα εκφράζει τα εξής : Ελεύθερη οικονομία , απεξάρτηση από το κράτος , ανεξιθρησκεία. Καθείς μπορεί να εξελιχθεί , μορφωθεί, δουλέψει όσο , όπως, όπου θέλει . Είναι στο χέρι του να ευημερήσει. Στον καπιταλισμό ο πολίτης είναι αριθμός μητρώου . Δεν ενδιαφέρεται για το ποιος πένεται. Αρκεί μόνο να θρέφεται η αδηφάγος μηχανή του συστήματος. Ο κύκλος. Ο καπιταλισμός βεβαίως για να μπορέσει να λειτουργήσει σε ένα ανθρωπιστικό πλαίσιο, υιοθέτησε αρκετά σημεία της σοσιαλιστικής φωνής και επιχειρηματολογίας. Εξαιτίας του ότι συνυπάρχει με το πολίτευμα της Δημοκρατίας οφείλει να επιδείξει πρόσημο κοινωνικής πολιτικής.
[irp posts=”116241″ name=”Λαγκάρντ: Το ΔΝΤ θέλει ελάφρυνση χρέους για την Ελλάδα”]
Το ερώτημα που τίθεται είναι πολυδαίδαλο: Πως μπορεί να υπάρχει δημοκρατία και δικαιοσύνη σε ένα σύστημα όπου κυριαρχεί η φιλαργυρία. Πως όλοι έχουν ίδια δικαιώματα και υποχρεώσεις όταν δεν υφίσταται κρατισμός μόνο μερικώς , υπάρχει αβυσσαλέο χάσμα μεταξύ των κοινωνικών τάξεων και τεράστια μερική συσσώρευση πλούτου στο 1% του πληθυσμού. Προφανώς δεν υφίσταται δημοκρατία. Ας πάρουμε τα δεδομένα με σειρά. Αντιπρόσωποι του λαού γίνονται μέλη του λαού δια της ψήφου . Οι άνθρωποι αυτή δεν περνάνε ουδεμία αξιολόγηση, δεν χρήζουν καμίας ικανότητος παρά μόνο της αποδοχής μέρους του λαού. Αμείβονται μέσω ορισμένης αποζημίωσης(αρκετή – πενιχρή δεν το κρίνω).
Με τη σειρά τους, οι εκφραστές της εκτελεστικής εξουσίας , δικαστές αστυνομικοί πάλι δεν περνούν από τεστ αξιολόγησης και λαμβάνουν θέσεις που επηρεάζουν άμεσα τον κρατικό βίο . Τελευταία κατηγορία οι δημοσιογράφοι, οι οποίοι εκφράζουν τη γνώμη του μέσου τους , η τη γνώμη τους μέσω του μέσου που κατέχουν . Δίκαια ; Καθαρά; Δεν γνωρίζω . Γνωρίζω όμως τα εξής. Για να γίνει κάποιος βουλευτής , δια να πολιτευτεί χρειάζεται οικονομική στήριξη . Είτε ως μεμονωμένο παράδειγμα είτε ευρύτερα ως κόμμα.
Εάν εγώ επι παραδειγμασι, όντας εύπορος επιχειρηματίας, προσεγγίσω πολιτικό ή πολιτικό φορέα με σκοπό την οικονομική στήριξη , εμμέσως τον καθιστώ έρμαιο μου. Σαφώς . Ετσι όταν κυβερνήσει αυτός ο άνθρωπος δύναται να περάσει διατάξει φωτογραφικά που με συμφέρουν και σε περίπτωση που βρεθώ σε δύσκολη θέση, εκείνος θα “καθαρίσει” για μένα . Είμαι ισότιμος με τους άλλους πολίτες ; Εάν προσεγγίσω δικαστικό λειτουργό , που παρά τον κόπο χρόνων αμείβεται πενιχρά και του προτείνω συνδιαλλαγή , θα εκδώσει ; Ισως.
Αν αγοράσω μέσω ενημέρωσης και έχω στη δούλεψή μου δημοσιογράφους , εκβιάζοντας ταυτόχρονα νομοθετική και εκτελεστική εξουσία ; Ισως. Παρατηρούμε λοιπόν ότι ενώ στον σοσιαλισμό κουμάντο κάνει το κράτος , στον καπιταλισμό το λόγο έχει η αγορά και εκείνοι που την εκφράζουν. Τι είναι πιο συμφέρον για το ευρύ κοινό; Τίποτα από τα δυο. Περισσότερο δίκαιο όμως μπορεί να θεωρηθεί το σοσιαλιστικό μοτίβο. Οι εκφραστές των αγορών στον καπιταλισμό είναι σαν τη λερναία υδρία.
Οσα κεφαλιά και αν κοπούν , αφού υπάρχει κοινωνική ελαστικότητα πάντα θα υπάρχει οικονομική αρχή και ερχόμενος . Αρκεί να υπάρχει φιλοδοξία και απληστία ριζωμένα στον καθένα μας. Αρκεί να ποδοπατήσουμε οποίες αξίες έχουμε προς το χρήμα. Από κει που υπηρετούσε την αξία της ζωής μας, τώρα το υπηρετούμε και μεις.
Ο καπιταλισμός όμως οδεύει προς το τέλος του. Πνέει τα λοίσθια νομοτελειακά . Μαζί του και ο άνθρωπος. Γιατί αφού στραγγιξαμα από ιδέες και έθιμα , από αρχές και πρότυπα , μας πρόδωσε και το τελευταίο δημιούργημα μας. Τώρα οδηγούμαστε στα πρότυπα μιας “κινέζικης” οικονομίας , μητροπολιτικής, απρόσωπης, χωρίς το πασπάλισμα της δημοκρατίας .
Η νέα μορφή κύριοι , είναι η οικονομική δικτατορία . Χωρίς περιστροφές . Μητροπολιτικός κόσμος , άνευ ταυτότητας και καταγωγής απλωμένος στα γρανάζια του νέου τέρατος. Κυνηγός και θήραμα. Επιστροφή στις πρωτόγονες διαστροφές πληρωμένες με bitcoin μέσω της οθόνης του υπολογιστή . Από πίσω άνθρωποι γυμνοί , βάρβαροι . Προδομένοι απ’τις ιδέες τους, αποτελειωμένοι από τα ιδεολογικό-οικονομικά συστήματα τους.