Το καλοκαίρι ο κόσμος συρρέει σε θάλασσες, πισίνες, ποτάμια και λίμνες προς αναζήτηση δροσιάς. Η θάλασσα είναι ελκυστική αλλά και επικίνδυνη για πολλούς αρχάριους και όχι μόνο κολυμβητές. Ίσως χρειαστεί να βοηθήσετε σε περιπτώσεις πνιγμού σε νερό γι’ αυτό καλό θα είναι να είστε προετοιμασμένοι για μια τέτοια περίπτωση.
Πνιγμός
Σε περιπτώσεις πνιγμού να θυμάστε ότι και η δική σας ασφάλεια βρίσκεται σε κίνδυνο. Σε βαθιά νερά κάποιος που πνίγεται, μπορεί να παρασύρει αυτόν που θέλει να τον βοηθήσει.
Μην υπερεκτιμάτε την αντοχή σας.
Εάν έχετε κάποιον άλλο μαζί σας, στείλτε τον να καλέσει βοήθεια.
Πώς θα βγάλετε κάποιον από τη θάλασσα
• Μη θεωρήσετε ότι το να γνωρίζετε κολύμπι είναι αρκετό. Επιλέξτε να πέσετε στη θάλασσα μόνο αν είναι απολύτως απαραίτητο. Αν δεν έχετε συγκεκριμένες γνώσεις ναυαγοσωστικής, πετάξτε στον άνθρωπο που κινδυνεύει ένα σωσίβιο (ή έστω ένα μεγάλο ξύλο).
• Αν χρειαστεί να πέσετε στη θάλασσα, κολυμπάτε με το κεφάλι έξω από το νερό και φροντίστε να έχετε συνέχεια οπτική επαφή με τον κολυμβητή.
• Προσεγγίστε τον άνθρωπο που κινδυνεύει από πίσω, για να αποφύγετε τη λεγόμενη «θανάσιμη περίπτυξη»: Είναι πιθανό ο κολυμβητής, μέσα στον πανικό του, να σας δει ως σανίδα σωτηρίας· έτσι, αν τον πλησιάσετε από μπροστά, διατρέχετε τον κίνδυνο να σας βουλιάξει.
• Περάστε το χέρι σας πάνω από τον έναν ώμο του θύματος και πιάστε τον από την αντίθετη μασχάλη. Με τον τρόπο αυτό περιορίζετε την κινητικότητά του και μειώνετε την αντίδραση του θύματος.
• Αφού τον πιάσετε, μιλήστε του, ζητήστε του να μην κουνιέται και προσπαθήστε να τον ηρεμήσετε. Τραβήξτε τον προς τα έξω, φροντίζοντας να είναι σε ύπτια στάση, με το πρόσωπο έξω από το νερό. (Χρησιμοποιήστε το ελεύθερο χέρι και κυρίως τα πόδια σας για να κολυμπήσετε).
• Μόλις τον βγάλετε, καλέστε άμεσα βοήθεια. Δώστε του τις πρώτες βοήθειες (τεχνητή αναπνοή, πιέσεις), μόνο αν χρειάζεται και αν γνωρίζετε πώς γίνονται.
Αντιμετώπιση
H πρώτη κίνηση: Ελέγξτε αν αναπνέει
Από τη στιγμή που θα μεταφέρετε τον κολυμβητή στη στεριά, το σημαντικότερο είναι να ελέγξετε αν αναπνέει. Αν δεν αντιλαμβάνεστε την αναπνοή του, θα πρέπει να του κάνετε άμεσα τεχνητή αναπνοή (δύο εμφυσήσεις). Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό, γιατί ο κρίσιμος χρόνος είναι περιορισμένος, μόλις 4 λεπτά. Μετά το χρονικό αυτό διάστημα, το θύμα κινδυνεύει από εγκεφαλικές βλάβες, που κάποιες φορές είναι μη αναστρέψιμες.
Τα βήματα της τεχνητής αναπνοής
Ανασηκώστε το σαγόνι του θύματος, πιέζοντας ελαφρά το κεφάλι του προς τα πίσω, ώστε να ανοίξει η αναπνευστική οδός. Αν το κεφάλι δεν είναι σωστά τεντωμένο, η αναπνευστική οδός φράσσεται από τη γλώσσα. Ανοίγετε το στόμα του και το καθαρίζετε από ξένα σώματα (άμμο, φύκια κλπ.) που ίσως υπάρχουν. Στη συνέχεια, κλείνετε τη μύτη του και εφαρμόζετε πολύ καλά τα χείλη σας στα χείλη του θύματος. Δίνετε δύο εμφυσήσεις στο θύμα. Κάθε εμφύσηση πρέπει να έχει διάρκεια ανάλογη με μία δική σας καλή εκπνοή. Σε κάθε εμφύσηση πρέπει να φουσκώνει ο θώρακας του θύματος, ενώ μόλις ξεφουσκώνει δίνετε την επόμενη αναπνοή.
Ελέγχετε τους σφυγμούς του
Μετά τις δύο πρώτες αναπνοές, ελέγχετε το σφυγμό του ασθενούς, που αποτελεί την ένδειξη ότι η καρδιά του λειτουργεί. Προτιμήστε να τον ανιχνεύσετε στην καρωτίδα, που είναι μεγάλη αρτηρία και έχει σίγουρα αίμα, γιατί ο εγκέφαλος είναι το τελευταίο σημείο που σώματος που σταματάει να αιματώνεται.
• Αν υπάρχει σφυγμός: Συνεχίζετε τις τεχνητές αναπνοές, με ρυθμό μία εμφύσηση ανά 5 δευτερόλεπτα (ο μέσος άνθρωπος αναπνέει περίπου 12 φορές το λεπτό).
• Αν δεν υπάρχει σφυγμός: Αυτό σημαίνει ότι έχει σταματήσει η λειτουργία της καρδιάς και θα πρέπει να κάνετε αμέσως καρδιακές πιέσεις στο θύμα.
Τα βήματα των καρδιακών πιέσεων
Ενώνετε το δείκτη και το μέσο σας και βρίσκετε το σημείο όπου ενώνονται τα πλευρά, στη μέση του στέρνου του θύματος (ξιφοειδής απόφυση).
Πλέκετε τα δάχτυλά σας και ακουμπάτε το πίσω μέρος της παλάμης στο σημείο αυτό.
Τεντώνετε τα χέρια σας και αρχίζετε τις πιέσεις με το βάρος του σώματός σας. O θώρακας του θύματος θα πρέπει να κατεβαίνει 3-4 εκατοστά σε κάθε πίεση.
Οι πιέσεις γίνονται ανά δευτερόλεπτο. Κάθε 15 πιέσεις θα πρέπει να κάνετε 2 τεχνητές αναπνοές.
Όταν συνέλθει το θύμα, το γυρνάτε στο πλάι και περιμένετε ασθενοφόρο.
Σημαντικές λεπτομέρειες που πρέπει να ξέρετε
Όταν ψάχνετε για το σφυγμό του θύματος, μην πιέζετε δυνατά.
Μην ξεκινήσετε καρδιακές μαλάξεις ή τεχνητή αναπνοή, αν δεν είστε σίγουροι ότι έχουν σταματήσει οι συγκεκριμένες λειτουργίες. Αν δεν ανοίγει το στόμα του θύματος από μόνο του, μην επιχειρήσετε να το ανοίξετε πιέζοντάς το. Το ότι δεν ανοίγει το στόμα σημαίνει ότι ο άνθρωπος έχει μυϊκό τόνο και δεν έχει χάσει τις αισθήσεις του ακόμα· άρα δεν έχει ανάγκη από πιέσεις ή τεχνητή αναπνοή.
Για να μη βρεθείτε στη θέση του θύματος
Τα περισσότερα ατυχήματα ή δυστυχήματα στη θάλασσα θα μπορούσαν να έχουν αποφευχθεί, αν τηρούνταν κάποιοι απλοί αλλά σημαντικοί κανόνες:
• Πρέπει να μεσολαβεί ένα διάστημα 3 ωρών τουλάχιστον ανάμεσα στο γεύμα και το μπάνιο σας.
• Ποτέ μην αφήνετε τα παιδιά χωρίς επιτήρηση, ακόμα και αν στο σημείο όπου κάνετε μπάνιο υπάρχει ναυαγοσώστης ή είναι ρηχά.
• Μην υπερεκτιμάτε τις δυνάμεις σας, κολυμπώντας πολλή ώρα ή σε μεγάλη απόσταση από την ακτή. H καλύτερη πρακτική είναι να κολυμπάτε κοντά στην παραλία και να βγαίνετε από το νερό, μόλις νιώθετε έστω και λίγη κούραση.
• Αν πάθετε κράμπα, μην πανικοβληθείτε. Γυρίστε ανάσκελα και προσπαθήστε να βγείτε προς τα έξω με τα χέρια. Nα θυμάστε ότι η άνωση του νερού μπορεί να σας κρατήσει στην επιφάνεια.
• Μην κάνετε βουτιές σε παραλίες που σας είναι άγνωστες ή δεν ξέρετε το ακριβές βάθος του βυθού.
• Αν η θάλασσα είναι φουρτουνιασμένη ή έχει ισχυρά ρεύματα, καλό είναι να αποφύγετε το κολύμπι, ακόμα και αν είστε ιδιαίτερα εξοικειωμένοι με το νερό. Πολλά ατυχήματα οφείλονται στο ότι συχνά υπερεκτιμούμε τις δικές μας δυνάμεις.
15 συμβουλές για ασφαλή κολύμβηση
1. Μην απομακρύνεστε κολυμπώντας από την ακτή όταν μάλιστα δεν γνωρίζετε καλό κολύμπι. Σκεφθείτε την επιστροφή που είναι περισσότερο κουραστική. Στις οργανωμένες παραλίες μην κολυμπάτε εκτός της Ζώνης Παρακολούθησης η οποία οριοθετείται από κόκκινες σημαδούρες πέρα απ’ τις οποίες επιτρέπεται να κυκλοφορούν τα ταχύπλοα σκάφη.
2. Μην κολυμπάτε μόνοι ή τη νύχτα όταν δεν έχετε οπτική επαφή με τον σύντροφο σας κολυμβητή.
3. Ποτέ μην κολυμπάτε με γεμάτο στομάχι. Μην μπαίνετε στο νερό αν δεν έχουν περάσει τουλάχιστον 3 ώρες απ’ τη στιγμή που καταναλώσατε το τελευταίο γεύμα σας.
4. Απ’ την άλλη όμως αποφεύγετε να μπαίνετε στο νερό αν είστε τελείως νηστικοί γιατί απ’ το σώμα σας θα λείπουν σημαντικές πηγές ενέργειας οι οποίες βοηθούν να ανταπεξέλθετε στις φυσικές επιβαρύνσεις που υπάρχουν κατά την παραμονή σας στη θάλασσα.
5. Πριν κολυμπήσετε μην πίνετε οινοπνευματώδη ποτά.
6. Αποφεύγετε τις βουτιές σε περιοχές που δε ξέρετε το βάθος ή τη διαμόρφωση του βυθού.
7. Λαμβάνετε πολύ σοβαρά υπόψη τις υποδείξεις των προειδοποιητικών πινακίδων.
8. Πάντοτε βγαίνετε στην ξηρά όταν υψωθεί Κόκκινη Σημαία κινδύνου από τους Ναυαγοσώστες είτε τα κύματα / ρεύματα έχουν γίνει πολύ επικίνδυνα είτε υπάρχει ρύπανση της θάλασσας είτε κινδυνεύετε από κάτι άλλο.
9. Αποφεύγετε το κολύμπι ή την είσοδό σας σε σηματοδοτημένες με κόκκινους μικρούς σημαντήρες διαδρόμους που τοποθετούνται για τη διακίνηση των σκαφών.
10. Μην αφήνετε μικρά παιδιά στη θάλασσα χωρίς να τα προσέχετε.
11. Μη μένετε πολλή ώρα στον ήλιο ιδιαίτερα στα πρώτα μπάνια γιατί υπάρχει κίνδυνος για εγκαύματα και ηλίαση.
12. Αν κουραστείτε κολυμπώντας ή πάθετε κράμπα μη σας πιάσει πανικός. Μείνετε στην επιφάνεια σε οριζόντια θέση και ή συνεχίστε ήρεμα όταν ξεκουραστείτε ή φωνάξτε σε βοήθεια έτσι ώστε να προσελκύσετε την προσοχή των ναυαγοσωστών.
13. Αν αισθανθείτε ρίγος ή ζαλάδα βγείτε αμέσως από τη θάλασσα.
14. Ποτέ μη χάνετε δυνάμεις παλεύοντας ενάντια στο ρεύμα. Μην πανικοβάλλεστε όταν το ρεύμα σας παρασύρει, πάντοτε εξοικονομείτε ενέργεια. Απλώς στρέψτε το στόμα και τη μύτη στην αντίθετη κατεύθυνση απ’ αυτή που φυσά ο άνεμος και προσπαθήστε απλά να κρατηθείτε στην επιφάνεια. Εάν το ρεύμα είναι παράλληλο προς την ακτή κολυμπάτε μαζί του πλησιάζοντας την παραλία υπό γωνία.
15. Αν αντιληφθείτε κολυμβητή να ζητάει βοήθεια.
α) αν δεν γνωρίζετε κολύμπι καλέστε κι εσείς σε βοήθεια
β) αν γνωρίζετε κολύμπι αλλά δεν έχετε γνώσεις ναυαγοσωστικής: πετάξτε στον πνιγόμενο ένα σωσίβιο, ένα σχοινί, κουπί αν δεν είναι απολύτως αναγκαίο να πέσετε στο νερό.
Αν βουτήξετε κολυμπήστε με το κεφάλι έξω απ’ το νερό για να είστε συνεχώς σε οπτική επαφή με τον πνιγόμενο. Προσεγγίστε το πνιγόμενο από πίσω για ν’ αποφύγετε τη «θανάσιμη περίπτυξη». Ο πνιγόμενος θα σας δει σαν σανίδα σωτηρίας και αν τον πλησιάσετε από μπροστά διατρέχετε θανάσιμο κίνδυνο. Ρυμουλκήστε τον πνιγόμενο προς τα έξω απ’ τα μαλλιά, το σαγόνι ή τις μασχάλες. Μόλις τον βγάλετε στην ξηρά καλέστε ασθενοφόρο και αν γνωρίζετε πρώτες βοήθειες ξεκινήστε αμέσως τεχνητή αναπνοή και μαλάξεις.
