Εορτολόγιο: Τρύφων, Τρύφωνας, Τρυφωνία Φιλικητάτη, Φιλικήτη, Φιλικήτα.
1 Φεβρουαρίου:Άγιος Τρύφων ο Μάρτυρας – O Άγιος Τρύφων καταγόταν από τη Λάμψακο της Φρυγίας και έζησε στα χρόνια των αυτοκρατόρων Γορδιανού (238-244), Φιλίππου (244-249) και Δεκίου (249-251).
Προερχόταν από φτωχή οικογένεια και στη παιδική του ηλικία, έβοσκε χήνες για να ζήσει. Συγχρόνως όμως μελετούσε με ζήλο την Αγία Γραφή και εκτελούσε με ευλάβεια τα θρησκευτικά του καθήκοντα. Έτσι, σιγά-σιγά ο Τρύφων με την ευσεβή φιλομάθεια του, κατόρθωσε όχι μόνο να διδαχθεί ο ίδιος, αλλά και να διδάσκει τις αιώνιες αλήθειες της πίστεως του. Γρήγορα η ευσεβής ψυχή του δέχθηκε τη χάρη του Αγίου Πνεύματος και ο Θεός αξίωσε τον Τρύφωνα να θαυματουργεί.
ΕΟΡΤΟΛΟΓΙΟ ΕΔΩ ΑΠΟ ΤΟ ΒΗΜΑ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ
Όμως ο Άγιος θεράπευε όχι μόνο κάθε ασθένεια, αλλά και εξάγνιζε τις μολυσμένες από τα δαιμόνια ψυχές. Όταν ο αυτοκράτορας Γορδιανός, πληροφορήθηκε για τις θαυματουργικές ικανότητες τού Τρύφωνα, τον παρακάλεσε να θεραπεύσει την άρρωστη κόρη του. O αυτοκράτορας προσπάθησε να εκφράσει την ευγνωμοσύνη του, προσφέροντας στον Άγιο αξιώματα και χρήματα, τα οποία όμως ο Τρύφων ευγενικά αρνήθηκε.
Όταν αυτοκράτορας έγινε ο Δέκιος, εξαπέλυσε άγριο διωγμό κατά των Χριστιανών. Το 250 μ.Χ. ο Άγιος, επειδή δεν λάτρευε τους θεούς της ειδωλολατρικής θρησκείας και ήταν Χριστιανός, συνελήφθη από κάποιον στρατιωτικό που ονομαζόταν Φρόντων (ή Φόρτων) και οδηγήθηκε ενώπιον των επάρχων της Ανατολής, Τιβέριου Γράγχου και Κλαυδίου Ακυλίνου στη Νίκαια της Βιθυνίας. Ο μάντης Πομπηϊανός τον παρουσίασε στους ηγεμόνες. Ο Άγιος Τρύφων ομολόγησε με θάρρος την πίστη του. Τότε υποβλήθηκε σε φρικτά βασανιστήρια. Του κατατρύπησαν με σπαθιά όλο του το σώμα, έπειτα τον έδεσαν από τα πόδια σε άλογα και τον έσυραν, σε ώρες φοβερού ψύχους, σε δύσβατες και πετρώδεις τοποθεσίες. Εκείνος προσευχόταν και έλεγε: «Κύριε, μην τους καταλογίσεις αυτή την αμαρτία». Μετά το φρικτό μαρτύριο τον ρώτησαν αν σωφρονίσθηκε και ήθελε να θυσιάσει στα είδωλα. Ο Μάρτυρας του Χριστού απάντησε τότε στον έπαρχο Ακυλίνο: «Ανόσιε και κακών αρχηγέ, είναι δυνατόν να είσαι σωφρονισμένος, όταν είσαι μεθυσμένος από τον διάβολο; Εγώ πάντοτε περνάω τον βίο μου με σωφροσύνη, γιατί έχω τον Χριστό βοηθό της ελπίδας μου». Ύστερα από αυτό τον έκλεισαν στο δεσμωτήριο με σκοπό να του δώσουν διορία, για να απαλλαγεί από την «άνοια» αυτού και να αρνηθεί την πίστη του στον Χριστό. Λίγες ημέρες μετά ο έπαρχος κάλεσε τον Άγιο και τον ρώτησε εάν το διάστημα του χρόνου και τα βασανιστήρια τον έπεισαν να θυσιάσει στους θεούς. Ο Άγιος και πάλι ομολόγησε με πνευματική ανδρεία το Όνομα του Θεού. Τον έσυραν τότε γυμνό πάνω σε σιδερένια καρφιά, κατόπιν τον μαστίγωσαν και στη συνέχεια του έκαψαν με λαμπάδες τα πλευρά. Στο τέλος, μόλις ο Μάρτυρας παρέδωσε την ψυχή του στον Θεό λέγοντας το «Κύριε Ιησού Χριστέ, δέξαι το πνεύμα μου», απέκοψαν την τίμια κεφαλή αυτού.
Οι Χριστιανοί παρέλαβαν το τίμιο λείψανο του Μάρτυρος και αφού το έχρισαν με πολύτιμα μύρα και το τύλιξαν σε σινδόνα, το κατέθεσαν σε λάρνακα και το απέστειλαν στην πόλη της Λαμψάκου κατά την επιθυμία του.
Η Σύναξη του Αγίου Μάρτυρος Τρύφωνος ετελείτο στο Μαρτύριό του, το οποίο βρισκόταν μέσα στο σεπτό Αποστολείο του Ιωάννου του Θεολόγου, πλησίον της Μεγάλης Εκκλησίας.
Ναό αφιερωμένο στον Άγιο Τρύφωνα έκτισε ο μέγας Ιουστινιανός (527-565 μ.Χ.) στην τοποθεσία του Πελαργού Κωνσταντινουπόλεως. Μονή του Αγίου Τρύφωνος αναφέρεται και μετά τα μέσα του 9ου αιώνος μ.Χ., παρακείμενη στη Μητρόπολη Χαλκηδόνος, στην οποία εκάρη μοναχός ο μετέπειτα Πατριάρχης Νικόλαος ο Μυστικός (901-907, 912-925 μ.Χ.).
Ἀπολυτίκιον
Ἦχος δ’. Ταχὺ προκατάλαβε.
Τρυφὴν τὴν ἀκήρατον, ἰχνηλατῶν ἐκ παιδός, βασάνους ὑπήνεγκας, ὑπὲρ Χριστοῦ τοῦ Θεοῦ, καὶ ἤθλησας ἄριστα ὅθεν τὴν τῶν θαυμάτων, κομισάμενος χάριν, λύτρωσαι πάσης βλάβης, καὶ παντοίας ἀνάγκης, Τρύφων Μεγαλομάρτυς, τοὺς σὲ μακαρίζοντας.
Έτερον Ἀπολυτίκιον
Ἦχος δ’.
Ὁ Μάρτυς σου Κύριε ἐν τὴ ἀθλήσει αὐτοῦ, τὸ στέφος ἐκομίσατο τῆς ἀφθαρσίας, ἐκ σοῦ τοῦ Θεοῦ ἠμῶν, ἔχων γὰρ τὴν ἰσχύν σου, τοὺς τυράννους καθεῖλεν, ἔθραυσε καὶ δαιμόνων, τὰ ἀνίσχυρα θράση. Αὐτοῦ ταὶς ἰκεσίαις Χριστὲ ὁ Θεός, σῶσον τᾶς ψυχᾶς ἠμῶν.
Κοντάκιον
Ἦχος πλ. δ’. Ὡς ἀπαρχᾶς
Τριαδικὴ στερρότητι, πολυθεΐαν ἔλυσας ἐκ τῷ περάτων Ἀοίδιμε, τίμιος ἐν Κυρίῳ γενόμενος, καὶ νικήσας τυράννους ἐν Χριστῷ, τῷ Σωτήρι τὸ στέφος εἴληφας τῆς μαρτυρίας σου, καὶ χαρίσματα θείων ἰάσεων, ὡς ἀήττητος.
Μεγαλυνάριον
Ἴχνεσιν ἑπόμενος ἀκλινῶς, Τρύφων ἀθλοφόρε, τοῦ φανέντος ἐπὶ τῆς γῆς, τῶν αὐτοῦ χαρίτων δοχεῖον ἀνεδείχθης, καὶ ἱεροῖς ἀγῶσι Μάρτυς διέπρεψας.
Έτερον Μεγαλυνάριον
Φύλαττε ἐκ βλάβης τε καὶ φθορᾶς, ἡμῶν τὰς ἀμπέλους, καὶ τοὺς κήπους καὶ τὰ φυτά, ὡς μεγίστην χάριν, λαβὼν παρὰ Κυρίου, καὶ δίωκε θηρία Τρύφων τὰ φθείροντα.
Ὁ Οἶκος
Ἱερὰν πανδαισίαν προτίθεται φιλεόρτων τὸ σύστημα σήμερον, προεόρτια σύμβολα φέρουσαν, τοῦ Κυρίου τεσσαρακονθήμερον τὴν ἐκ Παρθένου φρικτὴν γέννησιν, καὶ πρεσβύτου σεπτοῦ ἐναγκάλισιν, καὶ σεπτοῦ ἀθλοφόρου μνημόσυνα· δι΄αὐτὸν γὰρ τὸν Χριστόν, τελειοῦται νικητικῶς, ὡς ἀήττητος.
Κάθισμα
Ἦχος δ’. Ταχὺ προκατάλαβε.
Τῶν πόνων μακάριε κατατρυφῶν τῆς σαρκός, τὴν θείαν καὶ ἄπονον ἐν Παραδείσῳ τρυφήν, ἀξίως ἀπείληφας, στέφος ἀθανασίας, ἐκ Θεοῦ δεδεγμένος· ὅθεν καὶ ἰαμάτων, ποταμοὺς ἀναβλύζεις, τοῖς πόθῳ καταφεύγουσι Μάρτυς τῇ σκέπῃ σου.
ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ
1327 – Ο έφηβος Εδουάρδος Γ΄ στέφεται βασιλιάς της Αγγλίας, αλλά η χώρα κυβερνάται από τη μητέρα του, Ισαβέλλα, και τον εραστή της, Ρογήρο Μόρτιμερ.
1411 – Υπογράφεται η Πρώτη Συνθήκη Ειρήνης του Τόρουν στο Μοναστικό Κράτος των Τευτόνων Ιπποτών.
1713 – Κατόπιν διαταγής του Οθωμανού σουλτάνου, συλλαμβάνεται στο Μπέντερ της Μολδαβίας ως ανεπιθύμητος ο βασιλιάς Κάρολος ΙΒ΄ της Σουηδίας.
1793 – Πόλεμοι της Γαλλικής Επανάστασης: Η Γαλλία κηρύσσει τον πόλεμο στο Ηνωμένο Βασίλειο και την Ολλανδία.
1796 – Η πρωτεύουσα του Άνω Καναδά μεταφέρεται από το Νιούαρκ στο Γιορκ.
1814 – Εκρήγνυται το ηφαίστειο Μαγιόν στις Φιλιππίνες, σκοτώνοντας περίπου 1200 άτομα, στην πιο καταστροφική έκρηξη του ηφαιστείου.
1835 – Καταργείται η δουλεία στον Μαυρίκιο.
1861 – Αμερικανικός Εμφύλιος Πόλεμος: Το Τέξας αποσχίζεται από τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής.
1862 – Ξεσπά στο Ναύπλιο επανάσταση κατά της βασιλείας του Όθωνα.
1865 – Ο Αβραάμ Λίνκολν υπογράφει τη 13η Τροπολογία του Συντάγματος των Ηνωμένων Πολιτειών.
1884 – Εκδίδεται ο πρώτος τόμος (A-Ant) του Αγγλικού Λεξικού της Οξφόρδης.
1893 – Ο Τόμας Έντισον ολοκληρώνει στο Νιου Τζέρσεϊ την κατασκευή του πρώτου κινηματογραφικού στούντιο.
1896 – Κάνει πρεμιέρα στο Τορίνο η όπερα Λα Μποέμ, υπό τη διεύθυνση του νεαρού Αρτούρο Τοσκανίνι.
1902 – Ευαγγελικά: Με διαταγή του υπουργείου Στρατιωτικών στην Ελλάδα, δίνεται εντολή για την κατάσχεση των μεταφράσεων του Ευαγγελίου στη δημοτική γλώσσα.
1908 – Δολοφονούνται στη Λισαβόνα ο βασιλιάς Κάρολος Α΄ της Πορτογαλίας και ο γιος του, πρίγκιπας Λουδοβίκος Φίλιππος της Πορτογαλίας.
1924 – Το Ηνωμένο Βασίλειο αναγνωρίζει την Ε.Σ.Σ.Δ.
1942 – Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος: Ο Βίντκουν Κουίσλιγκ διορίζεται πρωθυπουργός στην κατεχόμενη από τους Γερμανούς Νορβηγία.
1942 – Η Φωνή της Αμερικής, η επίσημη ραδιοφωνική και τηλεοπτική υπηρεσία της κυβέρνησης των Ηνωμένων Πολιτειών, αρχίζει την εκπομπή προγραμμάτων στοχευμένων στις περιοχές που ελέγχονται από τις δυνάμεις του Άξονα.
1946 – Ο Νορβηγός Τρίγκβε Λι εκλέγεται ως ο πρώτος Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών.
1946 – Το κοινοβούλιο της Ουγγαρίας καταργεί τη μοναρχία μετά από εννέα αιώνες και ανακηρύσσει τη Δημοκρατία της Ουγγαρίας.
1960 – Τέσσερις μαύροι φοιτητές πραγματοποιούν την πρώτη από τις καταλήψεις που θα γίνουν σε εστιατόρια του Γκρίνσμπορο της Βόρειας Καρολίνας.
1964 – Οι Beatles έχουν την πρώτη τους Νο 1 επιτυχία στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής με το I Want to Hold Your Hand.
1968 – Το Καναδικό Πολεμικό Ναυτικό, ο Καναδικός Στρατός Ξηράς και η Καναδική Πολεμική Αεροπορία ενοποιούνται στις Καναδικές Ένοπλες Δυνάμεις.
1974 – Πυρκαγιά σε 25όροφο κτίριο στο Σάο Πάολο της Βραζιλίας έχει ως απολογισμό 191 νεκρούς και 300 τραυματίες.
1979 – Ο Ιρανός αγιατολάχ Ρουχολάχ Χομεϊνί επιστρέφει στην Τεχεράνη μετά από σχεδόν 15 χρόνια εξορίας.
1991 – Σύγκρουση αεροσκαφών σε διάδρομο του Διεθνούς Αεροδρομίου του Λος Άντζελες έχει ως αποτέλεσμα το θάνατο 34 ατόμων και τον τραυματισμό άλλων 30.
2002 – Ο Ντάνιελ Περλ, Αμερικανός δημοσιογράφος και επικεφαλής του γραφείου της νότιας Ασίας της Wall Street Journal, ο οποίος απήχθη στις 23 Ιανουαρίου του 2002, αποκεφαλίζεται και ακρωτηριάζεται από τους απαγωγείς του.
2003 – Μετά από 15 ημέρες στο διάστημα για την αποστολή STS 107, το διαστημικό λεωφορείο «Κολούμπια»(OV 102 Columbia), to πρώτο διαστημικό λεωφορείο που βγήκε από την ατμόσφαιρα (είχαν προηγηθεί τα πειραματικά Pathfinder και Enterprise, τα οποία πραγματοποίησαν μόνο δοκιμές) καίγεται και διαλύεται στην ατμόσφαιρα πάνω από το Τέξας των ΗΠΑ, κατά τη διάρκεια της επανεισόδου, στοιχίζοντας τη ζωή στους 7 επιβαίνοντες του, ανάμεσα τους κι ο πρώτος Ισραηλινός αστροναύτης. Αιτία της καταστροφής ένα κομμάτι ενός εκ των δύο Βοηθητικών Πυραύλων Υγρών Καυσίμων (SRB) που χρησημοποιούνται κατά την εκτόξευση, το οποίο ξεκόλλησε και χτύπησε το δεξί φτερό του Κολούμπια, ανοίγοντας οπή, η οποία προκάλεσε λανθασμένο ελιγμό κατά την επανείσοδο, οδηγώντας έτσι το κινούμενο με περίπου 17.000 km/h λεωφορείο στην καταστροφή.
2004 – Στους 244 ανέρχεται ο αριθμός των νεκρών προσκυνητών που ποδοπατούνται μέχρι θανάτου κατά τη διάρκεια τελετουργικού, με το οποίο ολοκληρώνεται το ετήσιο προσκύνημα των πιστών στη Μέκκα. Ο αριθμός των τραυματιών ξεπερνά τους διακόσιους.
Γεννήσεις
1352 – Εδμόνδος Μόρτιμερ, 3ος κόμης του Μαρς
1435 – Αμεδαίος Θ΄, δούκας της Σαβοΐας
1459 – Κόνραντ Κέλτις, Γερμανός ανθρωπιστής
1874 – Ούγκο φον Χόφμανσταλ, Αυστριακός συγγραφέας
1878 – Άλφρεντ Χάγιος, Ούγγρος κολυμβητής και αρχιτέκτονας
1878 – Μίλαν Χότζα, Σλοβάκος πολιτικός
1884 – Γιεβγκένι Ζαμιάτιν, Ρώσος συγγραφέας
1891 – Γιάννης Κορδάτος, Έλληνας πολιτικός
1894 – Τζον Φορντ, Αμερικανός σκηνοθέτης και παραγωγός
1901 – Κλαρκ Γκέιμπλ, Αμερικανός ηθοποιός
1902 – Λάνγκστον Χιουζ, Αμερικανός συγγραφέας
1905 – Εμίλιο Τζίνο Σεγκρέ, Ιταλός φυσικός
1915 – Στάνλεϊ Μάθιους, Άγγλος ποδοσφαιριστής
1931 – Μπορίς Γιέλτσιν, Ρώσος πολιτικός
1937 – Αντώνης Χρηστέας, Έλληνας καλαθοσφαιριστής
1940 – Μιχάλης Μπέλλης, Έλληνας ποδοσφαιριστής
1965 – Μπράντον Λι, Αμερικανός ηθοποιός
1965 – Σέριλιν Φεν, Αμερικανίδα ηθοποιός
1965 – Στεφανία, πριγκίπισσα του Μονακό
1966 – Βασίλης Δημητριάδης, Έλληνας ποδοσφαιριστής
1969 – Γκαμπριέλ Μπατιστούτα, Αργεντινός ποδοσφαιριστής
1971 – Τζιλ Κέλλυ, Αμερικανίδα πορνογραφική ηθοποιός
1975 – Κατερίνα Θάνου, Ελληνίδα αθλήτρια
1983 – Ελεωνόρα Ζουγανέλη, Ελληνίδα τραγουδίστρια
1987 – Χέδερ Μόρις, Αμερικανίδα ηθοποιός και χορεύτρια
1994 – Χάρι Στάιλς, Άγγλος τραγουδιστής (One Direction)
2000 – Σάββας Σαλίπας, Έλληνας ηθοποιός
2003 – Ιωάννης Μιμίκος, Διάδοχος του Βυζαντινού Θρόνου
Θάνατοι
212 – Γέτας, Ρωμαίος αυτοκράτορας
1222 – Αλέξιος Α΄ Μέγας Κομνηνός, αυτοκράτορας της Τραπεζούντας
1248 – Ερρίκος Β΄, δούκας της Βραβάντης
1328 – Κάρολος Δ΄, βασιλιάς της Γαλλίας
1501 – Σιγισμούνδος, δούκας της Βαυαρίας
1691 – Πάπας Αλέξανδρος Η΄
1733 – Αύγουστος Β΄ ο Δυνατός, βασιλιάς της Πολωνίας
1760 – Γουλιέλμος Η΄, λάντγκραβος της Έσσης-Κάσσελ
1851 – Μαίρη Σέλλεϋ, Αγγλίδα συγγραφέας
1864 – Λουίζα του Αρτουά, δούκισσα της Πάρμας
1885 – Ανρί Ντυπουί ντε Λομ, Γάλλος ναυπηγός
1908 – Κάρολος Α΄, βασιλιάς της Πορτογαλίας
1908 – Λουδοβίκος Φίλιππος, πρίγκιπας της Πορτογαλίας
1912 – Τιμολέων Αργυρόπουλος, Έλληνας φυσικομαθηματικός
1916 – Γιουσούφ Ιζζεντίν Εφέντι, Οθωμανός πρίγκιπας
1922 – Γιαμαγκάτα Αριτόμο, Ιάπωνας πολιτικός
1923 – Ερνστ Τρελτς, Γερμανός θεολόγος
1936 – Γεώργιος Κονδύλης, Έλληνας πολιτικός
1940 – Ζαχαρίας Παπαντωνίου, Έλληνας συγγραφέας
1944 – Πητ Μοντριάν, Ολλανδός ζωγράφος
1949 – Χέρμπερτ Στόθαρτ, Αμερικανός συνθέτης
1950 – Μαρσέλ Μος, Γάλλος ανθρωπολόγος και κοινωνιολόγος
1957 – Φρίντριχ Πάουλους, Γερμανός στρατηγός
1958 – Κλίντον Τζόζεφ Ντέιβισον, Αμερικανός φυσικός
1966 – Μπάστερ Κίτον, Αμερικανός ηθοποιός
1971 – Ραούλ Χάουσμαν, Αυστριακός καλλιτέχνης
1976 – Χανς Ρίχτερ, Γερμανός καλλιτέχνης
1976 – Βέρνερ Χάιζενμπεργκ, Γερμανός φυσικός
1977 – Διονύσιος Γ. Μυλωνάς, Έλληνας βουλευτής
1979 – Αμπντί Ιπεκτσί, Τούρκος δημοσιογράφος
1982 – Ρένος Φραγκούδης, Κύπριος πρωταθλητής του στίβου
1986 – Άλβα Μίρνταλ, Σουηδή πολιτικός
2002 – Χίλντεγκαρντ Κνεφ, Γερμανίδα ηθοποιός
2002 – Ντάνιελ Περλ, Αμερικανός δημοσιογράφος
2003 – Ίλαν Ραμόν, Ισραηλινός αστροναύτης
2003 – Ρίτσαρντ Ντάγκλας Χάσμπαντ, Αμερικανός αστροναύτης
2011 – Τάκης Βαρβιτσιώτης, Έλληνας ποιητής
2012 – Βισλάβα Συμπόρσκα, Πολωνή συγγραφέας
2014 – Μαξιμίλιαν Σελλ, Αυστριακός ηθοποιός και σκηνοθέτης
2014 – Λουίς Αραγονές, Ισπανός ποδοσφαιριστής και προπονητής
