Εορτολόγιο: Αιμιλία, Εμιλία, Έμιλυ, Έμμα, Μίλια, Αιμίλιος, Μίλιος Κόδρος, Κόδρα.
22 Μαΐου: Άγιος Βασιλίσκος – Ο Άγιος Βασιλίσκος, ανιψιός του Αγίου Μεγαλομάρτυρος Θεοδώρου του Τήρωνος, καταγόταν από το χωριό Χουμιαλά της Αμασείας και μαρτύρησε διά ξίφους επί Μαξιμιανού (285 – 305 μ.Χ.) και άρχοντος Αγρίππα.
Συνελήφθη από τον ηγεμόνα της Καππαδοκίας Ασκληπιάδη (ή Ασκληπιόδοτο) με τους στρατιώτες του Ευτρόπιο και Κλεόνικο (τιμάται 3 Μαρτίου), οι οποίοι, επειδή αρνήθηκαν να θυσιάσουν στα είδωλα, τελειώθηκαν διά μαρτυρικού θανάτου.
Ο Άγιος Βασιλίσκος ρίχθηκε στη φυλακή από τους ειδωλολάτρες με την ελπίδα ότι, με την πάροδο του χρόνου και από τις στερήσεις και κακοπαθήσεις, θα αρνιόταν τον Χριστό, οπότε ο αντίκτυπος από την πράξη του αυτή θα ήταν μέγας μεταξύ των Χριστιανών. Αυτός όμως είχε λάβει την αμετάτρεπτη απόφαση να πεθάνει ως Χριστιανός, έχοντας ως φωτεινό παράδειγμα τον Μεγαλομάρτυρα θείο του, ο οποίος παρέμεινε σταθερός στην ομολογία του, αφού απέκρουσε όλες τις υποσχέσεις και τις απειλές.
ΕΟΡΤΟΛΟΓΙΟ ΕΔΩ ΑΠΟ ΤΟ ΒΗΜΑ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ
Μία ημέρα ο Άγιος πέτυχε, χάρη στην εύνοια των στρατιωτών που τον φύλαγαν, να μεταβεί στον οίκο του, να παρηγορήσει τους γονείς και αδελφούς του και να τους συστήσει εμμονή στη Χριστιανική πίστη.
Όταν πληροφορήθηκε τούτο ο ηγεμόνας Αγρίππας διέταξε να του φορέσουν σιδερένια υποδήματα που έφεραν εσωτερικά καρφιά και να τον οδηγήσουν ενώπιόν του στα Κόμανα. Ερχόμενος προς τον ηγεμόνα, όταν έφθασαν στο χωριό των Δακών, οι στρατιώτες που τον συνόδευαν τον έδεσαν σε ξερό πλάτανο, για να γευματίσουν. Τότε ο Βασιλίσκος, διά της προσευχής του, πέτυχε να αναβλαστήσει ο πλάτανος και από την ρίζα του να αναβλύσει μικρή πηγή. Αφού είδαν το θαύμα αυτό οι στρατιώτες, θαύμασαν και πίστεψαν στον Χριστό.
Όταν έφθασε στα Κόμανα, προσήχθη ενώπιον του Αγρίππα, ο οποίος οδήγησε τον Βασιλίσκο στον ειδωλολατρικό ναό, ελπίζοντας ότι το επίσημο περιβάλλον θα τον ωθούσε να θυσιάσει στα είδωλα. Ο Βασιλίσκος όμως με θερμή προσευχή πέτυχε την πτώση και συντριβή των ειδώλων. Τότε ο Αγρίππας διέταξε να αποκεφαλισθεί και τα ιερά λείψανά του να ριχθούν στον ποταμό.
Χριστιανοί των Κομάνων ανέσυραν το τίμιο σκήνωμα κρυφά και το ενταφίασαν με ευλάβεια. Αργότερα, από τον ευσεβέστατο άρχοντα των Κομάνων Μαρίνο ανοικοδομήθηκε ναός προς τιμήν του Μάρτυρος, στον οποίο κατετέθησαν και τα ιερά αυτού λείψανα.
Η μνήμη του Αγίου Βασιλίσκου επαναλαμβάνεται στις 3 Μαρτίου.
Ἀπολυτίκιον
Ἦχος πλ. α’. Τὸν συνάναρχον Λόγον.
Ὡς βασίλειον δῶρον καὶ θῦμα ἅγιον, τῷ Βασιλεῖ τῶν αἰώνων καὶ ἀθλοθέτῃ Θεῷ, δι’ ἀθλήσεως στερρᾶς προσήχθης ἔνδοξε· σὺ γὰρ τὴν πλάνην καθελὼν, στρατιώτης εὐκλεὴς, πανεύφημε Βασιλίσκε, τῆς ἀληθείας ἐδείχθης, Χριστῷ πρεσβεύων ὑπὲρ πάντων ἡμῶν.
Έτερον Ἀπολυτίκιον
Ἦχος δ’.
Ὁ Μάρτυς σου Κύριε, ἐν τῇ ἀθλήσει αὐτοῦ, τὸ στέφος ἐκομίσατο τῆς ἀφθαρσίας, ἐκ σοῦ τοῦ Θεοῦ ἡμῶν· ἔχων γὰρ τὴν ἰσχύν σου, τοὺς τυράννους καθεῖλεν ἔθραυσε καὶ δαιμόνων τὰ ἀνίσχυρα θράση. Αὐτοῦ ταῖς ἱκεσίαις Χριστὲ ὁ Θεός, σῶσον τὰς ψυχὰς ἡμῶν.
Κοντάκιον
Ἦχος δ’. Ἐπεφάνης σήμερον.
Βασιλείας μέτοχος ἐπουρανίου, Βασιλίσκε ἔνδοξε, γεγενημένος ἀληθῶς, σῶζε τοὺς πόθῳ βοῶντάς σοι· χαίροις Μαρτύρων σεπτὸν ἐγκαλλώπισμα.
Μεγαλυνάριον
Ἄνθραξ εὐσεβείας ἀναδειχθεὶς, πυρὶ οὐρανίῳ, κατενέπρησας θαυμαστῶς, εἰδώλων τεμένη, θεόφρον Βασιλίσκε, πυρὶ δὲ ζωηφόρῳ, θερμαίνεις ἅπαντας.
ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ
334 π.Χ. – Ο μακεδονικός στρατός του Μεγάλου Αλεξάνδρου νικά τον Δαρείο Γ΄ της Περσίας στη μάχη του Γρανικού.
1176 – Οι Ασασίνοι πραγματοποιούν απόπειρα δολοφονίας του Σαλαντίν κοντά στο Χαλέπι.
1377 – Ο Πάπας Γρηγόριος ΙΑ΄ εκδίδει πέντε παπικές βούλες για να καταγγείλει τα δόγματα του Άγγλου θεολόγου Τζον Ουίκλιφ.
1455 – Έναρξη του Πολέμου των Ρόδων: στην πρώτη μάχη του Σεντ Όλμπανς, ο Ριχάρδος της Υόρκης νικά και αιχμαλωτίζει τον βασιλιά Ερρίκο ΣΤ΄ της Αγγλίας.
1629 – Ο αυτοκράτορας Φερδινάνδος Β΄ της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας και ο βασιλιάς Χριστιανός Δ΄ της Δανίας υπογράφουν τη συνθήκη του Λίμπεκ δίνοντας τέλος στην ανάμειξη των Δανών στον Τριακονταετή Πόλεμο.
1762 – Η Σουηδία και η Πρωσία υπογράφουν τη Συνθήκη του Αμβούργου.
1762 – Ολοκληρώνεται επίσημα η Φοντάνα ντι Τρέβι στη Ρώμη και εγκαινιάζεται από τον Πάπα Κλήμη ΙΓ΄.
1809 – Τη δεύτερη και τελευταία μέρα της μάχης του Άσπερν-Έσσλινγκ (κοντά στη Βιέννη της Αυστρίας), ο Ναπολέων Α΄ της Γαλλίας απωθείται από εχθρικό στρατό για πρώτη φορά.
1848 – Καταργείται η δουλεία στη Μαρτινίκα.
1849 – Ο μελλοντικός πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών Αβραάμ Λίνκολν λαμβάνει δίπλωμα ευρεσιτεχνίας για την ανύψωση σκαφών πάνω από τα εμπόδια ενός ποταμού, καθιστώντας τον το μοναδικό Αμερικανό πρόεδρο που είχε ποτέ δίπλωμα ευρεσιτεχνίας.
1864 – Αμερικανικός Εμφύλιος Πόλεμος: μετά από δέκα εβδομάδες τερματίζεται από τον στρατό της Ένωσης η εκστρατεία στον Ερυθρό Ποταμό με την Ένωση να μην πετυχαίνει κανέναν από τους στόχους της.
1885 – Πριν από την ταφή στο Πάνθεον (Παρίσι), το σώμα του Βίκτωρος Ουγκώ εκτίθεται κάτω από την Αψίδα του Θριάμβου κατά τη διάρκεια της νύχτας.
1906 – Οι αδελφοί Ράιτ λαμβάνουν δίπλωμα ευρεσιτεχνίας για την «ιπτάμενη μηχανή» τους.
1915 – Τρία τρένα συγκρούονται σε σιδηροδρομικό δυστύχημα στη Σκωτία, σκοτώνοντας 226 ανθρώπους και τραυματίζοντας 246. Το δυστύχημα φέρεται να ήταν αποτέλεσμα των μη τυποποιημένων πρακτικών λειτουργίας κατά τη διάρκεια της αλλαγής βάρδιας σε πολυσύχναστη διασταύρωση.
1939 – Η Γερμανία και η Ιταλία υπογράφουν το Χαλύβδινο Σύμφωνο.
1941 – Τα βρετανικά στρατεύματα καταλαμβάνουν τη Φαλούτζα.
1942 – Το Μεξικό μπαίνει στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο στο πλευρό των συμμάχων.
1947 – Ψυχρός πόλεμος: Σε μία προσπάθεια να καταπολεμήσει την εξάπλωση του κομμουνισμού, ο πρόεδρος των Η.Π.Α. Χάρυ Τρούμαν υπογράφει νόμο, μετά την έγκριση του Κογκρέσου, που αργότερα θα ονομαστεί Δόγμα Τρούμαν. Ο νόμος χορηγεί στρατιωτική και οικονομική βοήθεια ύψους 400 εκατομμυρίων $ στην Ελλάδα και την Τουρκία, που αμφότερες μάχονται τις εσωτερικές κομμουνιστικές εξεγέρσεις.
1958 – Ταραχές στη Σρι Λάνκα. Ο συνολικός αριθμός των θυμάτων εκτιμάται ότι είναι 300 άτομα, ως επί το πλείστον Ταμίλ.
1960 – Σεισμός μεγέθους 9,5 βαθμών της κλίμακας μεγέθους ροπής, γνωστός ως Μεγάλος Σεισμός της Χιλής, πλήττει τη νότια Χιλή. Είναι ο ισχυρότερος σεισμός που έχει καταγραφεί ποτέ.
1963 – Τη δημιουργία της διασυμμαχικής πυρηνικής δύναμης κρούσης εγκρίνουν στην Οττάβα οι υπουργοί Εξωτερικών των κρατών-μελών του ΝΑΤΟ.
1963 – Δολοφονική επίθεση στη Θεσσαλονίκη κατά του βουλευτή της Ε.Δ.Α. Γρηγόρη Λαμπράκη από τους παρακρατικούς Σπύρο Γκοτζαμάνη και Εμμανουήλ Εμμανουηλίδη. Ο άτυχος βουλευτής χαροπαλεύει, έχοντας πέσει σε κώμα.
1967 – Σε παραλία της Ρόδου ανακαλύπτεται νεκρός ο καταζητούμενος από την Ασφάλεια Νικηφόρος Μανδηλαράς, συνήγορος υπεράσπισης στη δίκη του ΑΣΠΙΔΑ. Αν και οι αρχές κάνουν λόγο για πνιγμό, θεωρείται βέβαιη η δολοφονία του από όργανα του καθεστώτος.
1968 – Το πυρηνοκίνητο υποβρύχιο USS Σκορπιός βυθίζεται με πλήρωμα 99 ανδρών, 400 μίλια νοτιοδυτικά των Αζορών.
1973 – Αθήνα – Δικτατορία: Συλλαμβάνεται ο αξιωματικός Σπύρος Μουστακλής και θα υποστεί άγριους βασανισμούς στο ΕΑΤ/ΕΣΑ.
2017 – Βομβιστική επίθεση στη συναυλία της Αριάνα Γκράντε στο Μάντσεστερ με 22 νεκρούς και αρκετούς τραυματίες. Την ευθύνη ανέλαβε το Ισλαμικό Κράτος.
Γεννήσεις
1813 – Ρίχαρντ Βάγκνερ, Γερμανός συνθέτης
1859 – Άρθουρ Κόναν Ντόυλ, Βρετανός συγγραφέας
1860 – Μπέιντεν Μπέιντεν-Πάουελ, Βρετανός αεροπόρος
1882 – Δημήτριος Γαλάνης, Έλληνας χαράκτης
1885 – Τζάκομο Ματτεόττι, Ιταλός πολιτικός
1907 – Ερζέ, Βέλγος συγγραφέας και καλλιτέχνης
1907 – Λόρενς Ολίβιε, Άγγλος ηθοποιός
1917 – Στέλιος Ανεμοδουράς, Έλληνας συγγραφέας
1919 – Δημήτριος Φαρμακόπουλος, Έλληνας ζωγράφος
1924 – Σαρλ Αζναβούρ, Γάλλος τραγουδιστής και ηθοποιός
1930 – Χάρβεϊ Μιλκ, Αμερικανός πολιτικός
1935 – Σουλτάν Αλί Κεστμάντ, Αφγανός πολιτικός
1943 – Κουρτ Μπεντλίν, Γερμανός δεκαθλητής
1943 – Μπέτι Ουίλιαμς, Βορειοϊρλανδή ακτιβίστρια
1946 – Χάουαρντ Κένταλ, Άγγλος ποδοσφαιριστής και προπονητής
1946 – Τζορτζ Μπεστ, Βορειοϊρλανδός ποδοσφαιριστής
1947 – Ανδρέας Μιχαλιτσιάνος, Έλληνας αστροφυσικός
1950 – Αλέκος Αλαβάνος, Έλληνας πολιτικός
1959 – Ντέιβιντ Μπλατ, Αμερικανός καλαθοσφαιριστής και προπονητής
1959 – Steven Petrick Morrisey Βρετανός τραγουδιστής
1964 – Ραμούνας Μπουτάουτας, Λιθουανός προπονητής καλαθοσφαίρισης
1965 – Φάνης Χριστοδούλου, Έλληνας καλαθοσφαιριστής
1979 – Μάγκι Κιου, Αμερικανίδα ηθοποιός και μοντέλο
1980 – Κώστας Στιβαχτής, Έλληνας πετοσφαιριστής
1981 – Μπράιαν Ντάνιελσον, Αμερικανός παλαιστής
1982 – Χονγκ Γιονγκ Ζο, Βορειοκορεάτης ποδοσφαιριστής
1987 – Αρτούρο Βιδάλ, Χιλιανός ποδοσφαιριστής
1987 – Βλαντίμιρ Γκρανάτ, Ρώσος ποδοσφαιριστής
1987 – Νόβακ Τζόκοβιτς, Σέρβος αντισφαιριστής
Θάνατοι
337 – Κωνσταντίνος Α΄, Ρωμαίος αυτοκράτορας
1067 – Κωνσταντίνος Ι΄ Δούκας, Βυζαντινός αυτοκράτορας
1112 – Ερρίκος της Βουργουνδίας (Κόμης της Πορτογαλίας)
1540 – Φραντσέσκο Γκουιτσαρντίνι, Ιταλός ιστορικός
1667 – Πάπας Αλέξανδρος Ζ΄
1735 – Γιόχαν Αρνόλντι, Γερμανός παιδαγωγός
1825 – Λασκαρίνα Μπουμπουλίνα, Ελληνίδα υποναύαρχος
1859 – Φερδινάνδος Β΄, βασιλιάς των Δύο Σικελιών
1885 – Βικτόρ Ουγκώ, Γάλλος συγγραφέας
1948 – Γεώργιος Τσολάκογλου, Έλληνας στρατιωτικός και πολιτικός
1949 – Τζέιμς Φόρεσταλ, Αμερικανός πολιτικός
1960 – Γεώργιος Ρουμάνης, Έλληνας λογοτέχνης και πολιτικός
1967 – Λάνγκστον Χιουζ, Αμερικανός συγγραφέας
1984 – Γεώργιος Πεσμαζόγλου, Έλληνας οικονομολόγος και πολιτικός
1985 – Βόλφγκανγκ Ράιτερμαν, Γερμανός εικονογράφος
1997 – Άλφρεντ Χέρσεϊ, Αμερικανός βιοχημικός
1999 – Νίκος Δενδραμής, Έλληνας ηθοποιός
2004 – Μιχαήλ Βορόνιν, Ρώσος αθλητής της γυμναστικής
2005 – Χαρίλαος Φλωράκης, Έλληνας πολιτικός
2009 – Αλέξανδρος Αργυρίου, Έλληνας κριτικός λογοτεχνίας
