Εορτολόγιο: Σωτήριος, Σωτήρης, Σώτος, Σώτης, Σωτηρία, Σωτήρω, Σωτία Ευμορφία, Μορφούλα.
6 Αυγούστου: Μεταμόρφωση του Σωτήρος Χριστού – Κατά τη διήγηση των Ευαγγελιστών, ο Κύριος μας Ιησούς Χριστός πήρε από τους μαθητές τον Πέτρο (βλέπε 29 Ιουνίου), τον Ιωάννη και τον Ιάκωβο και ανέβηκε στό όρος Θαβώρ για να προσευχηθεί.
Όπως σημειώνει ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης: «Eπήρε δε τρεις μόνους Aποστόλους, ως προκρίτους και υπερέχοντας. O μεν γαρ Πέτρος επροκρίθη, επειδή ηγάπα πολλά τον Xριστόν. O δε Iωάννης, επειδή ηγαπάτο από τον Xριστόν. O δε Iάκωβος, επειδή εδύνετο να πίη το ποτήριον του θανάτου, το οποίον και ο Kύριος έπιεν».
ΕΟΡΤΟΛΟΓΙΟ ΕΔΩ ΑΠΟ ΤΟ ΒΗΜΑ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ
Οι τρεις μαθητές Του, όπως ήταν κουρασμένοι από τη δύσκολη ανάβαση στο Θαβώρ και ενώ κάθισαν να ξεκουραστούν, έπεσαν σε βαθύ ύπνο. Όταν, ξύπνησαν, αντίκρισαν απροσδόκητο και εξαίσιο θέαμα. Το πρόσωπο του Κυρίου άστραφτε σαν τον ήλιο, και τα φορέματα Του ήταν λευκά σαν το φως. Τον περιστοίχιζαν δε και συνομιλούσαν μαζί Του δυο άνδρες, ο Μωϋσής (βλέπε 4 Σεπτεμβρίου) και ο Ηλίας (βλέπε 20 Ιουλίου). Γράφει χαρακτηριστικά ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης: «Έφερε δε εις το μέσον τους τον Mωυσήν και τον Ηλίαν, διά να διορθώση τας σφαλεράς υποψίας, οπού είχον οι πολλοί περί αυτού. Kαθότι, άλλοι μεν έλεγον τον Kύριον, πως είναι ο Ηλίας. Άλλοι δε, πως είναι ο Iερεμίας. Διά τούτο λοιπόν επαράστησεν εις το Θαβώρ τους πρώτους και κορυφαίους Προφήτας, διά να γνωρίσουν οι μαθηταί, και διά των μαθητών όλοι οι άνθρωποι, πόση διαφορά είναι αναμεταξύ του Xριστού, και των Προφητών. O μεν γαρ Xριστός, είναι Δεσπότης. Oι δε Προφήται, είναι δούλοι. Kαι ίνα μάθουν, ότι ο Kύριος έχει την εξουσίαν του θανάτου και της ζωής. Διά τούτο, από μεν τους αποθαμένους, έφερε τον Mωυσήν. Aπό δε τους ζωντανούς, έφερε τον Ηλίαν».
Αφού οι μαθητές συνήλθαν κάπως από την έκπληξη, ο πάντα ενθουσιώδης, Πέτρος, θέλοντας να διατηρηθεί αυτή η αγία μέθη που προκαλούσε η ακτινοβολία του Κυρίου, ικετευτικά είπε να στήσουν τρεις σκηνές. Μια για τον Κύριο, μια για το Μωϋσή και μια για τον Ηλία. Πριν προλάβει, όμως, να τελειώσει τη φράση του, ήλθε σύννεφο που τους σκέπασε και μέσα απ’ αυτό ακούστηκε φωνή που έλεγε: «Οὗτος ἐστὶν ὁ υἱός μου ὁ ἀγαπητός· αὐτοῦ ἀκούετε» (Λουκά, θ’ 28-36). Δηλαδή, Αυτός είναι ο Υιός μου ο αγαπητός, που τον έστειλα για να σωθεί ο κόσμος. Αυτόν να ακούτε.
Οφείλουμε, λοιπόν, και εμείς όχι μόνο να Τον ακούμε, αλλά και να Τον υπακούμε. Σε οποιοδήποτε δρόμο μας φέρει, είμαστε υποχρεωμένοι να πειθαρχούμε.
Έθιμα της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος
Η Μεταμόρφωση του Σωτήρος, ως σπουδαία δεσποτική εορτή, αποτελεί εξαίρεση εθιμικά καθιερωμένης ιχθυοφαγίας, μέσα στην σύντομη αλλά αυστηρή νηστεία του Δεκαπενταύγουστου.
Σε πολλούς τόπους πιστεύουν ότι την παραμονή το βράδυ, κάποια ώρα, ανοίγουν ξαφνικά οι ουρανοί και φαίνεται το «άγιο φως», σε όσους είχαν την υπομονή και την πίστη να ξαγρυπνήσουν. Ανήμερα δε, προσφέρουν στους ναούς τα πρώτα σταφύλια της χρονιάς, για να ευλογηθούν από τον ιερέα μετά την θεία λειτουργία, και να διανεμηθούν ως ευλογία στους πιστούς. Σε ορισμένους μάλιστα τόπους προσφέρουν στον ναό το πρώτο λάδι της χρονιάς, για να ευλογηθεί, ώστε η ευλογία να επεκταθεί και στην υπόλοιπη παραγωγή.
Πρόκειται για το αρχαίο έθιμο των απαρχών, της προσφοράς δηλαδή των πρώτων καρπών στον Θεό, μια μορφή αναίμακτης τελετουργικής θυσιαστικής προσφοράς, που πέρασε και στον χριστιανισμό. Ο λαϊκός άνθρωπος, προσκομίζοντας για ευλογία τις απαρχές των καρπών και των γεννημάτων του, αναθέτει ουσιαστικά την ελπίδα της επιβίωσής του στον Θεό, από τον οποίο ζητά ευλαβικά να συνεργήσει, για να επιτύχει η σοδειά, από την οποία εξαρτάται και η επιβίωση ολόκληρης της παραδοσιακής κοινότητας.
Ήδη στους Αποστολικούς Κανόνες επιτρέπεται η προσαγωγή στον ναό σταφυλιών, όχι όμως και άλλων οπωρικών, ενώ ο Θεόδωρος Βαλσαμών, ερμηνεύοντας τον Δ΄ Κανόνα των Αγίων Αποστόλων, ερμηνεύει την εξαίρεση αυτή των σταφυλιών από το ότι το κρασί, που προέρχεται από αυτά, χρησιμοποιείται για την παρασκευή της θείας κοινωνίας.
Έτσι, τα ευλογημένα σταφύλια μοιράζονται και τρώγονται μαζί με το αντίδωρο στην Λέσβο, ενώ στον Μοσχοπόταμο της Πιερίας άφηναν το πρώτο τσαμπί του τρύγου σε κάποιο εικόνισμα του ναού, για να πάει καλά η σοδειά. Δεν πρέπει εξ άλλου να ξεχνούμε ότι στην Μεταμόρφωση του Σωτήρος είναι αφιερωμένοι οι ναοί των μεγαλύτερων και επιβλητικότερων ελληνικών φρουρίων, γεγονός που δείχνει την σημασία, θρησκευτική και εθνικά αναγεννητική, που ο λαός μας ανέκαθεν έδινε στην μεγάλη αυτή εορτή. Και φυσικά, ως σπουδαία εορτή είναι και εθιμικά καθιερωμένη αργία, η παραβίαση της οποίας, από κάποιους ασεβείς και φιλάργυρους, επέφερε την άμεση θεϊκή τιμωρία, σύμφωνα με τις παραδόσεις του ελληνικού λαού, για παραδειγματισμό και των υπολοίπων.
Ἀπολυτίκιον
Ἦχος βαρύς.
Μετεμορφώθης ἐν τῷ ὄρει Χριστὲ ὁ Θεός, δείξας τοῖς Μαθηταῖς σου τὴν δόξαν σου, καθὼς ἠδυναντο. Λάμψον καὶ ἡμῖν τοῖς ἁμαρτωλοῖς, τὸ φῶς σου τὸ ἀΐδιον, πρεσβείαις τῆς Θεοτόκου, φωτοδότα δόξα σοι.
Κοντάκιον
Ἦχος βαρύς. Αὐτόμελον.
Ἐπὶ τοῦ ὄρους μετεμορφώθης, καὶ ὡς ἐχώρουν οἱ Μαθηταί σου τὴν δόξαν σου, Χριστὲ ὁ Θεὸς ἐθεάσαντο, ἵνα ὅταν σε ἴδωσι σταυρούμενον, τὸ μὲν πάθος νοήσωσιν ἑκούσιον, τῷ δὲ κόσμῳ κηρύξωσιν, ὅτι σὺ ὑπάρχεις ἀληθῶς, τοῦ Πατρὸς τὸ ἀπαύγασμα.
Μεγαλυνάριον
Θέλων ἐπιδεῖξαι τοῖς Μαθηταῖς, δύναμιν ἐξ ὕψους καὶ σοφίαν παρὰ Πατρός, ἐν ὄρει ἀνῆλθες, Χριστὲ τῷ Θαβωρίῳ, καὶ λἀμψας ὡς Δεσπότης τούτους ἐφώτισας.
Ὁ Οἶκος
Ἐγέρθητε οἱ νωθεῖς, μὴ πάντοτε χαμερπεῖς, οἱ συγκάμπτοντες εἰς γῆν τὴν ψυχήν μου λογισμοί, ἐπάρθητε καὶ ἄρθητε εἰς ὕψος θείας ἀναβάσεως, προσδράμωμεν Πέτρῳ καὶ τοῖς Ζεβεδαίου, καὶ ἅμα ἐκείνοις τὸ Θαβώριον ὄρος προφθάσωμεν, ἵνα ἴδωμεν σὺν αὐτοῖς τὴν δόξαν τοῦ Θεοῦ ἡμῶν, φωνῆς δὲ ἀκούσωμεν, ἧς περ ἄνωθεν ἤκουσαν, καὶ ἐκήρυξαν, τοῦ Πατρὸς τὸ ἀπαύγασμα.
Κάθισμα
Ἦχος δ’. Κατεπλάγη Ἰωσὴφ.
Ἐπὶ τὸ ὄρος τὸ Θαβώρ, μετεμορφώθης ὁ Θεός, ἀναμέσον Ἠλιού, καὶ Μωϋσέως τῶν σοφῶν, σὺν Ἰακώβῳ καὶ Πέτρῳ καὶ Ἰωάννῃ, ὁ Πέτρος δὲ συνών, ταῦτά σοι ἔλεγε· Καλόν ὧδέ ἐστι, ποιῆσαι τρεῖς σκηνάς, μίαν Μωσεῖ, καὶ μίαν Ἠλίᾳ, καὶ μίαν σοὶ τῷ Δεσπότῃ Χριστῷ, ὁ τότε τούτοις, τὸ φῶς σου λάμψας, φώτισον τὰς ψυχὰς ἡμῶν.
ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ
1538 – Ιδρύεται η Μπογκοτά στην Κολομβία.
1661 – Υπογράφεται η Συνθήκη της Χάγης από την Πορτογαλία και την Ολλανδική Δημοκρατία.
1806 – Παραιτείται ο Φραγκίσκος Β΄, ο τελευταίος αυτοκράτορας της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, δίνοντας τέλος στην Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία.
1825 – Η Βολιβία αποκτά την ανεξαρτησία της από την Ισπανία.
1861 – Το Ηνωμένο Βασίλειο προσαρτά το Λάγος της Νιγηρίας.
1862 – Αμερικανικός Εμφύλιος Πόλεμος: Η συνομόσπονδη θωρακοβάρις CSS Arkansas αυτοβυθίζεται στον ποταμό Μισσισσιππή αφού υπέστη καταστροφική μηχανική βλάβη κοντά στο Μπατόν Ρουζ.
1890 – Στην πολιτεία της Νέας Υόρκης, ο δολοφόνος Γουίλιαμ Κέμλερ γίνεται ο πρώτος άνθρωπος που εκτελείται στην ηλεκτρική καρέκλα.
1914 – Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος: Η Σερβία κηρύσσει τον πόλεμο στη Γερμανία και η Αυστρία κηρύσσει τον πόλεμο στη Ρωσία.
1926 – Η Γερτρούδη Έντερλε γίνεται η πρώτη γυναίκα που διασχίζει τη Μάγχη κολυμπώντας.
1940 – Η Σοβιετική Ένωση προσαρτά παράνομα την Εσθονία.
1945 – Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος: Καταστρέφεται η Χιροσίμα στην Ιαπωνία μετά τη ρίψη της ατομικής βόμβας “Little Boy” από το αμερικανικό B-29 Enola Gay. Περίπου 70.000 άνθρωποι σκοτώνονται ακαριαία και μερικές δεκάδες χιλιάδες πεθαίνουν τα επόμενα χρόνια από εγκαύματα και επιπτώσεις της ραδιενέργειας.
1962 – Η Τζαμάικα αποκτά την ανεξαρτησία της από το Ηνωμένο Βασίλειο.
1990 – Πόλεμος του Κόλπου: Το Συμβούλιο Ασφαλείας Ηνωμένων Εθνών αποφασίζει παγκόσμιο εμπορικό εμπάργκο εναντίον του Ιράκ ως απάντηση στην εισβολή του Ιράκ στο Κουβέιτ.
1991 – Ο Τιμ Μπέρνερς Λι κυκλοφορεί αρχεία που περιγράφουν την ιδέα του για τον Παγκόσμιο Ιστό. Το WWW κάνει την πρώτη του εμφάνιση ως δημοσίως διαθέσιμη υπηρεσία στο διαδίκτυο.
1996 – Οι Ramones δίνουν την αποχαιρετιστήρια συναυλία τους στο Λος Άντζελες, Καλιφόρνια.
1997 – Η πτήση 801 της Korean Air συντρίβεται στο Γκουάμ, σκοτώνοντας τους 228 από τους 254 επιβαίνοντες.
2020 – Υπογράφεται συμμαχία Ελλάδας-Αιγύπτου για την οριοθέτηση Α.Ο.Ζ.
Γεννήσεις
1644 – Λουίζα ντε λα Βαλλιέρ, Γαλλίδα ευγενής
1651 – Καρλ Γκούσταφ Ρένσκιελντ, Σουηδός στρατιωτικός
1651 – Φρανσουά Φενελόν, Γάλλος θεολόγος
1682 – Λουδοβίκος, δούκας της Βουργουνδίας
1697 – Κάρολος Ζ΄, αυτοκράτορας της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας
1768 – Ζαν Μπατίστ Μπεσσιέρ, Γάλλος στρατάρχης
1775 – Λουδοβίκος, βασιλιάς της Γαλλίας
1809 – Άλφρεντ Τέννυσον, Άγγλος ποιητής
1814 – Παναγιώτης Χιώτης, Έλληνας συγγραφέας
1859 – Άρτουρ Μπέρσον, Γερμανός μετεωρολόγος
1881 – Αλεξάντερ Φλέμινγκ, Σκωτσέζος επιστήμονας
1894 – Νίκος Καλλιανέσης, Έλληνας εκδότης
1904 – Γιάννης Ντεσσές, Έλληνας σχεδιαστής μόδας
1911 – Λουσίλ Μπολ, Αμερικανίδα ηθοποιός
1917 – Ρόμπερτ Μίτσαμ, Αμερικανός ηθοποιός
1918 – Καγιετάνο Κάρπιο, πολιτικός από το Ελ Σαλβαδόρ
1928 – Άντι Γουόρχολ, Αμερικανός καλλιτέχνης
1930 – Άμπεϊ Λίνκολν, Αμερικανίδα τραγουδίστρια και ηθοποιός
1931 – Ουμπέρτο Λέντσι, Ιταλός σκηνοθέτης
1951 – Κριστόφ ντε Μαρζερί, Γάλλος επιχειρηματίας
1952 – Λάκης Γαβαλάς, Έλληνας σχεδιαστής μόδας
1963 – Κέβιν Μίτνικ, Αμερικανός χάκερ
1968 – Μίνως Μάτσας, Έλληνας συνθέτης
1979 – Γιώργος Γιαννιάς, Έλληνας τραγουδιστής
1983 – Ρόμπιν Φαν Πέρσι, Ολλανδός ποδοσφαιριστής
1985 – Μπαφετιμπί Γκομί, Γάλλος ποδοσφαιριστής
Θάνατοι
258 – Πάπας Σίξτος Β΄
523 – Πάπας Ορμίσδας
1027 – Ριχάρδος Γ΄, δούκας της Νορμανδίας
1162 – Ραϋμόνδος Βερεγγάριος Δ΄, κόμης της Βαρκελώνης
1195 – Ερρίκος ο Λέων, δούκας της Σαξονίας και της Βαυαρίας
1272 – Στέφανος Ε΄, βασιλιάς της Ουγγαρίας
1384 – Φραντσέσκο Α΄ Γκαττιλούζι, άρχοντας της Λέσβου
1414 – Λαδίσλαος Α΄, βασιλιάς της Νάπολης
1458 – Πάπας Κάλλιστος Γ΄
1520 – Κουνιγούνδη της Αυστρίας, δούκισσα της Βαυαρίας
1530 – Τζάκοπο Σαννατσάρο, Ιταλός ποιητής
1553 – Τζιρόλαμο Φρακαστόρο, Ιταλός ιατρός
1637 – Μπεν Τζόνσον, Άγγλος συγγραφέας
1657 – Μπογκντάν Χμελνίτσκι, Κοζάκος ηγέτης
1660 – Ντιέγο Βελάθκεθ, Ισπανός ζωγράφος
1660 – Τζοβάνι Μπατίστα Οντιέρνα, Ιταλός αστρονόμος
1865 – Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος, Έλληνας πολιτικός
1870 – Γερακίνα, Ελληνίδα θρυλική μορφή
1916 – Μιχαήλ Θεοτόκης, Έλληνας πολιτικός
1969 – Τέοντορ Αντόρνο, Γερμανός κοινωνιολόγος και φιλόσοφος
1970 – Νίκος Τσιφόρος, Έλληνας σεναριογράφος και σκηνοθέτης
1973 – Φουλχένσιο Μπατίστα, Κουβανός δικτάτορας
1978 – Πάπας Παύλος ΣΤ΄
1979 – Φέοντορ Λίνεν, Γερμανός βιοχημικός
1980 – Μαρίνο Μαρίνι, Ιταλός γλύπτης
1983 – Κλάους Νόμι, Γερμανός τραγουδιστής
1983 – Μιχάλης Ρούσσος, Έλληνας δημοσιογράφος
1994 – Ντομένικο Μοντούνιο, Ιταλός τραγουδιστής και πολιτικός
1999 – Ρίτα Σακελλαρίου, Ελληνίδα τραγουδίστρια
2001 – Χόρχε Αμάντο, Βραζιλιάνος συγγραφέας
2002 – Έντσγκερ Ντάικστρα, Ολλανδός επιστήμονας πληροφορικής
2005 – Τάσος Μήνης, Έλληνας στρατιωτικός και αντιστασιακός
2005 – Κέτερ Μπετς, Αμερικανός μπασίστας
2012 – Λευτέρης Βερυβάκης, Έλληνας πολιτικός
2015 – Κώστας Βίρβος, Έλληνας στιχουργός
