Εορτολόγιο: Αμφιλόχιος, Αμφιλοχία Έλενος, Λένος.
23 Νοεμβρίου: Άγιος Αμφιλόχιος Επίσκοπος Ικονίου – Ο Άγιος Αμφιλόχιος ήταν Καππαδόκης, σύγχρονος του Μεγάλου Βασιλείου και φίλος του.
Διακεκριμένος για τη μεγάλη του μόρφωση και ευσέβεια, αναδείχθηκε επίσκοπος Ικονίου το έτος 344 μ.Χ. Υπήρξε άριστος επίσκοπος και μετείχε στη Β’ Οικουμενική Σύνοδο στην Κωνσταντινούπολη, όπου και διέπρεψε.
ΕΟΡΤΟΛΟΓΙΟ ΕΔΩ ΑΠΟ ΤΟ ΒΗΜΑ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ
Ο Αμφιλόχιος δεν είχε κύρος μόνο στη δική του Εκκλησία, αλλά το ηθικό κύρος του είχε επεκταθεί και σε άλλες περιοχές. Έτσι, παρενέβαινε και σε Εκκλησίες κοντινές, όπου διασφάλιζε την ειρήνη και ορθοτομούσε το λόγο της αληθείας. Διότι στο έργο του, είχε οδηγό τα θεόπνευστα λόγια του Αποστόλου Παύλου: «Σπούδασον σεαυτὸν δόκιμον παραστῆσαι τῷ Θεῷ, ἐργάτην ἀνεπαίσχυντον, ὀρθοτομοῦντα τὸν λόγον τῆς ἀληθείας». (Β’ προς Τιμόθεον, στ’ 15).
Δηλαδή, λέει ο Απόστολος Παύλος, προσπάθησε να παραστήσεις τον εαυτό σου στο Θεό δοκιμασμένο και τέλειο εργάτη, που δεν τον ντροπιάζει το καλοφτιαγμένο έργο του, και διδάσκει ορθά το λόγο της αληθείας. Στην προς Αμφιλοχία επιστολή ο Μέγας Βασίλειος φανερώνει τη λαμπρή ηθική φυσιογνωμία του Αμφιλοχίου. Τον παρακαλεί να παραστεί στην τιμητική γιορτή υπέρ των μαρτύρων της Καισαρείας, για να αποβεί αυτή σεμνότερη, διότι ο λαός της Καισαρείας τον αγαπά, όσο κανένα άλλο επίσκοπο.
Ο Αμφιλόχιος συνέταξε αρκετούς λόγους για την Ορθοδοξία μας, και πέθανε ειρηνικά το έτος 394 μ.Χ.
Ἀπολυτίκιον
Ἦχος δ’. Ταχύ προκατάλαβε.
Σοφίας τὴν ἔλλαψιν ὡς καθαρὸς μυηθείς, δογμάτων ὀρθότητος φωτοειδεὶς ἀστραπὰς ἐκλάμπεις τοῖς πέρασι· σὺ γὰρ τὴν ἐν Τριάδι ὁμοούσιον φύσιν ἐκήρυξας, ἀσυγχύτως καθελῶν τὰς αἱρέσεις. Διό σε, ἱεράρχα Ἀμφιλόχιε, Χριστὸς ἐδόξασε.
Κοντάκιον
Ἦχος β’. Τὰ ἄνω ζητῶν.
Ἡ θεία βροντή, ἡ σάλπιγξ ἡ τοῦ Πνεύματος, πιστῶν φυτουργέ, καὶ πέλεκυς τῶν αἱρέσεων, Ἱεράρχα, Ἀμφιλόχιε, τῆς Τριάδος θεράπον μέγιστε, σὺν Ἀγγέλοις πέλων ἀεί, πρεσβεύων μὴ παύσῃ ὑπὲρ πάντων ἡμῶν.
Κάθισμα
Ἦχος δ’. Ταχὺ προκατάλαβε.
Λαμπρύνεις τὰ πέρατα, ἐν τῇ σῇ μνήμῃ σοφέ, τὸ σῶμα ἐκβλύζει σου, τῶν ἰαμάτων πηγάς, Ἀμφιλόχιε ἔνδοξε· ὅθεν καὶ ἀσθενείας, ἀπαλλάττεις παντοίας, πίστει τούς προσιόντας, τῷ σεπτῷ σου τεμένει, καὶ νῦν πταισμάτων τὴν λύσιν, αἴτησαι πᾶσιν ἡμῖν.
ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ
602 Ο Φωκάς εκθρονίζει τον Μαυρίκιο και γίνεται αυτός αυτοκράτορας του Βυζαντίου.
1248 Ο Φερδινάνδος Γ’ της Καστίλης ηγείται των Χριστιανικών δυνάμεων, που ανακαταλαμβάνουν τη Σεβίλλη από τους Άραβες.
1644 Ο Άγγλος ποιητής Τζον Μίλτον εκδίδει το φυλλάδιο «Αρεοπαγιτικά» για την ελευθερία του τύπου.
1803 Οι αντιπρόσωποι των Ιόνιων Νησιών σε ειδική συνέλευση ψηφίζουν νέο Σύνταγμα. Τα Επτάνησα αναγνωρίζονται ως ενιαίο κράτος με ολιγαρχική κυβέρνηση. Την εκτελεστική εξουσία ασκεί η Γερουσία. Η κληρονομική αριστοκρατία καταργείται. Επιβάλλεται η χρήση της ελληνικής γλώσσας σε όλους τους τομείς του κράτους.
1804 Γεννήθηκε ο 14ος πρόεδρος των ΗΠΑ, Φράνκλιν Πιρς
1826 Ο Γεώργιος Καραϊσκάκης, επιτίθεται στην Αράχωβα εναντίον των Τουρκαλβανών υπό τον Μουσταφάμπεη και πετυχαίνει σημαντική νίκη. Οι απώλειες των Τούρκων είναι 1.300 περίπου νεκροί και 200 αιχμάλωτοι. Ανάμεσα στους νεκρούς είναι και ο ίδιος ο Μουσταφάμπεης. Με τα κομμένα κεφάλια τους στήνεται αψίδα.
1828 Δύναμη 3.000 περίπου Ελλήνων υπό τον Κίτσο Τζαβέλα κατατροπώνει τους 4.500 τούρκους του Καριοφίλ Μπέη στο Καρπενήσι και τους τρέπει σε άτακτη φυγή με κατεύθυνση τα Άγραφα.
1837 Εκδίδεται νόμος “Περί Τύπου” στην Ελλάδα και θεσπίζονται ποινές για τους παραβάτες.
1859 Ο Γουίλιαμ Μπόνεϊ, γνωστός ως Μπίλι δε Κιντ, παράνομος της Άγριας Δύσης, που σκοτώθηκε σε ενέδρα από τον σερίφη Πατ Γκάρετ. Η ιστορία και το τέλος του απαθανατίστηκε κινηματογραφικά από τον σκηνοθέτη Σαμ Πέκινπα στην ταινία «Pat Garrett & Billy the Kid», με μουσική του Μπομπ Ντίλαν. (Θαν. 14/7/1881)
1863 Αρχίζει η Μάχη της Τσατανούγκα, από τις σπουδαιότερες του Αμερικανικού Εμφύλιου.
1867 Τρεις ιρλανδοί εθνικιστές εκτελούνται στο Μάντσεστερ, επειδή σκότωσαν έναν αστυνομικό. Θα μείνουν στην ιστορία ως οι «Μάρτυρες του Μάντσεστερ».
1869 Καθελκύεται στο Νταμπάρτον της Σκωτίας το ιστιοφόρο Cutty Sark, ένα από τα τελευταία που ναυπηγήθηκαν και το οποίο σώζεται μέχρι τις μέρες μας.
1876 Γεννήθηκε ο Ισπανός συνθέτης, Μανουέλ Ντε Φάλια
1888 Γεννήθηκε ο Αμερικανός κωμικός, Χάρπο Μαρξ, ένας εκ των αδελφών Μαρξ.
1897 Ο αφροαμερικανός εφευρέτης Τζον Λι Λαβ ανακαλύπτει και πατεντάρει την ξύστρα μολυβιών.
1889 Το πρώτο τζουκ-μποξ τοποθετείται σ’ ένα σαλούν του Σαν Φρανσίσκο. Είναι δημιουργία του Αμερικανού Λούις Γκλας και του συνεταίρου του Γουίλιαμ Άρνολντ.
1903 Ο περίφημος ιταλός τενόρος Ενρίκο Καρούζο κάνει το ντεμπούτο του στη Μητροπολιτική Όπερα της Νέας Υόρκης. Ερμηνεύει το ρόλο του δούκα στον «Ριγκολέτο» του Τζουζέπε Βέρντι.
1904 Τελετή λήξης των 3ων σύγχρονων Ολυμπιακών Αγώνων στον Άγιο Λουδοβίκο (St Louis) των ΗΠΑ. Ενα χρυσό μετάλλιο για την Ελλάδα, στην άρση βαρών από τον Περικλή Κακούση.
1909 Οι αδελφοί Ράιτ ιδρύουν εταιρεία για την εμπορική κατασκευή αεροσκαφών.
1916 (ν.ημ.) Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος: Η επαναστατική κυβέρνηση της Θεσσαλονίκης υπό τον Ελευθέριο Βενιζέλο κηρύσσει τον πόλεμο κατά της Γερμανίας και της Βουλγαρίας.
1918 Αγγλογαλλικά στρατεύματα αποβιβάζονται σε Νοβοροσίσκ, Σεβαστούπολη και Οδησσό, κλιμακώνοντας την επέμβαση κατά του νεαρού σοβιετικού κράτους.
1920 Γεννιέται ο Ρουμάνος ποιητής Πάουλ Τσελάν
1929 Πέθανε ο Ζορζ Κλεμανσό, που διετέλεσε δήμαρχος, βουλευτής, γερουσιαστής, υπουργός και πρωθυπουργός στη Γαλλία
1933 Γεννιέται ο Πολωνός συνθέτης Κζίστοφ Πεντερέτσκι
1936 Εκδίδεται το πρώτο τεύχος του αμερικανικού περιοδικού «Life».
1942 Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος: Οι Σοβιετικοί αρχίζουν επίθεση στο Στάλινγκραντ εναντίον των Γερμανών.
1945 Ο Αρχιεπίσκοπος Δαμασκηνός παραιτείται από αντιβασιλέας αρνούμενος να ορκίσει την κυβέρνηση Θ. Σοφούλη.
1958 Πέθανε ο Νικόλαος Γεωργαντάς, ελληνας δισκοβόλος. Κατέκτησε το χάλκινο μετάλλιο στο δίσκο στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Αγίου Λουδοβίκου το 1904. (Γεν. 27/2/1880)
1946 Γεννιέται ο παλαίμαχος ποδοσφαιριστής του ΠΑΟΚ Γιώργος Κούδας.
1964 Το Βατικανό καταργεί τα λατινικά από επίσημη γλώσσα της ρωμαιοκαθολικής λειτουργίας.
1964 Ο Αμερικανός καρδιοχειρουργός Μάικλ ΝτιΜπέικι πραγματοποιεί την πρώτη παράκαμψη στεφανιαίας αρτηρίας (μπάι-πας).
1976 Ελικοφόρο αεροπλάνο της Ολυμπιακής Αεροπορίας τύπου Y5-11Α συντρίβεται κοντά στην Κοζάνη, με αποτέλεσμα να σκοτωθούν και οι 50 επιβαίνοντες.
1976 Πεθαίνει ο Γάλλος συγγραφέας Αντρέ Μαλρό
1980 Σεισμός 6,9 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ πλήττει τις νότιες περιοχές της Ιταλίας. Ολόκληρα χωριά ισοπεδώνονται και οι νεκροί ξεπερνούν τους 3.000.
1981 Στα ελληνικά σχολεία καταργείται το πολυτονικό σύστημα και καθιερώνεται το μονοτονικό. Ψιλές, δασείες και περισπωμένες εξαφανίζονται.
1989 ΠΑΣΟΚ, Νέα Δημοκρατία και Συνασπισμός συμφωνούν και ο Ξενοφών Ζολώτας σχηματίζει την οικουμενική κυβέρνησή του.
1989 Πραγματοποιείται στο κινηματοθέατρο Παλλάς η πρώτη συναυλία της Ορχήστρας των Χρωμάτων υπό τη διεύθυνση του ιδρυτή της Μάνου Χατζιδάκι.
1990 Πεθαίνει ο Βρετανός συγγραφέας παιδικών βιβλίων Ρόαλντ Νταλ.
1991 Πέθανε ο Γερμανός ηθοποιός, Κλάους Κίνσκι
1994 Ισόβια συν 21 χρόνια επιβάλλει το Κακουργιοδικείο της Κορίνθου στον Μανώλη Δουρή, για το βιασμό και τη δολοφονία του 7χρονου γιου του.
1995 Πέθανε ο Γάλλος σκηνοθέτης του κινηματογράφου, Λουί Μαλ.
1996 Η Ελληνίδα “Μις Ελλάς” Ειρήνη Σκλήβα κατακτά τον παγκόσμιο τίτλο ομορφιάς Μις κόσμος στην Ινδία. Αντιδράσεις από τον Ινδικό λαό για την διοργάνωση των καλλιστείων.
1999 Ο Λεωνίδας Σαμπάνης κερδίζει δύο αργυρά μετάλλια στην κατηγορία των 62 κιλών και η Ιωάννα Χατζηιωάννου το χάλκινο στο ζετέ των 63 κιλών, στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Άρσης Βαρών που διεξάγεται στο ΣΕΦ.
2000 Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων καταδικάζει το Ελληνικό Δημόσιο για παραβίαση του δικαιώματος στην ιδιοκτησία του έκπτωτου μονάρχη Κωνσταντίνου ντε Γκρέτσια, αναφορικά με τη δήμευση της περιουσίας του.
2003 Ο πρόεδρος της Γεωργίας Εντβαρντ Σεβαρνάτζε εγκαταλείπει την εξουσία, υπό την πίεση των οπαδών της αντιπολίτευσης, «για να αποφευχθεί η αιματοχυσία στη χώρα».
