Μανώλης Καλατζής
Εξετάσεις ψυχραιμίας έδωσε χθες η Λευκωσία, με την αεροπειρατεία σε αεροσκάφος των Αιγυπτιακών Αερογραμμών και τις πέρασε.
Ο χειρισμός της υπόθεσης δοκίμασε τους σχεδιασμούς που είχαν γίνει και έδειξε ότι είναι αξιόπιστοι και αποτελεσματικοί.
Ο 59χρονος αεροπειρατής Seif Eldin Mustafa, ανακρίθηκε εξαντλητικά χθες μέχρι αργά τη νύχτα και σήμερα θα οδηγηθεί στο Δικαστήριο για να ζητηθεί η έκδοση διατάγματος προφυλάκισης.
Εκτός από τους ανακριτές τον είδαν και ψυχολόγοι για να διαπιστώσουν την κατάσταση του η οποία αξιολογείται ως ασταθής. Όπως ανέφεραν στο protothema.gr αξιόπιστες αστυνομικές πηγές, τα όσα είπε στους ανακριτές χαρακτηρίζονται από αντιφάσεις και εξηγήσεις που δεν έχουν ειρμό. Το σίγουρο είναι πως δεν πρόκειται για τρομοκράτη, αλλά με άνθρωπο που αντιμετωπίζει ψυχολογικά προβλήματα, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν θα μπορούσε το εγχείρημα του δεν θα μπορούσε να έχει σοβαρές προεκτάσεις.
Θα ανατινάξω το αεροπλάνο
Το Airbus 320 της Egyptair εκτελούσε τη πτήση MS181 από την Αλεξάνδρεια στην Αίγυπτο. Η επιβίβαση είχε γίνει κανονικά και το αεροσκάφος κατευθυνόταν προς τον προορισμό του όταν ένας επιβάτης σηκώθηκε και κατευθύνθηκε προς το πιλοτήριο απαιτώντας από τον κυβερνήτη να αλλάξει πορεία και να κατευθυνθεί προς το αεροδρόμιο Λάρνακας, διαφορετικά θα ενεργοποιούσε εκρηκτικά που είχε σε ζώνη στη μέση του. Ο κυβερνήτης στις 8:10 ζήτησε άδεια από τον πύργο ελέγχου στο αεροδρόμιο Λάρνακας αναφέροντας πως έχει εκδηλωθεί αεροπειρατεία και ότι το αεροσκάφος είχε πρόβλημα καυσίμων. Η άδεια δόθηκε και αμέσως ειδοποιήθηκαν οι αρμόδιοι υπουργοί, Δημόσιας Τάξης, Συγκοινωνιών, Άμυνας και Εξωτερικών οι οποίοι έθεσαν σε εφαρμογή το σχέδιο «Ασπίδα» που προβλέπει την αντιμετώπιση τέτοιων περιπτώσεων. Ο υπουργός Δημόσιας Τάξης ενημέρωσε τον Πρόεδρο της Κύπρου Νίκο Αναστασιάδη και δόθηκαν οδηγίες να ακολουθηθούν οι προβλεπόμενες διαδικασίες. Αμέσως συγκροτήθηκαν τρία κέντρα διαχείρισης κρίσεως. Το πρώτο στο υπουργείο εξωτερικών με συμμετοχή των αρμόδιων υπουργών και των υπηρεσιακών παραγόντων, το δεύτερο στη ΜΜΑΔ (Μηχανοκίνητη Μονάδα Άμεσης Δράσης) της αστυνομίας στη Λευκωσία και το τρίτο στο αεροδρόμιο Λάρνακας.
Ταυτόχρονα ομάδα του ΕΑΟ (Ειδικού Αντιτρομοκρατικού Ουλαμού) ξεκίνησε για το αεροδρόμιο, ενώ κινητοποιήθηκε η Πυροσβεστική και το υπουργείο υγείας με την αποστολή ασθενοφόρων.
Το αεροσκάφος προσγειώθηκε στο αεροδρόμιο Λάρνακας στις 8:46 και κατευθύνθηκε σε ειδικό χώρο στάθμευσης ο οποίος επίσης είχε προβλεφθεί για τέτοιες περιπτώσεις.
Απελευθέρωση επιβατών
Αρχικώς επικράτησε σύγχυση ως προς τη ταυτότητα του αεροπειρατή, τα κίνητρα του και τις προθέσεις τους. Οι πρώτες ενδείξεις ήταν θετικές καθώς δέχθηκε να απελευθερώσει όλα τα γυναικόπαιδα που επέβαιναν του αεροσκάφους. Η αποβίβαση έγινε με απόλυτη τάξη και από τις καταθέσεις που έδωσαν οι επιβάτες διαμορφώθηκε η πεποίθηση ότι δεν επρόκειτο για τρομοκράτη. Μεταξύ των επιβατών που απελευθερώθηκαν πρώτοι ήταν και οι Μητροπολίτες Ιωαννουπόλεως Δαμασκηνός και Μιτρίας Νικόδημος, που ανήκουν στο Πατριαρχείο Αλεξανδρείας και είναι ελληνικής καταγωγής. Οι επιβάτες κάθε άλλο παρά αναστατωμένοι έδειχναν ενώ κάποιοι είπαν πως δεν ένιωσαν ότι είχε συμβεί αεροπειρατεία. Αυτό αποδεικνύουν και φωτογραφίες που είχαν τραβήξει με τα κινητά τους τηλέφωνα και πόζαραν δίπλα στον αεροπειρατή ο οποίος επεδείκνυε την ζώνη με τα «εκρηκτικά».
Η Μαρίνα
Οι διαπραγματευτές της αστυνομίας είχαν επαφή με τον αεροπειρατή μέσω του πιλότου. Το αίτημα που διατύπωσε προφορικώς ήταν να παραδώσει μία επιστολή σε μια Κύπρια υπήκοο με το όνομα Μαρίνα Παράσχου για την οποία δεν έκανε καμία αναφορά ως προς τη σχέση τους. Αμέσως κινητοποιήθηκαν οι μηχανισμοί της αστυνομίας και η γυναίκα εντοπίστηκε στους Αγίους Αναργύρους Λάρνακας. Ταυτόχρονα η αστυνομία ερεύνησε και το ιστορικό της σχέσης της γυναίκας με τον αεροπειρατή και διαπιστώθηκε ότι υπήρξε πρώην σύζυγος του και μαζί είχαν αποκτήσει 5 παιδιά, ένα εκ των οποίων είχε σκοτωθεί πριν από αρκετά χρόνια σε τροχαίο ατύχημα. Η Μαρίνα Παράσχου μεταφέρθηκε από την αστυνομία στον πύργο ελέγχου του αεροδρομίου Λάρνακας και συνομίλησε με τον αεροπειρατή χωρίς όμως να διατυπωθεί εκ μέρους του κάποιο συγκεκριμένο αίτημα πλην της παράδοσης μια επιστολής.
Το γράμμα
Ο αεροπειρατής έδωσε στον πιλότο μια τετρασέλιδη επιστολή η οποία ήταν γραμμένη στα αραβικά. Ο φάκελος πετάχτηκε στο έδαφος από το παράθυρο του πιλοτηρίου και παραλήφθηκε από αστυνομικούς οι οποίοι άρχισαν τη μετάφραση της. Αυτό που προκάλεσε έκπληξη ήταν ότι στην επιστολή δεν υπήρχε καμία αναφορά στην Μαρίνα Παράσχου, αλλά γινόταν μια περιγραφή της πολιτικής κατάστασης στην Αίγυπτο και διατυπωνόταν το αίτημα για απελευθέρωση 63 γυναικών που κρατούνται στις Αιγυπτιακές φυλακές. Επίσης ο αεροπειρατής ζητούσε την παρέμβαση κα τη προστασία της ΕΕ. Η επιστολή αξιολογήθηκε και κρίθηκε ως μη σοβαρή ενώ ενίσχυσε και την εκτίμηση για την ασταθή ψυχολογική κατάσταση του αεροπειρατή.
Ο «καθηγητής»
Οι αιγυπτιακές αρχές δημιούργησαν σύγχυση για τη ταυτότητα του δράστη καθώς η Egyptair ανακοίνωσε πως ο αεροπειρατής είναι ο 27χρονος Ιμπραήμ Σαμάχα, καθηγητής Πανεπιστημίου. Ωστόσο ο Σαμάχα ήταν ένας εκ των επιβατών, ο οποίος μόλις ενημερώθηκε για την πληροφορία που τον έφερε ως αεροπειρατή εμφανίστηκε στους Κύπριους αστυνομικούς και ζήτησε να αποκατασταθεί η αλήθεια. Ακολούθως η Egypt air με νέα ανακοίνωση της ζήτησε συγνώμη για το λάθος.
Στη συνέχεια αφού ξεκαθάρισε η ταυτότητα του αεροπειρατή συνεχίστηκε η διαπραγμάτευση μαζί του μέσω του πιλότου, ώστε να αφήσει ελεύθερους και τους υπόλοιπους επιβάτες και το πλήρωμα.
Προσπάθησε να φύγει
Όπως ανέφερε στο protothema.gr αξιόπιστη αστυνομική πηγή, ο αεροπειρατής δεν παραδόθηκε αλλά πήδηξε από το αεροπλάνο και άρχισε να τρέχει με σκοπό να διαφύγει. Ωστόσο όταν είδε μπροστά του ένοπλους αστυνομικούς σήκωσε τα χέρια ψηλά και παραδόθηκε. Αμέσως εκκενώθηκε το αεροπλάνο και διαπιστώθηκε πως κανένας επιβάτης και κανένα μέλος του πληρώματος δεν είχε τραυματιστεί. Ο αεροπειρατής είχε αφήσει στη σκάλα του αεροπλάνου ένα χάρτινο κιβώτιο από το οποίο εξείχαν καλώδια. Θεωρήθηκε πως ενδεχομένως επρόκειτο για εκρηκτικό μηχανισμό αλλά η καλύτερη παρατήρηση από έμπειρους πυροτεχνουργούς κατέδειξε ότι μάλλον ήταν μπλόφα γιατί τα καλώδια δεν ήταν συνδεδεμένα και ήταν ελεύθερα.
Επίσης τα «εκρηκτικά» που είχε σε ζώνη στη μέση του ο αεροπειρατής ήταν θήκες κινητών τηλεφώνων. Ο δράστης είχε συνδέσει καλώδια με λαμπάκια και μία μπαταρία ώστε να πείσει ότι επρόκειτο για εκρηκτικά.
Υποκλοπή συνομιλίας
Οι διαπραγματευτές της αστυνομίας συνομιλούσαν με τον αεροπειρατή μέσω του πιλότου με ασύρματο. Διαπιστώθηκε ότι δημοσιογράφοι που βρίσκονταν στην περιοχή είχαν καταφέρει να παρέμβουν στη συχνότητα και ακούν τη συνομιλία και αυτός ήταν και ο λόγος διαρροής πολλών πληροφοριών ως προς την εξέλιξη της υπόθεσης. Παρά το ότι οι συχνότητες άλλαζαν δεν αποφεύχθηκε η υποκλοπή και για αυτό ζητήθηκε από τον πιλότο να μεταφέρει στον αεροπειρατή το αίτημα της αστυνομίας να τον εφοδιάσουν με κινητό τηλέφωνο. Ωστόσο ο πιλότος δεν δέχθηκε να μεταφέρει το αίτημα γιατί ήθελε να συνεχίσει να παίζει τον ρόλο του ενδιάμεσου και να έχει έλεγχο της κατάστασης.
Έτοιμοι για δράση
Ο αεροπειρατής ζήτησε από την αστυνομία να αποχωρήσουν από τη πίστα του αεροδρομίου όλοι οι ένοπλοι και τα αυτοκίνητα της αστυνομίας, όπως και έγινε. Ωστόσο ο ΕΑΟ (Ειδικός Αντιτρομοκρατικός Ουλαμός) είχε πάρει θέσεις πίσω από κτήρια και ήταν έτοιμος σε περίπτωση που χειριζόταν να κάνει επιχείρηση στο αεροσκάφος. Θέσεις είχαν πάρει και ελεύθεροι σκοπευτές για κάθε ενδεχόμενο. Η αστυνομία είχε ζητήσει από τους δημοσιογράφους και τα τηλεοπτικά συνεργεία να απομακρυνθούν από τη περιοχή και να είναι σε ετοιμότητα να διακόψουν τις απευθείας μεταδόσεις μόλις αυτό θα τους ζητηθεί. Θα πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι στον χώρο βρισκόταν ειδικά διαμορφωμένο όχημα της αστυνομίας που μετέφερε ζωντανά ήχο και εικόνα στο Κέντρο Διαχείρισης Κρίσης που βρισκόταν ο αρχηγός Αστυνομίας Ζαχαρίας Χρυσοστόμου που συντόνιζε την επιχείρηση. Παράλληλα στο αεροδρόμιο Πάφου αφίχθηκαν δύο μεταγωγικά αεροσκάφη από την Αίγυπτο που μετέφεραν ειδικούς σε θέματα τρομοκρατίας αλλά και ομάδα κομάντος. Οι Αιγύπτιοι παρέμειναν στο αεροδρόμιο Πάφου και δεν χρειάστηκε η συμβολή τους καθώς η Λευκωσία διαμήνυσε στο Κάιρο ότι την κατάσταση θα χειριστούν αποκλειστικά οι κυπριακές αρχές.
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι Λευκωσία και Κάιρο ήταν σε συνεχή επαφή ενώ υπήρξαν τηλεφωνικές επικοινωνίες του Προέδρου Αναστασιάδη με τον Πρόεδρο Σίσι και του Κύπριου υπουργού εξωτερικών Ιωάννη Κασουλίδη με τον Αιγύπτιο ομόλογο του.
Πάντα μια γυναίκα
Ο Κύπριος Πρόεδρος Νίκος Αναστασιάδης, που ενημερωνόταν συνεχώς για τη κατάσταση, ενώ ήταν σε εξέλιξη η διαπραγμάτευση στο αεροδρόμιο Λάρνακας, είχε συνάντηση με τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Μάρτιν Σουλτς στο Προεδρικό Μέγαρο στη Λευκωσία. Όταν κλήθηκε να σχολιάσει την εξέλιξη της αεροπειρατείας ξεκαθάρισε πως δεν επρόκειτο για τρομοκρατική ενέργεια αλλά τα κίνητρα ήταν προσωπικά.
«Κάναμε το άπαν» είπε «για να είναι όλοι ασφαλείς». Ωστόσο δεν έμεινε εκεί και συμπλήρωσε: «Δεν έχει σχέση με τρομοκρατία όπως αντιλαμβάνεστε. Έχει να κάνει με μια γυναίκα. Όλα έχουν να κάνουν με μια γυναίκα», προκαλώντας και το αυθόρμητο γέλιο του Μάρτιν Σουλτς που βρισκόταν δίπλα του.
Ικανοποίηση
Ο Νίκος Αναστασιάδης έδωσε τα συγχαρητήριά του σε όλες τις εμπλεκόμενες υπηρεσίες για την εξέλιξη με τον τερματισμό της αεροπειρατείας και τη σύλληψη του δράστη, γράφοντας στο Twiitter: «Συγχαρητήρια σε όλες τις υπηρεσίες, την αστυνομία και το υπουργείο Εξωτερικών, για τις συντονισμένες ενέργειες και τον τερματισμό της αεροπειρατείας».
Εξάλλου, σε δηλώσεις του ο Κύπριος υπουργός Εξωτερικών, Ιωάννης Κασουλίδης, σημείωσε ότι κατά τη διαχείριση της όλης υπόθεσης οι κυπριακές αρχές, οι οποίες λειτούργησαν, όπως είπε, σε πλήρη συνεργασία με την κυβέρνηση της Αιγύπτου, με τον πρέσβη της χώρας στη Λευκωσία να βρίσκεται στο Κέντρο Διαχείρισης Κρίσεων από την πρώτη στιγμή, είχαν ως μέλημά τους την ασφάλεια των επιβατών-ομήρων, κάτι το οποίο τελικά επετεύχθη.
Ανέφερε ότι, όπως διαφάνηκε από τις διαπραγματεύσεις με τον Αιγύπτιο αεροπειρατή, πρόκειται για άτομο με ασταθή ψυχολογική κατάσταση. Επιβεβαίωσε, επίσης, ότι υπήρξε συμβολή των αιγυπτιακών αρχών και πως μεταγωγικό αεροσκάφος μετέφερε στην Κύπρο δύο αποστολές, οι οποίες ωστόσο δεν χρειάστηκε να συμβάλουν.
Σε δηλώσεις του εξάλλου ο Κύπριος κυβερνητικός εκπρόσωπος ανέφερε ότι και τα 72 άτομα που βρίσκονταν στο αεροσκάφος είναι καλά στην υγεία τους. Δήλωσε ακόμη ότι βρίσκεται σε εξέλιξη η ανάκριση στον αεροπειρατή, ενώ μετέφερε, εκ μέρους του προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας, τα συγχαρητήρια σε όλους για την επιχείρηση.
Ο κ. Χριστοδουλίδης είπε πως, πέραν του ότι αν υπήρχαν απώλειες, θα ήταν αρνητική εξέλιξη, η συνεργασία των αρμόδιων αρχών ήταν καθοριστική για το αποτέλεσμα.
Εκτροπή πτήσεων
Από τη στιγμή που ενημερώθηκε ο πύργος ελέγχου της Λάρνακας για την αεροπειρατεία δόθηκαν οδηγίες να κλείσει το αεροδρόμιο και όλα οι πτήσεις που επρόκειτο να πραγματοποιηθούν να ακυρωθούν. Επίσης τα αεροσκάφη με προορισμό τη Λάρνακα πήραν οδηγίες να προσγειωθούν στο αεροδρόμιο Πάφου. Μετά την σύλληψη του αεροπειρατή αποκαταστάθηκε άμεσα η λειτουργία του αεροδρομίου.
