Οι επιπτώσεις του Brexit που συμφωνήθηκε παραμονή Χριστουγέννων του 2020, μεταξύ Ηνωμένου Βασιλείου και Ευρωπαϊκής Ένωσης, αναμένεται να επηρεάσουν τη χώρα μας, αλλά και τους Έλληνες που ζουν, εργάζονται ή σπουδάζουν στη Βρετανία.
Αυτό κατ’ επέκταση σημαίνει πως θα επηρεαστούν και όσοι Έλληνες επιθυμούν να σπουδάσουν ή να εργαστούν στη Βρετανία. Η ισχυροποίηση του ευρώ έναντι της στερλίνας καθιστά τα ελληνικά εξαγώγιμα προϊόντα πιο ακριβά και συνεπώς λιγότερο ανταγωνιστικά, γεγονός που θα επηρεάσει τις ζωές εκατομμυρίων ανθρώπων.
Το γεγονός ότι πλέον η Βρετανία αποτελεί «τρίτη-χώρα» για την Ε.Ε., σημαίνει ότι ταξιδιώτες, επιχειρήσεις και έμποροι θα αντιμετωπίσουν αρκετή γραφειοκρατία, καθώς και σειρά ελέγχων στα σύνορα.
Η απουσία επιβολής δασμών σημαίνει ότι το κόστος των ευρωπαϊκών προϊόντων στη βρετανική αγορά θα παραμείνει στα σημερινά επίπεδα, χωρίς να επέλθουν μεγάλες αυξήσεις.
Αύξηση των διδάκτρων
Μία από τις επιπτώσεις του Brexit θα την καταλάβουν στην τσέπη τους οι Έλληνες φοιτητές που έχουν επιλέξει την Αγγλία για σπουδές, καθώς θα αυξηθούν τα δίδακτρα. Όσοι θα εγγραφούν τώρα, θα πρέπει να πληρώσουν τα δίδακτρα που καταβάλλουν οι διεθνείς φοιτητές, τα οποία ανέρχονται, κατά μέσο όρο, σε 16.500 ευρώ τον χρόνο. Όσοι, όμως, είναι ήδη εγγεγραμμένοι, θα πληρώσουν το ίδιο ποσό που πληρώνουν οι Βρετανοί συμφοιτητές τους, και αυτό δεν θα αλλάξει για όσο καιρό διαρκέσουν οι σπουδές τους.
Επιπλέον, οι Έλληνες φοιτητές χάνουν τα βρετανικά κρατικά φοιτητικά δάνεια για την πληρωμή διδάκτρων. Με απόφαση της υπουργού Δημοσίων Πανεπιστημίων Μισέλ Ντόνλαν αποφασίστηκε ότι από το ακαδημαϊκό έτος 2021-2022 φοιτητές από την Ε.Ε. και την Ελβετία δεν δικαιούνται πλέον το φοιτητικό δάνειο για την κάλυψη των διδάκτρων σε βρετανικά πανεπιστήμια.
Μια ακόμη παράμετρος είναι ότι πια οι Έλληνες φοιτητές δεν θα δικαιούνται τις κρατικές βρετανικές επιδοτήσεις των φοιτητικών δανείων για την πληρωμή διδάκτρων, ενώ και στο θέμα της φοιτητικής βίζας θα υπάρξουν αλλαγές, σύμφωνα με το νέο μηχανισμό (Student Route) που θα ισχύ για τις σπουδές μετά την 1η Ιανουαρίου 2021 για τους πολίτες κράτους-μέλους της Ε.Ε.
Σημειώνεται, ωστόσο, ότι τα βρετανικά πανεπιστήμια θα προσπαθήσουν να κρατήσουν τους Ευρωπαίους φοιτητές, οι οποίοι σε πολλές περιπτώσεις αντιστοιχούν στο 10% του προϋπολογισμού πολλών βρετανικών πανεπιστημίων. Επίσης, είναι πιθανό σταδιακά να μειωθεί το ενδιαφέρον προς τα βρετανικά πανεπιστήμια καθώς δεν θα υπάρχει η εγγύηση ότι θα μπορεί κάποιος να μείνει και να εργαστεί εκεί μετά την ολοκλήρωση των σπουδών.
Επαγγελματικά Προσόντα
Δεν θα υπάρχει πλέον αυτόματη αναγνώριση για τους βρετανούς γιατρούς, νοσοκόμους, αρχιτέκτονες, οδοντίατροι, φαρμακοποιούς, κτηνιάτρους, μηχανικούς. Θα πρέπει τώρα να ζητήσουν αναγνώριση στο κράτος μέλος στο οποίο επιθυμούν να ασκήσουν το επάγγελμά τους.
Τέλος το Erasmus
Σύμφωνα με τον Μισέλ Μπαρνιέ διαπραγματευτή της ΕΕ για το Brexit, το Λονδίνο αποφάσισε να αποχωρήσει από το πρόγραμμα Erasmus που δίνει τη δυνατότητα σε Ευρωπαίους φοιτητές εγγεγραμμένους σε Ίδρυμα Ανώτατης Εκπαίδευσης, σε όλα τα επίπεδα σπουδών (προπτυχιακό, μεταπτυχιακό, διδακτορικό) να μετακινηθούν για σπουδές σε συνεργαζόμενο Ίδρυμα του εξωτερικού με πλήρη αναγνώριση για το διάστημα των σπουδών τους και με διάρκεια κινητικότητα από 3-12 μήνες.
BREXIT ΚΑΙ ΑΠΌ ΤΟ ERASMUS ΑΝΑΚΟΊΝΩΣΕ Ο ΤΖΌΝΣΟΝ – ΠΙΟ ΑΚΡΙΒΆ ΤΑ ΒΡΕΤΑΝΙΚΆ ΠΑΝΕΠΙΣΤΉΜΙΑ
Αλλαγές στον τομέα της εργασίας
Στον τομέα της εργασίας τα πράγματα γίνονται δυσκολότερα, για όσους επιχειρήσουν να εργαστούν στη Βρετανία από το 2021 και μετά, διότι θα πρέπει να εκπληρώνουν περισσότερα κριτήρια προκειμένου να λάβουν την άδεια προσωρινής παραμονής. Θα προβλέπεται ένα point system για τους μετανάστες, όπου οι ενδιαφερόμενοι θα μοριοδοτούνται με βάση τις δεξιότητες, τις γνώσεις, τις σπουδές και την εμπειρία τους, ενώ θα περιλαμβάνεται και μια ξεχωριστή κατηγορία χορήγησης βίζας για ειδικευμένο εργατικό δυναμικό.
Ενδιαφέρον για ελληνικά ακίνητα
Μία ενδιαφέρουσα και απροσδόκητη παράμετρος του Brexit που σχετίζεται με την Ελλάδα είναι το αυξανόμενο ενδιαφέρον Βρετανών για ελληνικά ακίνητα. Μετά την εφαρμογή του Brexit οι αγοραστές από τη Βρετανία θα θεωρούνται πλέον υπήκοοι τρίτων χωρών. Και αυτό σημαίνει ότι η διακίνηση γι’ αυτούς δεν θα είναι ελεύθερη. Κάποιοι από τους Βρετανούς που δραστηριοποιούνται επαγγελματικά σε πολλές χώρες της Ε.Ε. στρέφονται προς την απόκτηση της ελληνικής Golden Visa. Πρώτη στη λίστα τους είναι Ισπανία και δεύτερη η Κύπρος, ενώ ακολουθεί η Πορτογαλία.
Μειώνεται το κόστος για τους Έλληνες μετανάστες
Η πτώση της στερλίνας σε σχέση με το ευρώ, αναμένεται να μειώσει το κόστος της διαβίωσης για τους Έλληνες μετανάστες. Το οικονομικό όφελος θα είναι ανάλογο με το επίπεδο στο οποίο θα σταθεροποιηθεί η ισοτιμία των δύο νομισμάτων. Το όφελος από μια πτώση της στερλίνας κατά 10% περίπου μπορεί να εξοικονομήσει 2.000-3.000 ευρώ ετησίως για κάθε φοιτητή.
Προβλήματα στον τομέα του τουρισμού
Πιθανή μείωση των Βρετανών τουριστών στην Ελλάδα αναμένεται να ισχύσει στη μετα-Brexit εποχή. Δύο δισ. ετησίως φτάνουν τα έσοδα της Ελλάδας από τους Βρετανούς τουρίστες, αποτελώντας τη δεύτερη μεγαλύτερη τουριστική αγορά για τη χώρα μας. Το συνάλλαγμα θα είναι πολύ πιο ακριβό με μια πιθανή πτώση της λίρας, καθιστώντας αλμυρά τα τουριστικά πακέτα διακοπών.
ΣΥΝΑΛΛΑΓΕΣ
Δυσκολίες θα υπάρξουν και για όσους Έλληνες διαθέτουν τραπεζικό λογαριασμό στη Βρετανία. Από την 1η Ιανουαρίου, οι βρετανικές τράπεζες θα χρειαστούν συγκεκριμένες άδειες για κάθε χώρα, προκειμένου να συνεχίσουν να παρέχουν ορισμένα προϊόντα. Υπάλληλοι αναφέρουν ότι τα στεγαστικά δάνεια, οι πιστωτικές κάρτες και οι λογαριασμοί ταμιευτηρίου αποσύρονται.
Τι περιλαμβάνει η συμφωνία στην οποία κατέληξαν Λονδίνο και Βρυξέλλες
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε σήμερα τις γενικές γραμμές της οικονομικής και εμπορικής εταιρικής σχέσης της με τη Βρετανία, με βάση τη συμφωνία που επιτεύχθηκε σήμερα και η οποία ορίζει το πλαίσιο των μελλοντικών σχέσεων των δύο πλευρών από την 1η Ιανουαρίου 2021.
Αγαθά
Η συμφωνία διασφαλίζει τις εμπορικές συναλλαγές χωρίς τελωνειακούς δασμούς, ούτε ποσοστώσεις, «για όλα τα αγαθά που συμμορφώνονται με τους κανόνες καταγωγής», κάτι που συμβαίνει για πρώτη φορά σε εμπορική συμφωνία.
Οι επιχειρήσεις του Ηνωμένου Βασιλείου διατηρούν έτσι την πρόσβασή τους σε μια τεράστια ενιαία αγορά 450 εκατομμυρίων καταναλωτών και οι αντίστοιχες ευρωπαϊκές σε μια αγορά 66 εκατομμυρίων Βρετανών καταναλωτών.
Με τη διευθέτηση αυτή αποφεύγεται η διάσπαση στις αλυσίδες παραγωγής, που θα προκαλούσε πολλά προβλήματα σε ορισμένους τομείς, όπως στην αυτοκινητοβιομηχανία.
Ανταγωνισμός
Η Βρετανία και η ΕΕ δεσμεύονται να τηρήσουν τους ίσους όρους ανταγωνισμού «διατηρώντας τα υψηλά επίπεδα προστασίας σε τομείς όπως είναι η προστασία του περιβάλλοντος, η μάχη κατά της κλιματικής αλλαγής και η τιμολόγηση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, τα κοινωνικά και εργασιακά δικαιώματα, η φορολογική διαφάνεια και οι κρατικές επιδοτήσεις».
Στην περίπτωση που η μία από τις δύο πλευρές δεν τηρήσει τις υποχρεώσεις της, δίνεται η δυνατότητα λήψης «διορθωτικών μέτρων», όπως είναι η επιβολή τελωνειακών δασμών.
Επίλυση διαφορών
Εάν κάποια πλευρά δεν τηρήσει τη συμφωνία, θα αναλάβει να εξετάσει το πρόβλημα ένας μηχανισμός επίλυσης διαφορών, όπως γίνεται στις περισσότερες εμπορικές συμφωνίες.
Λόγω της κατηγορηματικής άρνησης του Λονδίνου, το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν θα έχει δικαίωμα παρέμβασης σε αυτή τη διαδικασία. Ένα «Κοινό Συμβούλιο» θα παρακολουθεί αν εφαρμόζεται και ερμηνεύεται ορθά η συνθήκη.
Αλιεία
Η συμφωνία προβλέπει ότι οι Ευρωπαίοι αλιείς θα έχουν πρόσβαση στα βρετανικά νερά για μια μεταβατική περίοδο 5,5 ετών, μέχρι τον Ιούνιο του 2026.
Μεταφορές
Η συμφωνία εξασφαλίζει την αεροπορική, οδική και σιδηροδρομική σύνδεση των βρετανικών νησιών με την ηπειρωτική Ευρώπη, αλλά η Βρετανία θα απολέσει ορισμένα από τα πλεονεκτήματά που απολάμβανε όταν ήταν μέλος της ενιαίας αγοράς.
Ο στόχος είναι να μην υπονομευθούν τα δικαιώματα των επιβατών, των εργαζομένων αλλά και η ασφάλεια των μεταφορών.
Προγράμματα
Το Ηνωμένο Βασίλειο θα συνεχίσει να συμμετέχει σε ορισμένα προγράμματα της ΕΕ για την περίοδο 2021-27, όπως το πρόγραμμα έρευνας και καινοτομίας Horizon Europe, υπό την προϋπόθεση ότι θα συμβάλλει στον προϋπολογισμό τους.
Υπηρεσίες τηλεόρασης
Η Γαλλία κράτησε με επιτυχία εκτός της συμφωνίας τον οπτικοακουστικό τομέα επιφέροντας μεγάλο πλήγμα για το Ηνωμένο Βασίλειο, το οποίο φιλοξενεί περίπου 1.400 ραδιοτηλεοπτικούς φορείς, περίπου το 30% όλων των καναλιών στην ΕΕ.
Οι ακμάζοντες τηλεοπτικοί και τηλεοπτικοί κατά παραγγελία πάροχοι υπηρεσιών της Βρετανίας δεν θα μπορούν πλέον να προσφέρουν πανευρωπαϊκές υπηρεσίες σε Ευρωπαίους θεατές, εκτός εάν μεταφέρουν μέρος της επιχείρησής τους σε κράτος μέλος της ΕΕ.
Δικαστική συνεργασία
Η συμφωνία καθορίζει «ένα νέο πλαίσιο» στην αστυνομική και δικαστική συνεργασία των δύο πλευρών, ιδίως για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας και του διασυνοριακού εγκλήματος.
Η συνεργασία αυτή θα μπορεί να διακοπεί αν το Ηνωμένο Βασίλειο αναστείλει τη συμμετοχή του στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.
Εξωτερική πολιτική
Η συνεργασία σε ό,τι αφορά την εξωτερική πολιτική, την ασφάλεια και την άμυνα, δεν καλύπτεται από τη συμφωνία, γιατί το Ηνωμένο Βασίλειο δεν ήθελε να διαπραγματευτεί αυτά τα ζητήματα.
