Ανάφλεξη στις σχέσεις ΗΠΑ – Ιράν, και στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής, αναμένεται να προκαλέσει η δολοφονία του Ιρανού στρατηγού Κασέμ Σουλεϊμανί, επικεφαλής της Δύναμης Κουντς των Φρουρών της Επανάστασης από αμερικανικά ελικόπτερα καθώς πλέον… ακούγονται οι σειρήνες του πολέμου.
Ο θάνατος του υποστρατήγου Σουλεϊμανί σηματοδοτεί μια δραματική κλιμάκωση των κρυφών πολέμων στους οποίους εμπλέκονται το Ιράν, οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους, ιδίως του Ισραήλ και της Σαουδικής Αραβίας, και ενδέχεται να οδηγήσει σε αντίποινα.
Ο Αμπού Μάχντι αλ Μουχάντις, υπαρχηγός των Δυνάμεων Λαϊκής Κινητοποίησης (ΔΛΚ), συμμαχίας σιιτικών παραστρατιωτικών οργανώσεων που έχουν ενταχθεί στον ιρακινό στρατό, έχασε επίσης τη ζωή του σε αυτή την επιδρομή, που είχε αποτέλεσμα να σκοτωθούν ακόμη έξι άνθρωποι και να τραυματιστούν αρκετοί άλλοι, κατά έναν εκπρόσωπο των ΔΛΚ.
Κατά διαταγή Τραμπ η εξοντωση Σουλεϊμανί
Το αμερικανικό Πεντάγωνο επιβεβαίωσε το βράδυ της Πέμπτης (ξημερώματα σήμερα Παρασκευή ώρα Ελλάδας) ότι ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ διέταξε την εξόντωση του ιρανού υποστρατήγου Κασέμ Σουλεϊμανί, που σκοτώθηκε σε βομβαρδισμό στο διεθνές αεροδρόμιο της Βαγδάτης.
«Κατά διαταγή του προέδρου, ο αμερικανικός στρατός έλαβε αποφασιστικά αμυντικά μέτρα για την προστασία του αμερικανικού προσωπικού στο εξωτερικό σκοτώνοντας τον Κασέμ Σουλεϊμανί», ανέφερε το υπουργείο Αμυνας των ΗΠΑ σε ανακοίνωση που δημοσιοποίησε.
Σκοπός ήταν «η αποτροπή μελλοντικών ιρανικών επιθέσεων», πρόσθεσε το Πεντάγωνο.
Την ίδια ώρα, ο Τραμπ ανέβασε στον λογαριασμό του στο Twitter την αμερικανική σημαία, πανηγυρίζοντας με αυτόν τον τρόπο – και χωρίς να γράψει κάποιο σχόλιο- για την εξόντωση του Ιρανού υποστράτηγου.
Από την πλευρά του, ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάικ Πομπέο ανέβασε στο Twitter βίντεο το οποίο κατ’ αυτόν εικονίζει Ιρακινούς που «χορεύουν στον δρόμο», εορτάζοντας τον θάνατο του ιρανού υποστρατήγου Κασέμ Σουλεϊμανί.
«Ιρακινοί — Ιρακινοί — χορεύουν στον δρόμο για την ελευθερία· ευγνώμονες που ο στρατηγός Σουλεϊμανί δεν υπάρχει πια», σχολίασε ο Πομπέο κάτω από ένα απόσπασμα βίντεο διάρκειας 22 δευτερολέπτων το οποίο εικονίζει ένα πλήθος που κάνει πορεία κατά μήκος δρόμου ανεμίζοντας σημαίες του Ιράκ και πανό.
Το Ιράν και τα «ελεύθερα έθνη της περιοχής» θα πάρουν εκδίκηση από τις ΗΠΑ για τον θάνατο του Κασέμ Σουλεϊμανί, ο οποίος σκοτώθηκε σε αμερικανική επιδρομή στη Βαγδάτη, διεμήνυσε χαρακτηριστικά ο πρόεδρος της Ισλαμικής Δημοκρατίας Χασάν Ρουχανί.
«Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι το μεγάλο έθνος του Ιράν και άλλα ελεύθερα έθνη της περιοχής θα πάρουν την εκδίκησή τους από την εγκληματική Αμερική για αυτή τη φρικτή δολοφονία», ανέφερε ο Ρουχανί σε ανακοίνωσή του που αναρτήθηκε στον ιστότοπο της κυβέρνησής του.
Το γεγονός πως ο Σουλεϊμανί «έγινε μάρτυρας» θα αυξήσει την «αποφασιστικότητα» του Ιράν να «αντισταθεί στον επεκτατισμό της Αμερικής και να υπερασπιστεί τις ισλαμικές αξίες μας», προστίθεται στο κείμενο.
Είχε προηγηθεί η ανάρτηση του ανώτατου ηγέτη του Ιράν, αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, ο οποίος ορκίστηκε σήμερα ότι η χώρα θα «εκδικηθεί» τον θάνατο του ιρανού υποστρατήγου Κασέμ Σουλεϊμανί, ενώ κήρυξε τριήμερο εθνικό πένθος στην Ισλαμική Δημοκρατία.
Επανενεργοποίηση της αντιαμερικανικής πολιτοφυλακής
Ο ιρακινός σιίτης ηγέτης Μοκτάντα Σαντρ έδωσε σήμερα εντολή στους μαχητές του Στρατού του Μαχντί να «είναι έτοιμοι», επανενεργοποιώντας έτσι μια πολιτοφυλακή που επισήμως έχει διαλυθεί εδώ και περίπου μια δεκαετία και η οποία είχε σπείρει τον τρόμο στις τάξεις των αμερικανών στρατιωτών στο Ιράκ.
Ο Μοκτάντα Σαντρ έκανε την ανακοίνωση αυτή στο Twitter μερικές ώρες μετά τον φόνο στη Βαγδάτη από τις ΗΠΑ του ιρανού στρατηγού Κασέμ Σουλεϊμανί, ισχυρού απεσταλμένου της Τεχεράνης για τις ιρακινές υποθέσεις.
«Δίνω εντολή σε όλους τους μουτζαχεντίν, ιδιαίτερα στον Στρατό του Μαχντί, την Ταξιαρχία της Ημέρας της Επαγγελίας, και όλες τις πατριωτικές και πειθαρχημένες οργανώσεις να είναι έτοιμες για να προστατεύσουν το Ιράκ», αναφέρει στην ανακοίνωση.
Ο Σαντρ, ο οποίος δηλώνει εθνικιστής και απορρόπτει τόσο την αμερικανική όσο και την ιρανική ανάμιξη στο Ιράκ, απηύθυνε ωστόσο έκκληση σε όλες τις πλευρές να συμπεριφερθούν με «σοφία και διορατικότητα».
Εξάλλου ο Καΐς αλ-Χαζάλι, ένας διοικητής του φιλοϊρανικού συνασπισμού στο Ιράκ, κάλεσε «όλους τους μαχητές» να είναι «έτοιμοι».
«Ας είναι έτοιμοι όλοι οι μαχητές της αντίστασης επειδή αυτό που μας περιμένει είναι μια μεγάλη νίκη», γράφει ο Χαζάλι σε χειρόγραφη επιστολή του την οποία είδε το Γαλλικό Πρακτορείο. Ο Χαζάλι είναι ο επικεφαλής της Ασάιμπ Αχλ αλ-Χακ, μίας από τις σημαντικότερες παρατάξεις των Χασντ αλ-Σάαμπι (Δυνάμεις Λαϊκής Κινητοποίησης), που συνασπίζει τους φιλοϊρανούς παραστρατιωτικούς στο Ιράκ.
Εκτακτη σύγκληση του ΣΑ του Ιράν
Το Ανώτατο Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Ιράν συγκαλείται εκτάκτως για να συζητήσει την «εγκληματική» επίθεση στη Βαγδάτη» που είχε αποτέλεσμα να σκοτωθεί ο ιρανός υποστράτηγος Κασέμ Σουλεϊμανί, ανήγγειλε ο εκπρόσωπος του οργάνου αυτού, Κεΐβάν Χορσαβί, σύμφωνα με το ιρανικό κρατικό πρακτορείο ειδήσεων FARS.
Μέσα στις «επόμενες λίγες ώρες, θα διεξαχθεί έκτακτη συνεδρίαση του Ανώτατου Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας για να εξεταστεί η εγκληματική ενέργεια» των Αμερικανών, η «επίθεση εναντίον του διοικητή Σουλεϊμανί στη Βαγδάτη, που είχε συνέπεια να γίνει μάρτυρας», είπε στο πρακτορείο ο Κεϊβάν Χοσραβί.
Ο υπουργός Εξωτερικών του Ιράν Μοχαμάντ Τζαβάντ Ζαρίφ προέβλεψε σήμερα ότι η δολοφονία του επικεφαλής της Δύναμης Κουντς υποστρατήγου Κασέμ Σουλεϊμανί από τις ένοπλες δυνάμεις των ΗΠΑ θα ενισχύσει την «αντίσταση» στην Μέση Ανατολή αλλά και σε διεθνές επίπεδο, μετέδωσε η ιρανική κρατική τηλεόραση.
«Η βαρβαρότητα και η ανοησία των αμερικανικών τρομοκρατικών δυνάμεων που δολοφόνησαν τον διοικητή Σουλεϊμανί αναμφίβολα θα κάνει να ευδοκιμήσει το δέντρο της αντίστασης στην περιοχή και στον κόσμο», ανέφερε ο Ζαρίφ σε ανακοίνωσή του.
Η πολιτική ηγεσία του Ιράν αναφέρεται συχνά σε χώρες και δυνάμεις που εναντιώνονται στις ΗΠΑ και στο Ισραήλ στην περιφέρεια της Μέσης Ανατολής με τους όρους «μέτωπο της αντίστασης» ή «η αντίσταση».
Επίσημη διαμαρτυρία για το θάνατο Σουλεϊμανί
Η διπλωματία του Ιράν κάλεσε σήμερα στο υπουργείο Εξωτερικών ελβετό διπλωμάτη που εκπροσωπεί τα αμερικανικά συμφέροντα στην Τεχεράνη, καθώς οι δύο χώρες δεν έχουν διπλωματικές σχέσεις από το 1979, για να του επιδώσει επίσημη διαμαρτυρία, μετά τον θάνατο του ιρανού υποστρατήγου Κασέμ Σουλεϊμανί.
Στο στέλεχος αυτό της πρεσβείας της Ελβετίας τονίστηκε ότι «η δολοφονία του στρατηγού Σουλεϊμανί» αποτελεί «κατάφωρο» δείγμα «της τρομοκρατίας του αμερικανικού κράτους» και ότι «το αμερικανικό καθεστώς θα φέρει την πλήρη ευθύνη για τις συνέπειες» της επιδρομής αυτής, ανέφερε ο εκπρόσωπος του ιρανικού ΥΠΕΞ Αμπάς Μουσαβί.
Το αμερικανικό Κογκρέσο δεν είχε ενημερωθεί
Την ίδια ώρα, ο επικεφαλής της επιτροπής της Βουλής των Αντιπροσώπων των ΗΠΑ που είναι αρμόδια για τις Διεθνείς Υποθέσεις, ο Δημοκρατικός βουλευτής Έλιοτ Ένγκελ, στηλίτευσε το γεγονός ότι ο αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ δεν ενημέρωσε το Κογκρέσο για την αμερικανική επιδρομή στο έδαφος του Ιράκ η οποία είχε αποτέλεσμα να σκοτωθεί ο ιρανός υποστράτηγος Κασέμ Σουλεϊμανί, διοικητής της Δύναμης Κουντς.
«Ο Κασέμ Σουλεϊμανί ήταν ο εγκέφαλος που προκάλεσε ατέλειωτη βία, δεινά και αστάθεια. Είχε στα χέρια του το αίμα Αμερικανών» και «δεν πρόκειται να θρηνήσω τον θάνατό του», υπογράμμισε ο Ένγκελ σε ανακοίνωση που έδωσε στη δημοσιότητα. «Όμως πολλοί θα τον θεωρήσουν μάρτυρα και είμαι βαθιά ανήσυχος για τις επιπλοκές που θα έχει το πλήγμα που έγινε απόψε», πρόσθεσε.
«Αυτό το πλήγμα έγινε χωρίς να ειδοποιηθεί το Κογκρέσο, χωρίς καμία διαβούλευση» με το αμερικανικό κοινοβούλιο, συνέχισε ο βουλευτής της Νέας Υόρκης.
«Η διεξαγωγή μιας επιχείρησης τέτοιας βαρύτητας χωρίς διαβούλευση με το Κογκρέσο εγείρει πολύ σοβαρά νομικά προβλήματα και συνιστά προσβολή των εξουσιών του Κογκρέσου», στηλίτευσε ο Ένγκελ.
«Η ενέργεια που έγινε απόψε αντιπροσωπεύει σοβαρή κλιμάκωση της σύγκρουσής μας με το Ιράν με απρόβλεπτες συνέπειες», προειδοποίησε ο Ένγκελ.
Εξάλλου για τον γερουσιαστή Τζον Μέρφι, μολονότι ο υποστράτηγος Σουλεϊμανί ήταν «εχθρός των ΗΠΑ», ο θάνατός του ενδέχεται να βάλει ακόμα περισσότερους Αμερικανούς σε κίνδυνο.
«Ένας λόγος που γενικά δεν (δολοφονούμε) ξένους πολιτικούς είναι η πεποίθηση ότι τέτοιες ενέργειες θα έχουν αποτέλεσμα να σκοτωθούν περισσότεροι Αμερικανοί, όχι λιγότεροι», τόνισε ο Μέρφι μέσω Twitter.
«Αυτή θα όφειλε να είναι η αληθινή, πιεστική, σοβαρή ανησυχία μας απόψε», πρόσθεσε.
Σε πολύ διαφορετικό, πανηγυρικό τόνο, η πρώην πρεσβεύτρια των ΗΠΑ στα Ηνωμένα Έθνη, η Νίκι Χέιλι, εξέφρασε την ικανοποίησή της για τον θάνατο του ιρανού ανώτατου αξιωματικού, κατ’ αυτήν «αρχιτρομοκράτη», δηλώνοντας «υπερήφανη» που ο πρόεδρος Τραμπ έπραξε «το σωστό».
Διεθνείς αντιδράσεις
Γαλλία
Η προτεραιότητα της Γαλλίας είναι να σταθεροποιήσει τη Μέση Ανατολή, δήλωσε σήμερα η υφυπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων Αμελί ντε Μονσαλέν, μετά τον φόνο του επικεφαλής της ιρανικής Δύναμης Κουντς και αρχιτέκτονα της αυξανόμενης στρατιωτικής επιρροής της Τεχεράνης στη Μέση Ανατολή υποστράτηγου Σουλεϊμανί.
«Αυτό που συμβαίνει είναι αυτό που φοβόμασταν: η ένταση ανάμεσα στις ΗΠΑ και στο Ιράν αυξάνεται», δήλωσε η Αμελί ντε Μονσαλένστον ραδιοφωνικό σταθμό RTL. Προτεραιότητα είναι η σταθεροποίηση της περιοχής».
Η υφυπουργός ανέφερε ότι ανώτεροι Γάλλοι αξιωματούχοι θα πραγματοποιήσουν επαφές υψηλού επιπέδου με ανώτερους παράγοντες στην περιοχή.
Κίνα
Η Κίνα είναι σταθερά αντίθετη στη χρήση βίας στις διεθνείς σχέσεις, ανακοίνωσε σήμερα το υπουργείο Εξωτερικών της χώρας όταν κλήθηκε να σχολιάσει τον φόνο στη Βαγδάτη από τις ΗΠΑ του ιρανού στρατηγού Κασέμ Σουλεϊμανί, ισχυρού απεσταλμένου της Τεχεράνης για τις ιρακινές υποθέσεις.
Το Πεκίνο καλεί τις εμπλεκόμενες πλευρές–και κυρίως τις ΗΠΑ–να παραμείνουν ψύχραιμες και να επιδείξουν αυτοσυγκράτηση για να αποφύγουν την περαιτέρω κλιμάκωση της έντασης, δήλωσε ο Γκενγκ Σουάνγκ, ένας εκπρόσωπος του υπουργείου, στη διάρκεια της τακτικής ενημέρωσης των δημοσιογράφων στο Πεκίνο, προσθέτοντας ότι η ειρήνη και η σταθερότητα στη Μέση Ανατολή πρέπει να διατηρηθούν.
Ρωσία
Το υπουργείο Εξωτερικών της Ρωσίας δήλωσε σήμερα ότι ο φόνος του επικεφαλής της ιρανικής Δύναμης Κουντς και αρχιτέκτονα της αυξανόμενης στρατιωτικής επιρροής της Τεχεράνης στη Μέση Ανατολή υποστράτηγου Κασέμ Σουλεϊμανί, από τις ένοπλες δυνάμεις των ΗΠΑ στο αεροδρόμιο της Βαγδάτης, θα αυξήσει τις εντάσεις στη Μέση Ανατολή, μετέδωσε νωρίτερα το πρακτορείο ειδήσεων RIA.
«Θεωρούμε τον φόνο του Σουλεϊμανί από αμερικανικό πυραυλικό πλήγμα στα προάστια της Βαγδάτης ένα παράτολμο βήμα που θα οδηγήσει στην αύξηση των εντάσεων σε όλη την περιοχή. Ο Σουλεϊμανί υπηρετούσε πιστά τον σκοπό της προστασίας των ιρανικών εθνικών συμφερόντων», δήλωσε ένας αξιωματούχος του υπουργείου Εξωτερικών στο Sputnik.
«Εκφράζουμε τα θερμά μας συλλυπητήρια προς τον ιρανικό λαό», τόνισε ο αξιωματούχος.
Συρία
Η Συρία καταδικάζει απερίφραστα την «δόλια, εγκληματική αμερικανική επιθετικότητα» που οδήγησε στον φόνο του ιρανού στρατηγού Σουλεϊμανί ισχυρού απεσταλμένου της Τεχεράνης για τις ιρακινές υποθέσεις, μετέδωσε σήμερα το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων SANA επικαλούμενο μια πηγή του υπουργείου Εξωτερικών. Η πηγή ανέφερε ότι η επίθεση συνιστά μια «σοβαρή κλιμάκωση» και επιβεβαιώνει την ευθύνη που έχουν οι ΗΠΑ για την αστάθεια στο Ιράκ, σύμφωνα με το SANA.
Υπενθυμίζεται ότι το αμερικανικό Πεντάγωνο επιβεβαίωσε το βράδυ της Πέμπτης (ξημερώματα σήμερα Παρασκευή ώρα Ελλάδας) ότι ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ διέταξε την εξόντωση του ιρανού υποστρατήγου Κασέμ Σουλεϊμανί, που σκοτώθηκε σε βομβαρδισμό στο διεθνές αεροδρόμιο της Βαγδάτης.
«Κατά διαταγή του προέδρου, ο αμερικανικός στρατός έλαβε αποφασιστικά αμυντικά μέτρα για την προστασία του αμερικανικού προσωπικού στο εξωτερικό σκοτώνοντας τον Κασέμ Σουλεϊμανί», ανέφερε το υπουργείο Αμυνας των ΗΠΑ σε ανακοίνωση που δημοσιοποίησε.
Σκοπός ήταν «η αποτροπή μελλοντικών ιρανικών επιθέσεων», πρόσθεσε το Πεντάγωνο.
Ποιος ήταν ο Κασέμ Σουλεϊμανί
Το Ιράν — και προσωπικά ο Σουλεϊμανί — διαδραμάτισε ρόλο-κλειδί στην πορεία του πολέμου στη Συρία, στηρίζοντας το καθεστώς του Μπασάρ αλ Άσαντ. Επίσης υποστήριξε τις Δυνάμεις Λαϊκής Κινητοποίησης (ΔΛΚ) μια συμμαχία σιιτικών ιρακινών παραστρατιωτικών οργανώσεων η οποία έπαιξε καίριο ρόλο στις επιχειρήσεις εναντίον του ΙΚ.
Ο πανίσχυρος Ιρανός υποστράτηγος Κασέμ Σουλεϊμανί, ήταν μια από τις πιο δημοφιλείς προσωπικότητες στο Ιράν κι ένας από τους πιο επίφοβους αντιπάλους για τις ΗΠΑ αλλά και για πολλούς από τους συμμάχους τους.
Επικεφαλής της Δύναμης Κουντς, από το όνομα της Ιερουσαλήμ στα περσικά, αρμόδιας για τις επιχειρήσεις των Φρουρών της Επανάστασης στο εξωτερικό — το αμερικανικό περιοδικό New Yorker χαρακτήριζε το 2014 τη Δύναμη Κουντς υβρίδιο της CIA και των αμερικανικών ειδικών δυνάμεων — ο χαρισματικός υποστράτηγος διέθετε τεράστια επιρροή στο Ιράκ.
Θεωρείται πως ήταν ο άνθρωπος-κλειδί στις πολιτικές διεργασίες για τον σχηματισμό της ιρακινής κυβέρνησης από το 2018.
Για τους υποστηρικτές του όσο και για τους εχθρούς του ο Σουλεϊμανί, ο οποίος διαδραμάτισε κεντρικό ρόλο στον αγώνα εναντίον των τζιχαντιστών στο Ιράκ, κράταγε στα χέρια του τα κλειδιά της ιρανικής επιρροής στη Μέση Ανατολή.
Ειδικά στο Ιράκ και στη Συρία, δύο χώρες όπου οι ΗΠΑ έχουν εμπλακεί στρατιωτικά.
Αν και προτιμούσε να μένει στο περιθώριο, να δρα στις σκιές, επί δεκαετίες, ο Σουλεϊμανί άρχισε να βρίσκεται στα πρωτοσέλιδα του Τύπου μετά το ξέσπασμα του πολέμου στη Συρία, το 2011. Το Ιράν, η μεγάλη σιιτική δύναμη στη Μέση Ανατολή, παρείχε πολύτιμη βοήθεια στον Μπασάρ αλ Άσαντ στη σύρραξη αυτή.
Οι φωτογραφίες του στα πεδία των μαχών, οι εμφανίσεις του σε ντοκιμαντέρ, ακόμα και σ’ ένα φιλμ κινουμένων σχεδίων ή ένα βιντεοκλίπ τραγουδιού, τον μετέτρεψαν σε πρόσωπο πασίγνωστο σε όλη την περιοχή.
Ο ανώτατος αξιωματικός των Φρουρών της Επανάστασης πέρασε στο λιβανέζικο έδαφος — στο πλευρό της σιιτικής παράταξης Χεζμπολάχ — το μεγαλύτερο μέρος του πολέμου Ισραήλ-Λιβάνου το 2006, όπως αποκάλυψε ο ίδιος σε αποκλειστική συνέντευξη που παραχώρησε στην ιρανική κρατική τηλεόραση τον περασμένο Οκτώβριο.
Στο εξωτερικό, αρκετοί ηγέτες και αξιωματούχοι τον έβλεπαν ως το πρόσωπο που χειριζόταν τις σχέσεις της Τεχεράνης με τη λιβανέζικη Χεζμπολάχ και την παλαιστινιακή Χαμάς.