ΟΥΚΡΑΝΙΑ: Κλιμακούμενη ένταση ενόψει των εορτασμών της 9ης Μαΐου
Ρεπορτάζ: Παντελής Χαριτάκης
Εν μέσω εντεινόμενης πολεμικής ρητορικής και στρατιωτικών κινήσεων, η Ρωσία και η Ουκρανία προετοιμάζονται για ένα εκρηκτικό σκηνικό τις ημέρες γύρω από την Ημέρα της Νίκης. Με αφορμή την 80ή επέτειο από το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, οι φόβοι για ουκρανικά πλήγματα κατά την παρέλαση στη Μόσχα κλιμακώνουν τη διπλωματική και στρατιωτική αντιπαράθεση.
Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν πρότεινε τριήμερη ανακωχή, την οποία απέρριψε αμέσως το Κίεβο, κάνοντας λόγο για «προπαγανδιστικό ελιγμό» της Μόσχας. Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι επέμεινε ότι οποιαδήποτε εκεχειρία πρέπει να διαθέτει μηχανισμούς παρακολούθησης, τους οποίους –όπως σημειώνεται από αναλυτές του Ινστιτούτου για τη Μελέτη του Πολέμου (ISW)– η Ρωσία αρνείται να αποδεχθεί.
Στοχοποίηση των εορτασμών και προειδοποιήσεις Ζελένσκι
Η ουκρανική ηγεσία προειδοποίησε ότι δεν μπορεί να εγγυηθεί την ασφάλεια πτήσεων και ξένων ηγετών που ενδέχεται να παραστούν στις ρωσικές εκδηλώσεις, τονίζοντας ότι ενδεχόμενα επεισόδια στο ρωσικό έδαφος αποτελούν αποκλειστική ευθύνη του Κρεμλίνου. Ιδιαίτερη ανησυχία προκαλεί η κατάσταση στον εναέριο χώρο του Ντονμπάς, όπου το 2014 είχε σημειωθεί η πολύνεκρη κατάρριψη της πτήσης MH17.
Η ρητορική της Ρωσίας, ειδικά μέσω του Ντμίτρι Μεντβέντεφ και της Μαρίας Ζαχάροβα, έχει γίνει πιο απειλητική από ποτέ, με χαρακτηρισμούς όπως «διεθνής τρομοκράτης» για τον Ζελένσκι και σαφείς υπαινιγμούς για πιθανή χρήση πυρηνικών όπλων. Παράλληλα, η Ουκρανία κατέρριψε δύο ρωσικά Σουχόι 30 με τη χρήση ναυτικών drones, ενισχύοντας την εικόνα της αντεπίθεσης ενόψει του καλοκαιριού.
Συσπείρωση συμμάχων και Δυτική απάντηση
Η Ουκρανία, για τρίτη συνεχή χρονιά, θα συμμετάσχει στις δυτικές τελετές της 8ης Μαΐου στο Λονδίνο. Εκεί, για πρώτη φορά, θα παρελάσει ουκρανική στρατιωτική μονάδα, στέλνοντας ισχυρό συμβολικό μήνυμα ενότητας με τη Δύση. Το γεγονός τελεί υπό την αιγίδα του Υπουργείου Άμυνας του Ηνωμένου Βασιλείου, ενώ έχουν προσκληθεί ηγέτες από χώρες της Βαλτικής, της Πολωνίας και των Σκανδιναβικών χωρών.
Στο μεταξύ, η Ρωσία φαίνεται να προετοιμάζει ένα εσωτερικό αφήγημα θριάμβου, ενώ ταυτόχρονα προβάλει σκληρή γραμμή στο εξωτερικό. Οι διεθνείς οργανισμοί ασφαλείας, όπως το NATO, παρακολουθούν στενά τις εξελίξεις και εξετάζουν μέτρα αποτροπής σε περίπτωση στρατιωτικής πρόκλησης κατά των εορτασμών είτε στη Μόσχα είτε αλλού.
Πιθανότητα προβοκάτσιας και στοχοποίησης αμάχων
Πηγές από την Ουκρανία εκφράζουν φόβους ότι η Ρωσία ίσως επιδιώξει προβοκατόρικες ενέργειες κατά τη διάρκεια της επετείου – όπως εμπρησμούς, εκρήξεις ή ψευδείς επιθέσεις – με στόχο να κατηγορήσει το Κίεβο. Στρατιωτικοί παρατηρητές του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ) υπογραμμίζουν την ανάγκη αυξημένης επιτήρησης στα ρωσοουκρανικά σύνορα και στα στρατηγικά σημεία της Ουκρανίας.
Η Ημέρα της Νίκης δεν αποκλείεται να εξελιχθεί σε «Ημέρα της Έκρηξης», με την περιοχή να βρίσκεται στην κόψη του ξυραφιού. Καθώς το πολεμικό κλίμα βαθαίνει και η ένταση κορυφώνεται, η διπλωματία μοιάζει απούσα και ο κίνδυνος γενικευμένης ανάφλεξης γίνεται ολοένα και πιο απτός.
