της Αννας Παρδάλη – Παιδίατρος
Πριν από λίγες ημέρες, ένα βρέφος 50 ημερών πέθανε σε ιδιωτικό παιδιατρικό νοσοκομείο στην Αθήνα, από κοκκύτη. Το γεγονός επιβεβαιώνεται από γιατρούς και έχει δηλωθεί ήδη στο ΚΕΕΛΠΝΟ.
Το άτυχο βρέφος που πέθανε από τον κοκκύτη, φαίνεται ότι δεν «κόλλησε» τη νόσο από άτομο του στενού οικογενειακού του περιβάλλοντος που φαίνεται ότι εμβολιαζόταν κανονικά. Ο κοκκύτης, όμως, έχει πολύ υψηλή μεταδοτικότητα. Πιθανότατα κόλλησε από μεγαλύτερο σε ηλικία άτομο, που ενδεχομένως δεν είχε κάνει τα επαναληπτικά εμβόλια.
Ο κοκκύτης προκαλεί σοβαρή λοίμωξη του αναπνευστικού και επιπλοκές όπως η πνευμονία που αποτελεί την κύρια θανατηφόρο επιπλοκή της νόσου και η κοκκυτική εγκεφαλοπάθεια . Οφείλεται στο μικρόβιο Bordetellapertussis και μεταδίδεται αερογενώς, με σταγονίδια και σπάνια με μολυσμένα αντικείμενα.
Τα τελευταία χρόνια παγκοσμίως συμβαίνουν 50.000.000 περιπτώσεις κάθε χρόνο και 300.000 θάνατοι .
Την περίοδο 2004-2014 καταγράφηκαν 320 κρούσματα κοκκύτη στη χώρα μας. Τα 191 κρούσματα ( περίπου τα 2/3 των περιστατικών δηλαδή) δεν είχαν εμβολιαστεί με καμία δόση του εμβολίου. Τα 2 από αυτά τα κρούσματα είχαν κατάληξη τον θάνατο.
Τα τελευταία 2 χρόνια όμως φαίνεται να υπάρχει αυξητική επίπτωση της νόσου:
Το 2015 τα δηλωθέντα κρούσματα ήταν 16, ενώ για το έτος 2016 έως τον Ιούλιο μόνο, τα κρούσματα ήταν 51 που αν συνεχιστεί με τον ίδιο ρυθμό, ως το τέλος του χρόνου αναμένεται να είναι ο μεγαλύτερος αριθμός κρουσμάτων των τελευταίων 12 ετών .
Ο κοκκύτης προλαμβάνεται με εμβολιασμό, ωστόσο το βρέφος που κατέληξε πρόσφατα, δεν είχε προλάβει να εμβολιαστεί ώστε να αποκτήσει ανοσία, αφού το πρώτο εμβόλιο κατά του κοκκύτη χορηγείται σε ηλικία δύο μηνών.
Η μητέρα του δεν είχε εμβολιαστεί για κοκκύτη στο τρίτο τρίμηνο της εγκυμοσύνης, σύμφωνα με οδηγία που βρίσκεται σε ισχύ από το 2013, ώστε να καλύψει το νεογνό για τους δύο πρώτους μήνες της ζωής του.
Η Συμβουλευτική Επιτροπή Εμβολιασμών (ACIP) του CDC( Centre for DiseaseControl and Prevention USA) προτείνει τον εμβολιασμό όλων των εγκύων σε κάθε εγκυμοσύνη κατά προτίμηση την 27η έως 28η βδομάδα της κύησης.
Στην Ελλάδα, οι περισσότερες γυναίκες δεν ενημερώνονται για το εμβόλιο αυτό από τον γυναικολόγο τους, μολονότι ο εμβολιασμός συστήνεται σε όλες τις εγκύους.
Σημειώνεται ότι το ολοκυτταρικό εμβόλιο του κοκκύτη σταμάτησε να χρησιμοποιείται από τη δεκαετία του ’80 γιατί βρέθηκε ότι είχε σημαντικές ανεπιθύμητες ενέργειες (πυρετό, πόνο και οίδημα,). Στη θέση του χρησιμοποιείται το ακυτταρικό εμβόλιο, το οποίο είναι ασφαλέστερο αλλά ασθενέστερο, με αποτέλεσμα να απαιτείται επαναληπτική δόση κάθε 5-10 χρόνια.
Το συγκεκριμένο εμβόλιο, πάντως, εμφανίζει πολύ συχνά έλλειψη στην Ελλάδα.
Σε πρόσφατη σχετική μελέτη, το ΚΕΕΛΠΝΟ αναφέρει ότι υπάρχουν ανεμβολίαστοι θύλακες στον πληθυσμό, καθώς και ότι η εμφάνιση κρουσμάτων κοκκύτη οφείλεται επίσης στην εξασθένηση της φυσικής ανοσίας μετά τη λοίμωξη και στην ανοσία μετά τον εμβολιασμό, στο γεγονός ότι οι μεγαλύτεροι δεν κάνουν τα επαναληπτικά εμβόλια αλλά και στο ότι αρκετοί επιλέγουν να μην εμβολιάζονται, λόγω της αντιεμβολιαστικής τους ιδεολογίας.
Σχετικά με την αντιεμβολιαστική στάση των γονέων που έχει επικρατήσει να ονομάζεται « αντιεμβολιαστικό κίνημα» σύμφωνα με στοιχεία από διεθνή επιστημονική μελέτη, που δημοσιεύθηκε πρόσφατα τον Σεπτέμβριο του 2016, στο ιατρικό περιοδικό “EbioMedicine”, με επικεφαλής ερευνητές της Σχολής Υγιεινής & Τροπικής Ιατρικής και του ImperialCollege του Λονδίνου:
Ένας στους τέσσερις Έλληνες θεωρούν ότι τα εμβόλια δεν είναι ασφαλή. Το ποσοστό αυτό (25%) είναι υπερδιπλάσιο από τον μέσο όρο παγκοσμίως (12%) των ανθρώπων που είναι επιφυλακτικοί με τα εμβόλια.
Ένας από τους λόγους της διόγκωσης του αντιεμβολιαστικού ρεύματος και στη χώρα μας είναι το γεγονός ότι δεν «βλέπουμε» νοσήματα όπως ιλαρά, κοκκύτη ή διφθερίτιδα σε τακτική βάση. Ο λόγος φυσικά είναι το «τείχος της ανοσίας» ή αλλιώς η «ανοσία της αγέλης» που δημιουργεί η εμβολιαστική κάλυψη του πληθυσμού.
Οι γονείς θα πρέπει να αντιληφθούν ότι δεν μπορούν να προβλέψουν πότε το ανεμβολίαστο παιδί τους θα έρθει σε επαφή με άτομο που έχει μολυνθεί με τη νόσο και ότι το παιδί τους θα αποτελέσει πηγή διασποράς της νόσου και τα πρώτα άτομα που θα νοσήσουν θα είναι άλλα ανεμβολίαστα παιδιά και κυρίως τα βρέφη.
