Την υπεύθυνη στάση που έχει τηρήσει το Οικουμενικό Πατριαρχείο στην εκκλησιαστική διαμάχη που έχει ξεσπάσει με το Πατριαρχείο Μόσχας υπογράμμισε ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος.
Παρόλο που το ρωσικό πατριαρχείο έχει πάψει να μνημονεύει τον Οικουμενικό Πατριάρχη με πρόσχημα την παραχώρηση αυτοκεφαλίας στην εκκλησία της Ουκρανίας, ο προκαθήμενος της Ορθοδοξίας ξεκαθάρισε ότι το Πατριαρχείο της Κωνσταντινουπόλεως συνεχίζει να μνημονεύει τον Πατριάρχη των Ρώσων Κύριλλο και έχει συμβουλέψει τον ηγέτη της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ουκρανίας να πράξει το ίδιο.
Σχετικά με τη στάση του Πατριαρχείου Μόσχας, ο κ. Βαρθολομαίος έκανε λόγο για αχαριστία. «Όπως ξέρετε, τα τελευταία χρόνια (ο πρώτος θρόνος) δοκιμάζεται από μια αγνώμονα συμπεριφορά της εκκλησίας της Ρωσίας προς την μητέρα της εκκλησία. Είμαστε η μητέρα εκκλησία γιατί εμείς τους δώσαμε τον Χριστιανισμό. Εμείς τους δώσαμε τα φώτα. Εμείς τους δώσαμε το κυριλλικό αλφάβητο δια του οποίου θελήσαμε να τους βοηθήσουμε να καλλιεργήσουν τον πολιτισμό τους. Και αυτοί όπως λέμε στην εκκλησιαστική γλώσσα εκκίνησαν την πτέρνα κατά του ευεργέτου. Θύμωσαν μαζί μας διότι κάναμε αυτοκέφαλη την εκκλησία της Ουκρανίας», είπε ο κ. Βαρθολομαίος κατά τη διάρκεια εκδήλωσης στη Νέα Υόρκη, η οποία είναι ο τελευταίος σταθμός της περιοδείας του στις ΗΠΑ.
Υπενθυμίζεται ότι σύμφωνα με την παράδοση της εκκλησίας, η παραχώρηση αυτοκεφαλίας αποτελεί μοναδικό προνόμιο του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Κατά τη διάρκεια των αιώνων, το Οικουμενικό Πατριαρχείο έχει παραχωρήσει αρκετές φορές αυτοκεφαλία σε κατά τόπους εκκλησίες, με πρώτη την ίδια την εκκλησία της Ρωσίας το 16ο αιώνα. «Γιατί να μην την κάνουμε, όπως κάναμε αυτοκέφαλη τη Ρωσία, τη Σερβία, τη Βουλγαρία, την Ελλάδα, την Πολωνία, την Ρουμανία, την Αλβανία; Και είναι αποκλειστικό προνόμιο του Οικουμενικού Πατριαρχείου να δίνει τις αυτοκεφαλίες. Όλες αυτές οι εκκλησίες που απαρίθμησα έγιναν αυτοκέφαλες από το Οικουμενικό Πατριαρχείο, το οποίο αδειάζει τον εαυτό του γιατί δίνει εδάφη της δικαιοδοσίας του για να γίνουν αυτοκέφαλες ανεξάρτητες εκκλησίες», εξήγησε ο Οικουμενικός Πατριάρχης.
Υπό αυτό το πρίσμα, μετά τη κρίση που προέκυψε μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας, ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος ανταποκρίθηκε στο αίτημα του λαού της Ουκρανίας, παραχωρώντας αυτοκεφαλία. Ως αντίποινα, το Πατριαρχείο Μόσχας αποφάσισε να σταματήσει να μνημονεύει τον Οικουμενικό Πατριάρχη. Η εκκλησία της Κωνσταντινουπόλεως μένοντας πιστή στην εκκλησιαστική τάξη και με αίσθημα ευθύνης προς την ιστορία δεν αντέδρασε στη συγκεκριμένη κίνηση και συνέχισε να μνημονεύει κανονικά τον Πατριάρχη Κύριλλο.
«Γιατί, λοιπόν, να μην γινόταν το ίδιο και με την Ουκρανία με τα 40-50 εκατομμύριων κατοίκων. Θέλησαν όχι μόνο τώρα αλλά και πολύ παλαιότερα και τώρα ακόμα εντονότερα επιθύμησαν οι Ουκρανοί αδελφοί μας να έχουν τη δική τους εκκλησία και να μη υπάγονται στη Μόσχα, να μην εξαρτώνται από την Μόσχα, να μην καταδυναστεύονται από τη Μόσχα. Το κάναμε με αίσθημα ευθύνης έναντι της ιστορίας και έναντι της Ουκρανίας και των κατοίκων της. Θύμωσαν και έκοψαν την κοινωνία με το Οικουμενικό Πατριαρχείο. Έβγαλαν το όνομα από τα δίπτυχα και δεν με μνημονεύουν. Σκασίλα μου (που δεν με μνημονεύουν)», είπε ο κ. Βαρθολομαίος.
Μήνυμα Στήριξης στον Αρχιεπίσκοπο Ελπιδοφόρο
Αναφερόμενος στις τιμές και στην αναγνώριση που του επιφύλαξε η αμερικανική πλευρά, σημείωσε ότι αντικατοπτρίζουν το υψηλό κύρος που χαίρει το Οικουμενικό Πατριαρχείο, το οποίο δυστυχώς είναι πολύ μεγαλύτερο διεθνώς από ότι εντός της Τουρκίας, η οποία είναι η ιστορική του έδρα. Σχετικά με τον πρόεδρο Μπάιντεν αναφέρθηκε στη προσωπική φιλία που τους ενώνει, αλλά και στην ιδιόχειρη υποσημείωση που πρόσθεσε ο Αμερικανός πρόεδρος στην τελευταία απαντητική επιστολή που του έστειλε, η οποία έλεγε «να είστε καλά γιατί χρειαζόμαστε την ηγεσία σας»
Οι ΗΠΑ είναι μια από τις μεγαλύτερες και σημαντικότερες επαρχίες του Οικουμενικού Θρόνου. Αναφερόμενος στη σημασία της, ο Πατριάρχης έπλεξε το εγκώμιο στον Αρχιεπίσκοπο Ελπιδοφόρο, λέγοντας ότι μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα κατάφερε να δρομολογήσει λύσεις για τα τρία μεγάλα προβλήματα της Αρχιεπισκοπής, τα οποία αφορούσαν την αποπεράτωση του ναού του Αγίου Νικολάου, την Θεολογική Σχολή της Βοστώνης και το ταμείο συνταξιοδότησης των κληρικών.
«Ύστερα από 12 χρόνια έχω την ευλογία του Θεού και έχω τη χαρά να είμαι κοντά στην ομογένεια της Αμερικής. Αυτή τη φορά βρήκα επικεφαλής της Αρχιεπισκοπής έναν νέο Αρχιεπίσκοπο. Νέο στην ηλικία και νέο στο ξεκίνημα της θητείας του. Από το Πατριαρχείο έχουμε πλήρη εμπιστοσύνη στο πρόσωπο του κ. Ελπιδοφόρου και για αυτό άλλωστε τον εκλέξαμε ομόφωνα και τον στείλαμε για να ηγηθεί αυτή την πρώτη και σημαντική επαρχία του Οικουμενικού Θρόνου για όσα χρόνια επιτρέψει ο Κύριος. Τον εκλέξαμε γιατί υπό τις παρούσες συνθήκες δεν μπορούσαμε να βρούμε άλλον καλύτερο και καταλληλότερο γι´ αυτή την θέση. Χαίρομαι που διαπιστώνω ότι τον αγκαλιάσατε με την ίδια αγάπη που ήρθε εκείνος προς εσάς. Και η αμοιβαία αγάπη, η εμπιστοσύνη και το όραμα που έχετε είναι η καλύτερη εγγύηση για την επιτυχία της αρχιεπισκοπίας του», δήλωσε ο Οικουμενικός Πατριάρχης.
