Τη Συνολική Στρατηγική Εταιρική Σχέση ΕΕ-Αιγύπτου υπέγραψαν η πρόεδρος της Κομισιόν και ο Αιγύπτιος πρόεδρος.
Κατά την ομιλία της, μετά τη συνάντηση, η Πρόεδρος της Επιτροπής ανακοίνωσε ότι αυτή η συνολική εταιρική σχέση ΕΕ-Αιγύπτου θα υποστηριχθεί από ένα νέο οικονομικό και επενδυτικό πακέτο 7,4 δισεκατομμυρίων ευρώ για τα επόμενα τέσσερα χρόνια (2024-2027).
Η Πρόεδρος φον ντερ Λάιεν συνοδευόταν από άλλους πέντε ευρωπαίους ηγέτες: τον πρωθυπουργό του Βελγίου Αλεξάντερ ντε Κρο, η χώρα του οποίου έχει την Προεδρία του Συμβουλίου, τον πρωθυπουργό της Ελλάδας Κυριάκο Μητσοτάκη, τον Πρόεδρο της Κύπρου Νίκο Χριστοδουλίδη, τον καγκελάριο της Αυστρίας, Καρλ Νεχάμερ και την πρωθυπουργό της Ιταλίας, Τζόρτζια Μελόνι.
Τι προβλέπει η συμφωνία ορόσημο ΕΕ-Αιγύπτου
Η στρατηγική και συνολική εταιρική σχέση μεταξύ της ΕΕ και της Αιγύπτου καλύπτει έξι τομείς αμοιβαίου ενδιαφέροντος για την Ευρώπη και την Αίγυπτο: Πολιτικές σχέσεις, Οικονομική σταθερότητα, Επενδύσεις & Εμπόριο, Μετανάστευση, Ασφάλεια, Άνθρωποι και δεξιότητες.
Σύμφωνα με το επίσημο κείμενο που δημοσιεύει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή η Στρατηγικής και συνολικής εταιρικής σχέσης μεταξύ ΕΕ και Αιγύπτου, βασίζεται στις αξίες της ισότητας και του αμοιβαίου σεβασμού και εμπιστοσύνης.
Τα δύο μέρη, έχοντας επίγνωση της ιστορικής σχέσης που τα συνδέει εδώ και χιλιετίες, επανέλαβαν τις δεσμεύσεις τους να αξιοποιήσουν τη μακρόχρονη σχέση τους, η οποία σφυρηλατήθηκε από στενούς γεωγραφικούς, πολιτιστικούς, πολιτικούς, οικονομικούς και λαϊκούς δεσμούς, με στόχο την εμβάθυνση της κοινής τους σταθερότητας, ειρήνης και ευημερίας.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση αναγνωρίζει την Αίγυπτο ως αξιόπιστο εταίρο, καθώς και τον μοναδικό και ζωτικό γεωστρατηγικό ρόλο της Αιγύπτου ως πυλώνα ασφάλειας, μετριοπάθειας και ειρήνης στην περιοχή της Μεσογείου, της Εγγύς Ανατολής και της Αφρικής.
Και τα δύο μέρη υπενθυμίζουν τη δέσμευσή τους στις αρχές που κατοχυρώνονται στον Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών και σε άλλες σχετικές πολυμερείς συμφωνίες, καθώς και στη Συμφωνία Σύνδεσης και στις προτεραιότητες εταιρικής σχέσης Αιγύπτου-ΕΕ 2021-2027 που τις δεσμεύει.
Κατά συνέπεια, η Αίγυπτος και η ΕΕ αποφάσισαν να διαμορφώσουν και να υπογράψουν ένα πλήρες έγγραφο για τη συνολική και στρατηγική εταιρική σχέση, κατά το πρώτο τρίμηνο του 2024. Το έγγραφο στρατηγικής εταιρικής σχέσης θα προσδιορίζει σαφώς συγκεκριμένους τομείς συνεργασίας, δηλαδή: πολιτικές σχέσεις, μακροοικονομική σταθερότητα, βιώσιμες επενδύσεις και εμπόριο, συμπεριλαμβανομένης της ενέργειας, των υδάτων, της επισιτιστικής ασφάλειας και της κλιματικής αλλαγής, της μετανάστευσης, της ασφάλειας και της ανάπτυξης του ανθρώπινου κεφαλαίου. Η υλοποίηση αυτών των τομέων θα πρέπει να απελευθερώσει το πλήρες δυναμικό της σχέσης Αιγύπτου-ΕΕ.
Πολιτικές σχέσεις
Η Αίγυπτος και η ΕΕ θα συνεχίσουν να εργάζονται για την οικοδόμηση και την εφαρμογή μιας θετικής ατζέντας για κοινή ευημερία και σταθερότητα. Η Αίγυπτος και η ΕΕ θα συνεχίσουν να εργάζονται βάσει των δεσμεύσεών τους για την περαιτέρω προώθηση της δημοκρατίας, των θεμελιωδών ελευθεριών και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της ισότητας των φύλων και των ίσων ευκαιριών, όπως συμφωνήθηκε στις προτεραιότητες της εταιρικής σχέσης. Η ΕΕ είναι έτοιμη να συνδράμει την Αίγυπτο στην εφαρμογή της εθνικής στρατηγικής της για τα ανθρώπινα δικαιώματα, σύμφωνα με τις διατάξεις της συμφωνίας σύνδεσης και των προτεραιοτήτων εταιρικής σχέσης 2021-2027.
Οι περιφερειακές και διεθνείς προκλήσεις αναδεικνύουν τη σημασία της ενίσχυσης του πολιτικού διαλόγου μεταξύ των δύο πλευρών με τη διοργάνωση μιας συνόδου κορυφής, μία φορά κάθε δύο χρόνια, στην οποία θα συμμετέχουν οι πρόεδροι της Αραβικής Δημοκρατίας της Αιγύπτου, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, εναλλάξ στο Κάιρο και στις Βρυξέλλες, πέρα από το ετήσιο Συμβούλιο Σύνδεσης, το οποίο αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο της διμερούς δέσμευσης στο πλαίσιο της συμφωνίας σύνδεσης και των υφιστάμενων δραστηριοτήτων συνεργασίας μεταξύ της Αιγύπτου και των κρατών μελών της ΕΕ.
Οικονομική σταθερότητα
Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι έτοιμη να στηρίξει το αναπτυξιακό θεματολόγιο 2030 της Αιγύπτου για την εξασφάλιση μακροπρόθεσμης μακροοικονομικής σταθερότητας και βιώσιμης οικονομικής ανάπτυξης, με βάση τις από κοινού καθορισμένες προτεραιότητες και μεταρρυθμιστικούς στόχους κατά μήκος της αιγυπτιακής αναπτυξιακής ατζέντας. Η χρηματοδότηση θα στηρίξει και θα συνοδεύσει την πρόοδο κατά μήκος αυτών των από κοινού καθορισμένων προτεραιοτήτων και στόχων και θα απελευθερώσει το πλήρες δυναμικό των επενδύσεων του ιδιωτικού τομέα. Αυτό θα συμβάλει στον μετριασμό των επιπτώσεων της τρέχουσας διεθνούς και περιφερειακής κρίσης υπέρ μιας κοινής σταθερότητας και ασφάλειας και για τις δύο πλευρές.
Η ΕΕ είναι έτοιμη να στηρίξει την αιγυπτιακή οικονομία παρέχοντας έγκαιρη στήριξη, καθώς αντιμετωπίζει αυξημένες πιέσεις στο ισοζύγιο πληρωμών που απορρέουν από το παγκόσμιο οικονομικό περιβάλλον, συμπεριλαμβανομένης της απότομης αύξησης του κόστους δανεισμού. Η στήριξη αυτή θα συμπληρώσει χρήσιμα τη χρηματοδότηση του ΔΝΤ και θα στηρίξει την Αίγυπτο στην εφαρμογή οικονομικών πολιτικών με στόχο την ανάδειξη της αξιοπιστίας, την τόνωση της εμπιστοσύνης και την απελευθέρωση των ιδιωτικών εισροών. Για τον σκοπό αυτό, η Ευρωπαϊκή Ένωση υποστηρίζει τον διμερή διάλογο υψηλού επιπέδου μεταξύ της Αιγύπτου και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου ώστε να καταστεί δυνατή η συνεχής εφαρμογή των συνολικών και διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων της Αιγύπτου.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι έτοιμη να παράσχει στήριξη τόσο στις βραχυπρόθεσμες ανάγκες σταθεροποίησης όσο και στις μεσοπρόθεσμες ανάγκες οικονομικής ανάπτυξης. Βραχυπρόθεσμα, η ΕΕ είναι έτοιμη να παράσχει στήριξη με τη μορφή δημοσιονομικής στήριξης, χρηματοδότησης με ευνοϊκούς όρους και επιχορηγήσεων. Αυτή η στήριξη της ΕΕ θα διευκολύνει την πρόσβαση στην αναπτυξιακή χρηματοδότηση. Εργαλεία όπως η πιθανή ανταλλαγή χρέους, που θα αποφασιστεί από τα αντίστοιχα κράτη μέλη, θα μπορούσαν να ενισχύσουν το δημοσιονομικό χώρο που απαιτείται για βασικές επενδύσεις.
Επενδύσεις στην Αίγυπτο
Επιπλέον, η ΕΕ δεσμεύεται σταθερά να ενισχύσει τις πτυχές της συνεργασίας με την Αίγυπτο σε πολλούς τομείς της σύγχρονης οικονομίας, συμπεριλαμβανομένων των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και του ανανεώσιμου υδρογόνου, της προηγμένης εκβιομηχάνισης, της γεωργίας, της επισιτιστικής ασφάλειας, της συνδεσιμότητας και της ψηφιοποίησης, της ασφάλειας και της διαχείρισης των υδάτων. Αυτοί οι τομείς θα προσελκύσουν ευρωπαϊκές επενδύσεις ύψους έως και 5 δισ. ευρώ, οι οποίες θα υποστηρίζονται από εγγυήσεις στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Ταμείου για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη και του Οικονομικού Επενδυτικού Σχεδίου. Η ΕΕ θα στηρίξει επίσης τις συνεχιζόμενες προσπάθειες της Αιγύπτου για τη βελτίωση του επιχειρηματικού και επενδυτικού της περιβάλλοντος, διευκολύνοντας τις εμπορικές και επενδυτικές ροές σύμφωνα με τις διεθνείς υποχρεώσεις της, ιδίως εκείνες σε σχέση με την ΕΕ.
Η ΕΕ είναι έτοιμη να υποστηρίξει τη Διεθνή Επενδυτική Διάσκεψη το 2024, όπου οι ενισχυμένες επιχειρηματικές ανταλλαγές Αιγύπτου-ΕΕ θα ενισχύσουν επίσης το συνολικό επιχειρηματικό περιβάλλον και θα τονώσουν τις δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις. Η ευρωπαϊκή στήριξη θα επιτρέψει στην ευρωπαϊκή επιχειρηματική κοινότητα να επωφεληθεί από τις διαθέσιμες επενδυτικές δυνατότητες στην Αίγυπτο, συμπεριλαμβανομένων των προνομίων που παρέχει η διώρυγα του Σουέζ, η οποία αποτελεί τον σημαντικότερο εμπορικό και θαλάσσιο διάδρομο που συνδέει την Ανατολή με τη Δύση του πλανήτη, και της οικονομικής ζώνης της διώρυγας του Σουέζ, η οποία θα ενισχύσει τον ρόλο της Αιγύπτου στις αλυσίδες εφοδιασμού της ΕΕ και έχει τη δυνατότητα να προσελκύσει βιομηχανίες της ΕΕ στην Αίγυπτο.
Η ΕΕ και η Αίγυπτος αναγνωρίζουν ότι η νέα γεωπολιτική πραγματικότητα και η πραγματικότητα της αγοράς ενέργειας απαιτούν εμβάθυνση της υφιστάμενης εταιρικής σχέσης τους για τη στήριξη της ενεργειακής τους ασφάλειας. Για το σκοπό αυτό, η ΕΕ και η Αίγυπτος συμφωνούν να εντείνουν τη συνεργασία τους με ιδιαίτερη έμφαση στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, στις δράσεις ενεργειακής απόδοσης, καθώς και στη συνεργασία για άλλες ασφαλείς και βιώσιμες τεχνολογίες χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, αξιοποιώντας το σημαντικό δυναμικό της Αιγύπτου για την οικονομικά αποδοτική επέκταση της παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, μέσω έργων όπως η διασύνδεση GREGY. Η ΕΕ δεσμεύεται επίσης να υποστηρίξει τις εργασίες του Φόρουμ Φυσικού Αερίου East Med με σκοπό την ενίσχυση της ενεργειακής συνεργασίας και της ασφάλειας εφοδιασμού με φυσικό αέριο στην περιοχή και του εμπορίου φυσικού αερίου με την ΕΕ.
Εμπόριο και ζώνη ελεύθερων συναλλαγών
Η στρατηγική εταιρική σχέση είναι έτοιμη να ενισχύσει τη συνεργασία μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Αιγύπτου για την πλήρη εφαρμογή και την πλήρη αξιοποίηση του δυναμικού της ζώνης ελεύθερων συναλλαγών της συμφωνίας σύνδεσης. Στο πλαίσιο της εταιρικής σχέσης η ΕΕ θα διερευνήσει διάφορες μορφές για τον εκσυγχρονισμό και την αναθεώρηση της Συμφωνίας Σύνδεσης στο θέμα των εμπορικών και επενδυτικών σχέσεων, ώστε να τις προσαρμόσει καλύτερα στις σημερινές προκλήσεις.
Σχετικά με τα θέματα νερού
Με γνώμονα το κοινό όραμα για μια πιο βιώσιμη διαχείριση των υδάτινων πόρων και την αντιμετώπιση των προκλήσεων που θέτει η διαχείριση των υδάτων στο πλαίσιο του αυξανόμενου πληθυσμού, των ανταγωνιστικών αναγκών σε νερό και της κλιματικής αλλαγής, η Αίγυπτος και η ΕΕ συμφωνούν σε τομείς συνεργασίας σε διμερές, περιφερειακό και διεθνές επίπεδο στον τομέα των υδάτων, σύμφωνα με την κοινή δήλωση για την εταιρική σχέση Αιγύπτου-ΕΕ στον τομέα των υδάτων που υπεγράφη στην COP28 στο Ντουμπάι.
Αναγνωρίζοντας τη μεγάλη εξάρτηση της Αιγύπτου από τον ποταμό Νείλο στο πλαίσιο της λειψυδρίας της, η ΕΕ επαναλαμβάνει τη στήριξή της στην ασφάλεια των υδάτων της Αιγύπτου και τη συμμόρφωση με το διεθνές δίκαιο, ενώ υπενθυμίζει ότι η αρχή «μη βλάπτειν» χρησιμεύει ως κατευθυντήρια αρχή στην ευρωπαϊκή πράσινη συμφωνία.
Μετανάστευση και την κινητικότητα
Με γνώμονα τις αρχές της εταιρικής σχέσης, της κοινής ευθύνης και του επιμερισμού των βαρών, η Αίγυπτος και η ΕΕ υιοθετούν μια ολιστική προσέγγιση για τη διακυβέρνηση της μετανάστευσης. Η Ευρωπαϊκή Ένωση θα παράσχει περαιτέρω την αναγκαία οικονομική στήριξη για να βοηθήσει την Αίγυπτο σε προγράμματα που σχετίζονται με τη μετανάστευση και συνεπάγονται την ανάπτυξη μιας ολιστικής προσέγγισης της μετανάστευσης, συμπεριλαμβανομένων των νόμιμων μεταναστευτικών οδών σύμφωνα με τις εθνικές αρμοδιότητες και των προγραμμάτων κινητικότητας, όπως οι εταιρικές σχέσεις για την αξιοποίηση ταλέντων, την αντιμετώπιση των βαθύτερων αιτιών της παράτυπης μετανάστευσης, την καταπολέμηση της λαθραίας διακίνησης μεταναστών και της εμπορίας ανθρώπων, την ενίσχυση της διαχείρισης των συνόρων και τη διασφάλιση αξιοπρεπούς και βιώσιμης επιστροφής και επανένταξης.
Η ΕΕ και η Αίγυπτος θα συνεχίσουν να συνεργάζονται προκειμένου να στηρίξουν τις προσπάθειες της Αιγύπτου για τη φιλοξενία προσφύγων και οι δύο πλευρές δεσμεύονται για την προστασία των δικαιωμάτων των μεταναστών και των προσφύγων.
Ασφάλεια και καταπολέμηση της τρομοκρατίας
Τα δύο μέρη επιβεβαιώνουν περαιτέρω τις προσπάθειές τους να καταπολεμήσουν όλες τις προκλήσεις στον τομέα της ασφάλειας, ιδίως στο πλαίσιο του Παγκόσμιου Φόρουμ για την Καταπολέμηση της Τρομοκρατίας, στο οποίο η Αίγυπτος και η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι συμπρόεδροι από τον Μάιο του 2023. Η ΕΕ και η Αίγυπτος συμφώνησαν στην ανάγκη να εμβαθύνουν τη συνεργασία τους, μέσω του αντιτρομοκρατικού διαλόγου, και να την ενισχύσουν στον τομέα της πρόληψης και της αντιμετώπισης των απειλών και των προκλήσεων για την ασφάλεια, συμπεριλαμβανομένων των απειλών για την κυβερνοασφάλεια.
Η Αίγυπτος και η ΕΕ θα διερευνήσουν περαιτέρω τη συνεργασία στον τομέα της επιβολής του νόμου, του σοβαρού και οργανωμένου εγκλήματος, καθώς και της κατάρτισης και της ανάπτυξης ικανοτήτων. Τα δύο μέρη θα διερευνήσουν την επιχειρησιακή συνεργασία σε τομείς που σχετίζονται με την πρόληψη της παράνομης διακίνησης πολιτιστικών αγαθών και την επιστροφή των παράνομα διακινηθέντων πολιτιστικών αγαθών σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο.
Δημογραφικό και ανθρώπινο κεφάλαιο
Λαμβάνοντας υπόψη ότι η Αίγυπτος έχει επίγνωση της σημασίας της ανθρώπινης συνιστώσας για την επίτευξη της ανάπτυξης, η Ευρωπαϊκή Ένωση επιβεβαιώνει την υποστήριξή της στην τεχνική και επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση. Η στήριξη αυτή, η οποία λειτουργεί επίσης μέσω των από κοινού καθορισμένων προτεραιοτήτων και στόχων, θα βοηθήσει στην αντιστοίχιση των δεξιοτήτων και των αναγκών της αγοράς εργασίας, μεταξύ άλλων μέσω της κινητικότητας του εργατικού δυναμικού, των προγραμμάτων εποχικών εργαζομένων και της συνεχιζόμενης στήριξης της κοινωνικοοικονομικής επανένταξης των Αιγυπτίων που επιστρέφουν στην Αίγυπτο.
Επιπλέον, η ΕΕ θα εντείνει τη συνεργασία στον τομέα της έρευνας και της καινοτομίας και θα εργαστεί για τη συνέχιση και την ενίσχυση της συμμετοχής στο PRIMA και το Erasmus+. Θα επιτρέψει επίσης στην Αίγυπτο να διαπραγματευτεί την ένταξή της στα προγράμματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως η Δημιουργική Ευρώπη, το πρόγραμμα «Ορίζοντας Ευρώπη» και το πρόγραμμα «Ψηφιακή Ευρώπη». Στηριζόμενη σε αυτό, η ΕΕ είναι έτοιμη να εξετάσει μια πανεπιστημιακή πρωτοβουλία ΕΕ-Αιγύπτου για να ενθαρρύνει τη βαθύτερη εμπλοκή των ευρωπαϊκών πανεπιστημίων στην Αίγυπτο.
Η ΕΕ θα παράσχει τεχνική βοήθεια για τη βελτιστοποίηση της εφαρμογής της στρατηγικής και συνολικής εταιρικής σχέσης.
