Του Θανάση Κ.
Για να τα λέμε κάποτε τα πράγματα με το όνομά τους:
Οι ενεργειακές κυρώσεις κατά της Ρωσίας πλήττουν περισσότερο την Ευρώπη και λιγότερο τη Ρωσία!
— Όταν επιβάλλεις εμπάργκο σε ένα προμηθευτή πετρελαίου ή φυσικού αερίου – επιδιώκεις να τον «τιμωρήσεις» δηλαδή να μειώσεις δραστικά τα έσοδά του, αλλά χωρίς να πληγείς εσύ ο ίδιος…
Για να «τιμωρήσεις» ένα προμηθευτή ενεργείας πρέπει να του κλείσεις κάποιες αγορές, όπου αυτός δεν θα μπορεί πια να πουλάει – και να υποκαταστήσεις την προσφορά του από κάποιους άλλους προμηθευτές που θα καλύψουν το κενό, ώστε να μην ανέβει η τιμή ενεργείας και πληγούν και οι χώρες που καταναλώνουν ενέργεια – δηλαδή εσύ ο ίδιος, που τον «τιμωρείς»…
Αυτό είναι σχετικά απλό, όταν επιβάλεις εμπάργκο σε μικρούς, μεσαίους ή πάντως «μεμονωμένους» παραγωγούς, όπως το Ιράν ή η Βενεζουέλα.
Αλλά όταν επιβάλεις εμπάργκο στη Ρωσία – τον πρώτο παγκόσμιο εξαγωγέα φυσικού αερίου στον κόσμο και τον δεύτερο εξαγωγέα πετρελαίου (αργού) – τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά.
— Τα πράγματα γίνονται χειρότερα, όταν μαζί με τον προμηθευτή που έχεις βάλει στο στόχαστρο – τη Ρωσία, στην περίπτωσή μας – συνασπίζεται όλο το παγκόσμιο καρτέλ πετρελαίου! Κι αυτό ήδη συνέβη στην περίπτωσή μας. Όχι μόνο δεν πρόκειται να αυξήσουν την παραγωγή τους οι υπόλοιποι, για να καλύψουν το «κενό» της Ρωσίας, αλλά ήδη τη μειώνουν…
–Τα πράγματα γίνονται ακόμα χειρότερα, όταν και οι υπόλοιποι καταναλωτές ενέργειας (πέρα από τις δυτικές χώρες, δηλαδή ΗΠΑ-ΕΕ και Αυστραλία), αρνούνται να εφαρμόσουν κι αυτοί κυρώσεις. Επομένως η Ρωσία έχει εναλλακτικές αγορές να πουλάει πετρέλαιο. Αυτή τη στιγμή Κίνα και Ινδία αρνούνται τις δυτικές κυρώσεις. Μαζί και οι περισσότερες χώρες της Αφρικής και της Λατινικής Αμερικής.
Φυσικά στο τέλος και η Ρωσία θα πληγεί από όλο αυτό, σε κάποιο βαθμό.
Αλλά θα έχει πληγεί και η Ευρώπη – που επιβάλει το εμπάργκο – είτε γιατί δεν θα βρίσκει εύκολα ενεργειακούς πόρους να αγοράσει (πράγμα που θα οδηγήσει σε δραματικές ελλείψεις τη δική της αγορά), είτε γιατί θα βρίσκει σε υψηλότερες τιμές (απ’ ό,τι αν δεν υπήρχε το εμπάργκο). Και τα δύο αυτά θα αποδυναμώσουν καίρια τη βάση των σύγχρονων οικονομιών – δηλαδή πρωτίστως των δυτικών οικονομιών – που είναι η ανταγωνιστικότητα…
* Ερχόμαστε τώρα στην άλλη «κύρωση», πέρα από το εμπάργκο για το ρωσικό πετρέλαιο: την επιβολή παγκόσμιου πλαφόν στην τιμή του ρωσικού πετρελαίου ΔΙΕΘΝΩΣ!
Δεν το έχει καταλάβει αυτό ο απλός πολίτης:
Οι δυτικές κυρώσεις αφορούν εμπάργκο, δηλαδή απαγόρευση αγοράς ρωσικού πετρελαίου από τις δυτικές χώρες και πλαφόν δηλαδή «ανώτατη τιμή» στην πώληση ρωσικού πετρελαίου σε όλο τον υπόλοιπο κόσμο!
Θα ρωτήσετε: και πώς θα επιβληθεί αυτό το πλαφόν σε «τρίτες» χώρες (εκτός Δύσης);
Η απάντηση είναι: μέσω της ναυτιλίας.
Το πλαφόν αφορά ρωσικό πετρέλαιο που μεταφέρεται με τάνκερ δια θαλάσσης. Το ρωσικό πετρέλαιο που διακινείται μέσω χερσαίων αγωγών θα εξακολουθεί να φτάνει ακόμα και σε ευρωπαϊκές χώρες (όπως η Ουγγαρία, η Τσεχία και η Σλοβενία που έχουν εξασφαλίσει ρήτρες «εξαιρέσεις») και φυσικά δεν θα υπάρχει πλαφόν σε αυτή την περίπτωση.
Ο τρόπος επιβολής του πλαφόν για πετρέλαιο που διακινείται μέσω θαλασσίων δρόμων, είναι με το να ελέγχονται τα πλοία που το μεταφέρουν, και τα οποία έχουν ασφαλιστήρια σε δυτικές χώρες (όπως συμβαίνει με τη συντριπτική πλειονότητα των τάνκερ). Αν ανακαλυφθεί ότι διακινούν ρωσικό πετρέλαιο που αγοράστηκε σε τιμή πάνω από το πλαφόν, θα τους αφαιρείται το ασφαλιστήριο (ή η άδεια να έρχονται σε δυτικά λιμάνια) για… τρείς μήνες!
Πρόκειται για αστειότητα!
— Πρώτον, γιατί η ποινή είναι σχεδόν μόνο «συμβολική» (αλλιώς θα ήταν τα πράγματα, αν έχαναν την άδειά ή το δικαίωμα ασφάλισης για πάντα, ή έστω για διάστημα τριετίας κλπ.)
— Δεύτερον, γιατί είναι πολύ εύκολο να δηλώνεται επισήμως άλλη τιμή στα ναυτικά έγγραφα διακίνησης από την πραγματική. «Εικονικά τιμολόγια» λέγονται αυτά…
Έτσι όλα τα τάνκερ θα εμφανίζουν τιμή αγοράς του ρωσικού πετρελαίου που διακινούν στα 59 δολάρια το βαρέλι (κάτω από το πλαφόν), όταν στην πραγματικότητα η τιμή που θα πληρώνει η τρίτη χώρα προς τη Ρωσία θα είναι 70 δολάρια το βαρέλι – ενώ η διεθνής θα βρίσκεται, ας πούμε, στα 80 δολάρια το βαρέλι.
–Τρίτον, το ρωσικό πετρέλαιο θα «ξεπλένεται» από τρίτες χώρες που έχουν επιλέξει να συνεργαστούν με τη Ρωσία. Δηλαδή θα φτάνει σε τρίτες χώρες και εκείθεν θα μεταφέρεται με τάνκερ προς άλλες χώρες (ακόμα και δυτικές) σε οποιαδήποτε τιμή – αφού δεν θα πρόκειται πια για «ρωσικό» (υποτίθεται)!
— Τέταρτον, η Ρωσία έχει ήδη «αγοράσει» 100 μεγάλα τάνκερ και θα διακινεί το πετρέλαιό της σε ό,τι τιμή θέλει, χωρίς να την ενδιαφέρουν οι «ποινές» των δυτικών ασφαλιστικών εταιριών. Έτσι κι αλλιώς αυτά τα τάνκερ θα διακινούν μόνο ρωσικό πετρέλαιο σε τρίτες χώρες. Δεν θα πηγαίνουν ποτέ σε δυτικά λιμάνια…
Αυτοί είναι τέσσερις τρόποι για να παρακαμφθεί το πλαφόν. Υπάρχουν κι άλλοι (που αφορούν τη διακίνηση παραγώγων του πετρελαίου, από τα διυλιστήρια στην παγκόσμια αγορά, όπως για παράδειγμα το ντίζελ, η βενζίνη κλπ.)
* Ποια θα είναι η οικονομική επίπτωση του πλαφόν;
Δεν θα πλήξει τα έσοδα της Ρωσίας όσο επιθυμούν οι δυτικοί.
Αυτό το γνωρίζουν και οι ίδιοι οι δυτικοί. Το κόστος παραγωγής του ρωσικού πετρελαίου (ας πούμε της κατηγορίας «Ουραλίων»), είναι γύρω στα 25 δολάρια (για την ακρίβεια 15-30 δολάρια το βαρέλι).
Όταν βάζεις ανώτατη τιμή διακίνησης τα 60 στη Ρωσία, και της Ρωσίας της κοστίζει 25, της αφήνεις ένα μεγάλο περιθώριο κέρδους, γύρω στα 30 δολάρια το βαρέλι (αν βγάλεις και το κόστος μεταφοράς). Κι ύστερα αφήνεις κι ένα επί πλέον περιθώριο στους «μεσάζοντες», που επιλέγουν να συνεργαστούν με τη Ρωσία και να το πουλάνε ακόμα ακριβότερα στον υπόλοιπο κόσμο…
Η Ρωσία, έτσι κι αλλιώς, πουλούσε το πετρέλαιό της σε «ελκυστικές τιμές» για να προσελκύσει αγοραστές που απέρριπταν τις εναντίον της κυρώσεις γύρω στα 60-65 δολάρια (όταν η διεθνής τιμή ήταν γύρω στα 80-85 δολάρια το βαρέλι).
Το πλαφόν μπήκε στα 60 δολάρια – εκεί κοντά που πουλούσαν οι Ρώσοι – για να μην επηρεάσει πολύ τη διεθνή προσφορά και δημιουργήσει διεθνείς ελλείψεις.
Αλλά με αυτή τη λογική δεν θα επηρεάσει ιδιαίτερα ούτε τα έσοδα της Ρωσίας!
Αυτό το ομολόγησαν οι ίδιοι οι Ευρωπαίοι που επέβαλαν το πλαφόν στα 60 δολάρια (και απέρριψαν εισηγήσεις να το επιβάλλουν πολύ χαμηλότερα, όπως ζητούσαν οι Πολωνοί ή οι Βαλτικές χώρες, στα 20 ή στα 30 δολάρια).
* Αλλά το πράγμα δεν τελειώνει εκεί.
Οι υπόλοιπες πετρελαιοπαραγωγές χώρες, έχουν εκμανεί με τη Δύση!
Διότι η Ρωσία είναι μέλος του ΟPEC+. Και όλες οι άλλες χώρες που παράγουν πετρέλαιο ΔΕΝ δέχονται εύκολα να τους καθορίζουν οι «πελάτες» τους την τιμή που θα πουλάνε οι ίδιες.
Καταλαβαίνουν ότι αυτό που έκαναν οι δυτικοί τώρα στη Ρωσία, αύριο μπορούν να το κάνουν σε οποιαδήποτε άλλη μεγάλη πετρελαιοπαραγωγό χώρα.
Κι έτσι όλες αυτές οι χώρες (πολλές των οποίων ήταν παραδοσιακοί «εταίροι» των ΗΠΑ, όπως η Σαουδαραβία), όχι μόνο συνεργάζονται πια με τη Ρωσία – στο σπάσιμο του εμπάργκο και την παράκαμψη του πλαφόν – αλλά συνεργάζονται στενά μεταξύ τους για να ελέγξουν την προσφορά πετρελαίου διεθνώς.
Πράγμα που σημαίνει ότι χειραγωγούν και την τιμή.
Και αυτό είναι ό,τι η Δύση φοβάται κυρίως…
Για την ακρίβεια οι δυτικοί, μόνοι τους προκάλεσαν τους χειρότερους εφιάλτες τους!
* Για να καταλάβετε: Ο OPEC+, δηλαδή το παγκόσμιο καρτέλ του πετρελαίου μειώνει τώρα την προσφορά πετρελαίου, γιατί προβλέπει διεθνή ύφεση, δηλαδή μείωση της διεθνούς ζήτησης. Και θέλει να συγκρατήσει την τιμή του πετρελαίου…
Όταν υπάρχει παγκόσμια ύφεση και πέφτει η ζήτηση, τότε κανονικά υποχωρεί και η τιμή, οπότε σταδιακά, με φθηνότερο πετρέλαιο, η οικονομία παίρνει μπροστά ξανά και αρχίζει η ανάκαμψη. Αυτά υπό «κανονικές» συνθήκες…
Τι συμβαίνει όμως, όταν υπάρχουν στρεβλώσεις που εμποδίζουν την παγκόσμια αγορά να «προσαρμοστεί»;
Γενικά όταν υπάρχει κρίση, δηλαδή μείωση της ζήτησης:
— είτε προσαρμόζονται οι τιμές πετρελαίου προς τα κάτω και ανακάμπτει το παγκόσμιο ΑΕΠ (δηλαδή ανακάμπτει η παγκόσμια οικονομία)
– είτε μειώνεται η προσφορά πετρελαίου, παραμένουν οι τιμές υψηλά και προσαρμόζεται το παγκόσμιο ΑΕΠ προς τα κάτω (με συνέχιση και επιδείνωση της ύφεσης).
Όταν οι ίδιοι οι Δυτικοί πετάνε έξω το δεύτερο μεγαλύτερο προμηθευτή πετρελαίου στον κόσμο και οι υπόλοιποι παραγωγοί πετρελαίου μειώνουν την προσφορά τους και κρατάνε τις τιμές της ενέργειας υψηλά, αυτό σημαίνει ότι η ύφεση θα είναι χειρότερη από τις προβλέψεις και θα κρατήσει περισσότερο!
Κι αυτό δεν θα πλήξει τους παραγωγούς (που θα πουλάνε λιγότερες ποσότητες αλλά σε σχετικά υψηλές τιμές), θα πλήξει τους καταναλωτές πετρελαίου που οδηγούνται σε μεγαλύτερη ύφεση απ’ ό,τι αν είχαν αποφύγει όλες αυτές τις ανοησίες.
Το πρόβλημα δεν είναι αν οι τιμές του πετρελαίου θα ανέβουν ή θα κατέβουν το προσεχές διάστημα.
Το πρόβλημα είναι ότι με το εμπάργκο και το πλαφόν στο ρωσικό πετρέλαιο, οι παγκόσμιες τιμές του πετρελαίου θα διακυμαίνονται σε εύρος τιμών ΥΨΗΛΟΤΕΡΑ απ’ ό,τι αν δεν υπήρχαν οι κυρώσεις.
Κι αυτό θα το πληρώσουν οι δυτικοί κυρίως…
Ακόμα κι αν πέσουν κάπως οι τιμές του πετρελαίου (λόγω ύφεσης κλπ.), χωρίς τις κυρώσεις θα έπεφταν περισσότερο και η ύφεση θα κρατούσε λιγότερο.
Χώρια που υπάρχει πάντα η περίπτωση οι τιμές να σταθεροποιηθούν στα τωρινά υψηλά επίπεδα (σε σχέση με την προ του covid πενταετία) ή και να ανέβουν ακόμα.
(Ο ΟPEC+ έχει προσδιορίσει «στόχο τιμής» τα 90 δολάρια το βαρέλι!)
Αυτό είναι πιθανό να συμβεί, αν οι πετρελαιοπαραγωγοί αποφασίσουν να στραγγαλίσουν τη Δύση, επιλέγοντας ως μελλοντικούς εταίρους την Κίνα και την Ινδία (που διψούν για πετρέλαιο) σε αντίθεση με τη Δύση που διακηρύσσει ότι θα καταργήσει το πετρέλαιο στο εγγύς μέλλον.
Κι αυτό ακριβώς φαίνεται να κάνουν σήμερα οι πετρελαιοπαραγωγοί! Ιδιαίτερα μετά την συνάντηση κορυφής που έγινε πριν δέκα μέρες ανάμεσα στον ηγέτη της Κίνας και όλες τις χώρες της Αραβικής Χερσονήσου. Όπου εκτός από τα νέα μακροχρόνια συμβόλαια προσφοράς ενέργειας υπογράφηκε και η αποδολαριοποίηση των συναλλαγών – δηλαδή η εγκατάλειψη του δολαρίου ως μέσου πληρωμής. Από τις χώρες αυτές και για τις μεταξύ τους συναλλαγές…
Γενικά υπάρχουν δύο «στρατόπεδα» αυτή τη στιγμή διεθνώς:
— Οι δυτικοί αφενός, οι οποίοι έχουν ως «όπλα» το εμπάργκο και το πλαφόν στο ρωσικό πετρέλαιο
και ο ΟPEC+ που έχει όπλο του την παγκόσμια προσφορά πετρελαίου – και τη χειραγώγηση τιμής.
Στη μέση βρίσκονται οι τρίτες χώρες που έχουν κάθε λόγο να πάνε με τους παραγωγούς πετρελαίου και να αγοράζουν πετρέλαιο χαμηλότερα από τη διεθνή τιμή.
Ενώ οι δυτικοί θα αγοράζουν υποχρεωτικά υψηλότερα. Πράγμα που χωρίς να θίγει ιδιαίτερα τα έσοδα του παραγωγών, θα πλήττει την ανταγωνιστικότητα των δυτικών οικονομιών.
* Από τις «τρίτες» χώρες, πιο σημαντική είναι η Κίνα, η οποία όχι μόνο καταναλώνει τεράστιους ενεργειακούς πόρους, όχι μόνο διακηρύσσει ότι θα αυξάνει τη χρήση υδρογονανθράκων ως το 2035 τουλάχιστον, αλλά με το Πρόγραμμα Belts and Roads, δημιουργεί εκτός Κίνας (στην Ασία και την Αφρική) 70 θερμοηλεκτρικά εργοστάσια παραγωγής ενέργειας (από κάρβουνο ή πετρέλαιο) κάθε χρόνο για τα επόμενα 15 χρόνια…
Την ώρα που οι δυτικοί αντίθετα, δεσμεύτηκαν να κλείσουν τα θερμοηλεκτρικά τους εργοστάσια, και να επιδοτούν και τις τριτοκοσμικές χώρες να τα κλείσουν κι’ αυτές, με 1 τρισεκατομμύριο δολάρια το χρόνο! Δηλαδή με τεράστια κονδύλια, που ακόμα οι δυτικοί ΔΕΝ τα βρήκαν, ούτε πρόκειται να τα βρουν!
Άρα με τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας, οι Δυτικοί:
πυροβολούν τα πόδια τους,
συνασπίζουν τους εχθρούς τους,
συσπειρώνουν όλο τον υπόλοιπο κόσμο με τους εχθρούς τους,
διαλύουν τις οικονομίες τους,
υπόσχονται πράγματα που δεν μπορούν να κάνουν
και δημιουργούν όλο και περισσότερες τριβές μεταξύ τους.
Κάποτε πρέπει κάποιος να επιβάλει και πλαφόν… στην ΑΝΟΗΣΙΑ!
