Χαμηλό ποσοστό επί του συνόλου των οικονομικών δραστηριοτήτων εξακολουθεί να αντιπροσωπεύει η κυκλική οικονομία, η οποία μόλις και μετά βίας προσεγγίζει το 9%, αφήνοντας πάνω από το 90% στη λεγόμενη γραμμική οικονομία, όπως επισήμανε απόψε, από το βήμα του 9ου Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών, ο Γεώργιος Κρεμλής, πρόεδρος του Ινστιτούτου Κυκλικής Οικονομίας και Κλίματος στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Δημοσίου Δικαίου (EPLO).
«Θα πρέπει να αντιστρέψουμε αυτή την τάση, ώστε η κυκλική οικονομία να γίνει το κυρίαρχο οικονομικό μοντέλο» σημείωσε ο κ.Κρεμλής, ενώ αναφερόμενος ειδικά στην Ελλάδα, υπενθύμισε ότι η Εθνική Στρατηγική Κυκλικής Οικονομίας, που έχει εγκριθεί με πράξη υπουργικού συμβουλίου, προβλέπει συνολικά 75 δράσεις, οι περισσότερες εκ των οποίων δεν έχουν ακόμα εφαρμοστεί. Η στρατηγική αυτή, πρόσθεσε, πρέπει να εξειδικευτεί και να εφαρμοστεί με Κοινές Υπουργικές Αποφάσεις (ΚΥΑ), όπως και ο κλιματικός νόμος.
Ο κ.Κρεμλής υπογράμμισε ακόμα την ανάγκη για αλλαγή νοοτροπίας σε όλα τα επίπεδα και από όλους: «Θεωρώ πως όχι μόνο οι επιχειρήσεις πρέπει να μπουν στο μοντέλο της κυκλικής διακυβέρνησης, αλλά το ίδιο πρέπει να πράξουν και οι πολίτες και τα νοικοκυριά, με στόχο να μειώσουμε το ενεργειακό και περιβαλλοντικό αποτύπωμα (…) Για τις επιχειρήσεις, δεν φτάνει μόνο να εφαρμόζουν τα πρότυπα ESG (περιβαλλοντικά, κοινωνικά και διακυβέρνησης), αλλά και να αλλάξει η ίδια η στρατηγική τους, ώστε τα προϊόντα να παράγονται από πρώτες ύλες φιλικές προς το περιβαλλον, με μεγαλύτερη διάρκεια ζωής, αλλά και να είναι επισκευάσιμα και ανακυκλώσιμα μετά το τέλος του κύκλου ζωής τους» υπογράμμισε, ενώ υπενθύμισε και την τάση που σταδιακά διαμορφώνεται διεθνώς ως προς την ιδιοκτησία των προϊόντων, με τη συνεχή άνοδο του leasing διάφορων ειδών, χωρίς να υπάρχει κυριότητά τους.
Πρόσθεσε πως και οι καταναλωτές έχουν πολύ σημαντικό ρόλο να διαδραματίσουν, αφού με τις καταναλωτικές επιλογές τους μπορούν να επηρεάσουν τους παραγωγούς να ακολουθούν κυκλικά πρότυπα. «Χρειάζεται όλοι να γίνουμε κυκλικές πολίτες και στις Ευρωεκλογές του Ιουνίου να ψηφίσουμε κυκλικά» κατέληξε.
«Μας λείπουν περισσότερες συνέργειες και ένας μαέστρος»
Την ανάγκη ανάπτυξης συνεργειών για την πιο ταχεία και αποδοτική προώθηση της κυκλικής οικονομίας, στο πλαίσιο μιας πολιτικής που συνδυάζει τις προσεγγίσεις top down (από πάνω προς τα κάτω, ήτοι από τις κυβερνήσεις προς τους πολίτες και τις επιχειρήσεις) και bottom up (από κάτω προς τα πάνω), υπογράμμισε ο Παναγιώτης Κετικίδης, πρόεδρος της Αλεξάνδρειας Ζώνης Καινοτομίας Θεσσαλονίκης και του Ερευνητικού Κέντρου Νοτιοανατολικής Ευρώπης (SEERC).
«Το 2050 θα καταναλώνουμε για τις ανάγκες μας τρεις πλανήτες. Πρέπει να βρούμε λύση και αυτό χωρίς συνέργειες δεν γίνεται. Από τη μία, χρειάζεται η προσέγγιση top down, γιατί οι κυβερνήσεις πρέπει να δώσουν μια κατεύθυνση, όπως έκανε η ΕΕ με το Green Deal, τα φορολογικά κίνητρα και τα επενδυτικά προγράμματα. Η προσέγγιση top down βέβαια έχει κάποια προβλήματα, γιατί είναι σαν να διατάζεις κάποιον να κάνει κάτι, για να μην έχει κυρώσεις. ‘Αρα θέλουμε να δουλέψουμε μαζί, με αυτούς που είναι από κάτω, την αγορά, το οικοσύστημα, Αν αφήσουμε μόνο το οικοσύστημα, θα πάρει πολύ χρόνο να φέρει αποτελέσματα, άρα χρειάζεται να δουλέψουμε συντονισμένα, συγχρονισμένα και ευθυγραμμισμένα και με τις δύο προσεγγίσεις» εκτίμησε, επισημαίνοντας ότι αυτό που λείπει για να γίνει αυτό είναι ένας «μαέστρος», που θα συντονίζει την όλη διαδικασία.
11 επιχειρήσεις- μονόκεροι στον χώρο της κυκλικής οικονομίας
Την εκτίμηση ότι η χρηματοδότηση της κυκλικής οικονομίας από τον χρηματοπιστωτικό τομέα είναι επαρκής, γεγονός που αποτυπώνεται διεθνώς και στην ύπαρξη 11 επιχειρήσεων- μονόκερων (σ.σ. με αποτίμηση άνω του 1 δισ. δολ) στον κλάδο, που έχουν «σηκώσει» αξιοσημείωτα κεφάλαια, διατύπωσε ο Σπύρος Αρσένης, επικεφαλής του NBG Seeds και μέλος του διοικητικού συμβουλίου της Ελληνικής Εταιρείας Περιβάλλοντος και Πολιτισμού.
Πρόσθεσε ότι η συγκεκριμένη εταιρεία, ως οργανισμός της Κοινωνίας των Πολιτών, έχει προσέγγιση «από κάτω προς τα πάνω» στο θέμα της προώθησης της κυκλικής οικονομίας, ενώ υλοποιεί μια σειρά από δράσεις, μεταξύ των οποίων η μέτρηση της φέρουσας ικανότητας ελληνικών νησιών, όπως η Σαντορίνη, σε συνεργασία με τοπικούς φορείς.
Ο κ.Αρσένης επισήμανε, τέλος, πως κατά τη διαδικασία μετάβασης στην κυκλική οικονομία, υπάρχει μια μεγάλη ανεπάρκεια, που δεν μπορεί να λυθεί ούτε σε κρατικό επίπεδο, η οποία είναι η έλλειψη αναλυτικών μοντέλων για τη μέτρηση του ακριβούς αντικτύπου που έχουν όλες οι προσπάθειες και οι δράσεις, ο οποίες γίνονται προς αυτή την κατεύθυνση.
Στρατηγικές έχουμε αρκετές, ήρθε η ώρα της εφαρμογής
«Έχουμε πλέον αρκετές μελέτες και στρατηγικές για τη μετάβαση στην κυκλική οικονομία κι αυτό που χρειάζεται τώρα είναι η εφαρμογή τους στην πράξη»είπε από την πλευρά της η Sanja Arsova (Σάνια ‘Αρσοβα), διδακτορική ερευνήτρια στο SEERC, η οποία αναφέρθηκε επιγραμματικά και στα αποτελέσματα μελέτης Delphi για το θέμα της κυκλικής οικονομίας. Η μελέτη ανέδειξε, μεταξύ άλλων, τη σημασία που μπορούν να διαδραματίσουν οι περιφερειακές αρχές στην κυκλική μετάβαση ως καταλύτες που δραστηριοποιούνται ανάμεσα στην κεντρική κυβέρνηση και την αυτοδιοίκηση.
Κατά την κα ‘Αρσοβα, μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις που υφίστανται σήμερα είναι αν οι πολιτικές της κυκλικής μετάβασης μπορούν να εφαρμοστούν επιτυχώς και εγκαίρως σε περιοχές που μειονεκτούν ή βραδυπορούν σε όρους ανάπτυξης, ώστε να μην αυξηθεί το χάσμα με τις ανεπτυγμένες.
