Ο εκδότης της εφημερίδας California Courier Χαρούτ Σασουνιάν δημοσιεύει άρθρο που περιέχει αποσπάσματα από συνέντευξη του Ταλαάτ Πασά αναφορικά με τη Γενοκτονία, υπό τον τίτλο «Πώς είδε ο Ταλαάτ τις σφαγές των Αρμενίων».
Παραθέτουμε σε μετάφραση του pontos-news.gr από τα αγγλικά:
Στη στήλη μου την προηγούμενη εβδομάδα έγραψα ότι ο Ταλαάτ Πασάς, εγκέφαλος της Γενοκτονίας των Αρμενίων, είπε στον αξιωματικό της βρετανικής αντικατασκοπείας Όμπρι Χέρμπερτ, το 1921, ότι είχε γράψει «μνημόνιο για τις σφαγές των Αρμενίων».
Θα ήθελα τώρα να παρουσιάσω σύντομα αποσπάσματα από τον εκτενή απολογισμό του, που δημοσιεύτηκε στο τεύχος Νοεμβρίου 1921 του Current History (μηνιαίου περιοδικού των New York Times).
Τίτλος του: «Μεταθανάτια απομνημονεύματα του Ταλαάτ Πασά» και υπότιτλος: «Ο προσωπικός απολογισμός του πρώην Μεγάλου Βεζίρη, που γράφτηκε λίγο πριν από τη δολοφονία του, για το γιατί και το πώς η Τουρκία μπήκε στον πόλεμο – Η μυστική συμμαχία που προηγήθηκε της σύρραξης – Αίτια των σφαγών των Αρμενίων όπως παρουσιάστηκαν από τον άνθρωπο που τις διέταξε».
Στο εισαγωγικό σημείωμα οι συντάκτες του Current History εξηγούν πώς περιήλθε στην κατοχή τους το αποκαλυπτικό έγγραφο: «… Μετά το θάνατο του Ταλαάτ, το χειρόγραφο πήγε στα χέρια της χήρας του που έμενε στη Γερμανία. Αυτή επέτρεψε στον ανταποκριτή του Vakit στο Παρίσι να αναπαραγάγει τα πιο ενδιαφέροντα αποσπάσματά του. Η μετάφραση από τα τουρκικά έγινε για το Current History από τον Μ. Ζεκερία, γεννημένο στην Κωνσταντινούπολη. Αντιπροσωπεύουν περίπου 50 σελίδες του αυθεντικού χειρογράφου.
Η εναρκτήρια πρόταση του (χειρογράφου) «Δεν λέω όλη την αλήθεια, αλλά ό,τι λέω είναι αλήθεια» δημιούργησε μεγάλη αίσθηση στην Τουρκία.
Στα απομνημονεύματά του, όπως και στη συνέντευξή του στον Όμπρι Χέρμπερτ (φωτ. δεξιά), ο Ταλαάτ επιχειρεί να απενοχοποιήσει εαυτόν ρίχνοντας ευθύνες για τις σφαγές των Αρμενίων σε όλους τους υπόλοιπους – Αρμένιους, Ρώσους, ακόμα και Τούρκους. Δεν αρνείται
«τις απελάσεις των Αρμενίων, σε μερικές περιοχές των Ελλήνων και στη Συρία κάποιων Αράβων», ισχυρίζεται όμως ότι τέτοιες αναφορές «ήταν εξαιρετικά υπερβολικές». Για να προσθέσει μετά ο Ταλαάτ: «λέγοντάς τα αυτά δεν εννοώ να αρνηθώ τα γεγονότα».
Ο πρώην Μεγάλος Βεζίρης εξομολογείται: «Παραδέχομαι ότι απελάσαμε πολλούς Αρμένιους από τις ανατολικές επαρχίες, ουδέποτε όμως ενεργήσαμε με προμελετημένο σχέδιο. Η ευθύνη για τις ενέργειες αυτές ανήκει πρωταρχικά στους ίδιους τους απελαθέντες. Η Ρωσία, σε μια προσπάθεια να βάλει χέρι στις ανατολικές επαρχίες, όπλισε και εξόπλισε τους Αρμένιους κατοίκους αυτής της επαρχίας και οργάνωσε συμμορίες από Αρμένιους στην εν λόγω περιοχή».
Επιχειρώντας να αποκαταστήσει την πληγείσα εικόνα του, ο Ταλαάτ παραδέχεται αγριότητες Τούρκων κατά Αρμενίων: «Παραδέχομαι επίσης ότι η απέλαση δεν υλοποιήθηκε παντού με νόμιμο τρόπο. Σε κάποια μέρη διαπράχθηκαν παράνομες πράξεις… Το παραδέχομαι».
Ο Ταλαάτ συνεχίζει επιχειρώντας να δικαιολογηθεί για τη μη άσκηση διώξεων εναντίον όσων διέπραξαν τις σφαγές των Αρμενίων που ήταν «κοντόφθαλμοι, φανατικοί, αλλά ειλικρινείς ως προς την πίστη τους».
Για να αποκαταστήσουμε την αλήθεια, οι ισχυρισμοί του Ταλαάτ ότι οι Αρμένιοι μαχαίρωσαν στην πλάτη την Τουρκία κατά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο είναι απολύτως ψευδείς. Ο υπουργός Πολέμου Ενβέρ Πασά, διοικητής των οθωμανικών Ενόπλων Δυνάμεων, σε επιστολή του προς τον επίσκοπο Ικονίου εξήρε το θάρρος των Τουρκοαρμένιων στρατιωτών που πολέμησαν κατά του Ρωσικού Στρατού το χειμώνα 1914-1915.
Η εκτίμηση του Ταλαάτ ότι η κυβέρνησή του θα αναλάμβανε βίαιη δράση κατά των Αρμενίων ακόμα και σε «περίοδο ειρήνης», επιβεβαιώνει τις από μακρόν υιοθετημένες γενοκτονικές πρακτικές της Τουρκίας όπως καταδείχτηκε με τις σφαγές του Χαμιντιάν και των Αδάνων, οι οποίες έγιναν όταν δεν υπήρχαν πόλεμοι.
