ΛΑΖΑΡΑΚΙΑ: Τα Λαζαράκια δεν είναι απλώς ένα νηστίσιμο γλυκό· είναι ιερή συμβολική πράξη προετοιμασίας για τη Μεγάλη Εβδομάδα, γεμάτη πίστη, σιωπή και ευλάβεια.
Του Παντελή Χαριτάκη
Στα μοναστήρια, ιδίως στο Άγιον Όρος και σε γυναικείες μονές της ηπειρωτικής Ελλάδας, η παρασκευή τους συνοδεύεται με ψαλμούς και ευχές για ανάσταση ψυχής και σώματος.
Η παρακάτω συνταγή είναι εμπνευσμένη από αγιορείτικη πρακτική, αλλά περιέχει αυθεντικά στοιχεία που κρατούνται σε μοναχικές αδελφότητες της Πίνδου και του Όρους Σινά.
Υλικά (για 12 μεγάλα Λαζαράκια)
• 1 κιλό αλεύρι ολικής άλεσης (μοναστηριακό, με πλούσια γεύση)
• 1 κουταλάκι αλάτι
• 1 κουταλάκι κανέλα
• 1/2 κουταλάκι μαστίχα κοπανισμένη
• 1/2 κουταλάκι γαρύφαλλο
• 1 κουταλιά γλυκάνισο
• Ξύσμα από 1 λεμόνι και 1 πορτοκάλι
• 1/2 φλιτζάνι πετιμέζι
• 1/2 φλιτζάνι αγουρέλαιο ή ελαφρύ ελαιόλαδο
• 1 κουταλιά μέλι (προαιρετικά – δεν χρησιμοποιείται σε αυστηρές νηστείες)
• 30 γρ. φρέσκια μαγιά ή 2 φακελάκια ξηρή
• 1 φλιτζάνι χλιαρό αφέψημα τσουκνίδας ή δίκταμου
• Λίγες σταφίδες ή μοσχοκάρφια (γαρίφαλα) για τα μάτια
Εκτέλεση
1. Ετοιμάζουμε τη μαγιά
Διαλύουμε τη μαγιά στο ζεστό αφέψημα μαζί με 1 κουταλιά πετιμέζι και 2 κουταλιές αλεύρι. Ανακατεύουμε και αφήνουμε για 15 λεπτά να αφρίσει.
2. Φτιάχνουμε τη ζύμη
Σε μια μεγάλη λεκάνη, ρίχνουμε το αλεύρι, τα μυρωδικά (κανέλα, μαστίχα, γαρύφαλλο, γλυκάνισο), το ξύσμα και το αλάτι. Προσθέτουμε τη μαγιά, το υπόλοιπο πετιμέζι, το λάδι και το μέλι. Ζυμώνουμε καλά για 10-15 λεπτά, ώσπου η ζύμη να γίνει λεία και ελαστική. Αν χρειαστεί, προσθέτουμε λίγο ακόμα χλιαρό νερό.
3. Ξεκούραση ζύμης
Σκεπάζουμε τη ζύμη με υφαντή πετσέτα και την αφήνουμε να φουσκώσει για 1 με 1,5 ώρα, σε ήσυχο και ζεστό μέρος. Οι μοναχοί συνηθίζουν να λένε ευχές την ώρα της αναμονής, όπως το «Κύριε Ιησού Χριστέ ελέησόν με».
4. Πλάσιμο Λαζαράκια
Χωρίζουμε τη ζύμη σε 12 μέρη. Από κάθε μέρος, πλάθουμε ένα σώμα (σαν ψωμάκι μακρόστενο) και προσθέτουμε μικρές λωρίδες ζύμης για χέρια και πόδια. Σταυρώνουμε τα χέρια μπροστά, σαν να είναι δεμένος ο Λάζαρος. Με μαχαίρι, χαράζουμε σταυρό στο στήθος.
5. Μάτια και συμβολισμός
Τοποθετούμε 2 σταφίδες ή 2 μοσχοκάρφια για μάτια. Αν θέλουμε, βάζουμε και ένα σταυρό φτιαγμένο από φύλλα δάφνης στην κοιλιά.
6. Φούσκωμα και ψήσιμο
Τοποθετούμε τα Λαζαράκια σε λαμαρίνα με λαδόκολλα. Σκεπάζουμε και τα αφήνουμε για 30 λεπτά να φουσκώσουν ξανά.
Ψήνουμε σε προθερμασμένο φούρνο, στους 170°C για περίπου 35 λεπτά, μέχρι να ροδίσουν και να μοσχοβολήσουν.
Πνευματική Σημείωση
Τα Λαζαράκια στο Άγιον Όρος και σε άλλα μοναστήρια δεν φτιάχνονται για εμπορική χρήση, αλλά ως μορφή προσφοράς – συνήθως μοιράζονται σε επισκέπτες και προσκυνητές, ή σε φτωχούς. Κάθε ψωμάκι φέρει την προσευχή αυτού που το ζύμωσε. Γι’ αυτό και οι μοναχοί συχνά λένε:
«Ό,τι ζυμώνεις με πίστη, γίνεται ευλογία».
Αυτή η εκδοχή της συνταγής διατηρεί τον ταπεινό χαρακτήρα της παράδοσης και συνδέει τη γεύση με την ευχή – όχι μόνο για την Ανάσταση του Λαζάρου, αλλά για κάθε ψυχή που ελπίζει στη Ζωή.
Η αναδημοσίευση επιτρέπεται μόνο εάν προσθέσετε ενεργό σύνδεσμο στη πηγή του άρθρου
