ΑΕΠΙ Σκάνδαλο
της Αναστασίας Κούκα
Διαστάσεις σκανδάλου έχει πάρει το θέμα των οικονομικών ατασθαλιών της Ανώνυμης Εταιρείας Πνευματικής Ιδιοκτησίας (ΑΕΠΙ) που ήρθαν στο φως μετά τη δημοσιοποίηση του πορίσματος του ελέγχου που πραγματοποιήθηκε για λογαριασμό του υπουργείου Πολιτισμού.
Παρά το γεγονός ότι ορισμένοι δημιουργοί είχαν επισημάνει κατά καιρούς ότι υπήρχαν σκοτεινά σημεία στον τρόπο με τον οποίο διαχειριζόταν η εταιρεία τα πνευματικά τους δικαιώματα, τα αποτελέσματα του ελέγχου προκάλεσαν τεράστια έκπληξη αλλά και μεγάλο θυμό καθώς αναφέρονται σε εξωφρενικά υψηλές αμοιβές μελών του διοικητικού συμβουλίου και συγγενικών τους προσώπων αλλά και σε χορήγηση δανείων τα οποία δεν αποπληρώθηκαν, ενώ την ίδια στιγμή υπήρχαν ανεξόφλητα χρέη προς τους δικαιούχους. Με απλά λόγια το πόρισμα μεταφράζεται ως ένα πάρτι σπατάλης εις βάρος των δημιουργών, αναφέρει το ρεπορτάζ στο ethnos.gr.
Το έργο του διαχειριστικού ελέγχου της ΑΕΠΙ, η οποία εκπροσωπεί περισσότερους από 14.500 Ελληνες συνθέτες και στιχουργούς και πάνω από 2 εκατ. ξένους δημιουργούς, ανατέθηκε από το υπουργείο Πολιτισμού τον Αύγουστο του 2015 και ξεκίνησε, μετά από αρκετές καθυστερήσεις, τον Σεπτέμβριο του 2016. Τα οικονομικά στοιχεία που ελέγχθηκαν αφορούν τη χρονική περίοδο 2011-2014, δηλαδή ακριβώς στην καρδιά της οικονομικής κρίσης. Το κεντρικό συμπέρασμα του ελέγχου ήταν η ύπαρξη αρνητικών κεφαλαίων ύψους 19,9 εκατ. ευρώ και λειτουργικών ζημιών 11,3 εκατ. ευρώ. Σύμφωνα με το πόρισμα, τα λειτουργικά έξοδα της εταιρείας ξεπερνούσαν τα έσοδά της τη στιγμή που κάποια από τα μέλη του ΔΣ εισέπρατταν μηνιαίως ποσά εξωφρενικά για την εποχή.
Αναφέρεται χαρακτηριστικά η ετήσια αμοιβή του διευθύνοντος συμβούλου, η οποία ανερχόταν το 2011 σε 635.565 ευρώ αλλά και ενός μέλους του ΔΣ, το οποίο είχε συγγενικές σχέσεις με τον διευθύνοντα σύμβουλο της εταιρείας, ο οποίος εισέπραττε 466.266 τον χρόνο!
Στοιχεία κακοδιαχείρισης όμως προέκυψαν και σε άλλους τομείς εκτός από τις μισθοδοσίες. Οι ελεγκτές ανακάλυψαν πως τη στιγμή που τα έσοδά της δεν επαρκούσαν για να καλύψει τις ανάγκες της, η ΑΕΠΙ χορηγούσε δάνεια σε μέλη του ΔΣ, άτομα από το προσωπικό της και ορισμένους συνεργάτες της, και έδινε προκαταβολές σε ορισμένα μέλη της με την προϋπόθεση πως τα ποσά θα παρακρατούνταν από τις αμοιβές τους, κάτι όμως που, όπως διαπίστωσαν οι ελεγκτές, δεν τηρήθηκε, τουλάχιστον όχι σε όλες τις περιπτώσεις.
Μαρτυρία
Ο Ρόμπερτ Ουίλιαμς, που υπήρξε εργαζόμενος στην ΑΕΠΙ από το 1995 έως το 2016 αλλά και μέλος του ΔΣ την επίμαχη περίοδο δήλωσε στο «Εθνος της Κυριακής» πως γνώριζε για τη χορήγηση κάποιων δανείων όχι όμως και για το γεγονός πως σε κάποιες περιπτώσεις δεν αποπληρώνονταν ποτέ: «Απ’ όσο γνωρίζω πολλοί συνάδελφοι που είχαν σοβαρές οικονομικές δυσκολίες ζήτησαν και πήραν από την εταιρεία δάνεια. Αυτό δεν είναι από μόνο του κάτι αρνητικό.
Τώρα το αν τα χρήματα αυτά που πήραν δεν συμψηφίστηκαν με τις μελλοντικές τους αμοιβές, αυτό δεν το γνωρίζω καθώς τόσο εγώ όσο και οι υπόλοιποι καλλιτέχνες που υπήρξαμε μέλη του ΔΣ δεν είχαμε ενεργή συμμετοχή στις οικονομικές αποφάσεις της εταιρείας».
Στο μεταξύ, μετά τις αποκαλύψεις, πολλοί ήταν οι δημιουργοί που έσπευσαν να καταγγείλουν τη σκανδαλώδη οικονομική διαχείριση της εταιρείας και να ζητήσουν από τους αρμόδιους να αναλάβουν δράση προκειμένου να προστατευθούν τα δικαιώματά τους.
Ο Σταύρος Ξαρχάκος, μάλιστα, έφθασε στο σημείο να στείλει επιστολή στον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα, με την οποία του ζητούσε να παρέμβει προσωπικά για την εξυγίανση και τη συνέχιση της λειτουργίας της εταιρείας: «Αν δεν επέμβει αμέσως το Κράτος και η ΑΕΠΙ σταματήσει τη λειτουργία της αυτό θα έχει τις ακόλουθες επιπτώσεις: 10.000 Ελληνες δημιουργοί θα χάσουν το μοναδικό τους εισόδημα και 160 εργαζόμενοι της ΑΕΠI θα χάσουν τη δουλειά τους.
Οι χρήστες μουσικής (ραδιόφωνα, ξενοδοχεία, καταστήματα κ.λπ.) δεν θα μπορούν να παίζουν μουσική νόμιμα, αφού δεν θα υπάρχει φορέας για τη λήψη της σχετικής άδειας. Η χώρα μας θα διασυρθεί στο εξωτερικό αφού η ΑΕΠΙ εισπράττει και τα χρήματα των δημιουργών όλων των χωρών του κόσμου» ανέφερε, μεταξύ άλλων, στην επιστολή του ο γνωστός συνθέτης.
Η απάντηση της ΑΕΠΙ σχετικά με όλες αυτές τις σοβαρές κατηγορίες ήρθε αρκετές ημέρες μετά τη δημοσιοποίηση του πορίσματος και αναφέρει πως «οποιεσδήποτε «εκθέσεις» έχουν κυκλοφορήσει και δει το φως της δημοσιότητας δεν αποτυπώνουν την πλήρη και πραγματική εικόνα της εταιρίας σήμερα και τη σταθερή προοπτική βιωσιμότητάς της», συμπληρώνοντας πως «δεν υπάρχει καμία οικονομική υποχρέωση της ΑΕΠΙ σε κανένα δημιουργό-μέλος της» και πρόσθεσαν πως «τα τελευταία χρόνια έχουν εξορθολογιστεί οι αμοιβές των μελών του ΔΣ».
Στον εισαγγελέα το πόρισμα για την κακοδιαχείριση
Στην υπόθεση της ΑΕΠΙ παρενέβη και ο πρόεδρος της Κεντρικής Ενωσης Επιμελητηρίων και του ΕΒΕΑ Κωνσταντίνος Μίχαλος, ο οποίος ζήτησε από την υπουργό Πολιτισμού Λυδία Κονιόρδου να συμπεριληφθεί διάταξη για «υποχρεωτική διαπραγμάτευση» μεταξύ χρηστών και δικαιούχων και «κρατικό επίτροπο» στο νέο νομοσχέδιο για τα πνευματικά δικαιώματα, που θα κατατεθεί προς ψήφιση στη Βουλή. «Κανείς χρήστης πλέον δεν εμπιστεύεται να συνεργαστεί με την Ανώνυμη Εταιρεία Πνευματικής Ιδιοκτησίας (ΑΕΠΙ) χωρίς τις συγκεκριμένες ασφαλιστικές δικλίδες» ανέφερε στην επιστολή του ο κ. Μίχαλος.
Το υπουργείο Πολιτισμού, από την πλευρά του, απάντησε, σε πρώτη φάση, πως «στο νομοσχέδιο για τα Πνευματικά Δικαιώματα που απεστάλη στο Γενικό Λογιστήριο του Κράτους υπάρχει ειδική πρόβλεψη για την περίπτωση προβλημάτων που θα προέκυπταν από τον οικονομικό έλεγχο της ΑΕΠΙ». Λίγες ώρες αργότερα η Λυδία Κονιόρδου ανακοίνωσε πως έστειλε το πόρισμα του ελέγχου της ΑΕΠΙ στον εισαγγελέα προκειμένου να αναζητηθούν τυχόν ευθύνες, με σκοπό την προστασία των δικαιωμάτων των δημιουργών, ενώ πρόσθεσε πως επισπεύδεται η διαδικασία κατάθεσης στη Βουλή του νομοσχεδίου για τα πνευματικά δικαιώματα.
[irp posts=”112087″ name=”ΑΕΠΙ – Τι απαντά σε όσα την κατηγορούν”]
Επιτροπή Θεσμών
Την ίδια ώρα η Επιτροπή Θεσμών της Βουλής αποφάσισε, ομόφωνα, να ζητήσει και να εξετάσει το πόρισμα για την ΑΕΠΙ. Τόσο η πρόεδρος Τασία Χριστοδουλοπούλου όσα και τα μέλη της Επιτροπής Θεσμών συμφώνησαν ότι πρέπει να έχουν γνώση του πορίσματος του ελέγχου, εν όψει και της κατάθεσης νομοσχεδίου από το υπουργείο Πολιτισμού που αφορά στα πνευματικά δικαιώματα και τόνισαν χαρακτηριστικά ότι πρόκειται για ένα κρίσιμο και πολύ σοβαρό θέμα τόσο για τους δημιουργούς, για τους οποίους σημειωτέον η εταιρία ισχυρίζεται ότι έχει εκτελέσει στο ακέραιο τις υποχρεώσεις της, όσο και για τους χρήστες.
«Ξεζούμισαν δημιουργούς και χρήστες»
Από τη μία πλευρά η ΑΕΠΙ φυσικά και δεν πρέπει να κλείσει καθώς δεν υπάρχει άλλος τρόπος να εισπράττουν οι δημιουργοί τα δικαιώματα των έργων τους. Από την άλλη όμως θα πρέπει να εξυγιανθεί πλήρως και σύντομα μάλιστα. Γιατί, όπως φαίνεται, κάποιοι ιδιώτες έκαναν μια εταιρεία που το κράτος συνέργησε στο να έχει το μονοπώλιο των πνευματικών δικαιωμάτων και οι διοικούντες την ΑΕΠΙ χρησιμοποίησαν αυτό το μονοπώλιο για να ξεζουμίσουν τους δημιουργούς μουσικών έργων αλλά και τους χρήστες.
«Δίνουμε έως και το 36% των δικαιωμάτων μας»
Οι αποκαλύψεις που έγιναν για την ΑΕΠΙ είναι πραγματικά εξοργιστικές. Κι όλα αυτά τη στιγμή που οι Ελληνες δημιουργοί είναι υποχρεωμένοι να δίνουν στην ΑΕΠΙ το 33% με 36% των δικαιωμάτων τους ενώ σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες οι αντίστοιχες εταιρείες παίρνουν προμήθεια από 12% έως 20%. Φυσικά και η ΑΕΠΙ δεν πρέπει να κλείσει γιατί η είσπραξη των πνευματικών δικαιωμάτων αποτελεί, για πολλούς δημιουργούς, το μοναδικό τους εισόδημα. Πρέπει ωστόσο να γίνει άμεσα εξορθολογισμός στη διαχείριση των οικονομικών, να δημιουργηθεί ένα νέο αυστηρό νομικό πλαίσιο και να εκσυγχρονιστούν οι λειτουργίες της εταιρείας. Γιατί όταν ακόμη κι εγώ που είμαι μαθηματικός δεν μπορώ να κατανοήσω τις αποδείξεις πληρωμής που μου στέλνει η ΑΕΠΙ, πώς θα μπορέσουν άλλοι συνάδελφοι; Αντιθέτως, σε άλλες χώρες, υπάρχει ηλεκτρονικό σύστημα στο οποίο μπορεί να μπει κανείς και να πάρει πληροφορίες για τις πληρωμές του.
«Δεν εισπράττουμε ούτε το 1/3 όσων δικαιούμαστε»
Πραγματικά με εξέπληξαν δυσάρεστα όλα αυτά τα στοιχεία που είδαν το φως της δημοσιότητας σχετικά με την ΑΕΠΙ. Κανείς μας δεν μπορούσε να φανταστεί ότι γινόταν τέτοια κακοδιαχείριση και τόσο μεγάλες σπατάλες ειδικά σε μια εποχή που υπάρχουν τόσο σοβαρά οικονομικά προβλήματα.
Σήμερα, εξαιτίας του γεγονότος ότι πολλοί χρήστες δεν πληρώνουν πλέον λόγω της οικονομικής κρίσης, οι δημιουργοί δεν εισπράττουν ούτε καν το 1/3 των δικαιωμάτων τους.
Από την άλλη ένας τέτοιος οργανισμός είναι απαραίτητος προκειμένου οι δημιουργοί να μπορούν να παίρνουν τα χρήματα που τους αναλογούν. Θα πρέπει λοιπόν να αποφασιστεί αν αυτός ο Οργανισμός θα είναι η ΑΕΠΙ, αφού πρώτα εξυγιανθεί ή αν θα δημιουργηθεί ένας νέος οργανισμός που να επιτελεί αυτόν το σημαντικό ρόλο.
ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΕΠΙ
