Εορτολόγιο: Ιφιγένεια Ματθαίος, Μαθιός, Μαθαίος, Ματθούλα, Ματθίλδη, Θίλδα, Τίτα, Μαθούλα.
16 Νοεμβρίου: Άγιος Ματθαίος Απόστολος και Ευαγγελιστής – Ο Απόστολος και Ευαγγελιστής Ματθαίος, πριν γίνει μαθητής του Κυρίου Ιησού Χριστού, ονομαζόταν Λευίς. Ο πατέρας του λεγόταν Αλφαίος και ήταν από τη Γαλιλαία.
Ο Ματθαίος έκανε το επάγγελμα του τελώνη, και ο Ιησούς τον βρήκε να κάθεται στο τελωνείο έξω από την Καπερναούμ. Και είπε προς αυτόν: «Ἀκολούθει μοι».
ΕΟΡΤΟΛΟΓΙΟ ΕΔΩ ΑΠΟ ΤΟ ΒΗΜΑ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ
Ο Ματθαίος, χωρίς καμιά καθυστέρηση, αμέσως τον ακολούθησε. Και όχι μόνο εγκατέλειψε το αμαρτωλό – για την εποχή εκείνη – επάγγελμα του τελώνη, αλλά και με χαρά φιλοξένησε τον Κύριο στο σπίτι του. Εκεί, μάλιστα, ήλθαν και πολλοί τελώνες και άλλοι αμαρτωλοί άνθρωποι, με τους οποίους ο Ιησούς συνέφαγε και συζήτησε.
Οι φαρισαίοι, όμως, που είχαν πωρωμένη συνείδηση, όταν είδαν αυτή την ενέργεια του Κυρίου, αμέσως τον κατηγόρησαν ότι συντρώγει με τελώνες και αμαρτωλούς.
Ο Ιησούς το άκουσε και είπε εκείνα τα θαυμάσια λόγια: «Οὐ γὰρ ἦλθον καλέσαι δικαίους, ἀλλὰ ἁμαρτωλοὺς εἰς μετάνοιαν» (Ματθαίου, θ’ 13). Δηλαδή, λέει ο Κύριος, δεν ήλθα για να καλέσω εκείνους που νομίζουν τους εαυτούς τους δίκαιους, αλλά ήλθα να καλέσω τους αμαρτωλούς, για να μετανοήσουν και να σωθούν.
Στο Ματθαίο οφείλει η Εκκλησία μας το πρώτο κατά σειρά στην Καινή Διαθήκη Ευαγγέλιο, που γράφτηκε το 64 μ.Χ.
Ο Ματθαίος κατά την παράδοση κήρυξε το Ευαγγέλιο στην Αιθιοπία, όπου και πέθανε μαρτυρικά.
Ἀπολυτίκιον
Ἦχος γ’.
Ἀπόστολε Ἅγιε, καὶ Εὐαγγελιστὰ Ματθαῖε, πρέσβευε τῷ ἐλεήμονι Θεῷ, ἵνα πταισμάτων ἄφεσιν, παράσχῃ ταῖς ψυχαῖς ἡμῶν.
Έτερον Ἀπολυτίκιον
Ἦχος γ’. Θείας πίστεως.
Θείας ἤκουσας, φωνῆς τοῦ Λόγου, καὶ τῆς πίστεως, τὸ φῶς ἐδέξω, καταλείψας τελωνείου τὸν σύνδεσμον ὅθεν Χριστοῦ τὴν ἀπόρρητον κένωσιν, εὐηγγελίσω Ματθαῖε Ἀπόστολε. Καὶ νῦν πρέσβευε, δοθήναι τοὶς σὲ γεραίρουσι, πταισμάτων ἱλασμὸν καὶ μέγα ἔλεος.
Κοντάκιον
Ἦχος δ’. Ὁ ὑψωθεὶς.
Τοῦ τελωνείου τὸν ζυγὸν ἀποῤῥίψας, δικαιοσύνης τῷ ζυγῷ προσηρμόσθης, καὶ ἀνεδείχθης ἔμπορος πανάριστος, πλοῦτον κομισάμενος, τὴν ἐξ ὕψους σοφίαν· ὅθεν ἀνεκήρυξας, ἀληθείας τὸν λόγον, καὶ τῶν ῥᾳθύμων ἤγειρας ψυχάς, καθυπογράψας, τὴν ὥραν τῆς κρίσεως.
Ὁ Οἶκος
Ἡ τοῦ ἐχθροῦ με τυραννὶς βιάζεται ἀπλήστως, καὶ τῆς ψυχῆς μου ὅλον τὸν σπόρον καθαρπάζει, Ματθαῖε φίλε τοῦ Χριστοῦ· ἀλλ’ αὐτὸς τὸν σπόρον τῶν εὐχῶν σου δεδωκώς, πρὸς σὴν δουλείαν κάρπωσον, καὶ δεῖξον ὑμνῳδόν σου σμικρότατον, καὶ ὑφηγητὴν με τῶν πολλῶν σου καὶ μεγάλων κατορθωμάτων, καὶ τῆς πρὸς Χριστὸν σου σχέσεως, τὰ πάντα παρευθὺς ἐγκαταλείψας, ἠκολούθησας θερμῶς τῷ κεκληκότι, πρῶτος γεγονὼς Εὐαγγελιστὴς ἐν τῷ κόσμῳ, καθυπογράψας τὴν ὥραν τῆς κρίσεως.
ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ
1272 – Ενώ ταξιδεύει κατά τη διάρκεια της Θ΄ Σταυροφορίας, ο Εδουάρδος Α΄ γίνεται βασιλιάς της Αγγλίας μετά το θάνατο του Ερρίκου Γ΄, αλλά δεν θα επιστρέψει στην Αγγλία παρά μετά από σχεδόν δύο χρόνια για να αναλάβει το θρόνο.
1532 – Ο Φρανθίσκο Πιθάρρο και οι άντρες του αιχμαλωτίζουν τον αυτοκράτορα των Ίνκας Αταουάλπα στη μάχη της Καχαμάρκα.
1632 – Τριακονταετής Πόλεμος: Οι Σουηδοί νικούν στη μάχη του Λούτσεν αλλά ο βασιλιάς τους, Γουσταύος Β΄ Αδόλφος της Σουηδίας, σκοτώνεται στη μάχη.
1776 – Αμερικανική Επανάσταση: Βρετανικές μονάδες καταλαμβάνουν το φρούριο Ουάσινγκτον από τους Πατριώτες.
1793 – Γαλλική Επανάσταση: 90 αντιφρονούντες ρωμαιοκαθολικοί ιερείς εκτελούνται δια πνιγμού στη Ναντ.
1797 – Ο Φρειδερίκος Γουλιέλμος Γ΄ γίνεται βασιλιάς της Πρωσίας.
1828 – Ελληνική Επανάσταση: Υπογράφεται το Πρωτόκολλο του Λονδίνου, το οποίο προβλέπει τη δημιουργία ενός αυτόνομου ελληνικού κράτους υπό οθωμανική κυριαρχία, που θα περιλαμβάνει το Μοριά και τις Κυκλάδες.
1849 – Ρωσικό δικαστήριο καταδικάζει το συγγραφέα Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι σε θάνατο για αντικυβερνητικές δραστηριότητες που σχετίζονταν με μία ριζοσπαστική ομάδα διανοούμενων. Αργότερα η ποινή του θα μετατραπεί σε καταναγκαστικά έργα.
1852 – Ο Άγγλος αστρονόμος Τζον Ράσελ Χιντ ανακαλύπτει τον αστεροειδή 22 Καλλιόπη.
1855 – Ο Ντέιβιντ Λίβινγκστον γίνεται ο πρώτος Ευρωπαίος που βλέπει τους καταρράκτες της Βικτωρίας στα σημερινά σύνορα Ζάμπιας και Ζιμπάμπουε.
1863 – Αμερικανικός Εμφύλιος Πόλεμος: Τα Συνομόσπονδα στρατεύματα πραγματοποιούν αποτυχημένη επίθεση εναντίον των δυνάμεων της Ένωσης κοντά στο Νόξβιλ του Τενεσί.
1885 – Ο Καναδός ηγέτης των εξεγερμένων Μετί και «πατέρας της Μανιτόμπα» Λουί Ριέλ εκτελείται για προδοσία.
1907 – Η Οκλαχόμα γίνεται η 46η πολιτεία των Η.Π.Α.
1920 – Ιδρύεται η εθνική αεροπορική εταιρεία της Αυστραλίας, Qantas Airways, ως Queensland and Northern Territory Aerial Services Limited.
1938 – Ο Άλμπερτ Χόφμαν συνθέτει για πρώτη φορά το διαιθυλαμίδιο του λυσεργικού οξέος (LSD) στα εργαστήρια της Sandoz στη Βασιλεία.
1940 – Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος: Σε απάντηση στην ισοπέδωση του Κόβεντρι από τη γερμανική Luftwaffe δύο ημέρες πριν, η Βρετανική Βασιλική Αεροπορία βομβαρδίζει το Αμβούργο.
1940 – Ολοκαύτωμα: Στην κατεχόμενη Πολωνία, οι Ναζί αποκλείουν το Γκέτο της Βαρσοβίας από τον έξω κόσμο.
1944 – Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος: Ξεκινά η επιχείρηση Κουίν, η πολυδάπανη προώθηση των συμμάχων στο Ρόερ.
1945 – Ιδρύεται η Εκπαιδευτική Επιστημονική και Πολιτιστική Οργάνωση των Ηνωμένων Εθνών (UNESCO).
1965 – Πρόγραμμα Βενέρα: Η Σοβιετική Ένωση εκτοξεύει το διαστημικό σκάφος Βενέρα 3 προς τον πλανήτη Αφροδίτη και θα είναι το πρώτο διαστημόπλοιο που θα φτάσει στην επιφάνεια άλλου πλανήτη.
1973 – Πρόγραμμα Skylab: Η NASA εκτοξεύει το Skylab 4 με ένα πλήρωμα τριών αστροναυτών για μία αποστολή 84 ημερών.
1974 – Το ραδιοτηλεσκόπιο του Αρεσίμπο στο Πουέρτο Ρίκο μεταδίδει το μήνυμα του Αρεσίμπο. Στόχος του είναι η τρέχουσα θέση του Σφαιρωτού Σμήνους του Ηρακλέους περίπου 25.000 έτη φωτός μακριά. Το μήνυμα θα φτάσει σε κενό χώρο αφού το σύμπλεγμα θα έχει μετατοπιστεί.
1980 – Κατά τη διάρκεια της πορείας για την επέτειο του Πολυτεχνείου δολοφονείται από την αστυνομία η Σταματίνα Κανελλοπούλου και χτυπιέται θανάσιμα ο Ιάκωβος Κουμής.
1988 – Στις πρώτες ανοιχτές εκλογές για πάνω από μία δεκαετία, οι ψηφοφόροι στο Πακιστάν εκλέγουν την Μπεναζίρ Μπούτο ως πρωθυπουργό του Πακιστάν.
1990 – Αφαιρούνται τα βραβεία Γκράμι από το συγκρότημα της ποπ Milli Vanilli επειδή δεν τραγούδησαν καθόλου στο δίσκο τους.
Γεννήσεις
42 π.Χ. – Τιβέριος Καίσαρας Αύγουστος, Ρωμαίος αυτοκράτορας
1528 – Ιωάννα Γ΄, βασίλισσα της Ναβάρρας
1613 – Φρειδερίκος, πρίγκιπας του Άνχαλτ-Χάρτσγκεροντε
1717 – Ζαν λε Ροντ ντ’ Αλαμπέρ, Γάλλος μαθηματικός
1768 – Καραγιώργης Πέτροβιτς, Σέρβος επαναστάτης
1836 – Εουτζένιο Μπελτράμι, Ιταλός μαθηματικός
1850 – Αρτύρ Κονσταντέν Κρεμπς, Γάλλος μηχανικός
1855 – Τομάζο Τιττόνι, Ιταλός πολιτικός
1892 – Τάτσιο Νουβολάρι, Ιταλός οδηγός αγώνων
1895 – Πάουλ Χίντεμιτ, Γερμανός συνθέτης
1896 – Όσβαλντ Μόσλι, Άγγλος πολιτικός
1907 – Μπέρτζες Μέρεντιθ, Αμερικανός ηθοποιός
1909 – Χρήστος Καπράλος, Έλληνας γλύπτης
1922 – Ζοζέ Σαραμάγκου, Πορτογάλος συγγραφέας
1930 – Σαλβατόρε Ριίνα, Ιταλός μαφιόζος
1938 – Ρόμπερτ Νόζικ, Αμερικανός φιλόσοφος
1952 – Σιγκέρου Μιγιαμότο, Ιάπωνας σχεδιαστής βιντεοπαιχνιδιών
1953 – Γλυκερία, Ελληνίδα τραγουδίστρια
1968 – Γιώργος Καραϊβάζ, Έλληνας δημοσιογράφος
1974 – Πολ Σκόουλς, Άγγλος ποδοσφαιριστής
1977 – Μάγκι Τζίλενχαλ, Αμερικανίδα ηθοποιός
1994 – Έλενα Τσαγκρινού, Ελληνίδα τραγουδίστρια
1996 – Ρομπέρτ Αμπατζιάν, Αρμένιος λοχίας
Θάνατοι
1093 – Αγία Μαργαρίτα της Σκωτίας
1272 – Ερρίκος Γ΄, βασιλιάς της Αγγλίας
1302 – Γερτρούδη η Μεγάλη, Γερμανή μοναχή, μύστρια και θεολόγος
1323 – Φρειδερίκος Α΄, μάργραβος του Μάισσεν
1632 – Γουσταύος Β΄ Αδόλφος, βασιλιάς της Σουηδίας
1672 – Χάινριχ Συτς, Γερμανός συνθέτης
1822 – Παναγιώτης Κρεββαττάς, Έλληνας αγωνιστής
1907 – Ροβέρτος Α΄, δούκας της Πάρμας
1907 – Γουσταύος Χέρτσμπεργκ, Γερμανός ιστορικός
1920 – Σπυρίδων Μαγγίνας, Έλληνας ιατρός
1933 – Αρχιεπίσκοπος Κύπρου Κύριλλος Γ΄
1934 – Γκεόργκι Τόντοροφ, Βούλγαρος στρατηγός
1952 – Σαρλ Μωρράς, Γάλλος πολιτικός
1960 – Κλαρκ Γκέιμπλ, Αμερικανός ηθοποιός
1963 – Ιωάννης Τριανταφυλλίδης, Έλληνας πολιτικός
1971 – Στράτος Παγιουμτζής, Έλληνας τραγουδιστής
1980 – Σταματίνα Κανελλοπούλου, Ελληνίδα αγωνίστρια
1982 – Θανάσης Χατζής, Έλληνας κομμουνιστής
1997 – Ζορζ Μαρσέ, Γάλλος πολιτικός
1998 – Λούντβικ Ντάνεκ, Τσέχος δισκοβόλος
1999 – Ντάνιελ Νέιθανς, Αμερικανός μικροβιολόγος
2006 – Μίλτον Φρίντμαν, Αμερικανός οικονομολόγος
2006 – Γερόντισσα Ακυλίνα της Δράμας, Ελληνίδα ορθόδοξη μοναχή και Ηγουμένη
2008 – Στάθης Μαυρίδης, Έλληνας ποδοσφαιριστής
2009 – Αντόνιο ντε Νίγκρις, Μεξικανός ποδοσφαιριστής
