Έντονο παρασκήνιο βρίσκεται σε εξέλιξη προκειμένου να επιτευχθεί η αποκλιμάκωση στην περιοχή της νοτιοανατολικής Μεσογείου και να αποφευχθεί ένα ατύχημα που μπορεί να οδηγήσει σε θερμό επεισόδιο ανάμεσα σε Ελλάδα και Τουρκία.
Από το βράδυ της Τετάρτης πρωταγωνιστικό ρόλο σε αυτή την προσπάθεια φαίνεται να αναλαμβάνουν οι ΗΠΑ καθώς ο Ντόναλντ Τραμπ – την ώρα που βρίσκεται σε εξέλιξη το προεκλογικό Συνέδριο των Ρεπουμπλικάνων – μίλησε διαδοχικά τόσο με τον Κυριάκο Μητσοτάκη όσο και με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Την ίδια ώρα και παρά το γεγονός ότι η πρωτοβουλία του Βερολίνου για έναρξη διαλόγου οδεύει προς ναυάγιο, οι πληροφορίες από τη γερμανική πρωτεύουσα θέλουν την Άνγκελα Μέρκελ να έχει αύριο, Παρασκευή, τηλεφωνική επικοινωνία με τον Τούρκο Πρόεδρο σε μια προσπάθεια να μειωθεί η ένταση.
Παράλληλα, σήμερα αρχίζει το διήμερο Άτυπο Συμβούλιο Υπουργών Εξωτερικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπου ο Ζοζέπ Μπορέλ έχει δεσμευθεί να παρουσιάσει τη λίστα των μέτρων που αφορούν την Τουρκία.
Τα τηλεφωνήματα Τραμπ σε Μητσοτάκη και Ερντογάν
Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ είχε το βράδυ της Τετάρτης διαδοχικές τηλεφωνικές επικοινωνίες τόσο με τον Έλληνα Πρωθυπουργό όσο και με τον Τούρκο Πρόεδρο. Σύμφωνα με την ανακοίνωση του Λευκού Οίκου, ο κ. Τραμπ «εξέφρασε την ανησυχία της Ουάσιγκτον για την αυξημένη ένταση μεταξύ της Ελλάδας και της Τουρκίας, δύο νατοϊκών συμμάχων, στην Ανατολική Μεσόγειο και επαναβεβαίωσε ότι η Ελλάδα και η Τουρκία πρέπει να δεσμευτούν σε διάλογο, ο οποίος είναι ο μόνος δρόμος για την επίλυση των διαφορών τους».
Από την πλευρά του, ο κ. Μητσοτάκης τόνισε ότι η Ελλάδα είναι έτοιμη να συμβάλει ουσιαστικά στην αποκλιμάκωση υπό την προϋπόθεση ότι η Τουρκία θα σταματήσει άμεσα τις προκλητικές της ενέργειες.
Λίγη ώρα αργότερα, ο Ντόναλντ Τραμπ επικοινώνησε με τον Ταγίπ Ερντογάν με τον Τούρκο Πρόεδρο, να αναφέρει ότι η χώρα του επιθυμεί την αποκλιμάκωση αλλά «δεν είναι αυτή που προκαλεί αστάθεια στην ανατολική Μεσόγειο. Τόνισε ακόμη ότι η Τουρκία έχει αποδείξει με «συγκεκριμένες ενέργειες» ότι θέλει να μειώσει τις εντάσεις και να ξεκινήσει διάλογο για το θέμα.
Έμπειροι διπλωμάτες αποτιμούν θετικά την κίνηση Τραμπ. Η αμερικανική διπλωματία τους τελευταίους μήνες έχει στηρίξει πολλαπλώς τις ελληνικές θέσεις και έχει χρησιμοποιήσει σκληρή γλώσσα για τις προκλήσεις της Άγκυρας. Πολλοί είχαν αμφισβητήσει αν την ίδια άποψη έχει και ο Λευκός Οίκος, λόγω των θετικών αναφορών που έχει κάνει ο Τραμπ στην προσωπική σχέση που διατηρεί με τον Ταγίπ Ερντογάν. Η χθεσινή πρωτοβουλία εκλαμβάνεται ως προσπάθεια του Αμερικανού προέδρου να στείλει μήνυμα πως ακούει τις ελληνικές θέσεις, ενώ εκτιμάται ότι η ενόχληση από τις κινήσεις Ερντογάν στην ευρύτερη περιοχή και η αστάθεια που δημιουργεί έχουν πλέον φτάσει στο ανώτατο κλιμάκιο του Λευκού Οίκου.
Νέα προσπάθεια από το Βερολίνο
Παράλληλα, αν και όπως διαφάνηκε από τις επισκέψεις του Χάικο Μάας σε Αθήνα και Άγκυρα, η πρωτοβουλία του Βερολίνου δεν είχε τα επιθυμητά αποτελέσματα, η κ. Μέρκελ δείχνει πρόθυμη να κάνει άλλη μία προσπάθεια.
Στις Βρυξέλλες, πάντως, εκτιμούν ότι η Τουρκία είναι ιδιαίτερα ενοχλημένη από τη συμφωνία της Ελλάδας με την Αίγυπτο. Αποκαλυπτικός, άλλωστε, ήταν ο διάλογος της Γερμανίδας υπουργός Άμυνας με τον ύπατο εκπρόσωπο της ΕΕ για την Εξωτερική Πολιτική, η οποία καταγράφηκε εν αγνοία τους από τα ανοιχτά μικρόφωνα, κατά τη διάρκεια της συνάντησής στους στη Σύνοδο των ΥΠΑΜ του ΝΑΤΟ
Μπορέλ: Πώς ήταν;
Κάρενμπαουερ: Δύσκολα. Λίγο πιο ομαλά με την ελληνική πλευρά, αλλά πολύ δύσκολα με την τουρκική πλευρά.
Μπορέλ: Οι Τούρκοι είναι πολύ εκνευρισμένοι με τη συμφωνία Ελλάδας-Αιγύπτου.
Κάρενμπαουερ: Ναι, ναι.
Μπορέλ: Θεωρούν ότι οι Ελληνες δεν είναι αξιόπιστοι.
Κάρενμπαουερ: Πιστεύω ότι θα υπάρξει τηλεφωνική επικοινωνία Άνγκελα Μέρκελ με Ερντογάν την Παρασκευή.
Παράλληλα, ο ΓΓ του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ τόνισε ότι η Συμμαχία ανησυχεί για την κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο. «Αυτό που χρειαζόμαστε είναι αποκλιμάκωση, είναι διάλογος.
Η Τουρκία και η Ελλάδα είναι και οι δύο σημαντικοί Σύμμαχοι του ΝΑΤΟ εδώ και πολλά χρόνια. Και πρέπει να βρούμε έναν τρόπο επίλυσης της κατάστασης στην ανατολική Μεσόγειο, βάσει του πνεύματος της συμμαχικής αλληλεγγύης και του διεθνούς δικαίου, και χαιρετίζω τις προσπάθειες της Γερμανίας να μεσολαβήσει για να βρει έναν δρόμο προς τα εμπρός» δήλωσε, χθες ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ.
Σήμερα παρουσιάζεται η λίστα των κυρώσεων
Εν τω μεταξύ, ξεκινά σήμερα στο Βερολίνο η άτυπη συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ. Εκεί ο επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας, Ζοζέπ Μπορέλ, αναμένεται να παρουσιάσει τη λίστα κυρώσεων για την Τουρκία και να γίνει αναλυτική συζήτηση για τις εξελίξεις στην περιοχή και την προκλητικότητα της Άγκυρας.
Η Ελλάδα προσδοκά σε κυρώσεις που θα καταστήσουν σαφές ότι εάν η τουρκική παραβατικότητα συνεχιστεί, θα επιφέρει συνέπειες. «Κυρώσεις που θα δαγκώνουν», είπε χαρακτηριστικά χθες ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, σκιαγραφώντας την ελληνική επιδίωξη.
Δεν αναμένεται πάντως λήψη αποφάσεων, καθότι πρόκειται για άτυπο Συμβούλιο και όλα θα κριθούν στη Σύνοδο Κορυφής στις 24 και 25 Σεπτεμβρίου. Πριν από την έναρξη του Συμβουλίου, ο Νίκος Δένδιας θα συναντηθεί με τον γενικό γραμματέα του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ.
