Αποδέχθηκε την απόφαση της κυβέρνησης για το άνοιγμα των εκκλησιών η Ιερά Σύνοδος.
Η Διαρκής Ιερά Σύνοδος, που συνεδρίασε υπό την προεδρία του Αρχιεπισκόπου Ιερώνυμου, ολοκληρώθηκε και στην απόφασή της αναφέρει ότι αποδέχεται την απόφαση της πολιτείας για επαναλειτουργία του λατρευτικού έργου στις εκκλησίες από 17 Μαΐου. Ωστόσο, υπογραμμίζει ότι επιθυμία ήταν η επαναλειτουργία στις 4 Μαΐου.
Οι Ιεράρχες, ωστόσο, επιμένουν στο θέμα της Θείας Ευχαριστίας Ιεράρχες επιμένουν ότι «ότι το ζήτημα περί του Ιερού Μυστηρίου της Θείας Ευχαριστίας και της Θείας Κοινωνίας τυγχάνει αδιαπραγμάτευτο» αφήνοντας ανοικτό το ενδεχόμενο από τις 17 Μαΐου να τελείται το μυστήριο της Θείας Κοινωνίας. Μεταξύ άλλων, η Ιερά Σύνοδος ευχαριστεί προσωπικά τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη και την υπουργό παιδείας Νίκη Κεραμέως, για την συμβολή τους στην επαναλειτουργία των Ναών.
Η απόφαση της Ιεράς Συνόδου
Συνήλθε σήμερα Πέμπτη 30ή Απριλίου 2020 η Διαρκής Ιερά Σύνοδος (Δ.Ι.Σ.) της Εκκλησίας της Ελλάδος της 163ης Συνοδικής Περιόδου, υπό την προεδρία του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερωνύμου, κατά την δεύτερη συνεδρίασή Αυτής για τον μήνα Απρίλιο και ασχολήθηκε με τα θέματα της ημερησίας διατάξεως.
Κατά την συνεδρίαση Αυτής η Διαρκής Ιερά Σύνοδος ενέκρινε:
Τις κατά το μεσολαβήσαν από την προηγούμενη Συνεδρίαση Αυτής (1.4.2020) γενόμενες «Συνοδική Εντολή και Εξουσιοδοτήσει» ενέργειες του Μακαριωτάτου Προέδρου, σύμφωνα με τον σχετικό Κανονισμό περί των εργασιών Αυτής.
Η Διαρκής Ιερά Σύνοδος συζήτησε εκτενέστατα και επανεκτίμησε τις τελευταίες εξελίξεις σχετικά με την πανδημία του κορωνοϊού και των εξ αυτής συνεπειών ως προς την τέλεση της Θείας Λατρείας στους Ιερούς Ναούς και τις Ιερές Μονές της Εκκλησίας της Ελλάδος και απεφάσισε τα εξής:
Δοξάζει το Όνομα του Αναστάντος Κυρίου μας Ιησού Χριστού, διότι Χάριτι και Φιλανθρωπία Αυτού και προστασίαις των Αγίων Του, αποσοβήθηκε στην Πατρίδα μας η περαιτέρω εξάπλωση της νόσου.
Εκφράζει δημοσίως τις θερμές πατρικές συγχαρητήριες ευχές Της προς όλους τους Ιατρούς και νοσηλευτές, τους επιστήμονες Υγείας, τους αρμοδίους Κρατικούς Λειτουργούς και όλους όσοι αγωνίζονται με σθένος, δύναμη και ελπίδα για την φροντίδα των ασθενών και των οικογενειών τους.
Δέεται διαρκώς προς τον Κύριο για την ανάπαυση όλων των εκ της νόσου κοιμηθέντων αδελφών μας και συλλυπείται θερμά τους οικείους τους.
Συγχαίρει δημοσίως ολόκληρο τον Ελληνικό Λαό, ο οποίος τήρησε εξ αρχής τα υποδειχθέντα από τους ειδικούς μέτρα, με πνεύμα αλληλεγγύης, υπακοής, αυτοθυσίας και αληθινής αγάπης, παραμένοντας κατ’ οίκον υπομένοντας την εξ αυτού του εγκλεισμού δυσκολία και ανάγκη.
Απευθύνεται ιδιαιτέρως προς τον Ορθόδοξο Ιερό Κλήρο και τον ευσεβή και φιλόχριστο Ελληνικό Λαό, αλλά και όλους τους αφανείς εθελοντές ορθοδόξους Χριστιανούς συνεργάτες, τους οποίους ευχαριστεί και πατρικώς ευλογεί διότι, αν και πολλές φορές εξέφρασαν την δυσαρέσκειά τους για την έλλειψη δυνατότητος συμμετοχής τους στις Ιερές Ακολουθίες, ιδίως της Μεγάλης Εβδομάδος, σηκώνοντας έτσι «σταυρό» δυσβάστακτο, παρέμειναν συντεταγμένοι με τις αποφάσεις της Πολιτείας και προς τις με πατρική ευθύνη δοθείσες οδηγίες της Ιεράς Συνόδου, η Οποία από την αρχή της υγειονομικής κρίσεως (28.2.2020) τήρησε υπεύθυνη θέση, προτρέποντάς τους μέσω ανακοινώσεων και Εγκυκλίων Της να τηρήσουν τους κανόνες υγιεινής και να παραμείνουν κατ’ οίκον, ώστε να μη θέσουν τον εαυτό τους, αλλά και τους συνανθρώπους τους σε οποιονδήποτε κίνδυνο.
Αυτός ο ιερός κλήρος και ο πιστός λαός δικαίως παραπονούνται και η Ιερά Σύνοδος εκφράζει και δημοσίως την πικρία της και το προβληματισμό της για τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίσθηκαν πολλοί Χριστιανοί μας στην τόσο σημαντική και ευαίσθητη για τους πιστούς περίοδο της Μεγάλης Εβδομάδας.
Οι αποφάσεις αυτές της Ιεράς Συνόδου δέχθηκαν μεγάλη πολεμική τόσο από ορισμένους αδελφούς χριστιανούς, Κληρικούς και λαϊκούς, όσο και από εκπροσώπους Μέσων Ενημερώσεως, ακόμη και Κοινοβουλευτικών Κομμάτων, οι οποίοι, είτε από άγνοια, είτε από κακή πληροφόρηση ή παρεξήγηση, χρησιμοποίησαν τον προσφιλή και εύκολο τρόπο της συκοφαντίας, της μυθοπλασίας και των ύβρεων.
Όλους αυτούς η Ιερά Σύνοδος τους συγχωρεί, τους ευλογεί πατρικά, αλλά ταυτόχρονα δηλώνει ότι οφείλουν να αποκαταστήσουν τις συκοφαντίες για να μην παραμένουν εκτεθειμένοι έναντι του Θεού και της αληθείας.
Υποδέχεται με ελπίδα το από 28.4.2020 διάγγελμα του Πρωθυπουργού κ. Κυριάκου Μητσοτάκη, τον οποίον συγχαίρει για τις ευχαριστίες τις οποίες εξέφρασε δημοσίως προς την Εκκλησία της Ελλάδος και σύμπαντα τον Ιερό Κλήρο και τον ευσεβή Λαό Αυτής, αναγνωρίζοντας έτσι την συμβολή του στην αντιμετώπιση της πανδημίας.
Σημαντικό ρόλο σ’ αυτήν την δημόσια αναγνώριση είχε και η Υπουργός Παιδείας και Θρησκευμάτων κ. Νίκη Κεραμέως, της οποίας η συμβολή ιδιαιτέρως επισημαίνεται.
Εκφράζει την χαρά Της διότι ο κύριος Πρωθυπουργός έτεινε «ευήκοον ους» στην από 22 Απριλίου 2020 επιστολή του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερωνύμου, ο οποίος με έναγχο αγωνία τού μετέφερε την κοινή πεποίθηση του Σώματος της Ιεραρχίας, του Ιερού Κλήρου και του ευσεβούς Λαού, ότι έφθασε καιρός για την «υπό όρους» προσέλευση πιστών στους Ιερούς Ναούς και τις Ιερές Μονές της Εκκλησίας της Ελλάδος τόσο για προσκύνημα, όσο και για συμμετοχή στις Ιερές Ακολουθίες, το ιερώτατο Μυστήριο της Θείας Λειτουργίας και τα λοιπά Ιερά Μυστήρια και γι’ αυτό ο κ. Πρωθυπουργός απεφάσισε την σταδιακή επιστροφή των πιστών στους Ιερούς Ναούς και στην Λατρεία της Εκκλησίας.
Ασφαλώς, η Ιερά Σύνοδος επιθυμούσε και ανέμενε την επιστροφή των πιστών στην Θεία Λατρεία από την πρώτη ημέρα της «σταδιακής επιστροφής στην κανονικότητα» (4.5.2020), όπως είχε η Ίδια ζητήσει.
Κατόπιν πολλής συζητήσεως, όμως, απεφάσισε να αποδεχθεί την απόφαση των οργάνων της Πολιτείας για πλήρη επιστροφή υπό όρους των πιστών στους Ιερούς Ναούς από την Κυριακή 17 Μαΐου 2020, εκλαμβάνοντας και χρησιμοποιώντας το διάστημα αυτό ως δυνατότητα καλύτερης προετοιμασίας, υπό τις παρούσες υγειονομικές συνθήκες και προϋποθέσεις, για τον προγραμματισμό τελέσεως των ιερών Ακολουθιών με την συμμετοχή των πιστών.
Επαναβεβαιώνει την παγία θέση Της, ότι η Εκκλησία της Ελλάδος στέκεται πάντοτε ηθικώς και υλικώς στο πλευρό της Ελληνικής Πολιτείας και θα συνεχίσει να Την συνδράμει με όλες Της τις δυνάμεις και τα μέσα σε κάθε ζήτημα που αφορά στον Ελληνικό Λαό.
Προς τούτο, σύμφωνα με το διάγγελμα του κυρίου Πρωθυπουργού, περί συμμετοχής των πιστών στην Θεία Λατρεία «με αυστηρούς κανόνες που θα συμφωνηθούν με την Ιερά Σύνοδο και την επιστημονική κοινότητα», επεξεργάζεται ήδη προτάσεις, οι οποίες προέρχονται από τα συμπεράσματα της Επιστημονικής Εποτροπής, τις οποίες αφού συνέλθει και πάλι κατά τον μήνα Μάιο, θα καταθέσει προς την Πολιτεία, προκειμένου να ισχύσουν από την Κυριακή 17η Μαΐου 2020, οπότε και οι πιστοί θα επανέλθουν υπό όρους στην κοινή Λατρεία εντός των Ιερών Ναών.
Από την Δευτέρα 11 Μαΐου 2020, οι Υπηρεσίες της Ιεράς Συνόδου, της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών και των Ιερών Μητροπόλεων θα επανέλθουν στην κανονική ημερήσια λειτουργία τους, σύμφωνα με τους όρους και τους κανόνες υγιεινής που έχει θεσπίσει η Πολιτεία, ως προς την ασφαλή και εν υγεία λειτουργία των δημοσίων υπηρεσιών.
Αίρεται η προγενέστερη Απόφαση της Ιεράς Συνόδου περί αποχής Αρχιερέων, Ιερέων, Διακόνων και Μοναχών από εμφανίσεις και δημόσιες δηλώσεις στα Μέσα Γενικής Ενημερώσεως και το Διαδίκτυο, η οποία είχε ως μοναδικό στόχο, όπως εξ αρχής τονίσθηκε, την ύπαρξη «ενιαίας φωνής» της ποιμαίνουσας Εκκλησίας προς την κοινωνία.
Παρακαλούνται, όμως, και πάλι όλοι οι Αρχιερείς της Εκκλησίας της Ελλάδος, οι οποίοι επιθυμούν να επικοινωνήσουν με τις Δημόσιες Αρχές για εκκλησιαστικά ζητήματα ευρυτέρου ενδιαφέροντος, να το πράττουν, κατά την εκκλησιαστική τάξη και δεοντολογία, μέσω της Ιεράς Συνόδου, ενώ όσοι Ιερείς, Μοναχοί και Μοναχές, επιθυμούν να πράξουν το ίδιο, τούτο να γίνεται μόνο μέσω των οικείων αυτών Σεβασμιωτάτων Μητροπολιτών.
Η ΔΙΣ εύχεται και προτρέπει τους Σεβασμιωτάτους Αρχιερείς, μέσα στο πλαίσιο των ποιμαντορικών τους ευθυνών, να αναλάβουν έκαστος εξ αυτών, όπως και ο κάθε Κληρικός και Μοναχός, ως και έκαστος ορθόδοξος πιστός, την προσωπική του ευθύνη για την διαχείριση του ανακύψαντος ζητήματος.
Η ΔΙΣ ομοφώνως απεφάσισε την μη σύγκληση της Ιεράς Συνόδου της Ιεραρχίας της Εκκλησίας της Ελλάδος, διότι: ήδη η Πολιτεία διά του κυρίου Πρωθυπουργού και των αρμόδιων υπουργών και ιατρών απεδέχθη την παρέμβαση του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου κ. Ιερωνύμου και της ΔΙΣ διά της από 22.4.2020 επιστολής προς τον κ. Πρωθυπουργό περί της συμμετοχής των πιστών στη λειτουργική ζωή της Εκκλησίας βάσει των απαραίτητων μέτρων υγιεινής.
Για τον σκοπό αυτόν η ΔΙΣ απεφάσισε να συγκληθεί την Τρίτη 12η Μαΐου 2020 προκειμένου να διευκρινήσει τους τρόπους της επαναφοράς στην κανονική λειτουργική ζωή μας σύμφωνα με την σχετική αναφορά του κ. Πρωθυπουργού ότι: «από την 4η Μαΐου οι εκκλησίες θα είναι ανοιχτές για ατομική λατρεία και από την Κυριακή 17 Μαΐου οι πιστοί θα μπορούν να συμμετέχουν και στην Θεία Λειτουργία και στις υπόλοιπες Ακολουθίες, πάντα όμως με αυστηρούς κανόνες που θα συμφωνηθούν με την Ιερά Σύνοδο και την επιστημονική κοινότητα».
Για την περίοδο 4 -16 Μαΐου 2020, η ΔΙΣ θα αποστείλει σχετική Εγκύκλιο προς τις Ιερές Μητροπόλεις της Εκκλησίας της Ελλάδος, με όλες τις σχετικές οδηγίες για την προσέλευση των πιστών στους Ιερούς Ναούς για την κατ’ ιδίαν προσευχή τους.
Η ΔΙΣ επαναλαμβάνει και πάλι ομοφώνως ότι το ζήτημα περί του Ιερού Μυστηρίου της Θείας Ευχαριστίας και της Θείας Κοινωνίας τυγχάνει αδιαπραγμάτευτο, όπως ακριβώς ορίζεται από τους Θείους και Ιερούς Κανόνες της Αγίας μας Εκκλησίας.
Ιδιαίτερες είναι οι ευχαριστίες της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου προς τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου κ. Ιερόθεο, ο οποίος σε κρίσιμη εποχή ανέλαβε το υψηλό διακόνημα του εκπροσώπου Αυτής προς τα Μέσα Γενικής Ενημερώσεως και με απόλυτο σεβασμό προς το συνοδικό πολίτευμα της Εκκλησίας, σοβαρότητα, υπευθυνότητα, ευγένεια, νηφαλιότητα, θεολογική γνώση και με την εν γένει μόρφωση και παιδεία που διαθέτει, έφερε επιτυχώς εις πέρας. Η Ιερά Σύνοδος καλεί όλους τους ευσεβείς χριστιανούς να «μείνουμε ασφαλείς» στην νοητή Κιβωτό της Ορθοδόξου Εκκλησίας και να επανέλθουμε στην λογική Λατρεία του ζώντος Θεού με όλες τις απαραίτητες προϋποθέσεις ευχαριστώντας τον Αναστάντα Κύριο για όσα η αγάπη Του εργάσθηκε για την σωτηρία μας. Τέλος η ΔΙΣ ενέκρινε αποσπάσεις κληρικών και ασχολήθηκε με θέματα Ιερών Μητροπόλεων και τρέχοντα υπηρεσιακά ζητήματα.
