ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΚΑ ΝΕΑ: Σαρωτικό κύμα ευλογιάς «χτυπά» τις κτηνοτροφικές ζώνες της χώρας με επίκεντρο τη Θεσσαλία και εστίες να επεκτείνονται προς την Ήπειρο και την Κρήτη.
Ρεπορτάζ: Γιώργος Θεοχάρης
Διαβάστε όλες τις ειδήσεις από το tilegrafimanews.gr
News: Σύμφωνα με πληροφορίες του tilegrafimanews.gr, στη Λάρισα, την Ελασσόνα, τα Τρίκαλα και την Καρδίτσα διαλύονται παραγωγικοί πυλώνες δεκαετιών, με μονάδες «χιλίων και πλέον» αιγοπροβάτων να δηλώνουν καταστροφή, ενώ ομάδες κτηνοτρόφων κάνουν λόγο για «αφανισμό κοπαδιών» και αδυναμία επιβίωσης μέσα στο φθινόπωρο.
Το κλίμα οργής οξύνθηκε μετά τη σύσκεψη στην Ελασσόνα, όπου η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων (ΥΠΑΑΤ) εξήγησε γιατί δεν προκρίνει εμβολιασμό στην παρούσα φάση, καλώντας σε αυστηρή τήρηση των μέτρων βιοασφάλειας και άμεση γνωστοποίηση κάθε ύποπτου κρούσματος.
Στην πράξη, όμως, η «οικονομία του στάβλου» βουλιάζει: κλειστές μονάδες επί μήνες, πολλαπλασιασμός δαπανών για απολυμάνσεις, αυξημένα κόστη ζωοτροφών και, πάνω απ’ όλα, απώλεια ζώων που δεν αναπληρώνεται άμεσα. «Δεν μιλάμε για μια πρόσκαιρη ζημιά. Μιλάμε για διάλυση γενετικού κεφαλαίου και παραγωγικής συνέχειας», τονίζει στο ρεπορτάζ παραγωγός από το Λιβάδι Ελασσόνας, όπου οι φόβοι είναι διάχυτοι: αν «σπάσει» η ασπίδα του χωριού, κινδυνεύουν χιλιάδες ζώα και τόννοι γάλακτος.
Στο τραπέζι βρίσκεται, επίσης, ο κίνδυνος για τη φέτα ΠΟΠ, καθώς κάθε στρατηγική πρέπει να λαμβάνει υπόψη τα πρωτόκολλα και την αλυσίδα ποιότητας–ασφάλειας τροφίμων. Γι’ αυτόν τον λόγο, ειδικοί και βιομηχανία ζητούν εφαρμογή κανόνων «μηδενικής ανοχής» στη διακίνηση πιθανών φορέων μετάδοσης (ζώα, ζωοτροφές, οχήματα, εξοπλισμός), με συστηματικούς ελέγχους στο πεδίο. Σχετικές κατευθύνσεις για την υγιεινή και την προστασία των καταναλωτών παρατίθενται από τον ΕΦΕΤ, ενώ τα κτηνιατρικά πρωτόκολλα και οι εγκύκλιοι αντιμετώπισης ζωονόσων δημοσιεύονται από το ΥΠΑΑΤ.
«Όχι» στον εμβολιασμό – «Ναι» σε σκληρή βιοασφάλεια
Η θέση του ΥΠΑΑΤ να μην προχωρήσει σε εμβολιασμό βασίζεται σε κινδύνους που συνδέονται με εμπορικές επιπτώσεις και στο γεγονός ότι η ευλογιά απαιτεί πλήρη πειθαρχία στα μέτρα για να κοπεί ο κύκλος μετάδοσης. Πανεπιστημιακοί και υπηρεσιακοί παράγοντες υποστηρίζουν πως «ο εμβολιασμός δεν δίνει προστιθέμενη αξία στη συγκεκριμένη φάση και μπορεί να δημιουργήσει παράπλευρα κόστη/ρίσκα», ενώ η κτηνοτροφική βάση αντιτείνει ότι «ο χρόνος τελειώνει» και «κάθε μέρα χάνονται ζωές ζώων και εισόδημα». Στο ενδιάμεσο, περιφερειακές αρχές δοκιμάζουν εντατικούς μοριακούς ελέγχους (π.χ. δείγματα σάλιου) ώστε να εντοπίζονται έγκαιρα ασυμπτωματικές εστίες και να «σπάνε» οι αλυσίδες μετάδοσης.
ΟΣΔΕ 2025 με εκκρεμότητα ΑΤΑΚ και «μπαράζ» πληρωμών ΟΠΕΚΕΠΕ: Τι έρχεται έως τα μέσα Σεπτεμβρίου
Η εικόνα στο πεδίο: Θεσσαλία σε καθεστώς εκτάκτου ανάγκης
Στη Λάρισα, την Ελασσόνα, τα Τρίκαλα και την Καρδίτσα, η ευλογιά έχει ήδη αφήσει βαθιές χαράξεις: κοπάδια θανατώνονται, στάβλοι αδειάζουν, παραγωγοί μιλούν για «χάος στην αποκομιδή νεκρών ζώων» και ελλείψεις σε προσωπικό–μέσα. Η Περιφέρεια Θεσσαλίας εκδίδει διαρκώς συστάσεις για αυστηρή τήρηση των ζωνών περιορισμού, ελέγχους στα σημεία εισόδου–εξόδου μονάδων και απολύμανση φορτηγών/εξοπλισμού. Την ίδια ώρα, στη Δυτική Ελλάδα (π.χ. Δυτική Αχαΐα) η διασπορά εστιών έχει προκαλέσει «ντόμινο» θανατώσεων και τεράστιο βάρος σε δήμους και εργολαβίες διαχείρισης υποπροϊόντων. Όσο αργεί η ταφή/καύση, τόσο αυξάνονται οι υγειονομικοί κίνδυνοι.
Αποζημιώσεις, ζωοτροφές, ρευστότητα
Στο μέτωπο στήριξης, ο ΕΛΓΑ υποδέχεται ασφυκτική πίεση για γρήγορες αποζημιώσεις (θανατώσεις, απώλεια παραγωγής, καταστροφή εισοδήματος), με τους κτηνοτρόφους να καταγγέλλουν καθυστερήσεις που «κλείνουν» την πρόσβαση σε ζωοτροφές και συντηρήσεις. Σε επίπεδο «οριζόντιων» διορθώσεων, ο ΟΠΕΚΕΠΕ τρέχει παραλλήλως εκκαθαρίσεις παλαιών φακέλων, όμως παραγωγοί καταγγέλλουν ότι τα κεφάλαια «δεν προλαβαίνουν» την κρίση: οι υποχρεώσεις τρέχουν, η εισροή γάλακτος καταρρέει, οι τυροκομικές μονάδες μετρούν «χαμένες ημέρες δελτίου».
«Δεν ζητάμε χάρες. Ζητάμε έκτακτο πλέγμα στήριξης, με πραγματικά νούμερα και σαφή χρονοδιαγράμματα», λένε στο tilegrafimanews.gr Θεσσαλοί κτηνοτρόφοι. Μεταξύ άλλων: κάλυψη κόστους απολυμάνσεων, επιδότηση σίτισης κλεισμένων ζώων, ταχεία προκαταβολή επί των αποζημιώσεων, χρηματοδοτικά εργαλεία γρήγορης ρευστότητας και ενίσχυση κτηνιατρικών υπηρεσιών με προσωπικό–οχήματα–αναλώσιμα.
Τι πρέπει να γίνει – άμεσα βήματα
1. Επιχειρησιακός συντονισμός: Ενεργοποίηση ενιαίου κέντρου ελέγχου ανά Περιφέρεια, με καθημερινό δελτίο, κινητές ομάδες ιχνηλάτησης και σαφή «αλυσίδα ευθύνης».
2. Σφράγισμα μετακινήσεων: Αυστηροί έλεγχοι ζώων/ζωοτροφών/οχημάτων με κοινές κλιμάκια κτηνιατρικής–αστυνομίας και ηλεκτρονική καταγραφή κινήσεων.
3. Βιοασφάλεια χωρίς εξαιρέσεις: Υποχρεωτικά απολυμαντικά περάσματα σε εισόδους–εξόδους, «καθαρές»–«βρώμικες» ζώνες εντός μονάδων, εκπαίδευση προσωπικού και τήρηση πρωτοκόλλων. Οδηγίες και εγκύκλιοι διατίθενται από το ΥΠΑΑΤ και τις δομές κτηνιατρικής.
4. Διαχείριση υποπροϊόντων: Εγγυημένη άμεση αποκομιδή και αδειοδοτημένοι χώροι ταφής όπου απαιτείται, με ευθύνη Περιφερειών–Δήμων.
5. Αποζημιώσεις–ρευστότητα: Ταχεία εκκαθάριση φακέλων μέσω ΕΛΓΑ, συμπληρωματικά εργαλεία γρήγορης χρηματοδότησης και «γέφυρες» με τα σχήματα εισοδηματικής στήριξης του ΟΠΕΚΕΠΕ.
6. Ενημέρωση–διαφάνεια: Ημερήσιες ανακοινώσεις για εστίες, ζώνες, μέτρα, ώστε να μην επικρατεί παραπληροφόρηση.
7. Εθνικό σχέδιο για τη φέτα: Σε συνεργασία με τον ΕΦΕΤ, αναθεώρηση πρωτοκόλλων συλλογής/μεταφοράς γάλακτος σε «κόκκινες» περιοχές, με στόχο να διασφαλιστούν ποιότητα–ασφάλεια και η εξαγωγική φήμη του ΠΟΠ.
Η Ήπειρος «σφίγγει τα δόντια»
Η εξάπλωση προς την Ήπειρο –ισχυρή γαλακτοπαραγωγό βάση– ενεργοποιεί κόκκινο συναγερμό. Περιφερειακές και κτηνιατρικές υπηρεσίες αυξάνουν ελέγχους, ενώ ζητείται άμεση ενίσχυση σε προσωπικό και kits δειγματοληψίας. Οι τοπικοί συνεταιρισμοί προειδοποιούν ότι η έλλειψη γάλακτοςμπορεί να επηρεάσει γραμμές παραγωγής από Οκτώβριο, αν δεν κοπεί ο κύκλος κρουσμάτων τον Σεπτέμβριο.
Πολιτικό–κλαδικό θερμόμετρο στο «κόκκινο»
Ο ΣΕΚ επιμένει ότι ο εμβολιασμός πρέπει να αξιολογηθεί με βάση παραδείγματα όπου λειτούργησε, ενώ ο ΣΕΒΓΑΠ κρούει τον κώδωνα για την ανεξέλεγκτη διακίνηση και ζητά «τιμωρία παραβατών» και εφαρμογή κανόνων βιοασφάλειας σε όλες τις μονάδες. Στη Θεσσαλία, οργισμένες συνελεύσεις ζητούν συνάντηση στο Μέγαρο Μαξίμου πριν τη ΔΕΘ, αλλιώς κλιμάκωση κινητοποιήσεων. Στην «πρώτη γραμμή» της ενημέρωσης και της πολιτικής πίεσης βρίσκονται και οι τοπικές αρχές, που, ωστόσο, καταγγέλλουν «ελλείψεις σε μέσα και προσωπικό».
Το δια ταύτα
Χωρίς καθολική πειθαρχία στα μέτρα, ρήτρα ταχύτητας στις αποζημιώσεις και προληπτική ιχνηλάτηση σε «κόκκινες» ζώνες, ο κλάδος κινδυνεύει να χάσει όχι μόνο ζώα αλλά και αγορές. Η ευλογιά δεν είναι «ένας ακόμη κύκλος ασθένειας». Είναι υπαρξιακή απειλή για χιλιάδες οικογένειες της υπαίθρου, για την αλυσίδα γάλα–τυρί και για το εθνικό brand της φέτας. Το κράτος, οι Περιφέρειες, οι κτηνοτρόφοι και η βιομηχανία οφείλουν να κινηθούν σαν μία ομάδα, τώρα.
