ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΚΑ ΝΕΑ: Η σεζόν ανοίγει με τέσσερις σκληρές πραγματικότητες για την αιγοπροβατοτροφία: (α) η τιμή-βάση στο πρόβειο γάλα επανακάμπτει κοντά στα 1,55–1,60€/κιλό, (β) η ευλογιά έχει οδηγήσει σε 262.854 θανατώσεις ζώων και πάνω από 1.100 κλεισίματα μονάδων, (γ) ενεργοποιείται ενίσχυση ζωοτροφών έως 14€/κεφάλι σε πληγείσες Περιφερειακές Ενότητες και (δ) η κυβέρνηση θέτει «δέκα ημέρες» κρίσιμων μέτρων με ανοιχτό το ενδεχόμενο οριζόντιου περιορισμού μετακινήσεων αν δεν ανακοπεί η διασπορά.
Ρεπορτάζ: Γιώργος Θεοχάρης
Διαβάστε όλες τις ειδήσεις από το tilegrafimanews.gr
News: Τα παραπάνω διαμορφώνουν ένα σύνθετο –αλλά και ευκαιριακό– περιβάλλον για τη φέτα ΠΟΠ, όπου η μειωμένη γαλακτοπαραγωγή «σφίγγει» την προσφορά την ώρα που η ζήτηση μένει ψηλά σε Ελλάδα και εξαγωγές.
Τα στοιχεία του υπουργείου και οι δηλώσεις αρμοδίων για τη δεκαήμερη επιχειρησιακή δράση επιβεβαιώνουν το καθεστώς κόκκινου συναγερμού σε όλη τη χώρα.
Τιμές: πώς «κλειδώνει» το 1,55–1,60€/κιλό
Η ανομοιογενής και πτωτική τάση του καλοκαιριού φαίνεται να εξαντλείται. Μεγάλες οργανωμένες ομάδες παραγωγών εκτός Θεσσαλίας ήδη συζητούν βάσεις 1,50–1,55€/κιλό, ενώ σε περιοχές με υψηλή ποιοτική προδιαγραφή και ισχυρή ζήτηση τυροκομίας επανέρχονται συμφωνίες ως και 1,60€/κιλό. Βασικός μοχλός είναι ο συνδυασμός μειωμένης προσφοράς (λόγω απωλειών ζωικού κεφαλαίου και αυξημένων βιοασφαλειών) και αμετακίνητης ζήτησης από τη βιομηχανία φέτας για να διατηρηθούν ράφι και εξαγωγές. Τα διεθνή ρεπορτάζ προειδοποιούν ότι τυχόν επιδείνωση της νόσου θα μπορούσε να επηρεάσει ροές γάλακτος και σφαγών, άρα και τα κόστη της μεταποίησης και τα τελικά καρτελάκια.
Ευλογιά: η ζημιά, η «δέκαημέρα» και το σενάριο απαγόρευσης
Σύμφωνα με το κυβερνητικό μπρίφινγκ, πάνω από 260.000 ζώα έχουν θανατωθεί σε ένα έτος και >2.400 κρούσματα έχουν καταγραφεί, με αιχμή Ιούλιο–Αύγουστο. Βρίσκεται σε εξέλιξη 10ήμερο σχέδιο: ενισχυμένοι κτηνιατρικοί έλεγχοι επιτόπου, σημεία απολύμανσης και αυστηρή ιχνηλάτηση μετακινήσεων. Αν τα μέτρα δεν αποδώσουν, εξετάζεται πανελλαδικός περιορισμός μετακινήσεων αιγοπροβάτων, που θα «παγώσει» συλλογές γάλακτος, σφαγές και διακίνηση.
Παράλληλα, το ρυθμιστικό πλαίσιο της ΕΕ για εμβολιασμούς σε sheep/goat pox είναι σαφές: η χρήση εμβολίων υπάγεται σε ειδικούς όρους και συνοδεύεται από κανόνες για τις μετακινήσεις ζώων/προϊόντων, ώστε να διασφαλίζεται η υγεία του ζωικού κεφαλαίου και το ενδοενωσιακό εμπόριο. Αυτό εξηγεί την επιφυλακτικότητα στο «γενικευμένο εμβολιασμό» που ζητούν κάποιοι σύλλογοι και τη συζήτηση για ιχνηθετημένα σχήματα και πιθανές παράλληλες εμπορικές δεσμεύσεις.
Ενισχύσεις: 14€/κεφάλι σε 16 Νομούς – πότε πληρώνει
Η στοχευμένη de minimis για ζωοτροφές προβλέπει 6–14€/ζώο (ενήλικο θηλυκό), με 14€/κεφάλιστις βαρύτερα πληγείσες Περιφερειακές Ενότητες, ενώ 4€/κεφάλι εφαρμόζεται στο ευρύτερο πλέγμα επιλέξιμων περιοχών. Οι υπηρεσίες ξεκαθαρίζουν πως η καταβολή αφορά δαπάνες έως και τον Ιούνιο 2025 και προγραμματίζεται εντός του επόμενου μήνα, εφόσον κλείσουν οι τεχνικοί έλεγχοι. Πακέτο 63 εκατ. € έχει ανακοινωθεί ως ομπρέλα στήριξης για τις ζωοτροφές/λειτουργικά κόστη, συμπληρωματικά στις αποζημιώσεις για θανατώσεις.
Πού «πονάνε» οι μονάδες – γιατί ανεβαίνει η βάση
Η στατιστική μέση ζημιά «κρύβει» τη βαρύτερη επιβάρυνση των μεγάλων βελτιωμένων μονάδων: εκεί όπου η γαλακτοπαραγωγή είναι υψηλή, η προσθήκη βιοασφαλειών, το διαρκές κόστος καραντίνας και οι απώλειες αναπαραγωγής ανεβάζουν σημαντικά το κόστος ανά λίτρο. Έτσι, ακόμη και αν ορισμένοι αγοραστές επιχείρησαν να «πιέσουν» τη βάση προς 1,40€/κιλό, η στενότητα πρώτης ύλης και η ανάγκη της βιομηχανίας να θωρακίσει σταθερές ροές γάλακτος αναγκάζουν τις συμβάσεις ν’ ανασυνταχθούν πάνω από το 1,50–1,55€/κιλό. Στο γίδινο, αντίστοιχα φαινόμενα αποτρέπουν πτώσεις κάτω από τα 0,85€/κιλό σε παραγωγικές ζώνες.
Ρίσκα για τη φέτα – αλλά και ένα «παράθυρο»
Πιθανή οριζόντια απαγόρευση μετακινήσεων θα σημαίνει διαταραχή συλλογών και αυξημένα λειτουργικά, που σε συνδυασμό με την έλλειψη εργατικών και τα υψηλά επιτόκια μπορούν να πιέσουν τη μεταποίηση. Από την άλλη, η διατήρηση υψηλής ζήτησης φέτας σε βασικές αγορές και οι βελτιωμένες εξαγωγικές ροές διατηρούν «μαξιλάρι» για την τιμή του πρόβειου, εφόσον δεν υπάρξει απότομο σοκ προσφοράς. Τα διεθνή δίκτυα υπενθυμίζουν ότι οι αναταράξεις στη διαθεσιμότητα γάλακτος μετακυλίονται γρήγορα στα ράφια σε περιόδους ανατιμημένης εφοδιαστικής.
Τι να κάνουν τώρα παραγωγοί και βιομηχανία
1) Βιοασφάλεια χωρίς εκπτώσεις. Απολυμαντικά περάσματα, κλειστά πρωτόκολλα εισόδου-εξόδου, άμεση δήλωση ύποπτων συμπτωμάτων στον κτηνίατρο. Η «δέκαημέρα» θα κρίνει πολλά. Για οδηγίες και διοικητικές πράξεις, παρακολουθείτε τις ανακοινώσεις του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης.
2) Συμβόλαια με ρήτρες ευελιξίας. Ενσωματώστε ρήτρες ακραίου γεγονότος (π.χ. καθολική απαγόρευση μετακινήσεων) ώστε να μην τιναχτούν στον αέρα χρονοδιαγράμματα παραδόσεων και πληρωμών.
3) Αξιοποίηση ενισχύσεων. Ελέγξτε επιλεξιμότητα/ζωικό κεφάλαιο για τη de minimis και κινηθείτε άμεσα στη συγκέντρωση παραστατικών ζωοτροφών. Παρακολουθήστε την πλατφόρμα του ΟΠΕΚΕΠΕ για δημοσιοποιήσεις πληρωμών και διευκρινίσεις.
4) Δηλώσεις ζημιών και αποζημιώσεις. Για θανατώσεις και συναφή κόστη, οι διαδικασίες περνούν από ΕΛΓΑ· βεβαιωθείτε ότι έχουν γίνει όλες οι δηλώσεις και οι αυτοψίες και κρατήστε αρχείο δαπανών (ζωοτροφές/απολυμάνσεις).
5) Συμμόρφωση με τους κανόνες της ΕΕ. Οποιαδήποτε συζήτηση για εμβολιασμό πρέπει να πατά στις κοινοτικές ρυθμίσεις για τη μετακίνηση ζώων/προϊόντων μετά από εμβολιασμό, ώστε να μη χαθούν αγορές. Δείτε το πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για sheep/goat pox.
Το «διά ταύτα» με αριθμούς
• 1,55–1,60€/κιλό: ρεαλιστική ζώνη βάσης για πρόβειο σε συμβάσεις 2025/26, με premium σε ποιοτικές ζώνες.
• 262.000+ θανατώσεις και >2.400 κρούσματα σε ένα έτος· 10ήμερο ενισχυμένων μέτρων σε όλη τη χώρα.
• 14€/κεφάλι (και 6–10€ αλλού): στοχευμένη de minimis για ζωοτροφές, συμπλήρωμα σε αποζημιώσεις θανατώσεων, πληρωμή εντός επόμενου μήνα.
• Σενάριο οριζόντιας απαγόρευσης μετακινήσεων εάν δεν περιοριστεί η νόσος—με άμεση επίπτωση σε συλλογές, σφαγές και τιμολόγηση.
Νεότερα στοιχεία που ενσωματώθηκαν: «δέκα ημέρες» έκτακτων μέτρων και το ανοιχτό ενδεχόμενο γενικευμένων περιορισμών μετακινήσεων, επικαιροποιημένοι αριθμοί θανατώσεων/κρουσμάτων και το πλαίσιο της de minimis ανά Περιφερειακή Ενότητα με οροφή τα 14€/κεφάλι.
