ΜΗΤΣΟΤΑΚΗΣ: Ο πρωθυπουργός σε συνέντευξη που παραχώρησε στο αγγλικό ραδιόφωνο «Monocle», εστίασε στις αλλαγές στην ΕΕ μετά τους δασμούς Τραμπ και τις ελληνοτουρκικές σχέσεις
Απότομη αφύπνιση για την Ευρώπη χαρακτήρισε τους τελευταίους δύο μήνες ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης ο οποίος παραχώρησε συνέντευξη στο ραδιόφωνο «Monocle» και την εκπομπή Foreign Desk του Andrew Mueller.
Ο πρωθυπουργός ερωτηθείς για τις διεθνείς εξελίξεις μετά τους δασμούς Τραμπ και τις αναταραχές στο εμπόριο, είπε ότι η Ελλάδα ακολουθεί τη στάση της ΕΕ η οποία ωστόσο τόνισε ότι δεν είναι σε θέση σήμερα να αντικαταστήσει το ΝΑΤΟ, καθώς δεν δαπανούσε όσα έπρεπε για την άμυνα.
Ο κ. Μητσοτάκης διευκρίνισε ότι η Ελλάδα αποτελούσε εξαίρεση καθώς πάντα δαπανούσε πάνω από το 2% του ΑΕΠ της για την άμυνα, λόγω των ιδιαίτερων συνθηκών.
Ακολούθως ο πρωθυπουργός χαρακτήρισε περίπλοκη, τη σχέση της Ελλάδας με την Τουρκία, σημειώνοντας ενδεικτικά ότι η «καρδιά της διαφοράς μας με την Τουρκία» είναι« η οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο» και για την οποία «δεν έχουμε σημειώσει σημαντική πρόοδο».
Αναφερόμενος στην Ελλάδα ο κ.Μητσοτάκης είπε ότι πρόκειται για μια χώρα που βρίσκεται στη διαδικασία ενός βαθύτατου μετασχηματισμού και σημείωσε ότι η κυβέρνηση έχει λάβει πολλά εύσημα για την οικονομική της διαχείριση.
«Δεν είμαστε πλέον το «άρρωστο παιδί» της Ευρώπης. Η οικονομία μας έχει καλύτερες επιδόσεις από τις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες. Κοιτάζοντας, για παράδειγμα, τις μεταρρυθμίσεις που σήμερα ανακοινώνει η γερμανική κυβέρνηση, διαπιστώνω ότι πολλές από αυτές τις μεταρρυθμίσεις εμείς τις έχουμε ήδη εφαρμόσει στην Ελλάδα» είπε.
Η συνέντευξη του πρωθυπουργού:
Andrew Mueller: Καταρχάς, και μπορεί να μην υπάρχει σύντομη απάντηση σε αυτό, αλλά υπάρχει κάποιος τρόπος να περιγράψετε πώς ήταν οι τελευταίοι δύο μήνες στην προσπάθεια να είναι κάποιος πρωθυπουργός ενός κράτους της ΕΕ και του ΝΑΤΟ;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Ήταν περίπλοκοι και γεμάτοι προκλήσεις. Αλλά σε κάθε κρίση, θα έλεγα, θέλω να βλέπω τις πιθανές ευκαιρίες. Σίγουρα, οι δύο τελευταίοι μήνες ήταν, κατά μία έννοια, μια απότομη αφύπνιση για την Ευρωπαϊκή Ένωση, ειδικά για όσους από εμάς υποστηρίζουμε τη στρατηγική αυτονομία της Ευρώπης. Χαίρομαι που βλέπω ότι τουλάχιστον έχει σημειωθεί κάποια πρόοδος όσον αφορά στις αποφάσεις που έχουμε λάβει σε επίπεδο Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.
Andrew Mueller: Πού βλέπετε αυτές τις ευκαιρίες, όμως; Μήπως στην ιδέα μιας πιο ενωμένης, πιο συνεκτικής Ευρώπης;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Στο τέλος της ημέρας, πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι οι στρατηγικές προκλήσεις που πρέπει να αντιμετωπίσουμε απαιτούν τολμηρές αποφάσεις. Όταν μιλάω για τολμηρές αποφάσεις, προφανώς αναφέρομαι και στη χρηματοδότηση, να βάλουμε χρήματα στο τραπέζι, ειδικά όταν πρόκειται για την άμυνα. Για παράδειγμα, έχω ταχθεί εδώ και αρκετό καιρό υπέρ της μεγαλύτερης δημοσιονομικής ευελιξίας σε εθνικό επίπεδο προκειμένου να χρηματοδοτηθούν αμυντικές δαπάνες.
Όταν έθεσα για πρώτη φορά το ζήτημα αυτό, οι συνάδελφοί μου δεν ήταν έτοιμοι να προχωρήσουν σε αυτόν τον δρόμο. Χαίρομαι που βλέπω τώρα ότι σημειώνεται πρόοδος προς αυτή την κατεύθυνση. Έχουμε ένα νέο χρηματοδοτικό εργαλείο, πρόκειται για δάνεια ύψους 150 δισεκατομμυρίων ευρώ, που δεν είναι η προτιμότερη λύση κατά την άποψή μου, αλλά τουλάχιστον είναι ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση. Για πρώτη φορά, βλέπω χώρες όπως η Φινλανδία να μιλούν ανοιχτά για διερεύνηση όλων των τρόπων χρηματοδότησης για έργα κοινού ενδιαφέροντος όσον αφορά στην ευρωπαϊκή άμυνα.
Κατά μία έννοια, αυτό μου θυμίζει λίγο τους μήνες πριν συμφωνήσουμε για το σχέδιο NextGenerationEU, όταν πολλές χώρες ήταν αντίθετες με αυτή την ιδέα, για να συμφωνήσουν τελικά την τελευταία στιγμή.
Andrew Mueller: Πιστεύετε, όμως, ότι η Ευρώπη έχει ξεπεράσει, ιδιαίτερα τους τελευταίους δύο μήνες, και ίσως ειδικά μετά την ομιλία του Αντιπροέδρου των ΗΠΑ JD Vance στο Μόναχο, το σημείο να θεωρεί τις Ηνωμένες Πολιτείες δεδομένες; Υπάρχει τώρα μια αίσθηση στις τάξεις των ευρωπαϊκών χωρών ότι ίσως αυτή η σχέση δεν θα επανέλθει; Ίσως ο Ντόναλντ Τραμπ να μην είναι μια μικρή «δυσλειτουργία»;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Πιστεύω ότι είναι σχεδόν κλισέ να επισημάνουμε ότι για πολλά χρόνια η Ευρώπη θεωρούσε δεδομένες τις εγγυήσεις ασφαλείας που είχε, με την έννοια ότι δεν δαπανούσαμε όσα θα έπρεπε για την άμυνά μας. Η Ελλάδα αποτελεί την εξαίρεση σε αυτόν τον κανόνα λόγω των ιδιαίτερων ανησυχιών μας για την ασφάλεια. Πάντα ξοδεύαμε παραπάνω από το 2% του ΑΕΠ μας για την άμυνα. Αυτό το επιχείρημα διατυπώθηκε από τον Πρόεδρο Τραμπ το 2017, επομένως αυτό δεν είναι κάτι καινούργιο.
Η Ευρώπη δεν είναι σήμερα σε θέση να αντικαταστήσει το ΝΑΤΟ και τον κυρίαρχο ρόλο των ΗΠΑ εντός της Συμμαχίας, όσον αφορά στη συλλογική μας ασφάλεια. Επομένως, αναμφισβήτητα πρέπει να εργαστούμε πολύ σκληρά για να κρατήσουμε τις Ηνωμένες Πολιτείες στο πλαίσιο αυτό, αναγνωρίζοντας ταυτόχρονα ότι πρέπει να κάνουμε περισσότερα για να προστατεύσουμε τους εαυτούς μας. Πιστεύω ότι κινούμαστε προς αυτή την κατεύθυνση. Ίσως όχι με τον ρυθμό που θα ήθελα, αλλά σίγουρα έχει σημειωθεί πρόοδος.
Andrew Mueller: Όσον αφορά την ιδιαίτερη κατάσταση της Ελλάδας, όπως το θέτετε με λεπτότητα, πιστεύετε ότι η Ελλάδα μπορεί να διδάξει κάτι στη Δανία ή ίσως στον Καναδά σχετικά με το πώς να διαχειρίζεσαι δύσκολες σχέσεις με έναν σύμμαχο στο ΝΑΤΟ;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Να πούμε ότι η ιστορία μας με την Τουρκία μετρά αιώνες. Είναι μια περίπλοκη σχέση. Πιστεύω όμως ότι, στο τέλος της ημέρας, πρέπει να ικανοποιούνται δύο πράγματα: αφενός, η Ελλάδα πρέπει να διαθέτει πολύ αξιόπιστη αποτρεπτική ισχύ όσον αφορά στην υπεράσπιση της κυριαρχίας μας και των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο επενδύουμε σημαντικά στον εκσυγχρονισμό των Ενόπλων μας Δυνάμεων.
Ταυτόχρονα, πρέπει να διερευνηθούν οδοί προς την οικοδόμηση μιας πιο παραγωγικής σχέσης. Ακόμα και αν αυτό σημαίνει ότι δεν αντιμετωπίζουμε το περίπλοκο υποκείμενο ζήτημα το οποίο βρίσκεται στην καρδιά της διαφοράς μας με την Τουρκία, που είναι η οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο, όπου ειλικρινά δεν έχουμε σημειώσει σημαντική πρόοδο.
Επομένως, ακόμα και αν συμφωνούμε ότι διαφωνούμε σε σημαντικά ζητήματα, αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να υπάρχουν διαρκώς συνθήκες έντασης, ούτε σημαίνει ότι δεν μπορούμε να διερευνήσουμε ευκαιρίες για την ενίσχυση της σχέσης μας σε άλλα μέτωπα. Και, ασφαλώς, αυτό απαιτεί ειλικρινείς και ανοιχτούς διαύλους επικοινωνίας, τους οποίους νομίζω ότι έχουμε δημιουργήσει με την Τουρκία σε όλα τα επίπεδα. Πιστεύω ότι είναι σημαντικό, ακόμα και όταν διαφωνούμε, να μπορούμε να συνομιλούμε ανοιχτά.
Andrew Mueller: Έχει γίνει, όμως, εκτενής συζήτηση μεταξύ των αρχηγών των κυβερνήσεων της ΕΕ και του ΝΑΤΟ σχετικά με το πώς θα διαχειριστούν τις αρκετά ξεκάθαρες απειλές των Ηνωμένων Πολιτειών κατά της επικράτειας δύο άλλων μελών της Συμμαχίας;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Ειλικρινά, δεν έχουμε ακόμη καταλήξει σε κοινή θέση σχετικά με τον τρόπο αντιμετώπισης αυτής της πρόκλησης. Αν το δούμε από την οπτική γωνία της Ελλάδας, για παράδειγμα, η Ελλάδα έχει μια στρατηγική εταιρική σχέση με τις ΗΠΑ. Πρόκειται για μια στρατηγική εταιρική σχέση που υπερβαίνει τον εκάστοτε Πρόεδρο. Είναι μια εταιρική σχέση που θέλω να καλλιεργήσω και να ενισχύσω.
Ταυτόχρονα, είμαι μέλος της ευρωπαϊκής οικογένειας και αφοσιωμένος Ευρωπαίος, οπότε πρέπει επίσης να διαχειριστούμε τη σχέση με τις ΗΠΑ εντός του ευρωπαϊκού πλαισίου. Όταν μιλάμε, για παράδειγμα, για δασμούς και πιθανούς εμπορικούς πολέμους, υποστηρίζω την προσέγγιση που έχει υιοθετήσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία μέχρι στιγμής είναι μετρημένη.
Χάρηκα όταν είδα ότι ο Πρόεδρος Trump αποφάσισε να κάνει πίσω από τα πιο επιθετικά δασμολογικά του μέτρα και να μας δώσει τρεις μήνες για να διαπραγματευτούμε, κάτι που θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια αμοιβαία επωφελή εμπορική συμφωνία.
Andrew Mueller: Αλλά αυτό πρέπει να είναι ιδιαίτερα… Είμαι βέβαιος ότι είναι απογοητευτικό για κάθε ευρωπαϊκή χώρα που εμπλέκεται σε αυτό, αλλά για μια μεγάλη ναυτιλιακή χώρα όπως η Ελλάδα, η οποία ελέγχει, νομίζω, το ένα πέμπτο της παγκόσμιας εμπορικής ναυτιλίας…
Κυριάκος Μητσοτάκης: Σχεδόν το ένα τέταρτο.
Andrew Mueller: Σχεδόν το ένα τέταρτο, πράγματι. Αλλά δεν μπορείς να σχεδιάζεις μακροπρόθεσμα χωρίς να γνωρίζεις τι θα κάνουν οι Ηνωμένες Πολιτείες από τη μια μέρα στην άλλη. Πρέπει, λοιπόν, η Ευρώπη, και πράγματι ο υπόλοιπος κόσμος, να σκεφτεί πώς θα αναμορφώσουμε μια διεθνή εμπορική τάξη που δεν θα έχει απαραίτητα τις ΗΠΑ στο επίκεντρο της;
