Γιορτάζουν σήμερα: Ευκράτης, Εύκρατος, Ευκρατάς, Ευκρατία, Ευκρατούλα. Ούρσουλα, Ορσαλία. Σωκράτης, Σωκρατίνα, Σωκρατία. Χριστόδουλος.
21 Οκτωβρίου: Όσιος Ιλαρίων ο Μέγας – Ο Όσιος Ιλαρίων ο Μέγας γεννήθηκε το 333 μ.Χ., στα χρόνια του Μεγάλου Κωνσταντίνου. Η κωμόπολη στην οποία ανατράφηκε ονομαζόταν Θαβαθά, πέντε μίλια μακριά από τη Γάζα. Οι γονείς του ήταν πλούσιοι ειδωλολάτρες. Στην επιθυμία τους να σπουδάσουν όσο γίνεται καλύτερα το γιο τους, έστειλαν αυτόν στην Αλεξάνδρεια.
Εκεί, ο Ιλαρίων γνώρισε τη χριστιανική πίστη, την αγάπησε και βαπτίσθηκε χριστιανός. Έγινε μιμητής του Μέγα Αντωνίου και έμεινε αρκετό καιρό κοντά του. Όταν πέθαναν οι γονείς του, γύρισε στην πατρίδα του, διαμοίρασε στους φτωχούς όλη του την κληρονομιά και πήγε στην έρημο.
Εκεί κάποτε συνάντησε ληστές, με τους οποίους είχε τον έξης διδακτικό διάλογο: «Εάν σε συναντούσαν κλέφτες, τον ρώτησαν, τί θα έκανες;» Εκείνος απάντησε: «Τί έχει να φοβηθεί ο γυμνός;». Έπειτα του είπαν: «Αλλά αν σε σκότωναν;». Ο Ιλαρίων απάντησε: «Τόσο το καλύτερο. ο σωματικός θάνατος κλείνει τη νύκτα της παρούσας ζωής και εισάγει στην ανατολή της μέλλουσας ζωής». Οι απαντήσεις του Ιλαρίωνα είχαν σαν αποτέλεσμα τη μετάνοια των ληστών. Ο Ιλαρίων, έλαβε από το Θεό και το χάρισμα να κάνει θαύματα.
Αφού περιόδευσε σε πολλούς τόπους και χώρες, παρέδωσε στο Θεό την ψυχή του, ογδόντα χρονών.Ο Όσιος Ιλαρίων ο Μέγας έζησε τα τελευταία πέντε χρόνια της ζωής του στην Επισκοπή της Πάφου.
Το λείψανο του Οσίου δεν έμεινε για καιρό στην Κύπρο. Οι χριστιανοί της Παλαιστίνης, σαν έμαθαν τον θάνατο του οσίου, έστειλαν εδώ τον μαθητή του Ησύχιο, ο οποίος με τρόπο ανέσκαψε τον τάφο. Χωρίς να τον αντιληφθεί κανένας πήρε τα ιερά λείψανα και τα μετέφερε στην Παλαιστίνη. Εκεί οι χριστιανοί τα εναπέθεσαν με ξεχωριστές τιμές στη Μονή του Μαϊουμά.
Ἀπολυτίκιον
Ἦχος α’. Τῆς ἐρήμου πολίτης.
Ἐγκρατείας τὴ αἴγλη λαμπρυνθεῖς τὴν διάνοιαν, ἤστραψας θαυμάτων ἀκτῖνας Ἰλαρίων Πατὴρ ἠμῶν, καὶ γεγονὸς φωστὴρ περιφανής, καὶ στῦλος εὐσέβειας θεαυγῆς, καταυγάζων τὴ ἐνθέω σου βιοτῆ, τοὺς πίστει προσιόντας σοί. Δόξα τῷ δεδωκότι σοὶ ἰσχύν, δόξα τῷ σὲ στεφανώσαντι, δόξα τῷ ἐνεργούντι διὰ σου, πάσιν ἰάματα.
Ἕτερον Ἀπολυτίκιον
Ἦχος πλ. δ’.
Ταῖς τῶν δακρύων σου ῥοαῖς, τῆς ἐρήμου τὸ ἄγονον ἐγεώργησας· καὶ τοῖς ἐκ βάθους στεναγμοῖς, εἰς ἑκατὸν τοὺς πόνους ἐκαρποφόρησας· καὶ γέγονας φωστὴρ τῇ οἰκουμένῃ, λάμπων τοῖς θαύμασιν, Ἱλαρίων Πατὴρ ἡμῶν ὅσιε, πρέσβευε Χριστῷ τῷ Θεῷ, σωθῆναι τὰς ψυχὰς ἡμῶν.
Κοντάκιον
Ἦχος γ’. Ἡ Παρθένος σήμερον.
Ὡς φωστῆρα ἄδυτον, τοῦ νοητοῦ σε Ἡλίου, συvελθόvτες σήμεροv, ἀνευφημοῦμεν ἐν ὕμvοις. Ἔλαμψας τοῖς ἐν τῷ σκότει τῆς ἀγνωσίας, ἅπαντας ἀναβιβάζων πρὸς θεῖοv ὕψος, Ἱλαρίων τοὺς βοώντας. Χαίροις ὢ Πάτερ, τῶν Ἀσκητῶv ἡ κρηπίς.
ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ
1520: Ο Πορτογάλος θαλασσοπόρος Φερδινάνδος Μαγγελάνος ανακαλύπτει το Στενό των 1000 Παρθένων και καταφέρνει να περάσει από τον πορθμό μεταξύ της Νότιας Αμερικής και του νησιού της Γης του Πυρός. Με το “Στενό του Μαγγελάνου” γίνεται πλέον εφικτό το πέρασμα από το νότιο Ατλαντικό στο νότιο Ειρηνικό.
1774: Πόλεμος της Αμερικανικής Ανεξαρτησίας: Στο Τόντον της Μασαχουσέτης υψώνεται για πρώτη φορά σημαία με τη λέξη Ελευθερία.
1805. Ναυμαχία του Τραφάλγκαρ: Το Βρετανικό Βασιλικό Ναυτικό υπό τις διαταγές του ναύαρχου Οράτιου Νέλσον κατατροπώνει τον γαλλοισπανικό στόλο στις ισπανικές ακτές. Ο Νέλσον, όμως, τραυματίζεται και πεθαίνει σε ηλικία 47 ετών.
1825: Δημοσιεύεται για πρώτη φορά στη “Γενική Εφημερίδα της Ελλάδος” το ποίημα του Διονυσίου Σολομού “Ύμνος εις την Ελευθερία”, που μετά την απελευθέρωση θα γίνει ο Εθνικός Ύμνος της χώρας.
1858: Εγκαινιάζεται στο Παρίσι το περίφημο καμπαρέ “Καν-Καν”.
1879: Δοκιμάζεται με επιτυχία από τον Τόμας Έντισον ο πρώτος ηλεκτρικός λαμπτήρας πυράκτωσης (διήρκεσε 13½ ώρες προτού σβήσει).
1895: Καταρρέει η Δημοκρατία της Φορμόζας, καθώς εισβάλλουν οι δυνάμεις της Ιαπωνίας.
1912: Ο ελληνικός στρατός Ηπείρου απελευθερώνει την Πρέβεζα και αφοπλίζει την τουρκική φρουρά δυνάμεως 810 ανδρών.
1918: Πραγματοποιείται το πρώτο εργατικό συνέδριο στην Ελλάδα, στο φουαγιέ του “Βασιλικού Θεάτρου” στην Αθήνα, που θα οδηγήσει στην ίδρυση της ΓΣΕΕ.
1922: Συγκροτείται το έκτακτο στρατοδικείο, που θα δικάσει τους υπαίτιους της Μικρασιατικής Καταστροφής, στην περίφημη “Δίκη των Εξ”. Η σύνθεση του αποτελείται από τους Αλ. Οθωναίο, ως πρόεδρο και Βούλγαρη, Πεπονή, Ζουρίδη, Γεωργιάδη και Γρηγοριάδη ως μέλη.
1929: Σκάνδαλο με το ψωμί ξεσπά στην Ελλάδα, όταν γίνεται γνωστό ότι οι αλευροβιομηχανίες εισάγουν σιτάρι κατώτερης ποιότητας και το πουλούν πανάκριβα ως εκλεκτής ποιότητας.
1931: Οκτωβριανή Εξέγερση στην Κύπρο: Ο Ελληνισμός της Κύπρου εξεγείρεται εναντίον της αγγλικής αποικιοκρατίας, ζητώντας την ένωση με την Ελλάδα. Στη Λευκωσία, το πλήθος κρατώντας ξύλα και πέτρες κατευθύνεται προς το Κυβερνείο και το πυρπολεί. Σε πόλεις και χωριά άοπλος ο λαός συγκρούεται με την Αστυνομία. Ο απολογισμός είναι 15 Κύπριοι νεκροί και 60 τραυματίες.
1948: Στην Ουάσιγκτον γίνεται η πρώτη επίδειξη αποστολής τηλεομοιοτυπίας, γνωστότερη ως φαξ.
1950: Εισβάλλουν και καταλαμβάνουν το Θιβέτ στρατιωτικές δυνάμεις της Κομμουνιστικής Κίνας.
1952: Από τη Μόσχα, ο Γενικός Γραμματέας του ΚΚΕ, Νίκος Ζαχαριάδης, λέει το περίφημο: “Τι Πλαστήρας, τι Παπάγος… άσπρος σκύλος, μαύρος σκύλος, όλοι οι σκύλοι μια γενιά!” και δηλώνει, ότι η ΕΔΑ πρέπει να κατέλθει ανεξάρτητη στις εκλογές.
1959: Ανοίγει τις “πύλες” του το περίφημο Μουσείο Γκουγκενχάιμ στη Νέα Υόρκη.
1964: Ο Αιθίοπας Αμπέμπε Μπικίλα γίνεται ο πρώτος δρομέας που κερδίζει 2ο συνεχόμενο χρυσό ολυμπιακό μετάλλιο στον Μαραθώνιο στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Τόκιο με 2:12.11.2 (το πρώτο ήταν το 1960), όπου αυτή τη φορά τρέχει με παπούτσια, ενώ 5 εβδομάδες πριν είχε υποβληθεί σε εγχείρηση σκωληκοειδίτιδας.
1972: Αεροπλάνο της «Ολυμπιακής» που εκτελεί το δρομολόγιο Κέρκυρα – Αθήνα πέφτει στη θάλασσα, έξω από το Ελληνικό. Νεκροί 37 επιβάτες του.
1979: Η Ομοσπονδιακή Βουλή εκλέγει τον πρώην δήμαρχο του Βερολίνου, Βίλι Μπραντ, ως τον πρώτο σοσιαλδημοκράτη Καγκελάριο της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας.
1980: Επανεντάσσεται η Ελλάδα στο στρατιωτικό σκέλος του ΝΑΤΟ, μετά την αποχώρηση της το 1974, διαμαρτυρόμενη για την εισβολή του Αττίλα στην Κύπρο.
1981: Ορκίζεται ενώπιον του Προέδρου της Δημοκρατίας Κωνσταντίνου Καραμανλή η νέα κυβέρνηση του Ανδρέα Παπανδρέου.
1992: Την παραίτησή του από βουλευτής της ΝΔ ανακοινώνει ο πρώην υπουργός Εξωτερικών, Αντώνης Σαμαράς, μετά τη διαφωνία του με την κυβέρνηση στο θέμα των Σκοπίων.
1993: Στο Μπουρούντι, στρατιωτικές δυνάμεις ανατρέπουν και δολοφονούν τον πρόεδρο, Μαλτσιόρ Νταντάγιε, τερματίζοντας το τρίμηνο πείραμα εκδημοκρατισμού της χώρας.
1994: Εννέα νεκροί, πλημμυρισμένες κατοικίες και μαγαζιά και πρωτοφανείς καταστροφές σε δρόμους και αυτοκίνητα είναι ο τραγικός απολογισμός των καταρρακτωδών βροχοπτώσεων, που πλήττουν περιοχές της Αθήνας.
Σαν σήμερα γεννήθηκαν:
Το 1790 ο Γάλλος ρομαντικός ποιητής Αλφόνσος Λαμαρτίνος.
Το 1833 ο σουηδός επιχειρηματίας και φιλάνθρωπος, Άλφρεντ Μπέρνχαρντ Νόμπελ, που αθλοθέτησε τα ομώνυμα βραβεία.
Το 1907 ο ζωγράφος και ποιητής, Νίκος Εγγονόπουλος, ο κυριότερος εκφραστής του σουρεαλισμού στη χώρα μας.
Το 1917 ο Αμερικανός τρομπετίστας της τζαζ, Ντίζι Γκιλέσπι, από τους δημιουργούς του επαναστατικού μουσικού ρυθμού της δεκαετίας του ’50 “be-bοp”.
Το 1949 ο Βενιαμίν Νετανιάχου, πρώην πρωθυπουργός του Ισραήλ.
Σαν σήμερα πέθαναν:
Το 1931 ο αυστριακός θεατρικός συγγραφέας, Άρθουρ Σνίτζλερ (Το γαϊτανάκι του έρωτα).
Το 1969 ο Αμερικανός λογοτέχνης, Τζακ Κέρουακ, εμβληματική μορφή του κινήματος των “μπίτνικς”.
Το 1984 ο Γάλλος σκηνοθέτης, Φρανσουά Τριφό.
Το 1997 ο πρόεδρος του ΕΔΗΚ και πρώην υπουργός, Γιάννης Ζίγδης.