Σεισμός: Η νέα σεισμική δόνηση μεγέθους 4,3 Ρίχτερ που σημειώθηκε το βράδυ της Δευτέρας στην Καρδίτσα, με επίκεντρο κοντά στη Ρεντίνα, προκάλεσε εύλογη ανησυχία στους κατοίκους της περιοχής αλλά και στο ευρύτερο κοινό.
Ρεπορτάζ: Γιώργος Θεοχάρης
Αν και δεν αναφέρθηκαν ζημιές, το γεγονός ότι ο σεισμός έγινε έντονα αισθητός σε όλη τη Θεσσαλία φέρνει ξανά στην επικαιρότητα το κρίσιμο ζήτημα: πού αναμένονται οι επόμενοι μεγάλοι σεισμοί στην Ελλάδα και ποιες περιοχές χαρακτηρίζονται «κόκκινες ζώνες».
Σύμφωνα με το Γεωδυναμικό Ινστιτούτο του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, ο σεισμός είχε εστιακό βάθος 18 χλμ., γεγονός που εξηγεί γιατί έγινε αισθητός σε γειτονικούς νομούς, χωρίς όμως να προκληθούν σοβαρές επιπτώσεις. Ωστόσο, η αλληλουχία μικρότερων σεισμικών γεγονότων στη Θεσσαλία το τελευταίο διάστημα οδηγεί πολλούς επιστήμονες να εξετάζουν με προσοχή τα τοπικά ρήγματα.
Τι λένε οι Έλληνες σεισμολόγοι
Ο καθηγητής Σεισμολογίας του ΑΠΘ, Κώστας Παπαζάχος, υπογραμμίζει πως η Θεσσαλία, αν και δεν ανήκει στις πιο ενεργές σεισμογενείς περιοχές της χώρας, έχει ιστορικό σεισμών που δεν πρέπει να υποτιμάται. «Τα ρήγματα στην ευρύτερη περιοχή των Τρικάλων και της Καρδίτσας είναι ικανά να δώσουν σεισμούς έως και 6 Ρίχτερ. Δεν μιλάμε για τεράστια μεγέθη, αλλά για δονήσεις που μπορεί να προκαλέσουν ζημιές σε παλιά κτίρια», τονίζει.
Ο Ευθύμιος Λέκκας, πρόεδρος του Οργανισμού Αντισεισμικού Σχεδιασμού και Προστασίας (ΟΑΣΠ), ανέφερε ότι ο πρόσφατος σεισμός εντάσσεται στη «φυσιολογική σεισμικότητα» της περιοχής, αλλά εφιστά την προσοχή στους κατοίκους για την ανάγκη αντισεισμικής θωράκισης. «Κανένας σεισμός δεν πρέπει να μας αφήνει αδιάφορους. Η προετοιμασία και η πρόληψη σώζουν ζωές», σημείωσε.
Οι κόκκινες ζώνες στην Ελλάδα
Η Ελλάδα συγκαταλέγεται στις πιο σεισμογενείς χώρες της Ευρώπης, συγκεντρώνοντας πάνω από το 50% της σεισμικής ενέργειας της ηπείρου. Οι ειδικοί θεωρούν τις εξής περιοχές ως πιο επικίνδυνες για ισχυρές δονήσεις:
• Ιόνιο Πέλαγος: Τα ρήγματα της Κεφαλονιάς και της Ζακύνθου έχουν δώσει στο παρελθόν σεισμούς άνω των 7 Ρίχτερ.
• Δωδεκάνησα και Κως: Ο σεισμός του 2017 στην Κω υπενθύμισε τον αυξημένο κίνδυνο στην περιοχή.
• Κρήτη: Η νότια Κρήτη, λόγω του Ελληνικού Τόξου, παραμένει μία από τις πιο επικίνδυνες περιοχές.
• Ανατολική Μακεδονία και Θράκη: Ρήγματα κοντά στη θάλασσα του Μαρμαρά μπορούν να επηρεάσουν και τον ελληνικό χώρο.
• Αττική: Το ρήγμα της Πάρνηθας παραμένει ενεργό, όπως αποδείχθηκε το 1999.
Σύμφωνα με τον καθηγητή Γεωφυσικής Άκη Τσελέντη, ο οποίος διευθύνει το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών, «η χώρα είναι σε μόνιμη σεισμική εγρήγορση. Οι μεγάλοι σεισμοί θα συνεχίσουν να μας απασχολούν, όμως το ζήτημα είναι η ετοιμότητα και η ανθεκτικότητα των υποδομών μας».
Τι λένε οι ξένοι σεισμολόγοι
Ξένοι ειδικοί παρακολουθούν στενά την ελληνική σεισμικότητα. Στο πλαίσιο ερευνητικών προγραμμάτων του European-Mediterranean Seismological Centre (EMSC) επισημαίνεται ότι το Ελληνικό Τόξο (από την Κεφαλονιά έως την Κρήτη και τη Ρόδο) παραμένει η πιο «ευαίσθητη» ζώνη της Μεσογείου.
Η γεωλόγος Lucy Jones από το Caltech των ΗΠΑ τονίζει ότι «η σεισμική δραστηριότητα στο Αιγαίο συνδέεται άμεσα με την τεκτονική σύγκρουση Αφρικανικής και Ευρασιατικής πλάκας. Είναι ένας μηχανισμός που δεν θα σταματήσει, γι’ αυτό και η Ελλάδα πρέπει να διατηρεί υψηλά στάνταρ αντισεισμικής πολιτικής».
Παράλληλα, έκθεση της US Geological Survey (USGS) αναφέρει ότι τα τελευταία 20 χρόνια ο ελληνικός χώρος καταγράφει κατά μέσο όρο έναν ισχυρό σεισμό άνω των 6 Ρίχτερ κάθε 2-3 χρόνια, στοιχείο που επιβεβαιώνει την αναγκαιότητα συνεχούς επιτήρησης.
Προβλέψεις και σενάρια για το μέλλον
Οι Έλληνες επιστήμονες ξεκαθαρίζουν πως οι σεισμοί δεν μπορούν να προβλεφθούν με ακρίβεια, αλλά η στατιστική και η ιστορική εμπειρία δείχνουν ότι στο επόμενο διάστημα δεν αποκλείεται να σημειωθεί ισχυρή δόνηση είτε στο Ιόνιο είτε στην Κρήτη.
Ο κ. Παπαζάχος επισημαίνει ότι «η Θεσσαλία είναι μεν λιγότερο σεισμογενής, αλλά οι κάτοικοι πρέπει να γνωρίζουν πως ζουν σε μια χώρα που παράγει σεισμούς. Χρειάζεται σοβαρή ενημέρωση και μέτρα προστασίας στα σχολεία και στα δημόσια κτίρια».
Η σημασία της πρόληψης
Το Υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας προειδοποιεί ότι οι πολίτες οφείλουν να γνωρίζουν τα βασικά μέτρα αυτοπροστασίας. Η πρόσφατη εμπειρία της Τουρκίας με τον καταστροφικό σεισμό του 2023 δείχνει τι μπορεί να συμβεί σε χώρες με αντίστοιχη σεισμικότητα, όταν τα κτίρια δεν είναι κατάλληλα κατασκευασμένα.
Οι ειδικοί τονίζουν:
• Τακτικός έλεγχος κτιρίων και αντισεισμική θωράκιση.
• Εκπαίδευση στα σχολεία για άμεση αντίδραση.
• Συνεχής ενημέρωση από επίσημους φορείς και αποφυγή παραπληροφόρησης.
Ο σεισμός της Καρδίτσας, αν και μικρής έντασης, αποτελεί ακόμη μία υπενθύμιση ότι η Ελλάδα ζει με τον «εφιάλτη» του Εγκέλαδου. Οι επιστήμονες, Έλληνες και ξένοι, συμφωνούν ότι οι σεισμοί θα συνεχίσουν να μας απασχολούν. Το ζήτημα όμως είναι αν η κοινωνία και το κράτος θα είναι επαρκώς προετοιμασμένα ώστε οι δονήσεις αυτές να μην εξελίσσονται σε καταστροφές.
Το tilegrafimanews.gr παρακολουθεί τις εξελίξεις και θα συνεχίσει να καταγράφει τις θέσεις των ειδικών, δίνοντας έμφαση στην πρόληψη, στην ετοιμότητα και στην αλήθεια της επιστήμης.
