Η φράση του κ. Νίκου Παππά κατά την χθεσινή συζήτησή του με τους δημοσιογράφους στις Βρυξέλλες ότι “ικανοποιήσαμε τις όλες τις απαιτήσεις των δανειστών” δίνει το στίγμα των χθεσινών εξελίξεων.
Η κυβέρνηση προ του κινδύνου να εκτραπεί η χώρα σε μία πορεία ρήξης και εξόδου από το ευρώ έκανε δεκτές τις βασικές απαιτήσεις των δανειστών που περιγράφονται από τους μείζονες στόχους. Υποχώρησε στην εξαγωγή δημοσιονομικού πλεονάσματος 1% για το 2015 από 0,5% που είχε ξεκινήσει και στο 2% για το 2016.
Όπως άλλωστε αναφέρει και ο πρωθυπουργός στην συνοδευτική επιστολή της ελληνικής δημοσιονομικής πρότασης αυτό σημαίνει ότι αυτό τα μέτρα θα ανέλθουν στο 1,5% του ΑΕΠ για το 2015 και στο 2,5% αντίστοιχα. Παράλληλα σε ότι αφορά την συζήτηση που υπήρχε για τα δημοσιονομικά μέτρα, δέχθηκε τόσο την εξοικονόμηση 1% του ΑΕΠ από τις επιβαρύνσεις στο συνταξιοδοτικό, όσο και την εξεύρεση πόρων επίσης 1% από την αύξηση της φορολογίας, όπως απαιτούσαν οι δανειστές.
Όσον αφορά τις προτάσεις της είναι εμφανής η προσπάθειά της να προστατεύσει τα κατώτερα εισοδηματικά στρώματα αυξάνοντας την φορολογική επιβάρυνση σε όσους έχουν εισοδήματα άνω των 50.000 ευρώ. Παράλληλα για να μην θίξει το ύψος των συντάξεων υποχώρησε σε αύξηση των εισφορών. Αυτό σε συνδυασμό με την φορολογία στα κέρδη των επιχειρήσεων δημιουργεί ερωτηματικά για το κατά πόσο η συμφωνία ικανοποιεί το βασικό ζητούμενο να μην έχει υφεσιακές επιπτώσεις στην οικονομία. Η κυβέρνηση δέχθηκε την σταδιακή κατάργηση των πρόωρων συντάξεων και είναι ζητούμενο αν μέχρι το τέλος της διαπραγμάτευσης θα έχει πετύχει να μην ισχύσει από τις 30 Ιουνίου. Επίσης εμφανίζει σαν επιτυχία της ότι η αύξηση του ορίου συνταξιοδότησης στα 67 δεν θα ισχύσει από την πρώτη Ιουλίου αλλά αργότερα.
Παράλληλα η κυβέρνηση εμφανίζεται να πέτυχε την διατήρηση των τριών συντελεστών του ΦΠΑ ώστοσο η επιβάρυνση χαμηλών και μεσαίων εισοδημάτων θα φανεί από τις μεταθέσεις προιόντων και υπηρεσιών σε αντίστοιχους συντελεστές.
Η κυβέρνηση στις χθεσινές της διαρροές απέφυγε να κάνει αναφορά στον ΕΝΦΙΑ που φαίνεται να διατηρείται και είναι ένα ακόμη από τα σημεία της υποχώρησή της από τις προεκλογικές δεσμεύσεις αλλά και από τις μετεκλογικές διαβεβαιώσεις που θα προκαλέσει δυσαρέσκεια σε μεγάλες κατηγορίες ψηφοφόρων της.
Εκ των πραγμάτων η κυβέρνηση υποχώρησε και αποδέχθηκε την ολοκλήρωση της αξιολόγησης και την παράταση του ισχύοντος προγράμματος κάτι που αρχικά αρνόταν. Υπ αυτή την έννοια η προσπάθειά της να μεταθέσει το πεδίο της διαπραγμάτευσης από το τεχνοκρατικό στο πολιτικό πεδίο δεν στέφθηκε με επιτυχία. Άλλωστε όπως ξεκαθάρισαν όλοι οι βασικοί παίκτες της χθεσινής συνόδου μένει ακόμη δουλειά μέχρι οι Θεσμοί να αξιολογήσουν την πρόταση και να δώσουν την έγκρισή τους για να συζητηθεί στην συνέχεια στο Eurogroup και να πάρει τον δρόμο για την έγκριση από τις χώρες μέλη και τα κοινοβούλια όπου απαιτείται.
Συγκεκριμένα σύμφωνα με το non paper της κυβέρνησης
1. Η πρόταση της κυβέρνησης δεν αποτελεί μέρος του προγράμματός της. Είναι αποτέλεσμα σκληρών και επίπονων διαπραγματεύσεων προκειμένου να υπάρξει συμφωνία που δεν θα θίγει τα εργασιακά δικαιώματα, δεν θα διαλύει τον κοινωνικό ιστό και θα δίνει προοπτική. Μια πρόταση, που, όμως, δεν καταδικάζει τη χώρα σε σκληρή λιτότητα και συνιστά μία βιώσιμη λύση για την ελληνική οικονομία, χωρίς επιβάρυνση για τα χαμηλά και τα μεσαία εισοδήματα. Η κυβέρνηση δεν επιζητά μια ακόμα συμφωνία που θα παρατείνει την αβεβαιότητα αλλά διεκδικεί μία λύση που θα διευθετεί μεσοπρόθεσμα ζητήματα που ταλανίζουν την ελληνική οικονομία και κοινωνία.
2. Σε κάθε περίπτωση πρέπει να διευθετηθεί το ζήτημα του χρέους και της μεσοπρόθεσμης χρηματοδότησης ώστε να μπει τέλος στον φαύλο κύκλο της αβεβαιότητας. Να μην αναγκάζεται η χώρα να παίρνει συνεχώς νέα δάνεια προκειμένου να ξεπληρώνει τα προηγούμενα. Για αυτό ακριβώς ως μία λύση ουσιαστική έχει προταθεί η εξαγορά των ομολόγων Τρισέ [SMP Bonds] ύψους 27 δισ. ευρώ από τον ESM, ώστε με αυτό τον τρόπο να λήγουν μετά το 2022, να έχουν χαμηλότερα επιτόκια, ενώ να δίνεται η δυνατότητα στην Ελλάδα να συμμετέχει στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ.
3. Το σχέδιο συμφωνίας περιλαμβάνει ακόμα την χρηματοδότηση της ανάπτυξης, ιδίως στις υποδομές και τις νέες τεχνολογίες, μέσω ενός επενδυτικού πακέτου από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων.
4. Η ελληνική πρόταση προβλέπει χαμηλά πρωτογενή πλεονάσματα 1% και 2% για το 2015 και το 2016 αντίστοιχα, έναντι 3% και 4,5% που είχε υπογράψει η κυβέρνηση Σαμαρά-Βενιζέλου. Μόνο για το 2016 η οικονομία θα απαλλαγεί από μέτρα ύψους 8,2 δισ. ευρώ! Σε βάθος πενταετίας ο συνολικός δημοσιονομικός χώρος που εξασφαλίζεται φτάνει τα 15,4 δισ. ευρώ, πάνω, δηλαδή, από το 8,5% του σημερινού ΑΕΠ!
5. Η κυβέρνηση τροποποίησε τις κλίμακες στην εισφορά αλληλεγγύης προκειμένου να μην πληρώνουν οι χαμηλόμισθοι και χαμηλοσυνταξιούχοι. Να σημειωθεί ότι η κυβέρνηση Σαμαρά-Βενιζέλου είχε εξαγγείλει μείωση κατά 30% της εισφοράς αλληλεγγύης μόνο αν το 2014 είχε πρωτογενή πλεόνασμα 1,5%. Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, όμως, το 2014 το πρωτογενές πλεόνασμα ήταν μόλις 0,4%, γεγονός που δεν θα οδηγούσε σε μείωση της εισφοράς αλληλεγγύης. Η πρόταση της κυβέρνησης είναι:
* 12.000 – 20.000 ευρώ 0,7% [από 1%]
* 20.001 – 30.000 ευρώ 1,4% [από 2%]
* 30.001 – 50.000 ευρώ 2,0% [από 2%]
* 50.001 – 100.000 ευρώ 4,0% [από 3%]
*100.001 – 500.000 ευρώ 6,0% [από 4%]
* Πάνω από 500.000 ευρώ 8,0% [νέα κλίμακα]
6. Στο ΦΠΑ παραμένουν οι τρεις συντελεστές 23%,13% και 6% [από 6,5%]. Ενέργεια, νερό, εστίαση διατηρούνται στο μεσαίο συντελεστή ενώ μειώνεται, έστω κατά 0,5%, ο ΦΠΑ σε φάρμακα/βιβλία. Οι θεσμοί ζητούσαν δύο συντελεστές [11% και 23%] όπου τα φάρμακα εντάσσονταν στο 11% και ενέργεια, νερό, εστίαση στο 23%.
7. Οι θεσμοί ζητούσαν:
– Την κατάργηση του ειδικού καθεστώτος φορολογίας εισοδήματος.
– Την κατάργηση των επιδοτήσεων για το πετρέλαιο θέρμανσης.
– Την κατάργηση του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στο πετρέλαιο κίνησης των αγροτών.
– Τη διενέργεια μελέτης για την κοινωνική πολιτική με στόχο την περικοπή δαπανών κατά 0,5% του ΑΕΠ, δηλαδή 900 εκατ. ευρώ.
Η κυβέρνηση δεν θα προχωρήσει στην εφαρμογή των παραπάνω μέτρων. Αντίθετα, τα μέτρα που προτείνει μεταφέρουν τα βάρη στα υψηλότερα στρώματα, βρίσκει νέες πηγές εσόδων και μειώνει τις δαπάνες, όχι από τον πυρήνα του κοινωνικού κράτους, όπως έκαναν οι προηγούμενες κυβερνήσεις, αλλά από εκεί όπου υπάρχουν περιθώρια. Συγκεκριμένα:
– Αυξάνεται από το 2016, κι όχι από το 2015, ο συντελεστής φορολογίας των ΑΕ και ΕΠΕ [όχι των ελεύθερων επαγγελματιών και των ατομικών επιχειρήσεων] από το 26% στο 29%.
– Επιβάλλεται έκτακτη εισφορά 12% στις επιχειρήσεις με κέρδος πάνω από 500.000 ευρώ.
– Αυξάνεται ο φόρος πολυτελείας [αυτοκίνητα άνω των 2500 κ.εκ., πισίνες, αεροπλάνα, ιδιωτικά σκάφη άνω των 10 μέτρων].
– Εφαρμόζεται ο φόρος τηλεοπτικών διαφημίσεων και θα διεξαχθούν διαγωνισμοί για τις τηλεοπτικές άδειες και τις άδειες κινητής τηλεφωνίας.
– Επιβάλλεται φορολογία στα ηλεκτρονικά παίγνια (VLTs).
– Μειώνονται οι αμυντικές δαπάνες κατά 200 εκατ. ευρώ.
8. Φορολογική διοίκηση
Οι θεσμοί ζητούσαν :
– Τη μείωση του ποσού των 1500 ευρώ και την κατάργηση του ανώτατου ορίου 25% στις κατασχέσεις τραπεζικών λογαριασμών για χρέη στην εφορία
– Την αύξηση του επιτοκίου που εφαρμόζεται στο πρόγραμμα ρύθμισης οφειλών
Η κυβέρνηση με βάση το πρόγραμμά της πέτυχε και θα περιληφθούν στην συμφωνία τα παρακάτω:
– Καταπολέμηση του λαθρεμπορίου πετρελαίου, μεταξύ άλλων και μέσω του εντοπισμού των αδήλωτων δεξαμενών.
– Εντατικοποίηση των ελέγχων στα τραπεζικά εμβάσματα [π.χ. λίστα Λαγκάρντ] και εφαρμογή μέτρων για την εθελοντική αποκάλυψη περιουσιακών στοιχείων.
– Ενίσχυση της διοικητικής επίλυσης διαφορών για την επιτάχυνση των εκκρεμών υποθέσεων.
– Προώθηση των ηλεκτρονικών πληρωμών.
– Φοροαπαλλαγές σε μόνιμους κατοίκους νησιών με χαμηλά εισοδήματα.
9. Οι πρόωρες συντάξεις θα περιοριστούν από το 2016 σταδιακά [και όχι από 30.06.2015] μέχρι το 2025, διατηρώντας τις εξαιρέσεις για ειδικές κατηγορίες [βαρέα και ανθυγιεινά, μητέρες ΑΜΕΑ], χωρίς να θίγονται θεμελιωμένα δικαιώματα.
10. Το ΕΚΑΣ δεν θα καταργηθεί αλλά θα αντικατασταθεί από το 2020 από ένα νέο πλαίσιο προστασίας των χαμηλοσυνταξιούχων.
11. Δεν θα εφαρμοστεί η ρήτρα μηδενικού ελλείμματος, που θα μείωνε τις συντάξεις κατά 500 εκατ. ευρώ.
12. Θα αυξηθεί η σύνταξη ανασφάλιστων του ΟΓΑ.
13. Παραμένουν οι φόροι υπέρ τρίτων που χρηματοδοτούν το ασφαλιστικό σύστημα.
14. Δεν αλλάζουν τα ηλικιακά όρια συνταξιοδότησης στα 67 έτη, όπως ζητούνταν για όσους βγουν στη σύνταξη από την 30η Ιουνίου 2015.
15. Στην αγορά εργασίας η κυβέρνηση:
– Δεν αποδέχθηκε τη διατήρηση του ισχύοντος πλαισίου των συλλογικών διαπραγματεύσεων μέχρι το τέλος του 2015, και θα επαναφέρει το προηγούμενο πλαίσιο.
– Δεν αποδέχθηκε τις μαζικές απολύσεις και τον συνδικαλιστικό νόμο σύμφωνα με τις «καλές πρακτικές» των χωρών της ΕΕ.
– Δεν αποδέχθηκε «να μην ανακληθούν οι νομικές παρεμβάσεις της προηγούμενης περιόδου στα εργασιακά». Αυτό σημαίνει ότι είναι έτοιμη να νομοθετήσει για την επαναφορά των συλλογικών συμβάσεων εργασίας και την αύξηση του κατώτατου μισθού.
16. Αγορές προϊόντων: Η κυβέρνηση κατέθεσε μια ολοκληρωμένη πρόταση για την πάταξη των μονοπωλίων και των ολιγοπωλίων, την πτώση των τιμών των προϊόντων και τη συνακόλουθη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου των πολιτών. Η πρόταση αυτή περιλαμβάνει μια σειρά από πρωτοβουλίες για τη μείωση του διοικητικού κόστους, την προώθηση των εξαγωγών, και την απλοποίηση των διαδικασιών λειτουργίας των επιχειρήσεων σε συνεργασία με Διεθνείς Οργανισμούς. Περιλαμβάνει επίσης στοχευμένες παρεμβάσεις σε κλειστές αγορές, απορρίπτοντας την προσέγγιση των θεσμών για την εφαρμογή των «υπολοίπων» του προηγούμενου προγράμματος σε σχέση με την απελευθέρωση της αγοράς του γάλακτος, των αρτοποιείων, των φαρμακείων και την λειτουργία των καταστημάτων τις Κυριακές.
17. Ενέργεια: Η κυβέρνηση απέρριψε την πρόταση των θεσμών για την ιδιωτικοποίηση του ΑΔΜΗΕ, καθώς και τη λειτουργία της «μικρής ΔΕΗ».
18. Δημόσιος Τομέας: Δεν θα γίνει καμία περικοπή σε μισθούς του δημόσιου τομέα, με βάση τα όσα ίσχυαν στις 31/12/2014.
19. Διαφθορά: Μέχρι το τέλος Ιουλίου, η κυβέρνηση θα καταθέσει μια ολοκληρωμένη Στρατηγική Πρόταση ενάντια στη διαφθορά.
20. Στις ιδιωτικοποιήσεις η συμφωνία προβλέπει:
– Ελάχιστο ποσό επένδυσης για κάθε ιδιωτικοποίηση.
– Προστασία των εργασιακών δικαιωμάτων.
– Δέσμευση από τη πλευρά των επενδυτών για την προώθηση της τοπικής οικονομίας.
– Υποχρεωτική συμμετοχή του δημοσίου στο κεφάλαιο.
– Προστασία του φυσικού περιβάλλοντος και της πολιτιστικής κληρονομίας.
21. Εξαιρείται η μεταφορά [πώληση] των μετοχών του ΟΤΕ από τη λίστα των προαπαιτούμενων των θεσμών.
Επιδρομή φόρων
Από επιδρομή φόρων και αύξηση συντελεστών ΦΠΑ η ελληνική κυβέρνηση φιλοδοξεί να εισπράξει 8 δισ. ευρώ μέσα στους επόμενους 18 μήνες, αφού σχεδιάζει μέτρα 2,692 δισ. το 2015 και μέτρα με σκοπό να συγκετρωθούν 5,207 δισ. το 2016.
Από τις αλλαγές στους συντελεστές ΦΠΑ προβλέπεται η είσπραξη 680 εκατ.ευρώ το 2015 και 1 δισ 360 εκατ. ευρώ το 2016.
Σύμφωνα με την επικαιροποιημένη ελληνική πρόταση, από την μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού συστήματος προβλέπεται η εξοικονόμηση 665 εκατ.ευρώ το 2015. Συγκεκριμένα, από τον περιορισμό των πρόωρων συνταξιοδοτήσεων 60 εκατ.ευρώ, από την αύξηση της εισφοράς κατά 3,9% θεωρούν ότι θα εισπράξουν 350 εκατ.ευρώ, από την αύξηση της συνεισφοράς των συνταξιούχων από το 4% αστο 5% 135 εκατ.ευρώ μέχρι το τέλος του 2015.
Αναλυτικά Μέτρα 2015 2016
ΦΠΑ (ποσοστό του ΑΕΠ) 0,38% 0,74%
Αναμόρφωση ΦΠΑ 680 1360
Συντάξεις (ποσοστό του ΑΕΠ) 0,37% 1,05%
Περιορισμοί στην πρόωρη συνταξιοδότηση 60 300
Αύξηση εισφορών για βασικές συντάξεις κατά 3,9% ΙΚΑ 350 800
Αύξηση των εισφορών ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης(βασική σύνταξη) 135 270
Αύξηση των εισφορών ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης(επικουρικές) 0 240
Αύξηση εισφορών για επικουρικές συντάξεις από 3% στο 3,5% 120 250
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΜΕΤΡΑ (ποσοστό του ΑΕΠ) 0,66% 0,58%
Ειδικός φόρος 12% στα κέρδη των επιχειρήσεων άνω των 0,5 εκατ. 945 405
Αύξηση του φορολογικού συντελεστή για τα κέρδη των επιχειρήσεων από 26% στο 29% 0 410
Αύξηση της εισφοράς αλληλεγγύης 220 250
ΑΛΛΑ ΜΕΤΡΑ (ποσοστό του ΑΕΠ) 0,1% 0,5%
Αμυντικές δαπάνες 0 200
Φόρος τηλεοπτικών διαφημίσεων 100 100
Αύξηση του φόρου πολυτελείας συμπεριλαμβανομένων των ιδιωτικών σκαφών 47 47
VLTs 35 225
Αδειες για 4G και 5G 0 350
Αποτίμηση μέτρων 2.692 5.207
%ΑΕΠ 1,51% 2,87%
Από την αύξηση της φορολογίας επιχειρήσεων προβλέπεται να εισπραχθούν συνολικά 1 δισ.165 εκατ.ευρώ. Η ελληνική κυβέρνηση προτείνει να αυξηθεί η φορολογία των επιχειρήσεων από το 26% στο 29%, να επιβληθεί έκτακτη εισφορά 12% σε επιχειρήσεις με κέρδη άνω των 500 χιλιάδων ευρώ
