Σαφή στροφή προς τις κάρτες έκαναν οι Ελληνες στην προσπάθειά τους να ξεπεράσουν τα εμπόδια που τους τέθηκαν με τα capital controls, σημειώνει το Reuters. Ενδεικτικό είναι ότι το δίμηνο Ιουλίου – Αυγούστου εκδόθηκαν ένα εκατομμύριο νέες κάρτες από τις τράπεζες, ήτοι 5 φορές υψηλότερο ποσοστό από πριν.
Το κράτος φαίνεται να επωφελείται από αυτή την… αλλαγή φιλοσοφίας των Ελλήνων καταναλωτών, καθώς τώρα χρησιμοποιεί τον «ξαφνικό έρωτα» για το πλαστικό χρήμα ως όπλο κατά της φοροδιαφυγής.
Όπως σημειώνει το πρακτορείο, το τηλεοπτικό σποτ με τους δύο ιχθυοπώλες που ανταγωνίζονται με κάθε τρόπο για να προσελκύσουν πελάτες είναι ενδεικτικό: Ό,τι έχει στον πάγκο του ο ένας, έχει και ο άλλος. Αυτό που επιτρέπει στον ένα από τους δύο να υπερισχύσει είναι ότι δέχεται συναλλαγές με κάρτες. Υπάρχουν κι άλλα διαφημιστικά σποτ με κτηνιάτρους, φαρμακοποιούς κ.ο.κ. όλα στην υπηρεσία των τραπεζών που έχουν αποδυθεί σε καμπάνια πειθούς της χώρας να στραφεί στις ηλεκτρονικές πληρωμές, μιας χώρας όπου ανέκαθεν κυριαρχούσε το ρευστό. Η κίνηση αυτή έρχεται ως από μηχανής Θεός στον Αλέξη Τσίπρα και την κυβέρνησή του που αναζητά αύξηση εσόδων μέσω της πάταξης της φοροδιαφυγής.
Ο Αθανάσιος Γεραμάνης, διευθυντής της Mastercard, κάνει λόγο για ένα εκατομμύριο νέες κάρτες που εισήλθαν στην αγορά μεταξύ Ιουλίου και Αυγούστου.
«Οι καταναλωτές αισθάνθηκαν την επείγουσα ανάγκη να παρακάμψουν τα 60 ευρώ ημερησίως που ήταν το όριο ανάληψής τους και στράφηκαν στις κάρτες. Ξαφνικά ανακάλυψαν πως οι κάρτες μετρητών μπορούν να τους βοηθήσουν στις συναλλαγές τους».
Πριν από τους περιορισμούς κεφαλαίων, οι πληρωμές με κάρτα αντιπροσώπευαν μόλις το 6% των συνολικών ετήσιων λιανικών πωλήσεων (στη Δανία, αντιστοίχως, φτάνουν το 60%). Τώρα, η εκτίμηση του κ. Γεραμάνη είναι ότι το ποσοστό θα εκτιναχθεί στο 25-30% λόγω της κίνησης που παρουσιάστηκε το περασμένο καλοκαίρι με τάσεις εξισορρόπησης το επόμενο διάστημα.
Το Reuters αναφέρει πως υπάρχει και ένα παράπλευρο κέρδος για την κυβέρνηση που προσπαθεί να πατάξει τη φοροδιαφυγή παντί τρόπω. Με τις κάρτες η διασταύρωση των αγορών και των πληρωμών γίνεται με πιο εύκολο και σίγουρο τρόπο.
Η πρόσφατη ανακοίνωση του αναπληρωτή υπουργού Οικονομικών, Τρύφωνα Αλεξιάδη για κίνητρα που θα δοθούν στους φορολογούμενους να πληρώνουν με πιστωτική κάρτα, δείχνει πως και η κυβέρνηση προσπαθεί να τονώσει το ρεύμα και να σπάσει με αυτό τον τρόπο το απόστημα της παραοικονομίας που αφαιρεί από τον κρατικό κορβανά περί τα 15-20 δισεκατομμύρια ευρώ από τα ετήσια φορολογικά έσοδα.
Σύμφωνα με μελέτη που διεξήγαγαν οι σύμβουλοι διαχείρισης της Kearney, η παραοικονομία στην Ελλάδα ισοδυναμεί με το 24% της ετήσιας παραγωγής για το 2013, ενώ η Κομισιόν την υπολογίζει περίπου στο 1/4 του ΑΕΠ για το 2012.
Η αντίδραση των εμπόρων λιανικής πώλησης είναι άκρως θετική: ήδη έχουν προστεθεί 150.000 τερματικά στα καταστήματά τους, ενώ δηλώνουν πως θα χρειαστούν άλλα 400.000 τερματικά για να καλύψουν τις ανάγκες λιανικής μετά την αύξηση της χρήσης των καρτών.
Ορισμένοι καταστηματάρχες που μέχρι πρόσφατα ήταν απρόθυμοι στο να δέχονται κάρτες, τώρα αντιλαμβάνονται πως αυτός είναι ένας μονόδρομος που πρέπει να διαβούν. Ο Βασίλης Κορκίδης της ΕΣΕΕ αναφέρει: «Λόγω των capital controls είναι ένας μονόδρομος για εμάς. Αυτό που προσπαθούμε να καταφέρουμε είναι να παίρνει μικρότερη προμήθεια η τράπεζα από κάθε συναλλαγή».
Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΣΕΕ, το 45% των λιανικών πωλήσεων, μέσα στον Ιούλιο, έγιναν με τη χρήση πιστωτικής κάρτας – πέρυσι, την αντίστοιχη περίοδο, είχαν γίνει μόλις το 15%.
Η κυβέρνηση σχεδιάζει να εξαπλώσει την υποχρεωτική χρήση πιστωτικής κάρτας και σε άλλους κλάδους όπως τους γιατρούς, τους οδοντιάτρους, τους δικηγόρους, τους υδραυλικούς και τους ηλεκτρολόγους, με την ταυτόχρονη υπόσχεση πως θα μειωθεί η προμήθεια των τραπεζών.
«Συναντηθήκαμε με τον Αλεξιάδη ο οποίος μας εξήγησε ότι το μέτρο δεν θα ισχύσει μόνο για τους γιατρούς, αλλά σταδιακά για όλες τις επαγγελματικές κατηγορίες κι ότι τα προσωπικά δεδομένα θα προστατευτούν», αναφέρει ο επικεφαλής του Ιατρικού Συλλόγου της Αθήνας, Γιώργος Πατούλης. «Μετά από αυτές τις διευκρινίσεις, δεν έχουμε λόγους να αντιτιθέμεθα στη χρήση πλαστικού χρήματος», συμπληρώνει.
Οι αναλυτές εκτιμούν ότι το πλαστικό χρήμα θα βοηθήσει στη μάχη κατά της φοροδιαφυγής, αλλά θα χρειαστεί κάμποση υπομονή μέχρι να καρποφορήσει το σύστημα.
«Η στροφή, και μάλιστα με αυξημένες τάσεις, προς το πλαστικό χρήμα μπορεί να δημιουργήσει δυσκολίες σε ορισμένες κοινωνικές ομάδες, όπως για παράδειγμα τους συνταξιούχους», αναφέρει ο επικεφαλής οικονομολόγος της EFG Bank, Πλάτων Μονοκρούσος και προσθέτει ότι «μακροπρόθεσμα θα μπορούσε να βοηθήσει στην αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής».
