Επειδή πολλά συμβαίνουν τις τελευταίες μέρες, κι όλα δείχνουν πως μπαίνουμε σε περίοδο μεγάλων αναταράξεων και ανατροπών, μια διευκρίνιση για το πως αντιλαμβανόμαστε τον εαυτό μας, τη θέση μας στον κόσμο και το μέλλον μας.
Του Θανάση Κ.
* Πρώτη παρατήρηση. Δεν είναι “στραβός ο γιαλός”…
Απλώς, “εμείς στραβά αρμενίζουμε”!
Χαρακτηριστική η (μέχρις αηδίας) αποστροφή της κυβέρνησης
– και μαζί την ιντελιγκέντσιας του τόπου – προς κάθε τι “συντηρητικό”!
Λες κι είναι “δεδομένο”, “αδιαμφισβήτητο” και περίπου “αυταπόδεικτο”,
ότι οι συντηρητικοί έχουν πάντα άδικο
και οι λεγόμενοι “προοδευτικοί”, πάντα δίκιο…
Ε λοιπόν, δεν είναι!
Ούτε και το αντίθετο, βέβαια…
*Δεύτερη παρατήρηση: Αλήθεια, τι θα πει “συντηρητικός”;
Και τι “προοδευτικός”;
“Συντηρητικό” δεν είναι, κατ’ ανάγκην, το “παλιό”.
Ούτε “προοδευτικό” είναι, υποχρεωτικά, το “καινούργιο”…
Αν η Ιστορία προχωρούσε πάντα με γραμμικό τρόπο,
τότε θα ξέραμε με σαφήνεια ποιό είναι το “καινούργιο” και ποιό το “παλιό”…
Όμως η Ιστορία ΔΕΝ εξελίσσεται γραμμικά.
Κάνει “κύκλους”, κάνει “ανελίξεις”, έχει “χάσματα”, έχει “πισωγυρίσματα”,
έχει τομές, έχει “ποιοτικά άλματα” – πάντως ευθύγραμμα δεν προχωράει…
Αυτό που ήταν κάποτε “προοδευτικό” ή και “επαναστατικό” ακόμα,
σήμερα μπορεί να φαίνεται “παρωχημένο”.
Κι εκείνο που έμοιαζε κάποτε “ξεπερασμένο”,
σήμερα μπορεί να γίνεται ξανά “επίκαιρο”…
Αλλά κι ό,τι παρουσιάζεται ως “λαμπερό” και “καινούργιο”,
συχνά αποδεικνύεται κάλπικο ή εφιαλτικό.
Κι ότι εμφανίζεται ως “παλιό” κάποια ιστορική στιγμή,
συχνά αποδεικνύεται, διαχρονικό.
Μετά τη Μεγάλη Κρίση του 1929, οι φιλελεύθερες δημοκρατίες, εμφανίζονταν ως “ξεπερασμένες” και σαρώνονταν από Ολοκληρωτισμούς. Κόκκινους και φαιούς…
Δύο δεκαετίες αργότερα ο ένας Ολοκληρωτισμός είχε ηττηθεί κατά κράτος!
Κι εξήντα χρόνια αργότερα, και ο άλλος Ολοκληρωτισμός, είχε καταρρεύσει!
Και οι φιλελεύθερες δημοκρατίες είχαν θριαμβεύσει…
Μετά το 1917, στη Σοβιετική Ένωση η Θρησκεία είχε καταργηθεί και είχε επιβληθεί ένα αθεϊκό κράτος. Αυτό ήταν τότε το “καινούργιο”.
Κατά κάποιους, το “επαναστατικό”! Κατά πολλούς, το “προοδευτικό”…
Ογδόντα χρόνια αργότερα, κι αφού προσπάθησαν επί τρείς γενιές
να ξεριζώσουν το θρησκευτικό φρόνημα από τις ψυχές των ανθρώπων,
οι κομμουνιστικές κοινωνίες διαλύθηκαν
και οι χώρες αυτές επανήλθαν στην θρησκευτικότητα
και μάλιστα με ένταση αδιανόητη για τις δυτικές χώρες…
Στην Ελλάδα που πρωτίστως μας αφορά, κυριάρχησαν επί σαράντα χρόνια περίπου:
ο κρατισμός, ο λαϊκισμός και οι αριστερές ιδεοληψίες.
Σήμερα, μέσα από μια οδυνηρή κρίση διαρκείας, φτάνει μόλις τώρα
και στη χώρα μας, η “φιλελεύθερη ανατροπή” που έγινε παντού αλλού μετά το 1989.
“Συντηρητικοί”, λοιπόν, με αυτή τη έννοια, είναι πια όσοι αρνούνται να αλλάξουν:
Οι εκπρόσωποι του κρατισμού, του λαϊκισμού και των αριστερών ιδεοληψιών.
Που παντού αλλού θεωρούνται “δεινόσαυροι του παρελθόντος”.
Κι όμως αυτοί οι “βροντόσαυροι”,
προσπαθούν εδώ να μας πλασαριστούν ως… “προοδευτικοί”!
Αφήστε, παιδιά. Δώκαμαν, δώκαμαν…
* Τρίτη παρατήρηση: Για να μπορέσουμε να συνεννοηθούμε κάποτε,
πρέπει να αποκαταστήσουμε το νόημα των λέξεων
Υπάρχουν λοιπόν, τρείς τουλάχιστον διαφορετικές προσεγγίσεις
και τρείς διακριτές έννοιες στους όρους αυτούς:
–Σύμφωνα με τον ιδεολογική προσέγγιση, “συντηρητικός” είναι όποιος δίνει έμφαση σε διαχρονικές αξίες και ιδανικά, σε αντίθεση με όποιον έχει συνεχώς ροπή προς “ο,τιδήποτε καινούργιο” (ακόμα και τους εφήμερους “συρμούς”!
–Σύμφωνα με την κοινωνική προσέγγιση, “συντηρητικός” είναι όποιος θεωρεί απαραίτητη τη διατήρηση της συνοχής και της ισορροπίας μιας κοινωνίας.
Ιδιαίτερα όταν μπαίνει σε περίοδο μεγάλων αλλαγών και ανατροπών…
Σε αντίθεση με όποιους θέλουν να τα αλλάξουν όλα… “εδώ και τώρα”.
Πολύ συχνά για να βάλουν στη θέση μιας ουτοπίας του χθες
μια… δυστοπία του σήμερα. Δηλαδή έναν εφιάλτη…
–Και σύμφωνα με την πολιτική προσέγγιση, “συντηρητικός” είναι όποιος δεν θέλει αλλαγές χωρίς σχέδιο, δεν θέλει αλλαγές χωρίς μέτρο,
δεν θέλει “αλλαγές” που οδηγούν σε χαοτικές καταστάσεις…
Συμπέρασμα: Ένας “συντηρητικός” δεν είναι κατ’ ανάγκην εχθρός των αλλαγών!
Πολλές φορές οι μεγαλύτερες αλλαγές έγιναν από συντηρητικούς πολιτικούς.
Αλλά ο συντηρητικός θέλει αλλαγές
που δεν οδηγούν σε διάλυση της κοινωνικής συνοχής.
Αλλαγές – και μείζονες ανατροπές ακόμα – που εξασφαλίζουν την αληθινή πρόοδο, δεν οδηγούν σε έκρηξη ή σε διάλυση…
–Για παράδειγμα ό Όττο Φον Μπίσμαρκ,
που υπήρξε απολύτως “συντηρητικός πολιτικός”,
ήταν ωστόσο, εκείνος που επέβαλε για πρώτη φορά
μεταρρυθμίσεις κοινωνικού κράτους στη Ευρώπη.
Επέβαλε το 8ωρο στη βιομηχανική Γερμανία
και θεμελίωσε το σύστημα των κοινωνικών ασφαλίσεων.
–Στην Ελλάδα το ΙΚΑ το θέσπισε ο Ιωάννης Μεταξάς,
πολύ συντηρητικός πολιτικός κι αυτός…
–Στη Βρετανία του 20ου αιώνα, τις φιλελεύθερες μεταρρυθμίσεις
τις επέβαλε η Μάργκαρετ Θάτσερ, ηγέτης των Συντηρητικών…
–Ενώ στις ΗΠΑ το σπάσιμο των μονοπωλίων στις τηλεπικοινωνίες
και των παντοδύναμων συντεχνιών,
τα επέβαλε ο “υπέρ-συντηρητικός” Ρόναλντ Ρέηγκαν,
(ο οποίος παρεμπιπτόντως κέρδισε και τον Ψυχρό Πόλεμο, χωρίς να ρίξει τουφεκιά)…
Τελικά μερικές από τις πιο τολμηρές μεταρρυθμίσεις τις έκαναν συντηρητικοί!
Γιατί αυτοί γνωρίζουν τι πρέπει να αλλάξουν και τι όχι.
πώς να τα αλλάξουν με μικρότερο κόστος για την κοινωνία,
αλλά και “που να πατήσουν” για να τα αλλάξουν.
Ξέρουν τις “σταθερές” που πρέπει να σεβαστούν,
ώστε να μπορέσουν να αλλάξουν όλα τα υπόλοιπα…
Για να αλλάξεις τον κόσμο γύρω σου,
πρέπει να πατάς γερά στο έδαφος και να έχεις βαθιές ρίζες στη γη…
Για να κατακτήσεις το μέλλον, πρέπει να έχεις στέρεες ρίζες στο παρελθόν.
Πολλές φορές – όχι πάντα, βέβαια – οι πιο ριζοσπαστικές μεταρρυθμίσεις
υπήρξαν ένα είδος “επιστροφής στις ρίζες”,
και αποκατάστασης της “παλαιάς ισορροπίας” που είχε χαθεί…
–Οι αδελφοί Γράκχοι, στο τέλος του δεύτερου π.Χ. Αιώνα,
προσπάθησαν να αναδιανείμουν τη γη,
επαναφέροντας τη μεσαία τάξη των Ρωμαίων αγροτών, που είχε συρρικνωθεί.
Δεν τα κατάφεραν…
–Ένα αιώνα νωρίτερα, ο Αγις και ο Κλεομένης στην αρχαία Σπάρτη
προσπάθησαν κάτι αντίστοιχο:
Να επαναφέρουν τις μεταρρυθμίσεις του Λυκούργου που είχαν ατονήσει…
Κι αυτοί δεν τα κατάφεραν.
Αλλά και στις δύο περιπτώσεις, το ριζοσπαστικό αίτημα ήταν η “επιστροφή” σε μια προηγούμενη κατάσταση ισορροπίας – που είχε πια διαταραχθεί.
–Ο Κλεισθένης στην αρχαία Αθήνα,
μετά την πενηντάχρονη “τυραννία” του Πεισίστρατου,
προσπάθησε να επαναφέρει την Πόλη στο δημοκρατικό δρόμο,
όπου την είχε βάλει ο Σόλωνας σχεδόν ένα αιώνα νωρίτερα,
Μόνο που ο Κλεισθένης την πήγε πολύ πιο πέρα…
Και τα κατάφερε!
Κοινός παρανομαστής των μεγάλων μεταρρυθμίσεων, ιδιαίτερα εκείνων που πέτυχαν,
ήταν να ξαναστήσουν στα πόδια της τη μεσαία τάξη της εποχής.
Και η μεσαία τάξη θέλει ένα είδος δικαιοσύνης κι ένα είδος ισορροπίας.
Δεν αντέχει την περιθωριοποίηση από τους εκάστοτε “ισχυρούς”,
ούτε την εκρηκτική αντίδραση των “από κάτω”…
Η μεσαία τάξη θέλει ισορροπίες:
Κάποιες “σταθερές” για να πατήσει
και κάποιες μεταρρυθμιστικές τομές για να ανασάνει…
Το συντηρητικό στοιχείο – “οι σταθερές” – είναι πάντα απαραίτητο,
για να στεριώσει το ανατρεπτικό στοιχείο – οι “μεταρρυθμιστικές τομές”.
Χωρίς το πρώτο, δεν πρόκειται να τελεσφορήσει το δεύτερο…
Αυτή είναι η Αριστοτελική αρχή της “μεσότητας”.
Η ισορροπία: “Ουχ’ υπερβολή, ουδ’ έλλειψις”!
Αλλά η ισορροπία δεν μπορεί να υπάρξει σε μια κοινωνία,
όταν η “παράδοση” εξαφανίζεται,
όταν το “κοντέρ” πάντα μηδενίζει κι όλα ξεκινούν “από την αρχή”.
Η σύζευξη της “παράδοσης” με την “αλλαγή”, είναι πάντα απαραίτητη.
Το “συντηρητικό” στοιχείο πρέπει να συνυπάρχει
και να συντίθεται με το “ανατρεπτικό”.
Οι “ρίζες” με την οράματα για το μέλλον.
Δεν μπορείς να κάνεις “άλματα”, αν δεν έχεις κάπου στέρεα να πατήσεις.
Δεν να “μετακινήσεις” μια κοινωνία,
αν δεν σεβαστείς την ενότητά της και τη συνοχή της.
Οι μεγάλοι μεταρρυθμιστές του 20ου αιώνα
πέτυχαν στο βαθμό που σεβάστηκαν αυτή την αρχή:
–Ο Ρούσβελτ στις ΗΠΑ, μεταμόρφωσε τα πάντα στη χώρα του,
αλλά σεβάστηκε και τις σταθερές και την παράδοσή της,
και τη μεσαία τάξη της (που διαλυόταν όταν ό ίδιος ανέλαβε)
Και την ανάγκη της για συνοχή και ισορροπία.
–Ο Ντε Γκώλ στην Γαλλία το ίδιο:
Μεταμόρφωσε τη χώρα του που διαλυόταν εσωτερικά,
αναγέννησε τη μεσαία τάξη της,
αλλά σεβάστηκε τις αρχές της, τη συνοχή της και τις ισορροπίες της.
(Ακόμα και τις … “μεγαλομανίες” της)
–Και ο Τεγκ ΧσιαΠίγκ στην μετά-Μαοϊκή Κίνα ακόμα,
επανέφερε τον… Κομφούκιο, που βρισκόταν υπό διωγμό
από τους Ερυθροφρουρούς της “Πολιτιστικής Επανάστασης”!
Επανέφερε την Κίνα στις παραδοσιακές της αρχές.
Και γι’ αυτό κατάφερε να τη μεταμόρφωσε ριζικά.
Με τρόπο που κανείς δεν πίστευε ως τότε…
–Και η Θάτσερ το ίδιο στη Βρετανία.
–Και ο Ελευθέριος Βενιζέλος το ίδιο, στην Ελλάδα!
Συγκρούστηκε με όλα τα “κατεστημένα” της εποχής του,
έκανε τις μεγαλύτερες μεταρρυθμίσεις όλων των εποχών,
διώχθηκε – κάποια στιγμή αφορίστηκε κι όλα –
επανήλθε, ξανά-διώχθηκε, ξανα-επέστρεψε…
Αλλά τις πατριωτικές αρχές τις σεβάστηκε και τις υπηρέτησε όσο κανείς!
Και τις φιλελεύθερες παραδόσεις του Ελληνισμού, το ίδιο.
Ναι, υπάρχουν “συντηρητικοί” κολλημένοι,
που δεν θέλουν να αλλάξει απολύτως τίποτε…
Ναι, υπάρχουν και “προοδευτικοί”, επίσης κολλημένοι!
Που θέλουν να εισάγουν κάθε διεθνή “συρμό”,
αδιαφορώντας για το αν ταιριάζει με τις πραγματικές ανάγκες της κοινωνίας
κι αν σέβεται τις βασικές σταθερές της.
Κι αγνοώντας τι αληθινά είναι μακροχρόνια “νεωτερικό”
και τι απλά εφήμερη “μόδα”…
Αλλά κάθε αληθινός μεταρρυθμιστής.
σέβεται τις διαχρονικές αρχές μιας κοινωνίας
και τις συνδυάζει με ένα πρόγραμμα ριζοσπαστικών ανατροπών
που απελευθερώνουν τη δημιουργικότητα των ανθρώπων,
σταθεροποιούν τη μεσαία τάξη και αποκαθιστούν την ισορροπία.
Κάθε αληθινός μεταρρυθμιστής είναι υποχρεωτικά
και “συντηρητικός” και “ανατρεπτικός”!
Ο Αντώνης Σαμαράς ανέφερε στο μήνυμά του για το Δεκαπενταύγουστο
τα εξής λόγια, σπάνια για Έλληνα πολιτικό:
Γιορτάζει σήμερα η “Πλατυτέρα” της Ορθοδοξίας!
Η “Υπέρμαχος Στρατηγός” των Ελλήνων.
Το υπέρτατο Σύμβολο της Μάνας και της Αγάπης.
Η Ορθοδοξία και η Ελλάδα.
Αναπόσπαστα δεμένη με την Παράδοσή μας, την Ταυτότητά μας, τον Πολιτισμό και την Πίστη μας. Όλα όσα μας κρατάνε όρθιους και μας κάνουν καλύτερους…
Τη στιγμή που η κυβέρνηση των αριστερών ιδεοληπτικών
προσπαθεί να κατεδαφίσει τα πάντα
και κηρύσσει αγώνα ενάντια στους “συντηρητικούς”,
για την παλινόρθωση της “προοδευτικής” καφρίλας,
μέσα σε ένα παραλήρημα διχασμού
και αποκαθήλωσης όλων των συμβόλων του Ελληνισμού,
κι ενώ καίγονται τα δάση μας,
ο Σαμαράς παρέκαμψε όλη αυτή την κακοφωνία
και σεβάστηκε “όλα όσα μας κρατάνε όρθιους και μας κάνουν καλύτερους”:
Την Παράδοσή μας, την Ταυτότητά μας, τον Πολιτισμό και την Πίστη μας!
Θυμίζοντας τον τριπλό συμβολισμό της μεγάλης γιορτής:
Η “Πλατυτέρα” των Ορθοδόξων,
η ” Υπέρμαχος Στρατηγός” των Ελλήνων
και η “Μάνα” όλων των ανθρώπων.
Τίποτε απ’ όλα αυτά δεν μας “εμποδίζουν” να πάμε μπροστά!
Και δεν πρόκειται ποτέ να πάμε ποτέ μπροστά,
αν “κατεδαφίσουμε” οποιοδήποτε απ’ όλα αυτά.
Σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ, επί διακυβέρνησης Σαμαρά
η Ελλάδα ήταν πρώτη διεθνώς στην εφαρμογή φιλελεύθερων μεταρρυθμίσεων.
Και την ίδια περίοδο η χώρα κέρδιζε δεκάδες θέσεις
στη διεθνή κατάταξη ανταγωνιστικότητας.
Αλλά ο Σαμαράς σεβάστηκε απόλυτα την Πίστη,
την παράδοση και την εθνική ταυτότητα.
Ο Σαμαράς συγκρούστηκε με όλα τα μικρά και μεγάλα κατεστημένα της χώρας:
Τον κρατισμό, τους κρατικοδίαιτους, τις συντεχνίες.
Τον Τσίπρα, αντίθετα, τον στήριξαν όλα τα κατεστημένα και όλοι οι διαπλεκόμενοι.
Και επί διακυβέρνησής του η χώρα έχασε έδαφος σε ανταγωνιστικότητα.
Ενώ ο ίδιος προσπαθούσε να γκρεμίσει την ταυτότητα και τα σύμβολα του Έθνους.
Σε αυτό τον κόσμο κάποιοι “τρώνε βρόμικο ψωμί” και “κολυμπάνε κόντρα στο ρεύμα”, για να πάνε μπροστά τη χώρα…
Και κάποιοι άλλοι πάνε πάντα με το ρεύμα,
και δημοκοπούν τους πάντες, για να κατεδαφίσουν τα πάντα!
Σ’ αυτό τον κόσμο υπάρχουν εκείνοι που χτίζουν κι εκείνοι που γκρεμίζουν.
Οι ΣΥΡΙΖΑιοι είναι αυτοί που γκρεμίζουν. Τα πάντα!
Ευτυχώς, υπάρχουν ακόμα κι εκείνοι που χτίζουν.
Την ενότητα του Ελληνικού λαού.
Και την Πίστη του: Στις αξίες του, στις καλύτερες παραδόσεις του,
και πάνω απ’ όλα στον εαυτό του.
Όντως, “σ’ αυτόν τον κόσμο όσοι αγαπούνε, τρώνε βρόμικο ψωμί”…
