Νευρική ανορεξία: Νευρική ή νευρογενής ανορεξία. Πολλές φορές στα ΜΜΕ έχει γίνει λόγος για την ψυχική διαταραχή που απαντάται κυρίως σε νέους και δη νέα κορίτσια και οδηγεί σε οριακές καταστάσεις χιλιάδες ανθρώπους σε όλο τον κόσμο.
Η περίπτωση της Νανάς Καραγιάννη, πάλευε χρόνια με την ανορεξία και η οποία βρέθηκε νεκρή στο σπίτι της την Τρίτη, είναι ίσως η πιο προβεβλημένη υπόθεση μιας νεαρής γυναίκας που εγκλωβίστηκε στην επικίνδυνη αυτή παγίδα της διατροφικής διαταραχής.
Τα ανησυχητικά στοιχεία για τις ηλικίες που “στοχεύει” η νευρογενής ανορεξία, η παρεμβατική μαμά που οδηγεί τα παιδιά στην αποχή από την τροφή και οι διατροφικές παρεμβάσεις που πρέπει να γίνουν, σε συνδυασμό με ψυχολογική και κοινωνική υποστήριξη, προκειμένου να αντισταθεί ένας ασθενής στους κινδύνους της. Η Μαρία Σαράντη, Κλινική Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπεύτρια – Παιδοψυχολόγος και η Έφη Δέδε, Κλινική Διαιτολόγος Διατροφολόγος μας δίνουν περισσότερες λεπτομέρειες για τις πτυχές της ασθένειας.
Τι είναι η νευρική ανορεξία;
Η νευρική ανορεξία αποτελεί μια διατροφική διαταραχή. Τα άτομα τα οποία νοσούν παρουσιάζουν ακραίες διαταραχές στη διατροφική τους συμπεριφορά και στις σκέψεις και στα συναισθήματά τους γύρω από το φαγητό. Συγκεκριμένα, βρίσκονται συνεχώς σε μια απορροφητική προσπάθεια για λεπτότητα σώματος και έχουν ένα νοσηρό φόβο ότι θα παχύνουν και θα χάσουν τον έλεγχο της διατροφής τους.
Γενικά, η νευρική ανορεξία χαρακτηρίζεται από έναν έντονο φόβο ότι το άτομο θα γίνει παχύσαρκο και έτσι επιδιώκει ασταμάτητα να είναι αδύνατο. Το άτομο δεν έχει ακριβές στόχο για τα κιλά που θα ήθελε να χάσει, αφού όταν φτάσει σε αυτά θεωρεί και πάλι ότι έχει περιττό βάρος, μιας και ποτέ δεν βλέπει το σώμα του όπως πραγματικά είναι.
Τα στοιχεία των διατροφικών διαταραχών
Συμβουλευτήκαμε τα στοιχεία της μη κερδοσκοπικής εταιρίας ΑΝΑΣΑ, που έχει σκοπό την πρόληψη, ενημέρωση και θεραπεία ανθρώπων που πάσχουν από διαταραχές πρόσληψης τροφής. Σύμφωνα με αυτά λοιπόν, η ψυχογενής ανορεξία είναι μια από τις πιο επικίνδυνες ψυχιατρικές καταστάσεις αφού ένα 5-20% περίπου των ασθενών θα πεθάνει, λόγω επιπλοκών από την ασθένεια.
Είναι ενδεικτικό πως το ποσοστό θνησιμότητας σε γυναίκες 15 ως 24 ετών είναι 12 φορές πιο υψηλό από το αντίστοιχο ποσοστό ΟΛΩΝ των υπόλοιπων αιτιών θανάτου. Και αν και η νευρογενής ανορεξία δεν αποτελεί απαραίτητα τη βασική αιτία θανάτου μεταξύ όλων των γυναικών ηλικίας 15-24 ετών, σημειώνει το υψηλότερο ποσοστό πρόωρης θνησιμότητας από όλες τις άλλες ψυχιατρικές ασθένειες.
Έρευνες κυρίως στην Αμερική, καθώς στην Ελλάδα η εντατική συλλογή στοιχείων για την ασθένεια δεν είναι επαρκής, δείχνουν πως τα τελευταία 50 χρόνια τα κρούσματα νευρογενούς ανορεξίας σημείωσαν σημαντική αύξηση. Το 40% των πιο πρόσφατων περιστατικών ανορεξίας, δε, απαντάται σε κορίτσια ηλικίας 15-19 ετών.
Σύμφωνα με άλλες έρευνες 5% με 10% των ανορεκτικών πεθαίνουν εντός 10 χρόνων από την εμφάνιση της πάθησης, 18% με 20% στα επόμενα 20 χρόνια, ενώ μόλις 30% με 40% κατορθώνουν να αναρρώσουν πλήρως. Εκείνο που ανησυχεί επίσης είναι το γεγονός πως μόλις 1 στα 10 άτομα με διατροφικές διαταραχές λαμβάνει θεραπεία, γράφει το news247.gr.
Τα τρία ‘Α’ που πρέπει να κινήσουν υποψίες
Η χαρακτηριστική τριάδα συμπτωμάτων εγκαθίσταται με ύπουλο τρόπο σε διάστημα μερικών μηνών. Πρόκειται για την τριάδα με τα τρία ‘’Α’’:
1. Η ανορεξία: Εκούσια και θεληματική ανορεξία και χαρακτηρίζεται από περιορισμό της τροφής και ελάττωση θερμίδων .
2. Η αμηνόρροια: Εντάσσεται στο φάσμα των ενδοκρινολογικών διαταραχών της ωοθήκης όταν είναι αρχικό σύμπτωμα.
3. Η απίσχναση: Εμφανίζεται πάντα ως δευτερογενής αποτέλεσμα της ανορεξίας και εξελίσσεται εξαρτημένη ως προς την κλινική της έκφραση από τις συνηθισμένες ιδιομορφίες του διαιτολογίου αυτών των αρρώστων και διατηρούν για πάρα πολύ καιρό την λήψη πρωτεϊνών , δικαιολογώντας έτσι την τάση να μιλάμε για αδυνάτισμα παρά για απώλεια βάρους.
Η καταβροχθιστική μητέρα
Η ασθένεια αυτή είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την ψυχολογία του ατόμου. Απευθυνθήκαμε στην Μαρία Σαράντη, Κλινική Ψυχολόγο – Ψυχοθεραπεύτρια – Παιδοψυχολόγο, μέλος της Αμερικανικής Τιμητικής Κοινωνίας στην Ψυχολογία “PSI-CHI” για να μας δώσει μια πρώτη εικόνα. “Η ανορεξία προκύπτει σαν απάντηση στον έλεγχο μιας καταβροχθιστικής μητέρας, η οποία κυριαρχεί πάνω στο παιδί της, επικρίνοντάς το” σχολιάζει η ψυχολόγος. “Τα θέματα διατροφικών διαταραχών είναι άρρηκτα συνδεδεμένα με τη μητέρα λόγω του θηλασμού”.
αρνούμενος ένας άνθρωπος να τραφεί, προσπαθεί να αρνηθεί τον έλεγχο της μητέρας
Όπως εξηγεί, “αρνούμενος ένας άνθρωπος να τραφεί, προσπαθεί να αρνηθεί τον έλεγχο της μητέρας – “αρνούμαι την τροφή=αρνούμε την μητέρα” σαν απόπειρα αυτοπροσδιορισμού. Δυστυχώς όμως η αίσθηση “δεν είμαι αρκετός/η” έχει ήδη εσωτερικευθεί και συμβολοποιηθεί στην εικόνα του σώματος. Με αυτό τον τρόπο αναζητά τον ιδανικό εαυτό και το διαχωρισμό από τη μητέρα”.
Ο διατροφικός αγώνας
Παράλληλα με μια σύνθετη ψυχολογική κατάσταση, ένας άνθρωπος που πάσχει από νευρογενή ανορεξία πρέπει να αντιμετωπίσει και το θέμα της διατροφής. Η Κλινική Διαιτολόγος Διατροφολόγος Έφη Δέδε εξηγεί πως “η πιο επιτυχημένη θεραπεία είναι ένας συνδυασμός ψυχοθεραπείας, οικογενειακής θεραπείας και φαρμακευτικής αγωγής. Είναι σημαντικό για το άτομο με ανορεξία να συμμετέχει ενεργά στη θεραπεία του. Πολλές φορές το άτομο με ανορεξία, θεωρεί ότι δεν χρειάζεται καμία θεραπεία. Ακόμη και αν το κάνει, η ανορεξία είναι μια μακροπρόθεσμη πρόκληση που μπορεί να διαρκέσει μια ζωή. Οι άνθρωποι παραμένουν ευάλωτοι σε υποτροπή όταν περνούν αγχωτικές περιόδους της ζωής τους”.
Η διαιτολόγος εξηγεί πως ακόμη και στην περίπτωση που κανείς καταφέρει να αυξήσει το σωματικό του βάρος, ο κίνδυνος υποτροπής παραμένει υψηλός. Ως εκ τούτου η σωστή αντιμετώπισή της περιλαμβάνει σημαντικές αλλαγές στον τρόπο ζωής του ασθενή.
[irp posts=”137848″ name=”Νανά Καραγιάννη: Τι έκρυβε η Νανά; Ειδήσεις τώρα”]
– Υιοθέτηση των διατροφικών συνηθειών και της υγιεινής διατροφής.
– Ανάπτυξη ενός συστήματος υποστήριξης και συμμετοχής σε μια ομάδα υποστήριξης
– Μείωση φυσικής δραστηριότητας αν αυτή πραγματοποιείται με τη μορφή εμμονής.
Θεραπεία βασισμένη στη σωστή ομάδα
“Η διατροφική παράβαση σε ένα άτομο που έχει νευρική ανορεξία πρέπει να μια ομάδα επιστημόνων (παθολόγο, ψυχολόγο-ψυχίατρο και διατροφολόγο) για να μπορέσουμε να έχουμε όσο το δυνατόν πιο καλά αποτελέσματα αλλά και για να μπει το άτομο ομαλά σε ένα ισορροπημένο διατροφικό σχήμα ώστε αν αρχίσει να επανακτά καλή σχέση με την τροφή αλλά και με το σώμα του” σχολιάζει η κα. Δέδε.
Σε ό, τι αφορά στην διατροφική στήριξη και αντιμετώπιση, η επιστήμονας της διατροφής αναφέρει τις εξής οδηγίες:
– Καταγραφή τροφίμων και ποτών που καταναλώνονται στα κυρίως και ενδιάμεσα γεύματα.
– Εφαρμογή μικρών και συχνών γευμάτων, έτσι ώστε να μην υπάρχουν στομαχικές διαταραχές λόγω πρόσληψης μεγάλης ποσότητας φαγητού.
– Ποικιλία τροφίμων: χρειάζονται περισσότερα από 40 διαφορετικά θρεπτικά συστατικά για να έχετε καλή υγεία και κανένα τρόφιμο δε μπορεί να τα παρέχει όλα. Οι άνθρωποι είναι προγραμματισμένοι να ψάχνουν για διάφορα είδη τροφίμων για να καλύψουν ανάγκες του οργανισμού από όλα τα θρεπτικά συστατικά.
– Κατανάλωση τουλάχιστον 1.5 λίτρου υγρών ημερησίως μιας και στην περίπτωση της νευρικής ανορεξίας, ο οργανισμός είναι αφυδατωμένος λόγω των συχνών εμετών. Εναλλακτικές επιλογές είναι οι χυμοί, τα αναψυκτικά, το τσάι, ο καφές, το γάλα, κ.τ.λ.
Το γλυκό φάρμακο
Υπάρχουν ωστόσο πέρα από τις γενικές διατροφικές οδηγίες και ορισμένα τρόφιμα που συμβάλλουν στην επαναφορά της όρεξης του ασθενή. “Τροφές οι οποίες αν καταναλωθούν μέσα στην ημέρα, έχουν την ιδιότητα να ανοίγουν την όρεξη και να οδηγούν σε περαιτέρω κατανάλωση φαγητού, πέραν του φυσιολογικού” σχολιάζει η Κλινική Διαιτολόγος Διατροφολόγος. Γεγονός σημαντικό για “όσους επιθυμούν να αυξήσουν το βάρος τους”.
1. Τροφές πλούσιες σε ζάχαρη, όπως η σοκολάτα, τα σιροπιαστά γλυκά, οι πάστες, τα μπισκότα κ.ά. Η ζάχαρη είναι η τροφή εκείνη που ανεβάζει άμεσα τη γλυκόζη στο αίμα και έπειτα τη ρίχνει απότομα και ως εκ τούτου το άτομο θέλει περισσότερη ζάχαρη για να έχει πάλι το ευχάριστο απότομο ανέβασμα της γλυκόζης. Γι’ αυτό το λόγο τα άτομα που καταναλώνουν γλυκά θέλουν ολοένα και μεγαλύτερη ποσότητα για να ικανοποιήσουν την ανάγκη τους. Η κατανάλωση ζάχαρης οδηγεί σχεδόν πάντα σε περισσότερη ζάχαρη.
2. Τροφές που περιέχουν γλυκάνισο όπως ψωμί ή κουλουράκια με γλυκάνισο και ούζο έχουν ήπια ορεξιογόνο δράση.
3. Κατανάλωση μυρωδικών όπως σκόρδο, κάρδαμο, πιπέρι, γαρύφαλλο και τζίντζερ. Ιδιαίτερα η πιπερόριζα θεωρείται ιδανικό.
Εκείνο που γίνεται αντιληπτό από όλα τα παραπάνω στοιχεία είναι πως η ανορεξία, αλλά και γενικότερα οι διατροφικές διαταραχές δεν είναι απλή υπόθεση. Συνδυάζουν μια περίπλοκη εφηβική και νεανική ψυχολογία, ισχυρά και λανθασμένα πρότυπα υγείας και ομορφιάς, έλλειψη υποστήριξης από τον κοινωνικό περίγυρο, αλλά και μια ιδιαίτερα περίπλοκη αντιμετώπιση και θεραπεία σε σωματικό και ψυχικό επίπεδο. Ένα “κοκτέιλ” παραγόντων που μπορούν να παγιδεύσουν μια ζωή και να την οδηγήσουν στο θάνατο.
Αναζητήστε περισσότερες πληροφορίες ή/και βοήθεια στο Ελληνικό Κέντρο Διατροφικών Διαταραχών, αλλά και στην μη κερδοσκοπική εταιρία, ΑΝΑΣΑ, όπου θα βρείτε ειδικούς που θα σας καθοδηγήσουν.
