Ιδεοψυχαναγκαστική Διαταραχή: Η Ιδεοψυχαναγκαστική Διαταραχή (ΙΨΔ), ή όπως αλλιώς είναι γνωστή η διαταραχή στην Αγγλική Βιβλιογραφία OCD από το Obsessive-Compulsive Disorder…
είναι μια αγχώδης διαταραχή, η οποία χαρακτηρίζεται από επαναλαμβανόμενες σκέψεις (ιδεοληψίες) και συμπεριφορές (ψυχαναγκασμούς), τα οποία παρεμβάλλουν στην ζωή του ατόμου και τον εμποδίζουν να λειτουργήσει κοινωνικά, επαγγελματικά ή σε διάφορους άλλους τομείς της ζωήςτου. Η ψυχική, σωματική ενέργεια αλλά και ο χρόνος που αφιερώνεται κάθε φορά για τα συμπτώματα της νόσου, το άγχος, ο φόβος κάνουν το άτομο να υποφέρει.
Οι ιδεοληψίες μοιάζουν με επίμονες, επαναλαμβανόμενες, ανεπιθύμητες ιδέες, σκέψεις ή εικόνες που προκαλούν στο άτομο άγχος. Αυτές οι σκέψεις μοιάζουν ξένες προς το άτομο και την προσωπικότητα του, είναι εμμονικές, εισβάλλουν επίμονα και επαναληπτικά στο μυαλό χωρίς να το θέλει και συχνά τον κάνουν ν’ αναρωτιέται «πως μπορώ εγώ να σκέφτηκα κάτι τέτοιο». Ο πάσχον συνειδητοποιεί ότι αυτές οι σκέψεις μπορεί να είναι υπερβολικές ή παράλογες. Ένα συχνό παράδειγμα στις ιδεοληψίες είναι να κυριαρχούν ανησυχίες για μόλυνση, για μικρόβια, την καθαριότητα, την τακτοποίηση. Διάφορα ερεθίσματα στο περιβάλλον δημιουργούν την αίσθηση απειλής, ένα φόβο για πιθανές μολυσματικές πηγές γύρω του από απλά μέρη, το πάτωμα, τα πόμολα, τις κοινωνικές επαφές πχ. «Αν τα χέρια μου έπιασαν κάτι ή κάποιον δεν θα ναι καθαρά και ίσως κολλήσω κάτι».
Οι Ψυχαναγκασμοί μοιάζουν με μια τελετουργία όπου το άτομο με ΙΨΔ επαναλαμβάνει κάποια συμπεριφορά, πράξη σαν προσπάθεια να καταπολεμήσει τις ιδεοληψίες και το άγχος που συνδέεται μ’ αυτές. Οι ψυχαναγκασμοί γίνονται μηχανικά, δεν προκαλούν ικανοποίηση αλλά το άτομο νιώθει ότι πρέπει να κάνει αυτές τις πράξεις, κινήσεις, κανόνες ή συνθήκες για να μπορέσει να απαλλαγεί από το άγχος που του έχει προκαλέσει η ιδεοληψία. Χαρακτηριστικό των καταναγκασμών είναι ότι απαιτούν πολύ χρόνο, σημάδι που τους ξεχωρίζει από φυσιολογικές επαναληπτικές συμπεριφορές, συνήθειες ή ελεγκτικές πράξεις που όλοι έχουμε ή κάνουμε.
Κάθε κατηγορία ιδεοληψιών που αναφέρθηκαν παραπάνω ακολουθούνται από συγκεκριμένους ψυχαναγκασμούς. Για παράδειγμα οι ιδεοληψίες μόλυνσης συνήθως συνοδεύονται από ψυχαναγκαστικό πλύσιμο π.χ. των χεριών με συγκεκριμένο τρόπο, συνθήκες ή αριθμό επανάληψης. Οι ιδεοληψίες αμφιβολίας συνοδεύονται από ψυχαναγκασμούς ελέγχου, π.χ. το άτομο ελέγχει εάν κλείδωσε επίμονα, με επανάληψη και αναλώνοντας πολύ χρόνο.
medical-psychology.gr
