του Γιάννη Λάλου-Γυμναστή
Για το ΤΗΛΕΓΡΑΦΗΜΑ
Ο καρκίνος είναι ένα από τα σοβαρότερα προβλήματα υγείας που παρατηρούνται σήμερα στις αναπτυγμένες χώρες. Aποτελεί τη δεύτερη συχνότερη αιτία θανάτου μετά τις καρδιοπάθειες.
Συνήθως προσβάλλει ανθρώπους μεγάλης ηλικίας, όμως υπάρχουν και μορφές καρκίνου που προσβάλλουν νεαρής ηλικίας άτομα, ακόμη και παιδιά. Υπάρχουν πάνω από 100 διαφορετικά γνωστά είδη καρκίνου που επηρεάζουν τους ανθρώπους.
Ο όρος «καρκίνος» δεν αποδίδεται σε μία και μόνον ασθένεια, αλλά σε μια ομάδα ασθενειών που χαρακτηρίζονται από τον ανεξέλεγκτο πολλαπλασιασμό κυττάρων. Σε αντίθεση με τα φυσιολογικά κύτταρα στο σώμα μας, τα οποία αυξάνονται, διαιρούνται και πεθαίνουν με έναν αυστηρά ελεγχόμενο τρόπο, τα καρκινικά κύτταρα συνεχίζουν να διαιρούνται ανεξέλεγκτα με πιθανότητα εισβολής ή διάδοσης σε άλλα μέρη του σώματος. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την ανάπτυξη μιας μάζας κυττάρων, που ονομάζεται όγκος. Οι όγκοι μπορεί να είναι καλοήθεις ή κακοήθεις.
Στο παρελθόν πίστευαν ότι τα άτομα με μια χρόνια πάθηση όπως ο καρκίνος έπρεπε να απέχουν από κάθε φυσική δραστηριότητα. Πλέον πιστεύεται ότι, αν η κίνηση δεν προκαλεί πόνο, έντονο καρδιακό ρυθμό ή δύσπνοια, μπορεί να συμβάλει στην πρόληψη αλλά ακόμα και στην αντιμετώπιση του καρκίνου.
Η αλήθεια είναι ότι οι καρκινοπαθείς κάνουν δύσκολα το πρώτο βήμα προς την κίνηση. Σύμφωνα με ειδικούς, μετά τη διάγνωση, τις περισσότερες φορές η κίνηση των ασθενών περιορίζεται. Συγκεκριμένα, μελέτη που πραγματοποιήθηκε στη Γερμανία αποκαλύπτει ότι μόλις ο γιατρός κάνει τη διάγνωση του καρκίνου, ο ασθενής μειώνει την κινητικότητά του κατά 30%. Γι αυτό κα ένας απο τους πρωταρχικούς στόχους της επιστημονικά τεκμηριωμένης κινησιοθεραπείας είναι να αφαιρέσει το φόβο από τους καρκινοπαθείς ότι κάνουν λάθος με το να ασκούνται σωματικά.
Βασικά το μεγαλύτερο λάθος που μπορεί να κάνει ένας τέτοιος ασθενής είναι η σωματική ακινησία. Η άσκηση και η φυσική δραστηριότητα ωφελούν τους ασθενείς αυτούς ενισχύοντας τη δύναμη, την ανθεκτικότητα τους, την αντοχή τους και φυσικά το ηθικό τους .Μάλιστα πιθανολογείται ότι επιδρά και απευθείας στον όγκο μειώνοντας την αιμάτωσή του.
Πρόσφατες μελέτες έδειξαν ότι η γυμναστική μειώνει σημαντικά την πιθανότητα θανάτου σε άνδρες που έχουν διαγνωσθεί με καρκίνο του προστάτη.
Άλλες έρευνες πάλι έχουν δείξει ότι η συστηματική γυμναστική μπορεί να περιορίσει τις παρενέργειες της χημειοθεραπείας για τον καρκίνο, όπως η κόπωση και η ναυτία, κάνοντας τη χημειοθεραπεία πιο ανεκτή για τον ασθενή.
Και όταν αναφερόμαστε σε συστηματική γυμναστική δεν εννοούμε κάποια σκληρή προπόνηση. Η τακτική και μέτριας έντασης άσκηση είναι πολύ ευεργετική. Ακόμα και λίγες ασκήσεις στο σπίτι μπορεί να ωφελήσουν.
Πλέον η αποδοχή των σπορ και της κίνησης ως συνοδευτική θεραπεία στους καρκινοπαθείς κερδίζει συνεχώς έδαφος. Και επειδή καλύτερα να προλαμβάνεις παρά να θεραπεύεις, η άθληση έχει να προσφέρει και στο κομμάτι της πρόσληψης του καρκίνου.
Όπως επισημαίνουν οι ειδικοί, η συστηματική γυμναστική συνιστά μία «θαυματουργή θεραπεία» που μπορεί να μειώσει δραματικά τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου. Από τις υπάρχουσες μελέτες φαίνεται ότι η άσκηση σχετίζεται με 30%-40% μείωση στη συχνότητα εμφάνισης καρκίνου του πεπτικού, 20%-30% μείωση στην εμφάνιση καρκίνου του στήθους στις γυναίκες και 20%-60% μείωση εμφάνισης καρκίνου του πνεύμονος.
Αρχικά συμβάλλει στην καταπολέμηση πολλών προδιαθεσικών παραγόντων που σχετίζονται με τον καρκίνο όπως η παχυσαρκία. Αυτή καθαυτή η υποκινητικότητα μαζί με την παχυσαρκία και το κάπνισμα είναι τρεις από τις κυριότερες αιτίες που ευνοούν την εμφάνισή του καρκίνου. Συγκεκριμένα, η παχυσαρκία, που οφείλεται κυρίως στην υποκινητικότητα και στην υπερφαγία, σχετίζεται με υψηλό κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του εντέρου, του στήθους, του οισοφάγου, του παγκρέατος και του νεφρού.
Ένας πιθανός μηχανισμός που εμπλέκεται στον ευεργετικό ρόλο της άσκησης στην πρόληψη του καρκίνου αφορά σε αλλαγές, εξαιτίας της άσκησης, στα επίπεδα διαφόρων ορμονών, όπως είναι τα οιστρογόνα, η ινσουλίνη ,οι ινσουλινομιμητικοί παράγοντες και λοιπές στρεσογόνες ορμόνες που προκαλούν γήρανση των κυττάρων και εμμέσως καρκίνο.
Παράλληλα όμως η άσκηση ενισχύει το ανοσοποιητικό και το αντιοξειδωτικό σύστημα του οργανισμού αποτελώντας σημαντική ασπίδα και άμυνα έναντι των καρκινικών κυττάρων.
Συνοψίζοντας, η συστηματική μέτριας έντασης άσκηση αποτελεί ένα ισχυρό καταπραϋντικό για τα άτομα με καρκίνο, ένα μέσο βελτίωσης της ποιότητας της ζωής τους, της αυτοπεποίθησής τους και της ψυχολογίας τους και γενικά ένα όπλο που μέσα από την μακροχρόνια τήρηση του συμβάλλει στην πρόληψη και αποκατάσταση της νόσου.
