H πρώτη επαφή του στοιχηματικού κοινού με το VAR (Video Assistant Referee) έγινε στο Μουντιάλ της Ρωσίας το 2018.
Τόσο οι παίκτες, όσο και οι στοιχηματικές εταιρίες μάλλον υποτίμησαν τις άμεσες επιπτώσεις που είχε η χρησιμοποίηση αυτής της υπηρεσίας «διόρθωσης» των αποφάσεων του διαιτητή μέσω βίντεο, και κατά τη διάρκεια της διοργάνωσης αναγκάστηκαν να αναπροσαρμόσουν το παιχνίδι τους (οι παίκτες) και τις αποδόσεις τους (οι εταιρείες).
Από τη στιγμή που το VAR ξέφυγε από το πειραματικό στάδιο και τη χρησιμοποίησή του μόνο σε περιφερειακές λίγκες (όπως π.χ. η A–League της Αυστραλίας) και σε μεγάλες ποδοσφαιρικές διοργανώσεις, και γίνεται κομμάτι της στοιχηματικής πραγματικότητας στις μεγάλες λίγκες (Bundesliga Γερμανίας, La Liga Ισπανίας και Serie A Ιταλίας το έχουν ήδη υιοθετήσει), οι παίκτες οφείλουν να εξετάσουν πιο λεπτομερώς τις αλλαγές, άμεσες και έμμεσες, που φέρνει το VAR στο στοίχημα.
Πως επηρεάστηκε το στοίχημα από το VAR
Ποιες είναι αυτές; Περισσότερες απ’ όσες ίσως νομίζετε. Δεν είναι μόνο η ελαχιστοποίηση των διαιτητικών λαθών (ειδικά αυτών βάσει των οποίων κρίνονται τα αποτελέσματα στο ποδόσφαιρο) και ο μεγαλύτερος αριθμός καταλογισμένων πέναλτι. Το πιο ενδιαφέρον κομμάτι στην ύπαρξη του VAR είναι οι… προληπτικές επιπτώσεις που έχει, τόσο στους διαιτητές, όσο και στους ποδοσφαιριστές.
1. Περισσότερα πέναλτι.
Η πρώτη επίπτωση είναι και η πιο εξώφθαλμη και δεν χρειάζεται ανάλυση. Στο Παγκόσμιο Κύπελλο της Ρωσίας το 2018 καταλογίστηκαν τελικά 29 πέναλτι, πάνω από τα διπλάσια απ’ όσα είχαν δώσει οι διαιτητές στην προηγούμενη διοργάνωση της Βραζιλίας το 2014 (13). Φυσικά δεν καταλογίστηκαν όλα τα πέναλτι χάρη στο VAR, όμως η υπηρεσία αυτή θεωρήθηκε «υπεύθυνη» για την μεγαλύτερη σχολαστικότητα, με την οποία οι διαιτητές έκριναν τις φάσεις.
Το άμεσο αποτέλεσμα ήταν να πέσουν σχεδόν αμέσως οι αποδόσεις των εταιρειών για καταλογισμό πέναλτι σ’ ένα ματς, που στο Παγκόσμιο Κύπελλο κινούνταν πάνω από 6,00 σε αποδόσεις αισθητά χαμηλότερες (από 4,00 ως 4,50). Η ίδια «τιμολογιακή πολιτική» διατηρείται και στα στοιχήματα τέτοιου είδους στις μεγάλες λίγκες.
Ουσιαστικά ο «αυξημένος κίνδυνος» καταλογισμού ενός πέναλτι ώθησε τη μέση απόδοση προς τα κάτω. Υπάρχουν ιδιαιτερότητες, οι οποίες ενσωματώνονται στις αποδόσεις (π.χ. ομάδες που κερδίζουν πιο συχνά πέναλτι από κάποιες άλλες λόγω του τρόπου παιχνιδιού τους), όμως αυτό που εξισορροπήθηκε είναι η «διάθεση» των διαιτητών να καταλογίσουν την εσχάτη των ποινών. Πλέον όλοι οι διαιτητές αντιμετωπίζονται σχεδόν με τον ίδιο τρόπο, με ελάχιστες αυξομειώσεις.
2. Οι πιθανότητες του αουτσάιντερ
Οι συνωμοσιολόγοι του ποδοσφαίρου αναφέρουν ότι το πέναλτι (και σε δεύτερο πλάνο το οφσάιντ) είναι τα κυριότερα «όπλα» του διαιτητή για να διαμορφώσει το αποτέλεσμα όπως θέλει αυτός. Αυτό με το VAR ουσιαστικά καταργείται. Ο κόσμος του ποδοσφαίρου δεν είναι αγγελικά πλασμένος, όποιος παίζει στοίχημα με τη λογική ότι όλα είναι καθαρά έχει λάθος, όπως και το ίδιο συμβαίνει μ’ αυτόν που αποδίδει όλες τις ήττες του στα «στησίματα». Είναι γεγονός ότι το VAR χρησιμοποιείται κυρίως σε μεγάλες λίγκες, όπου η πιθανότητα χειραγώγησης του αποτελέσματος είναι ούτως ή άλλως μικρή. Με την εξάπλωσή του, όμως, σε μικρότερης σημασίας λίγκες (ήδη εφαρμόζεται π.χ. στα πρωταθλήματα της Σαουδικής Αραβίας, των Αραβικών Εμιράτων, του Κατάρ κτλ.) υπάρχει μια σαφής τάση εξάλειψης των «αναγκαστικών» νικών του φαβορί λόγω διαιτητικής απόφασης. Οι ισοπαλίες είναι πια πολύ πιο συχνές σ’ αυτά τα πρωταθλήματα, γεγονός που έχει ωθήσει τους μπουκ να αναπροσαρμόσουν τις (υψηλές ως τώρα) αποδόσεις τους.
3. Προσοχή του διαιτητή
Η επίσημη άποψη του διαιτητή όταν ρωτηθεί για το VAR είναι ότι πρόκειται για ένα επιπλέον όπλο του για την απονομή δικαιοσύνης και τον κάνει να αισθάνεται μεγαλύτερη σιγουριά ότι δεν θα αδικήσει καμία από τις δύο ομάδες, δεδομένου ότι ακόμα και ένα λάθος ή αβλεψία του μπορεί να διορθωθεί μέσα σε δευτερόλεπτα. Η
ανεπίσημη, όμως, θέση τους είναι ότι το VAR λειτουργεί ως… άμεσος παρατηρητής διαιτησίας, με συνέπεια να αυξάνουν θέλοντας και μη την προσοχή τους μέσα στο παιχνίδι για τις αμφισβητούμενες φάσεις.
Η ύπαρξη του VAR και η λειτουργία του εκθέτουν τον διαιτητή σε κάθε στιγμή, όσον κι αν λειτουργούν υπέρ του αγώνα με την απονομή δικαιοσύνης. Η λογική που μέχρι τώρα απέτρεπε τον διαιτητή από το να καταλογίσει ένα πέναλτι, για το οποίο δεν ήταν σίγουρος, τώρα έχει γυρίσει ανάποδα. Αποτελεί και το απαραίτητο άλλοθι του διαιτητή σε οποιαδήποτε πίεση (παρασκηνιακή ή μη) του ασκηθεί.
Οι επιπτώσεις του VAR στο live betting
Οι πολέμιοι του VAR τονίζουν ότι οι παρεμβάσεις που γίνονται μέσω βίντεο για την «διόρθωση» διαιτητικών λαθών έχουν άμεσο αντίκτυπο στο ρυθμό του αγώνα και τον κάνουν περισσότερο στατικό. Η αλήθεια είναι ότι το VAR, όπου έχει χρησιμοποιηθεί, έχει προκαλέσει προβλήματα καις τις εταιρείες στοιχήματος ειδικά στο livebetting. Κι αυτό, διότι υπάρχει η πρόσθετη δυσκολία της «διόρθωσης» στοιχημάτων που έχουν «ματσαριστεί» και τελικά δεν ισχύουν!
Πόσες φορές έχει κατακυρωθεί ένα γκολ και στη συνέχεια ακυρώθηκε λόγω του VAR; Όλες αυτές τις φορές τα στοιχήματα στο live είτε «έκλεισαν» (αν τα γκολ ήταν τα καθοριστικά στην εξέλιξη του στοιχήματος), είτε οι παίκτες έκαναν άμεσο “cash out” για να κατοχυρώσουν τα κέρδη τους. Η αντιμετώπιση των εταιρειών στους παίκτες ποικίλλει ανάλογα με τα χρήματα που παίζουν και η λεγόμενη «πελατειακή αφοσίωση» (customer loyalty). Αν ο παίκτης είναι ενεργός και παίζει καλά ποσά (κοινώς, είναι από τους πελάτες στους οποίους η εταιρεία προσβλέπει) τότε στέλνεται ένα e–mail, στο οποίο η εταιρεία στην ουσία παραδέχεται την αβλεψία της και «χαρίζει» το ποσό που θα μπορούσε να πάρει πίσω στην επόμενη κατάθεση, σε ένδειξη καλής συνεργασίας με τον παίκτη.
Η ντιρεκτίβα, όμως, είναι να εκλείψουν αυτές οι απώλειες, και γι’ αυτό οι εταιρίες πια «κλείνουν» τη διαχείριση των στοιχημάτων ακόμη και για αρκετά λεπτά, από τη στιγμή που υπάρχει έστω η υποψία ότι ένα γκολ μπορεί να ακυρωθεί. Μπορεί να χάνουν κάποιον κρίσιμο χρόνο για την αγοραπωλησία αποδόσεων, ωστόσο διατηρούν ένα σημαντικό επίπεδο αξιοπιστίας. Ό,τι χειρότερο είναι για τις εταιρίες να «διορθώνουν» συνεχώς στοιχήματά τους, είτε παίρνοντας πίσω χρήματα που (έστω για δευτερόλεπτα) ο παίκτης έχει θεωρήσει κερδισμένα, είτε δίνοντας με αρκετή καθυστέρηση χρήματα που κανονικά θα έπρεπε να είχαν δοθεί αρκετό χρόνο πριν (κι ενδεχομένως πονταριστεί πάλι από τον παίκτη στο ίδιο ματς).
Εκεί που ακόμα δεν μπορούν να κάνουν τίποτα οι εταιρίες είναι στον καταλογισμό κόκκινης κάρτας απ τον διαιτητή, που αργότερα «ανακαλείται» από το VAR. Η συνήθως υψηλή απόδοση που δίνεται στην πιθανότητα μιας αποβολής (ακόμα περισσότερο όταν προσωποποιείται κιόλας ο παίκτης που θα δεχτεί την κόκκινη κάρτα) είναι από τα στοιχήματα που μπορεί να παραμένουν εκκρεμή για αρκετή ώρα μετά το φαινομενικό τους «κλείσιμο», έτσι ώστε οι εταιρείες να εξαλείψουν την πιθανότητα να πιστώσουν κάποιους λογαριασμούς και να βρεθούν σε δύσκολη θέση να πάρουν τα χρήματα πίσω λίγο αργότερα.
Προσφορές που αφορούν το VAR
Οι εταιρείες προσπαθούν να εντάξουν το VAR όσο πιο ομαλά μπορούν στην καθημερινότητα των παικτών και αρκετές έχουν επιλέξει να το χρησιμοποιήσουν ακόμα και για διάφορες προσφορές τους! Βλέπουμε σε όλο και περισσότερες εταιρίες την προσφορά “VAR Refund”, στην οποία η εταιρεία δεσμεύεται να πιστώσει τον λογαριασμό του παίκτη με τα χρήματα του στοιχήματός του αν το VAR χρησιμοποιηθεί κατά τη διάρκεια του αγώνα για τον καταλογισμό ενός τέρματος που δεν τον «βολεύει». Στο άμεσο μέλλον θα υπάρξει και η “Red CardVAR refund”, στην οποία μια κάρτα που θα δίνεται από τον διαιτητή και μετά θα ακυρώνεται θα «μετράει» σαν κανονική για τον παίκτη που στοιχημάτισε.
