Από την επιστημονική ομάδα του διατροφολόγου Ευάγγελου Ζουμπανέα, Αντρέας Κωνσταντίνου / Διαιτολόγος-Διατροφολόγος
Μερικές φορές αναλογίζομαι την ποιότητα της ζωής μας. Πόσο ευχαριστημένοι είμαστε από όσα έχουμε ζήσει; Αν κάποιος μας έλεγε σήμερα ότι είναι η τελευταία μας μέρα πόσο γεμάτη θα την βαθμολογούσαμε με μια κλίμακα από το 0 έως το 10; (όπου 0 σημαίνει εντελώς άδεια και 10 σημαίνει πολύ γεμάτη).
Πρόσφατα ένας εβδομηνταπεντάρης, σε μια φιλοσοφικού τύπου συζήτηση που είχαμε για τη ζωή, μου αποκρίθηκε με σοφία και γνώση ότι «η ζωή είναι πάρα πολύ μικρή γι’ αυτό αξίζει να ζεις την κάθε στιγμή».
Η τετριμμένη ατάκα του παππού στάθηκε αφορμή για περισυλλογή και εκείνη τη στιγμή θυμήθηκα το τελευταίο βιβλίο του ο Iρβιν Γιάλομ «Πλάσματα μιας μέρας» όπου είχα διαβάσει το εξής: «Ο φόβος που νιώθουμε για τον θάνατο είναι άμεσα συνδεδεμένος με το πόση ζωή δεν έχουμε ζήσει».
Μέσα από τα σοφά κατά τα άλλα λόγια του παππού και του διάσημου συγγραφέα διαπίστωσα την πλήρη αποσύνδεση μας με το παρόν. Ένα παρόν μέσα στο οποίο σχεδόν δεν βρισκόμαστε ποτέ.
Τις προάλλες με επισκέφτηκε στο γραφείο μια κυρία όπου το πρόβλημα της ήταν η μεγάλη κατανάλωση φαγητών και γλυκών αργά το βράδυ στην τηλεόραση. Γι’ αυτήν είναι η μοναδική στιγμή όπου μπορεί να ηρεμήσει. Τα παιδιά είναι για ύπνο, ο σύζυγος στην δικιά του τηλεόραση και η ίδια αγκαλιά με ότι μπορεί να σκεφτεί κανείς ότι υπάρχει μέσα στο ντουλάπι.
Όμως δεν έχει κάτι συγκεκριμένο να δει στην τηλεόραση. Δεν βλέπει την αγαπημένη της σειρά, ούτε κάποια ταινία που να την ενδιαφέρει. Δεν ξέρει αν προτιμάει να φάει κάτι γλυκό ή κάτι αλμυρό. Για την ακρίβεια δεν βλέπει και πολύ καλά αυτό που βάζει στο στόμα της.
Τις περισσότερες φορές αδυνατεί να προσδιορίσει την γεύση του, την υφή του ή την μυρωδιά του. Δεν βρίσκεται ούτε μπροστά στην τηλεόραση, ούτε μπροστά στο φαγητό της. Σκέφτεται τη δουλειά. Τα λεφτά. Τα παιδιά. Την σχέση της. Τα κιλά της. Αλλά δεν σηκώνει βλέμμα από την τηλεόραση. Νιώθει απογοήτευση και αβεβαιότητα. Δεν ξέρει τι να πρωτοπιάσει. Απλά τρώει.
Μέχρι που δεν πάει άλλο και φεύγοντας για ύπνο ζαβλακωμένη και σχεδόν κακοποιημένη από το φαγητό αφήνει πίσω μια τελευταία σκέψη. Από αύριο κομμένα όλα! Από αύριο… Σ’ όλο το βράδυ δεν υπήρξε στο παρόν της ούτε για ένα δευτερόλεπτο. Το μυαλό ήταν βυθισμένο σε σκέψεις που είχαν να κάνουν με το παρελθόν και το μέλλον.
Ακούγοντας με προσοχή όλα τα παραπάνω προσπαθούσα να σκεφτώ με ποιο τρόπο θα μπορούσα να φανώ χρήσιμος όντας διαιτολόγος. Πόσο συνδεδεμένος θα ήμουν στο δικό μου παρόν εάν της έλεγα αντί για τα κρουασάν, τις σοκολάτες, τα πατατάκια και τους ξηρούς καρπούς να έτρωγε γιαουρτάκι με μέλι και καρύδια; Αν το έκανα μάλλον δεν θα άκουγα. Και αν δεν ακούς, δεν είσαι παρών!
Μήπως το γιαουρτάκι θα προσέθετε ποιότητα στη ζωή της παραμερίζοντας όλα όσα έχει στο μυαλό της; Σίγουρα όχι! Απλά θα της μείωνε το βάρος με την προϋπόθεση βέβαια ότι θα άντεχε να το κρατήσει για καιρό. Η απογοήτευση όμως θα ήταν μεγάλη καθώς θα ανακάλυπτε ότι η απώλεια βάρους που πέτυχε δεν ήταν αρκετή για να φτάσει τις προσδοκίες που είχε.
Πολλές φορές η ανάγκη για να αποκτήσουμε τον έλεγχο στη ζωή μας εκφράζεται μέσω της προσπάθειας για μείωση του βάρους που θέλουμε να πετύχουμε μέσα από τον περιορισμό της τροφής μας. Είναι πολύ πιο εύκολο όλα μας τα προβλήματα να τα κάνουμε ένα κουβάρι και να καρφιτσώσουμε επάνω την ταμπέλα «Δίαιτα» κυνηγώντας με μανία το ξεφόρτωμα των κιλών αντί να σκεφτούμε τη σχέση μας με τη διατροφή και τη θέση της στη ζωή μας.
Είναι πολύ δύσκολο να αλλάξεις μια συμπεριφορά αν δεν είσαι παρών την ώρα που τη κάνεις. Αν τρως με την προσοχή σου αποσπασμένη αλλού όπως για παράδειγμα με τις σκέψεις να τρέχουν μπροστά στην τηλεόραση δεν θα μπορέσεις να αλλάξεις την συμπεριφορά. Δεν επικεντρώνεσαι στην μπουκιά, στην γεύση, στη μυρωδιά. Δεν μασάς καλά. Δεν αφιερώνεις χρόνο σ’ αυτό γιατί πάντα πρέπει να κάνεις κάτι άλλο. Αν όλο αυτό το φέρεις στην πλήρη επίγνωση σου τότε μόνο θα έχεις τον έλεγχο της πράξης σου.
Για να χορτάσεις λοιπόν το σώμα σου θα πρέπει παράλληλα να έχεις χορτάτη την ζωή σου. Και για να έχεις χορτάτη τη ζωή σου θα πρέπει να είσαι παρών. Παρών σ’ αυτό που βλέπεις, που αισθάνεσαι, που μυρίζεις, που αναπνέεις.
Παρών σ’ αυτό που τρως, παρών σ’αυτόν που μιλάς, παρών στον χώρο που βρίσκεσαι. Το παρόν είναι ουσιαστικά η μοναδική στιγμή μέσα στην οποία υπάρχουμε. Και το να δίνεις σημασία στο παρόν είναι η μοναδική στιγμή όπου μπορείς πραγματικά να ζεις.
