«Θα κυβερνήσουμε για όλους τους Ιταλούς»: η επικεφαλής της ιταλικής άκρας δεξιάς Τζόρτζια Μελόνι, η οποία θέλει να γίνει η επόμενη πρωθυπουργός μετά τη νίκη της παράταξής της στις πρόωρες βουλευτικές εκλογές που διεξήχθησαν χθες Κυριακή στην Ιταλία, προσπάθησε να καθησυχάσει τις ανησυχίες στη χώρα της και στο εξωτερικό.
Μετά τη Σουηδία, η άκρα δεξιά σημειώνει νέα νίκη στην Ευρώπη, καθώς στην Ιταλία -για πρώτη φορά μετά το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου- μεταφασιστικό κόμμα βρίσκεται προ των πυλών της εξουσίας.
Παραμένοντας στην αντιπολίτευση, απέναντι σε όλες τις κυβερνήσεις που διαδέχθηκαν η μια την άλλη μετά τις βουλευτικές εκλογές του 2018, το κόμμα Αδέλφια της Ιταλίας (Fratelli d’Italia, FdI) επιβλήθηκε ως η βασική εναλλακτική και είδε το ποσοστό του να απογειώνεται από το 4,3% πριν από τέσσερα χρόνια σχεδόν στο ένα τέταρτο των ψήφων σήμερα (περί το 26%), ή, με άλλα λόγια, μετατρέπεται στο πρώτο κόμμα του κοινοβουλίου της χερσονήσου.
«Οι Ιταλοί έστειλαν καθαρό μήνυμα υπέρ μιας κυβέρνησης της δεξιάς υπό την ηγεσία των Αδελφιών της Ιταλίας», είπε η κυρία Μελόνι επιβεβαιώνοντας τη φιλοδοξία της να γίνει η επόμενη πρωθυπουργός.
«Θα κυβερνήσουμε για όλους» τους Ιταλούς, υποσχέθηκε. «Θα το κάνουμε με σκοπό να ενώσουμε τον λαό, να προαγάγουμε αυτά που τον ενώνουν μάλλον παρά αυτά που τον χωρίζουν», πρόσθεσε σε σύντομη τοποθέτησή της καλώντας για «ενότητα» και κατευνασμό, αναγνωρίζοντας πως η προεκλογική εκστρατεία ήταν «βίαιη και επιθετική». Διαβεβαίωσε πως «δεν θα προδώσουμε την εμπιστοσύνη σας».
Η συμμαχία που σχημάτισε με το άλλο κόμμα της ιταλικής ακροδεξιάς, τη Λέγκα του Ματέο Σαλβίνι, και με τη Φόρτσα Ιτάλια (FI), τη δεξιά παράταξη του Σίλβιο Μπερλουσκόνι, συγκεντρώνει περί το 43% των ψήφων και αναμένεται να εξασφαλίσει απόλυτη πλειοψηφία των εδρών, τόσο στη Βουλή, όσο και στη Γερουσία.
Τα πρόσωπα που θα συνθέσουν τη νέα κυβέρνηση και κυρίως την επιλογή του νέου υπουργού Οικονομικών περιμένουν τώρα οι ξένοι οίκοι στην Ιταλία, καθώς όπως επισημαίνουν στις πρώτες αντιδράσεις τους για το εκλογικό αποτέλεσμα, αυτό ήταν λίγο-πολύ αναμενόμενο. Στο επίκεντρο θα βρεθούν το επόμενο διάστημα οι δημοσιονομικές πολιτικές της κυβέρνησης Μελόνι, με μία σημαντική πρώτη γεύση να έρχεται από την κατάθεση του προσχεδίου του προϋπολογισμού του 2023, μέσα στις επόμενες εβδομάδες.
UBS
Το επόμενο βασικό ερώτημα για την Ιταλία είναι οι πολιτικές που θα ακολουθήσει η νέα κυβέρνηση αλλά και η σύνθεσή της, με τη UBS να περιμένει ιδιαίτερα να δει την επιλογή του προσώπου για το υπουργείο Οικονομικών.
Όπως σημειώνουν οι αναλυτές του οίκου, οι προεκλογικές θέσεις του συνασπισμού της δεξιάς προβλέπουν δημοσιονομικές κινήσεις όπως η αύξηση της κατώτατης σύνταξης, οι επιδοτήσεις για προσλήψεις και οι μειώσεις στους φόρους εισοδήματος. Παρότι δεν έχουν γίνει επίσημοι υπολογισμοί για το κόστος του προγράμματος, κάποιες αναλύσεις το τοποθετούν στα 80 δισ. ευρώ (4,5% του ΑΕΠ).
«Αυτό συνεπάγεται πιθανά ρίσκα για τις προοπτικές του χρέους (150,8% του ΑΕΠ το 2021) εάν τα σχέδια εφαρμοστούν», σημειώνουν οι αναλυτές.
Το κεντρικό σενάριο της UBS προβλέπει σταθερό χρέος στα επόμενα πέντε χρόνια, ενώ εάν το δημοσιονομικό έλλειμμα δεν βελτιωθεί, τότε το χρέος θα αυξηθεί στο 162% του ΑΕΠ έως το 2027.
Σημαντικό ορόσημο για τη δημοσιονομική πορεία της νέας κυβέρνησης θα είναι το προσχέδιο του προϋπολογισμού για το 2023, που πρέπει να υποβληθεί στις Βρυξέλλες έως τις 15 Οκτωβρίου, αλλά στην περίπτωση της Ιταλίας ενδέχεται να καθυστερήσει λόγω των πολιτικών εξελίξεων.
Jefferies
Στις επιλογές των προσώπων για τα βασικά υπουργεία θα στραφεί το ενδιαφέρον των επενδυτών πλέον, εκτιμά η Jefferies, καθώς τα εκλογικά αποτελέσματα δεν αποτέλεσαν μεγάλη έκπληξη.
Εκτίμηση του αμερικανικού οίκου είναι ότι η νέα κυβέρνηση της Τζόρτζια Μελόνι θα επιχειρήσει να διασφαλίσει τη συνέχεια, επιλέγοντας γνωστούς πολιτικούς για τις σημαντικές θέσεις.
Με την δυσαρέσκεια των ψηφοφόρων για το υψηλό κόστος ζωής να είναι ένας από τους λόγους της νίκης της, μένει να φανεί πώς θα απαντήσει η νέα κυβέρνηση στην ανάγκη στήριξης των νοικοκυριών, διατηρώντας, παράλληλα, τη δημοσιονομική αξιοπιστία.
Η Jefferies εκτιμά ότι δεν θα θέλει να ενισχύσει τους φόβους ότι η Ιταλία θα μπορούσε να χάσει τα χρήματα του Ταμείου Ανάκαμψης ή τη στήριξη της ΕΚΤ.
Unicredit
«Περιμένουμε μία αρκετά ήπια αντίδραση της αγοράς στα κρατικά ομόλογα της Ιταλίας βραχυπρόθεσμα, καθώς το αποτέλεσμα των εκλογών ήταν σε γενικές γραμμές αναμενόμενο», αναφέρουν οι αναλυτές του οίκου.
H Unicredit τονίζει ότι οι προκλήσεις παραμένουν μεσοπρόθεσμα: Κατά την προεκλογική καμπάνια της, η Τζόρτζια Μελόνι έστειλε καθησυχαστικά μηνύματα για την δημοσιονομική πολιτική και τις σχέσεις της Ιταλίας με την Ε.Ε., όμως οι επενδυτές θα χρειαστούν κάποιο χρόνο για να εκτιμήσουν κατά πόσο σκοπεύει να τηρήσει αυτές τις δεσμεύσεις.
Ένα ακόμα σημαντικό ζήτημα για τους επενδυτές είναι το πώς θα διαμορφωθούν οι ισορροπίες δυνάμεων ανάμεσα στα τρία κόμματα του κυβερνητικού συνασπισμού και τι σημαίνει αυτό.
Στο πλαίσιο αυτό, η Unicredit εξακολουθεί να περιμένει ότι το spread του ιταλικού 10ετούς έναντι του αντίστοιχου bund θα κλείσει στις 250 μονάδες βάσης έως το τέλος του έτους. Μία καλύτερη πρώτη εκτίμηση των δράσεων της νέας κυβέρνησης θα μπορεί να γίνει στο πρώτο μέρος του 2023, σημειώνουν οι αναλυτές.
Ένα πρώτο τεστ της επενδυτικής ζήτησης μέσα στο νέο πολιτικό περιβάλλον αναμένεται κατά τις ιταλικές εκδόσεις ομολόγων αυτής της εβδομάδας.
Barclays
Η προηγούμενη εμπειρία έχει δείξει ότι ο σχηματισμός κυβέρνησης θα απαιτήσει τουλάχιστον ένα μήνα, με την Barclays να προβλέπει ότι η πρώτη της προτεραιότητα θα είναι η ολοκλήρωση του προσχεδίου του προϋπολογισμού. Με δεδομένο τον περιορισμένο διαθέσιμο χρόνο, ο οίκος εκτιμά ότι η νέα κυβέρνηση ίσως να χρειαστεί να στηριχθεί στις προβλέψεις του προσχεδίου του προϋπολογισμού που θα παρουσιάζει η κυβέρνηση Ντράγκι έως τα τέλη του μήνα.
Μεσοπρόθεσμα, ο οίκος εκτιμά ότι η κυβέρνηση θα φέρει μια πιο χαλαρή δημοσιονομική πολιτική με μεγαλύτερο κίνδυνο εντάσεων μέσα στην Ε.Ε.
Το κόστος των προεκλογικών δεσμεύσεων του συνασπισμού έχει υπολογιστεί από την Barclays στα 30-70 δισ. ευρώ. Η οριστικοποίηση κάποιων αμφιλεγόμενων μεταρρυθμίσεων του NGEU επίσης θα μπορούσε να βρεθεί σε κίνδυνο.
Η παράταξη που ίδρυσε στα τέλη του 2012 η Τζόρτζια Μελόνι με συνοδοιπόρους της διαφωνούντες του μπερλουσκονισμού ξεπέρασε το Δημοκρατικό Κόμμα (PD) του Ενρίκο Λέτα, που δεν κατάφερε να φράξει τον δρόμο της άκρας δεξιάς και πέφτει κάτω από το φράγμα του 20% των ψήφων, με φόντο τη συγκριτικά χαμηλή συμμετοχή του εκλογικού σώματος στη διαδικασία (64,07%, από 73,86% το 2018).
Η αντιπρόεδρος του PD Ντέμπορα Σερατσιάνι αναγνώρισε τη «νίκη της δεξιάς υπό την Τζόρτζια Μελόνι», κάνοντας λόγο για «βραδιά θλίψης για τη χώρα».
Vox
Ο πολιτικός σεισμός στην Ιταλία καταγράφεται δύο εβδομάδες έπειτα από εκείνον στη Σουηδία, όπου συντηρητική συμμαχία που συμπεριλαμβάνει τους Σουηδούς Δημοκράτες (SD), κόμμα που προέκυψε από το νεοναζιστικό κίνημα, σημείωσε εκλογική νίκη, έγινε η μεγαλύτερη δεξιά παράταξη στη σκανδιναβική χώρα. Το SD και το FdI ανήκουν στην ίδια πολιτική οικογένεια στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, κάνοντας παρέμβαση που εκλήφθηκε στη Ρώμη (με δυσαρέσκεια) ως προειδοποίηση, υπενθύμισε προ ημερών πως η ΕΕ διαθέτει «εργαλεία» για να τιμωρεί κράτη που καταπατούν το κράτος δικαίου και τις κοινές αξίες.
«Οι Ιταλοί παρέδωσαν μάθημα ταπεινότητας στην Ευρωπαϊκή Ένωση η οποία, με τη φωνή της κυρίας φον ντερ Λάιεν, προσπάθησε να τους υπαγορεύσει τι θα ψήφιζαν», σχολίασε δηκτικά ο γάλλος ευρωβουλευτής Ζορντάν Μπαρντελά, του Εθνικού Συναγερμού (RN) της Μαρίν Λεπέν. «Καμιά απειλή οποιουδήποτε είδους δεν μπορεί να σταματήσει δημοκρατία», πρόσθεσε υποστηρίζοντας πως οι Ευρωπαίοι «παίρνουν τη μοίρα τους στα χέρια τους».
Μαύρο πρόβατο στις Βρυξέλλες, ο ούγγρος πρωθυπουργός Βίκτορ Όρμπαν, όπως και ο πολωνός ομόλογός του Ματέους Μοραβιέτσκι, απηύθυνε τα «συγχαρητήριά του» στην κυρία Μελόνι.
Μέσω του πολιτικού συμβούλου του και βουλευτή Μπάλας Όρμπαν, πρόσθεσε: «σε αυτούς τους δύσκολους καιρούς, χρειαζόμαστε όσο ποτέ φίλους που έχουν κοινό όραμα και κοινή προσέγγιση για τις προκλήσεις στην Ευρώπη».
Η Τζόρτζια Μελόνι «έδειξε τον δρόμο» προς μια Ευρώπη «υπερήφανη», «ελεύθερη», αποτελούμενη από «κυρίαρχα κράτη», πανηγύρισε από την πλευρά του ο ηγέτης του ισπανικού ακροδεξιού κόμματος Vox, ο Σαντιάγο Αβασκάλ.
Ο «μεγάλος άγνωστος»
Τα Αδέλφια της Ιταλίας οφείλουν την επιτυχία τους στις ανεκπλήρωτες υποσχέσεις των αντιπάλων τους, στον άνεμο της απόρριψης της πολιτικής τάξης που πνέει στη χερσόνησο και στο χάρισμα της επικεφαλής τους.
Η 45χρονη Ρωμαία, η οποία στα νιάτα της δήλωνε θαυμάστρια του Μπενίτο Μουσολίνι, κατάφερε να να αποδαιμονοποιήσει την εικόνα της ιδίας και της παράταξής της καθώς και να κεφαλαιοποιήσει τους φόβους και την οργή εκατομμυρίων Ιταλών μπροστά στην έκρηξη των τιμών και της ανεργίας, την απειλή ύφεσης και τις ανεπάρκειες των δημόσιων υπηρεσιών.
Η επόμενη ιταλική κυβέρνηση θα κληθεί να αντιμετωπίσει την κρίση που προκαλεί ο αλματωδώς αυξανόμενος πληθωρισμός, την ώρα που η Ιταλία έχει δημόσιο χρέος που φθάνει το 150% του ΑΕΠ της.
Στη χώρα όπου η κυβερνητική αστάθεια αποτελεί χρόνιο φαινόμενο, πολιτολόγοι ήδη δίνουν βραχύ προσδόκιμο ζωής στη συμμαχία που κέρδισε χθες, γάμο συμφέροντος ανάμεσα σε τρεις ηγέτες με ανταγωνιστικές φιλοδοξίες.
Για την κυρία Μελόνι, «η πρόκληση θα είναι να μεταμορφώσει την εκλογική της επιτυχία στην ηγεσία μιας κυβέρνησης που μπορεί να έχει διάρκεια», αυτό «είναι ο μεγάλος άγνωστος» της νέας ιταλικής πολιτικής εξίσωσης, σύμφωνα με τον Λορέντζο Ντε Σίο, καθηγητή πολιτικών επιστημών στο πανεπιστήμιο Luiss της Ρώμης.
Η κυρία Μελόνι, χωρίς καμία κυβερνητική εμπειρία πέρα από το εφήμερο πέρασμά της από το υπουργείο Νεολαίας (2008-2011), θα έχει γεμάτα τα χέρια στην προσπάθειά της να χειριστεί τους συμμάχους της, πολύ πιο πεπειραμένους από εκείνη. Ο Σίλβιο Μπερλουσκόνι υπήρξε επανειλημμένα πρωθυπουργός, ο Ματέο Σαλβίνι υπουργός Εσωτερικών και αντιπρόεδρος της κυβέρνησης.
Στον φάκελο της Ουκρανίας, η ΕΕ και άλλοι σύμμαχοι της Ιταλίας, κράτους μέλος του NATO, θα βάλουν στο μικροσκόπιο την κατανομή των χαρτοφυλακίων μεταξύ των τριών κομμάτων. Καθώς μολονότι η κυρία Μελόνι δηλώνει πεισμένη υποστηρίκτρια της ατλαντικής συμμαχίας και τάσσεται υπέρ των κυρώσεων που έχουν επιβληθεί στη Ρωσία, ο κ. Σαλβίνι είναι κατά.
Πώς σχολιάζουν τα διεθνή ΜΜΕ
Η Τζόρτζια Μελόνι, η πιθανόν επόμενη πρωθυπουργός της Ιταλίας, θα είναι “η πιο ακροδεξιά πρωθυπουργός μετά τον Μουσολίνι”, σχολίασε το CNN έπειτα από τα αποτελέσματα των χθεσινών βουλευτικών εκλογών στη χώρα.
“Η ακροδεξιά κερδίζει τις εκλογές στην Ιταλία για πρώτη φορά και η συμμαχία συντηρητικών, μεταφασιστών και λαϊκιστών υπό την Τζόρτζια Μελόνι λαμβάνει 44% τόσο στη Βουλή όσο και στη Γερουσία”, έγραψε η ισπανική εφημερίδα El Pais.
Σύμφωνα με την βρετανική Guardian, το κόμμα της Μελόνι “Αδέλφια της Ιταλίας” (FdI) έχει “νεοφασιστική προέλευση”.
Το ρωσικό Rossiya-24 σημειώνει ότι οι εκλογές πιθανόν να οδηγήσουν σε μια “πολιτική αναδιάρθρωση της Ευρώπης” επικαλούμενο τον Πορτογάλο ακροδεξιό ηγέτη Αντρέ Βεντούρα.
Κατά την γαλλική Le Monde πρόκειται για μια “ιστορική” νίκη για την Μελόνι, ενώ η φινλανδική Helsingin Sanomat χαρακτηρίζει την νικήτρια των ιταλικών εκλογών “διάδοχο του φασισμού”.
Η σουηδική εφημερίδα Svenska Dagbladet εκτιμά ότι θα είναι δύσκολο για τον δεξιό/ακροδεξιό συνασπισμό να αντέξει για πάνω από δύο χρόνια εξαιτίας των εσωτερικών εντάσεων.
Η Ιταλία “κινδυνεύει” με την νίκη του FdI, αλλά “δεν θα υπάρξει στροφή προς τον εξτρεμισμό” με την εκλογή της πρώτης γυναίκας και πιο ακροδεξιάς πρωθυπουργού της χώρας μετά τον Β Παγκόσμιο Πόλεμο, εκτιμούν οι Financial Times .
“Η Ευρώπη κατευθύνεται προς μια ακόμη στροφή προς την ακροδεξιά”, σχολιάζουν οι New York Times με το βρετανικό BBC να μεταδίδει την είδηση “η ακροδεξιά Τζόρτζια Μελόνι αναμένεται να κερδίσει τις εκλογές και να γίνει η πρώτη γυναίκα πρωθυπουργός της χώρας” χωρίς να προβαίνει σε περαιτέρω σχόλια.
Η ηγέτης του ακροδεξιού Εθνικού Συναγερμού στη Γαλλία, η Μαρίν Λεπέν, έγραψε στο Twitter: “ο ιταλικός λαός αποφάσισε να πάρει την τύχη του στα χέρια του εκλέγοντας μια πατριωτική κυβέρνηση που τάσσεται υπέρ της εθνικής κυριαρχίας της χώρας. Συγχαρητήρια στην Τζόρτζια Μελόνι και στον (ηγέτη της Λέγκας) Ματέο Σαλβίνι που αντιστάθηκαν στις απειλές μιας αντιδημοκρατικής και αλαζονικής ΕΕ πετυχαίνοντας αυτή τη σπουδαία νίκη”.
Η ανιψιά της Λεπέν, η Μαριόν Μαρεσάλ, η οποία είναι αντιπρόεδρος του επίσης ακροδεξιού κόμματος Reconquête! του Ερίκ Ζεμούρ, χαιρέτισε την νίκη του FdI: “κατάφερε να αντισταθεί, κατάφερε να δημιουργήσει ενότητα”, έγραψε στο Twitter η εγγονή του ιδρυτή του Εθνικού Μετώπου Ζαν-Μαρί Λεπέν, η οποία είναι παντρεμένη με το μέλος του FdI Βιντσέντσο Σόφο.
“Μπράβο Τζόρτζια Μελόνι για την ιστορική αυτή νίκη. Είναι μια ευχάριστη είδηση για την άμυνα του πολιτισμού μας”, σχολίασε στο Twitter επισυνάπτοντας μια φωτογραφία της με την Μελόνι.
Από την πλευρά του, ο γάλλος ευρωβουλευτής του κόμματος της Λεπέν, ο Ζορντάν Μπαρντελά, σχολίασε ότι οι Ιταλοί “έδωσαν ένα ταπεινωτικό μάθημα” στην πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, η οποία την περασμένη εβδομάδα είχε δηλώσει ότι η Κομισιόν διαθέτει τα μέσα για να χρησιμοποιήσει σε περίπτωση που η Ιταλία δεν ακολουθήσει τους κανονισμούς της ΕΕ σε ενδεχόμενη εκλογή της ακροδεξιάς.
“Κανενός είδους απειλή δεν μπορεί να σταματήσει την δημοκρατία. Ο λαός της Ευρώπης σηκώνει το κεφάλι του και παίρνει πίσω την τύχη του στα ίδια του τα χέρια”, σχολίασε.
Στην Ουγγαρία, ο Μπαλάζ Ορμπάν, ο διευθυντής του πολιτικού γραφείου του πρωθυπουργού Βίκτορ Ορμπάν, έγραψε στο Twitter: “Συγχαρητήρια στην Τζόρτζια Μελόνι, τον Ματέο Σαλβίνι και (τον αρχηγό του Forza Italia) Σίλβιο Μπερλουσκόνι για τις σημερινές εκλογές! Σε αυτούς τους δύσκολους καιρούς, έχουμε ανάγκη περισσότερο από ποτέ φίλους με ένα κοινό όραμα και προσέγγιση στις προκλήσεις της Ευρώπης”.
Ο Σαντιάγο Αμπασκάλ, ο αρχηγός του ισπανικού ακροδεξιού κόμματος Vox, έγραψε στο Twitter: “Η Τζόρτζια Μελόνι έδειξε τον δρόμο για μια υπερήφανη, ελεύθερη Ευρώπη κυρίαρχων εθνών που μπορεί να συνεργαστεί για την ασφάλεια και την ευημερία όλων”.
“Σπουδαία νίκη! Συγχαρητήρια!”, σχολίασε στο Facebook ο πολωνός πρωθυπουργός Ματέους Μοραβιέσκι.
“Γιορτάζουμε με την Ιταλία! Η Σουηδία στον βορρά, η Ιταλία στον νότο: οι αριστερές κυβερνήσεις τελείωσαν”, έγραψε αργά χθες, Κυριακή, το βράδυ στο Twitter η βουλευτής του γερμανικού ακροδεξιού κόμματος AfD Μπέατριξ φον Στορκ.
