Ξεκίνησε, υπογείως, να ψιθυρίζεται, κανένας μέχρι τώρα δεν επιθυμεί να το «μπουμπουνίσει», τα ακούσματα είναι πρώτα και για το λόγο αυτό «ευάλωτα» σε εξελίξεις, αλλά υπάρχει, συμβαίνει και λειτουργεί: Το κλειδί για την πολιτική επιβίωση του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν (Έρντι επί το αμερικανικότερο) είναι ο Κυριάκος Μητσοτάκης!
ΤΟΥ ΧΡΗΣΤΟΥ ΥΦΑΝΤΗ
Δύσκολο να το πεις, δυσκολότερο να το παραδεχθείς, αλλά, ευτυχώς για μας, αυτή είναι η σκληρή πραγματικότητα όπως αποτυπώνεται στις γεωπολιτικές ισορροπίες της περιοχής μετά από την συνάντηση των «δύο» στην Κωνσταντινούπολη και τα όσα σοβαρότατα ακολούθησαν.
Στην κοινή παραδοχή ότι ο «Έρντι» δυσκολεύεται σημαντικά από την ημέρα εκείνη και μετά να συνομιλήσει «με τον πολιτισμένο κόσμο» και δυσκολεύεται ακόμη περισσότερο να απευθυνθεί σε αυτό τον κόσμο με τους όρους που το έκανε λίγους μήνες πριν, χρειάζεται να είναι κανείς ιδιαίτερα δυσκοίλιος πολιτικά για να μην αναγνωρίσει πως οι διπλωματικές και πολιτικές παρεμβάσεις του Έλληνα πρωθυπουργού σε όλα τα φόρα υπήρξαν εξαιρετικά αποτελεσματικές και συνέβαλαν αποφασιστικά να διαμορφωθεί μια νέα εικόνα για την Τουρκία και την περιφερειακή της δυναμική στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο και στο Αιγαίο.
Αρχής γενομένης από τις ΗΠΑ και το Κογκρέσο έως την Ευρωπαϊκή Ένωση και το ΝΑΤΟ, αλλά και τις διμερείς ή πολυμερείς σχέσεις στην περιοχή μας η Ελλάδα εμφανίζεται, κυρίως στο πρόσωπο του Κυριάκου Μητσοτάκη, να έχει αναβαθμίσει καθοριστικά την αποτελεσματικότητα των παρεμβάσεων της, να έχει προκαλέσει σημαντικά ρήγματα στο επίσημο τουρκικό αφήγημα (περιλαμβανομένης της διαβόητης «Γαλάζιας Πατρίδας») και να διεκδικεί η ίδια, για δικό της όφελος (και του πολιτισμένου κόσμου) ένα ρόλο «τοποτηρητή της διεθνούς νομιμότητας», έλειπε για χρόνια μια ανάλογη δυναμική από την περιοχή, μετά την «αποχώρηση» των Αμερικανών.
Ο Μητσοτάκης, προφανώς σε συμφωνία και δη αγαστή με τις δυνάμεις του «πολιτισμένου κόσμου» έκανε δηλαδή συνεχίζει να το κάνει) κάτι εξαιρετικά απλό και αποδοτικό: κάλυψε πολιτικά και σε γεωπολιτικό επίπεδο το κενό, αναβάθμισε την διεθνή εικόνα της χώρας, έπαιξε με εξαιρετική επιτυχία το χαρτί «της διεθνούς νομιμότητας και της ισχύος των διεθνών συνθηκών» σε μια περίοδο που η εισβολή του Πούτιν στην Ουκρανία (παρά την αρχική εικόνα ενότητας) δυσκολεύει σημαντικά «τον παλιό κόσμο», ανέλαβε στην πράξη να ηγηθεί των δυνάμεων της διεθνούς νομιμότητας στην περιοχή και με μια απλή κίνηση κατέστη βασικός, σχεδόν αποκλειστικός συνομιλητής του συνόλου των «πολιτισμένων κρατών».
Είτε αρέσει, είτε όχι αυτή είναι η κατάσταση, τίποτε δεν συμβαίνει και δεν μπορεί να συμβεί στην περιοχή με την Ελλάδα εκτός παιχνιδιού, οι περίοδοι που η χώρα δέχονταν εντός του πρωθυπουργικού μεγάρου από τον «Έρντι» ευθεία αμφισβήτηση των συνθηκών κι ένας αγράμματος δεν καταλάβαινε ούτε τι έκλεγε, ούτε τι έκανε, πέρασαν.
Τι να κάνουμε, έτσι είναι η πολιτική και η διεθνής έκφραση της, οι συσχετισμοί, τα συμφέροντα και η εκμετάλλευση της συγκυρίας αναδεικνύουν ηγέτες ή καταστρέφουν φαντασιόπληκτους περιφερειακούς ηγετίσκους, όλα είναι ζήτημα επιλογής, σε κάθε περίπτωση «ο πολιτισμένος κόσμος» είναι η μοναδική επιλογή για τη χώρα μας, έτσι ήταν πάντα στην ιστορία κι αυτό δεν αλλάζει.
Με τούτα και μ΄εκείνα σήμερα βρισκόμαστε σε μια εντελώς νέα φάση των ελληνοτουρκικών σχέσεων: δεν υπάρχει σχεδόν καμία σύνδεση με το πρόσφατο παρελθόν, όλες οι δίοδοι της Τουρκίας στις διεθνείς συνεργασίες αντιμετωπίζουν προβλήματα, ειδικά στα διεθνή φόρα η κατάσταση δυσκολεύει καθημερινά για τον Τούρκο Πρόεδρο, η ξεκάθαρη εικόνα ενός Ερντογάν που «απειλεί» τον Κυριάκο Μητσοτάκη με ότι μπορεί να σκεφθεί τουρκικός νους με το βλέμμα στραμμένο στις ΗΠΑ, στον Μπάϊντεν και στο Κογκρέσο είναι εικόνα προβληματική, δημιουργεί μεγάλα προβλήματα και στο εσωτερικό της Τουρκίας στην ερντογανική δυναστεία επηρεάζει ευθέως τις εσωτερικές εξελίξεις και προοιωνίζεται δυσκολίες στις εκλογές ( εκτός κι αν μετέχει σε αυτές μόνο ο Ερντογάν, πράγμα καθόλου δύσκολο για το συγκεκριμένο καθεστώς), με δυο λόγια η κατάσταση είναι « όλα του γάμου δύσκολα κι η νύφη γκαστρωμένη».
Πως εξελίχθηκε ο Μητσοτάκης σε «κλειδί» για την πολιτική επιβίωση του «Έρντι» είναι μια υπόθεση που κάποια στιγμή θα διδάσκεται στις σχολές διεθνούς πολιτικής, όπως και οι όροι με τους οποίους διαμορφώθηκε η σημερινή εικόνα και όλο το πλαίσιο των συνεννοήσεων που προηγήθηκαν ή ταυτόχρονα εξελίσσονται όπως και όπου πρέπει, είναι τόσο ζωντανή αυτή η εξέλιξη που πολύ δύσκολα κάποιος την αγνοεί.
Το σημαντικό είναι ότι ο Έλληνας πρωθυπουργός αναβαθμίστηκε σε «παίκτη» που κάνει δικό του παιχνίδι στην περιοχή, είναι σημείο αναφοράς για κάθε εξέλιξη, τίποτε, στην ουσία, δεν συμβαίνει εν τη απουσία του, όλοι σε αυτόν αναφέρονται, όλοι με αυτόν συνομιλούν, όλοι αυτόν συναντούν, όλοι σε αυτόν προσδοκούν και το λένε ευθέως, μερικοί, οι πιο κολλητοί δεν διστάζουν και να το βροντοφωνάξουν.
Σε αυτή την ιδιότυπη αλλά τόσο σημαντική για την περιοχή σχέση των δύο ηγετών και στις μορφές που κάθε φορά θα παίρνει ο Ερντογάν βρίσκεται, αυτή την περίοδο, σε θέση άμυνας, ειδικά απέναντι στους «πολιτισμένους λαούς» είναι σε θέση απελπισίας.
Πόσο θα διαρκέσει αυτή η κατάσταση κανείς δεν γνωρίζει, σήμερα όμως συμβαίνει, είναι προϊόν και της πρωθυπουργικής εικόνας του Κυριάκου Μητσοτάκη, όποιος αγνοεί αυτή την παράμετρο δεν διαβάζει με την δέουσα επιμέλεια τις εξελίξεις στην περιοχή, ούτε υποψιάζεται πίσω από το μόνιμο χαμόγελο του Έλληνα πρωθυπουργού τι άλλο έχει ετοιμαστεί ή ετοιμάζεται για την περιοχή μας με την Ελλάδα «πρώτο τραπέζι πίστα».