Στη δίνη ενός εμπορικού πολέμου μπαίνουν οι ΗΠΑ μετά την επισημοποίηση της απόφασης του Ντόναλντ Τραμπ να επιβάλει δασμούς σε τρεις χώρες με στόχο να τις πιέσει πολιτικά ώστε να αντιμετωπίσουν σοβαρά προβλήματα που επικαλείται η Ουάσινγκτον
Στο στόχαστρο του Τραμπ μπήκαν ο Καναδάς, το Μεξικό, αλλά και η Κίνα, τα προϊόντα των οποίων θα υπόκειται σε δασμούς 10% με 25%. Άμεσα οι δύο πρώτες χώρες απάντησαν με δικούς τους δασμούς σε αμερικανικά προϊόντα, σε αντίστοιχο ύψος.
Αφορμή ήταν η ανησυχία του Αμερικανού προέδρου ότι ο Καναδάς και η Κίνα δεν αντιμετωπίζουν τη διακίνηση φαιντανύλης ενώ το Μεξικό δεν συνεργάζεται για την παράνομη μετανάστευση.
Και οι τρεις χώρες αντιπροσώπευαν πέρυσι αμερικανικές εισαγωγές αξίας περίπου 1,3 τρισεκατομμυρίων δολαρίων, ή περίπου το 40% των συνολικών εισαγωγών των ΗΠΑ. Είναι όμως και κορυφαίοι πελάτες για τα αμερικανικά αγροτικά προϊόντα.
Η κίνηση, σε κάθε περίπτωση, θέτει τις βάσεις για έναν εμπορικό πόλεμο στη Βόρεια Αμερική, σημειώνει το Politico, ο οποίος, σύμφωνα με οικονομολόγους, θα μπορούσε να πλήξει την οικονομική ανάπτυξη στην ήπειρο και να αυξήσει τον πληθωρισμό.
Δεν έχει περάσει ούτε μια εβδομάδα, εξάλλου, από τον «πόλεμο των δασμών» με την Κολομβία, ο οποίος έδειξε ότι για τον Τραμπ οι απειλές επιβολής δασμών -όπως φυσικά και η υλοποίηση της απόφασης- είναι εργαλείο που μπορεί να χρησιμοποιήσει για να αναγκάσει άλλες χώρες να υποκύψουν στις απαιτήσεις του. Κρατά εξάλλου ενεργή την απειλή του ο Αμερικανός πρόεδρος ότι θα επιβάλει καθολικό δασμό 10% ή 20% σε όλες τις εισαγωγές των ΗΠΑ, πιθανόν μάλιστα και περισσότερο σε κρίσιμης σημασίας υλικά όπως οι ημιαγωγοί, τα προϊόντα της φαρμακοβιομηχανίας, αλλά και το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο.
Οι αποφάσεις του Λευκού Οίκου
Οι πρόσθετοι δασμοί στα καναδικά και μεξικανικά προϊόντα θα είναι 25%, αν και στην ενέργεια από τον Καναδά θα φτάνουν το 10%. Οι δασμοί στα κινεζικά αγαθά θα είναι και αυτοί στο 10%.
Η επιβολή δασμών τίθεται σε ισχύ από την Τρίτη 4 Φεβρουαρίου για τα καναδικά προϊόντα.
Σε ανάρτησή του στην πλατφόρμα Truth Social, η οποία ανήκει στον ίδιο, ο Ντόναλντ Τραμπ εξηγεί ότι βάσει νόμου του 1977 για τις διεθνείς έκτακτες οικονομικές εξουσίες, ο πρόεδρος των ΗΠΑ δύναται να εισάγει ρυθμίσεις στις εμπορικές συναλλαγές σε περίπτωση εθνικής έκτακτης ανάγκης. Εν προκειμένω, αφορά «τη μεγάλη απειλή που αντιπροσωπεύουν οι παράτυποι μετανάστες και τα θανατηφόρα ναρκωτικά που σκοτώνουν συμπολίτες μας, όπως η φαιντανύλη. Πρέπει να προστατεύσουμε τους Αμερικανούς και είναι καθήκον μου ως πρόεδρος να προασπίσω την ασφάλεια όλων», έγραψε ο Τραμπ.
Η αμερικανική κυβέρνηση διαμήνυσε πως οι δασμοί στα μεξικανικά προϊόντα θα παραμείνουν σε ισχύ έως ότου το Μεξικό συνεργαστεί με τις ΗΠΑ στην καταπολέμηση της διακίνησης ναρκωτικών.
Τα μεξικανικά καρτέλ «είναι οι κορυφαίοι διακινητές φαιντανύλης, μεθαμφεταμίνης και άλλων ναρκωτικών σε όλον τον κόσμο. Αυτά τα καρτέλ έχουν συμμαχήσει με την κυβέρνηση του Μεξικού και θέτουν σε κίνδυνο την εθνική ασφάλεια και τη δημόσια υγεία στις ΗΠΑ», υποστήριξε ο Λευκός Οίκος, χωρίς να παρέχει στοιχεία που να στηρίζουν σε αυτόν τον ισχυρισμό.
Όσο για τον Καναδά, οι δασμοί θα παραμείνουν και αυτοί «έως ότου ο Καναδάς συνεργαστεί με τις ΗΠΑ κατά των διακινητών ναρκωτικών και για την ασφάλεια των συνόρων», υποστηρίζει ο Λευκός Οίκος και λέει ότι πέρυσι κατασχέθηκε ποσότητα φαιντανύλης που θα μπορούσε δυνητικά να σκοτώσει 9,8 εκατομμύρια Αμερικανούς.
Από την πλευρά της η Κίνα «διαδραματίζει κεντρικό ρόλο στην κρίση φαιντανύλης που καταστρέφει τις ζωές Αμερικανών» και οι δασμοί θα ισχύουν έως ότου εξασφαλιστεί η «πλήρης συνεργασία» του Πεκίνου σε αυτό το ζήτημα, σύμφωνα με την κυβέρνηση Τραμπ.
«Δεν το θέλαμε, αλλά είμαστε έτοιμοι», λέει ο Τριντό
Ο απερχόμενος Καναδός πρωθυποργός Τζάστιν Τριντό ανακοίνωσε σε αντίποινα ότι ο Καναδάς επιβάλλει δασμούς 25% σε αμερικανικά προϊόντα αξίας 155 δισ. δολαρίων (δεν διευκρίνισε αν είναι δολάρια ΗΠΑ ή Καναδά). Από το συνολικό ποσό, τα 30 δισ. δολάρια θα τεθούν σε ισχύ την Τρίτη και άλλα 125 δισ. δολάρια σε 21 ημέρες, ώστε να δοθεί χρόνος στις καναδικές επιχειρήσεις να προσαρμοστούν.
Μεταξύ των προϊόντων θα περιλαμβάνονται προϊόντα όπως η αμερικανική μπύρα, το κρασί και το μπέρμπον, φρούτα και χυμούς φρούτων, όπως του πορτοκαλιού, λαχανικά, αρώματα, ρούχα και παπούτσια. Θα περιλαμβάνονται επίσης οικιακές συσκευές αθλητικά είδη και έπιπλα, καθώς και υλικά όπως ξυλεία και πλαστικά.
Τα μη δασμολογικά μέτρα που εξετάζονται σχετίζονται με τα κρίσιμα ορυκτά και τις προμήθειες, αλλά ο Τριντό δεν μπήκε σε περισσότερες λεπτομέρειες.
Σχετικά με τις κατηγορίες του Λευκού Οίκου για την διακίνηση φαιντανύλης, αλλά και την είσοδο μεταναστών, ο Τριντό είπε ότι «λιγότερο από το 1% της φαιντανύλης που εισέρχεται στις Ηνωμένες Πολιτείες προέρχεται από τον Καναδά, όπως και λιγότερο από το 1% των παράνομων μεταναστών που εισέρχονται στις Ηνωμένες Πολιτείες προέρχονται από τον Καναδά». «Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχουν περισσότερα που πρέπει να γίνουν», είπε.
Πάντως, δεν έχει μιλήσει ακόμη με τον Τραμπ, παρά τις προσπάθειες που έκανε, μετά την ορκωμοσία του Τραμπ στις 20 Ιανουαρίου. Είχαν συναντηθεί στο Μαρ-α-Λάγκο, το θέρετρό του στη Φλόριντα, τον Δεκέμβριο, καθώς ο Καναδάς προσπαθούσε να αποτρέψει τους δασμούς.
Ο Τριντό είχε προγραμματίσει δηλώσεις νωρίτερα, αλλά τις ανέβαλε για λίγο μέχρι να επικοινωνήσει με την πρόεδρο του Μεξικού Κλαούντια Σεϊνμπάουμ.
«Δεν το θέλαμε, αλλά είμαστε προετοιμασμένοι», έγραφε σε ανάρτησή του.
Η στρατηγική της Οτάβα στοχεύει να προκαλέσει πολιτικό κόστος στις ΗΠΑ, πιέζοντας Αμερικανούς αντιπροσώπους και, τελικά, τον ίδιο τον Τραμπ, καθώς η επιβολή δασμών θα πλήξει συγκεκριμένους κλάδους στις ΗΠΑ.
Η πρώην υπουργός Οικονομικών του Καναδά και υποψήφια για την πρωθυπουργία, Κρίστια Φρίλαντ, πρότεινε μάλιστα έναν ιδιαίτερα στοχευμένο δασμό: 100% φόρο στα ηλεκτρικά αυτοκίνητα της Tesla, πλήττοντας άμεσα τον Έλον Μασκ, έναν από τους ισχυρότερους συμμάχους του Τραμπ.
«Έχουμε και plan B», λέει η πρόεδρος του Μεξικού
Εν τω μεταξύ, η πρόεδρος του Μεξικού Κλαούδια Σέινμπαουμ ανακοίνωσε ότι έδωσε εντολή στον υπουργό Οικονομίας να επιβάλει δασμολογικά και άλλα μέτρα σε βάρος των ΗΠΑ, για την προάσπιση των μεξικανικών συμφερόντων, μετά την ανακοίνωση του Λευκού Οίκου για επιβολή δασμών στις εισαγωγές προϊόντων από τη χώρα της.
Παράλληλα, κατήγγειλε μέσω ανάρτησής της στην πλατφόρμα Χ τη «συκοφαντική» κατηγορία του Τραμπ ότι η κυβέρνησή της έχει διασυνδέσεις με τη διακίνηση ναρκωτικών. «Απορρίπτουμε κατηγορηματικά τη συκοφαντία του Λευκού Οίκου, ο οποίος κατηγορεί τη μεξικανική κυβέρνηση ότι έχει συμμαχήσει με εγκληματικές οργανώσεις», υπογραμμίζει η Σέινμπαουμ.
Όσο για τις κατηγορίες περί συμμαχίας με τα καρτέλ, η πρόεδρος του Μεξικού απάντησε ότι η συνεργασία προϋποθέτει αμοιβαία εμπιστοσύνη και πρωτίστως σεβασμό της εθνικής κυριαρχίας. «Συντονισμός, ναι. Υποταγή, όχι», υπογράμμισε.
Όλη την περασμένη εβδομάδα, η Σεϊνμπάουμ ήταν αισιόδοξη ότι η διακυβέρνηση Τραμπ δεν θα επέβαλε δασμούς, αναφέρει το BBC. Αλλά ακόμη και αν αυτό συνέβαινε έλεγε ότι η κυβέρνησή της είχε ένα «Σχέδιο Α, ένα Σχέδιο Β και ένα Σχέδιο Γ» για να αντιμετωπίσει τις επιπτώσεις.
Η χώρα της είναι ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος των ΗΠΑ έχοντας εκτοπίσει πρόσφατα την Κίνα από την πρώτη θέση